Ξεκίνησε η κατασκευή αγωγού αερίου στην ΠΓΔΜ – Σε νέα φάση η ενεργειακή πολιτική της χώρας ή κίνηση εσωτερικής κατανάλωσης;

Ενώ το ΝΑΤΟ και η ΕΕ παρακολουθούν με ανησυχία τις τελευταίες πολιτικές εξελίξεις στην ΠΓΔΜ και η προοπτική ένταξης της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ,προϋποθέτει την εξεύρεση αμοιβαία αποδεκτής λύσης στο ζήτημα της ονομασίας ο Νίκολα Γκρουέβσκυ και η πολιτική ηγεσία της χώρας στρέφονται ενεργειακά για λόγους εντυπωσιασμού και εσωτερικής κατανάλωσης στα ρωσικά σχέδια ενεργειακής πολιτικής για την περιοχή.

Σε μία παράλληλη εξέλιξη πρέπει να αναφέρουμε την προεκλογικού χαρακτήρα μαζική συγκέντρωση του κυβερνώντος κόμμα, που είχε ως στόχο την εμφάνιση της ενότητας της κυβερνητικής ηγεσίας, όπου οι φανατικοί οπαδοί του VMRO-DPMNE, και άνθρωποι από διάφορα κυβερνητικά πόστα, προέβησαν σε μια υποστήριξη προς τον ηγέτη, πρωθυπουργό των Σκοπίων-FYROM, Νίκολα Γκρούεβσκυ, στην αίθουσα εκδηλώσεων«Μπόρις Τραϊκόφσκι» στα Σκόπια.

Τις εργασίες κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου στην ΠΓΔΜ ξεκίνησε η εταιρεία «Stroytransgaz» του Γκεννάντι Τίμτσενκο το περασμένο Σαββατοκύριακο. Αυτή είναι η πρώτη φάση του αγωγού Κλετσόβτσε-Νεγκότινο (61 χλμ σε μήκος και 508 m.m. διάμετρο), που θα μεταφέρει φυσικό αέριο στην πόλη Στιπ.

Η χρήση φυσικού αερίου σε πΓΔΜ σχεδιάζεται από δεκαετία 1970. Ο Αγωγός σύνδεσης με ΡΩΣΙΑ, ΟΥΚΡΑΝΙΑ, ΜΟΛΔΑΒΙΑ, ΡΟΥΜΑΝΙΑ, ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ και συνεχίζει προς ΕΛΛΑΔΑ και ΤΟΥΡΚΙΑ, με συνολική ικανότητα μεταφοράς 800 εκατ. κ.μ. ετησίως.

Σύστημα διανομής μήκους 30 χλμ χρησιμοποιείται ελάχιστα (κυρίως από βιομηχανίες) με δεκατρείς (13) εταιρείες σε Σκόπια και τέσσερεις (4) σε λοιπές πόλεις ΠΓΔΜ. Τονίζουμε ότι σε πλαίσια ανωτέρω αποζημιώσεων έχουν πραγματοποιηθεί ρωσικές επενδύσεις σε κλάδο ηλεκτρικής ενέργειας, συνολικού ύψους US$ 48 εκατ. και αναμένεται η υλοποίηση επενδύσεων ύψους US$ 14 εκατ., οι οποίες ενδεχομένως κατευθυνθούν σε τομέα Φυσικού Αερίου.

Σημειώνουμε δύο δυνατότητες υλοποίησης εν λόγω πρότασης (κατασκευή από ρωσική εταιρεία αγωγού Φυσικού Αερίου σε Veles και συνεπώς συνέχιση λειτουργίας κρατικού θερμοηλεκτρικού εργοστασίου σε Negotino και ολοκλήρωση αγωγού Φυσικού Αερίου σε Σκόπια από ρωσική εταιρεία). Υπενθυμίζουμε λειτουργία αγωγού Φυσικού Αερίου από σύνορα Βουλγαρίας-πΓΔΜ έως Kriva-Palanka, Kumanovo και Σκόπια, παρότι σε ανωτέρω πόλεις δεν υφίσταται δίκτυο.

Η κατασκευή αναμένεται να διαρκέσει λίγο περισσότερο από ένα χρόνο, και προγραμματίζεται η επέκταση του αγωγού προς το Νεγκότινο. Στη συνέχεια θα χρειαστούν ακόμα 60 χλμ σωλήνες για τη σύνδεση με το σύστημα μεταφοράς φυσικού αερίου στην Ελλάδα.

Το κόστος της κατασκευής είναι περίπου 75 εκατομμύρια δολάρια. Από αυτά, η ΠΓΔΜ θα πληρώσει μόνο 15 εκατομμύρια δολάρια. Οι υπόλοιπες εργασίες θα πραγματοποιηθούν προκειμένου να ξεπληρωθεί το χρέος της πρώην ΕΣΣΔ στη Γιουγκοσλαβία (μέρος των δικαιωμάτων για το χρέος ανήκει στα Σκόπια). Μια αντίστοιχη συμφωνία υπέγραψαν το 2010 η τράπεζα VEB και η Λαϊκή Τράπεζα της Μακεδονίας. Τον Ιούλιο του 2014 η «Stroytransgaz» και η εταιρεία «Μακεδονικοί Ενεργειακοί Πόροι» υπέγραψαν σύμβαση για την κατασκευή.

Αρχικά υπήρχε η υπόθεση ότι το έργο θα υλοποιηθεί στο πλαίσιο της γενικής συμφωνίας για τον αγωγό φυσικού αερίου South Stream και θα αυξήσει την προμήθεια ρωσικού φυσικού αερίου προς την ΠΓΔΜ. Η «Stroytransgaz» δεν είχε χρόνο να συμμετάσχει, όμως, στον South Stream. Η εταιρία έπρεπε να κατασκευάσει το βουλγαρικό τμήμα του σωλήνα με έναν τοπικό εργολάβο. Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αμφισβήτησε την ορθότητα της προσφοράς, η οποία οδήγησε σε μια πλήρους κλίμακας αποκλεισμό του έργου από τις Βρυξέλλες.

Το σχέδιο όμως για τον κλάδο του South Stream στην ΠΓΔΜ δεν πάγωσε και αποφασίστηκε να υλοποιηθεί με την προοπτική στο μέλλον να συνδεθεί με τον Turkish Stream μέσω του ελληνικού συστήματος, από το οποίο άλλωστε η γειτονική χώρα θα μπορούσε να τροφοδοτηθεί με αέριο και από τρίτες πηγές. .

Ο Turkish Stream είναι το πρότζεκτ που πρότειναν οι Ρώσοι σε αντικατάσταση του South Stream. O νέος αγωγός θα μεταφέρει αέριο με υποθαλάσσια σύνδεση από τη Ρωσία στην Τουρκία και θα καταλήγει στα ελληνοτουρκικά σύνορα.

Ο Αλεξέι Γκριβάτς από το Ταμείο Εθνικής Ενεργειακής Ασφάλειας πιστεύει, ότι με δεδομένη την απροθυμία της Μόσχας να χρησιμοποιεί τη Βουλγαρία ως χώρα διαμετακόμισης του αερίου, μετά την αποτυχία του South Stream, ο αγωγός μέσω της ΠΓΔΜ είναι στην πραγματικότητα η μόνη επιλογή για την παροχή του αερίου στη Σερβία και για την διατήρηση της υπάρχουσας κατανομής ροής του ρωσικού φυσικού αερίου στην περιοχή βάσει του Baumgarten.

Σύμφωνα με τον Αλεξέι Γκριβάτς, είναι λογικό ότι η ΠΓΔΜ επιθυμεί να παρέχει μια σύνδεση με το σύστημα μεταφοράς φυσικού αερίου της Ελλάδας, δεδομένου ότι αυτό εξασφαλίζει μια σταθερή προμήθεια καυσίμων, ανεξάρτητα από την τύχη της διέλευσης μέσω της Ουκρανίας.

Το 2014 η ΠΓΔΜ εισήγαγε 46 εκατ. κ.μ αερίου από τη Ρωσία, ποσότητα 9% κάτω σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Το αέριο μεταφέρεται μέσω του υπάρχοντος αγωγού από την Βουλγαρία και την Ουκρανία