UNESCO κατά Τουρκίας για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί

Απόφαση αναφορικά με την μετατροπή σε μουσουλμανικά τεμένη της Αγίας Σοφίας και της Μονής της Χώρας από την Τουρκία υιοθετήθηκε κατά τη διάρκεια της 44ης Συνόδου της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομίας της Unesco. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η απόφαση ικανοποιεί την Ελλάδα, καθώς ανταποκρίνεται στις βασικές μας επιδιώξεις.

Η απόφαση, μεταξύ άλλων, αποτυπώνει την βαθύτατη λύπη της Επιτροπής για την έλλειψη διαλόγου και σχετικής πληροφόρησης των προθέσεων της Τουρκίας για την αλλαγή του χαρακτήρα της Αγίας Σοφίας και της Μονής της Χώρας και τούτο παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις προς την Τουρκία να συμμορφωθεί με τις οδηγίες των κατευθυντήριων γραμμών του Οργανισμού.

Εκφράζει ακόμη την έντονη ανησυχία της για τις επιπτώσεις που αυτές οι αλλαγές θα επιφέρουν στον οικουμενικό χαρακτήρα των δυο μνημείων και καλεί την Τουρκία να γνωστοποιήσει τις προθέσεις της και να προχωρήσει σε διάλογο πριν αποφασίσει οποιαδήποτε άλλη ριζική αλλαγή η οποία θα αφορά τα δύο μνημεία.

Τέλος, η απόφαση, ζητάει από την Τουρκία να καταθέσει στο Κέντρο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, μέχρι τη 1η Φεβρουαρίου 2022, ενημερωμένη έκθεση των εργασιών συντήρησης των δυο μνημείων προκειμένου το θέμα να συζητηθεί στην επόμενη Σύνοδο της Επιτροπής.

Σημειώνεται ότι η Ελλάδα μετέχει ως παρατηρητής στην εν λόγω επιτροπή στην οποία συμμετέχουν 21 κράτη-μέλη, ενώ έχει θέσει υποψηφιότητα για την επόμενη περίοδο.

Στο πλαίσιο αυτό, η ελληνική πλευρά και συγκεκριμένα το υπουργείο Εξωτερικών σε στενό συντονισμό με το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού προέβησαν σε φιλικές κρούσεις προς τα κράτη μέλη της εν λόγω Επιτροπής με σκοπό αφενός να επιτευχθεί θετικό για την χώρα μας λεκτικό, και αφετέρου να αντικρουστούν αντίστοιχες προσπάθειες της Τουρκίας, η οποία επίσης προσπάθησε, χωρίς επιτυχία, να αποφύγει την υιοθέτηση του λεκτικού αυτού, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές.

Καθοριστικό ρόλο στις προσπάθειες μας διαδραμάτισε η Αίγυπτος, σημείωναν οι ίδιες πηγές. Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας είχε συζητήσει εκτενώς το ζήτημα με τον Αιγύπτιο ομόλογό του Σάμεχ Σούκρι και άλλους υπουργούς φιλικών προς την Ελλάδα κρατών.

Τη ζοφερή επέτειο ενός έτους από τη μετατροπή της Μεγάλης Εκκλησίας Της του Θεού Σοφίας σε τζαμί, χωρίς κανέναν πραγματικό λόγο, επισημαίνει σε ποιμαντορική και αρχιεπισκοπική εγκύκλιο που εξέδωσε ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος.

«Η ημέρα είναι ζοφερή, υπογράμμισε, όχι μόνο για τους ορθόδοξους χριστιανούς, αλλά και για όλους τους ανθρώπους που αντιλαμβάνονται με νηφαλιότητα και αμεροληψία ότι η Αγία Σοφία δεν είναι απλά ένας ιερός τόπος για όλους τους ορθόδοξους χριστιανούς, αλλά ένα μοναδικό σύμβολο που χαρακτηρίζει την πίστη μας και τον πολιτισμό μας και το οποίο ως μνημείο πολιτισμού θα μπορούσε να συνεχίζει να λειτουργεί ως μουσείο με σεβασμό στην ιστορία και στην ιερότητα του χώρου. Όμως, τονίζει, σε μια πόλη με πολλούς τόπους αφιερωμένους στην ισλαμική λατρεία, η μετατροπή της σε ισλαμικό τέμενος χρησιμοποιήθηκε για να σταλεί ένα μήνυμα στις θρησκευτικές μειονότητες της χώρας, ποτίζοντας το δέντρο του εθνικισμού».

«Για αυτό τον λόγο, καταλήγει ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής, θρηνούμε όχι μόνο σήμερα αλλά και κάθε ημέρα μέχρι να αποδοθεί δικαιοσύνη για τη Μεγάλη Εκκλησία. Η Αγία Σοφία, η οποία είναι το διαμάντι που μας παρέδωσε ο Βυζαντινός Πολιτισμός, θα μπορούσε να παραμείνει ένας χώρος διαλόγου μεταξύ πολιτισμών και θρησκειών, καθώς κάθε πολιτισμός και κάθε θρησκεία αξίζουν τον σεβασμό μας. Και, αν όμως έπρεπε οπωσδήποτε να αποκατασταθεί ο λατρευτικός χαρακτήρας της, τότε σίγουρα θα έπρεπε αυτός να ταυτίζεται με τον αρχικό σκοπό της κατασκευής της».

Σύμφωνα με τον Αρχιεπίσκοπο Ελπιδοφόρο, «μέχρι οι προσευχές μας να εισακουστούν, πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειές μας βοηθώντας με κάθε τρόπο τη Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία, το Οικουμενικό μας Πατριαρχείο».