Τζιμπουτί – Ο νέος “Ψυχρός Πόλεμος” έχει την δική του Καζαμπλάνκα

Το Μαρόκο στις αρχές του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου ήταν ουδέτερη χώρα, και η Καζαμπλάνκα πόλη πρακτόρων. Σε αυτή την πόλη από τις 14 έως 23 Ιανουαρίου του 1943 Ρούζβελτ, Τσώρτσιλ και οι Γάλλοι στρατηγοί Ανρί Ζιρώ και Σαρλ Ντε Γκωλ, επικεφαλής δύο αντίπαλων ομάδων της γαλλικής Αντίστασης, συμφώνησαν για την εξόντωση του Χίτλερ και όχι απλά την συνθηκολόγηση του.

Πιο νότια και ανατολικά στην Αφρικανική ήπειρο βρίσκεται το Τζιμπουτί, με επίσημη ονομασία «Τζαμχουρίια Τζιμπουτί». Σήμερα είναι μια ανεξάρτητη παράλια χώρα στην ανατολική Αφρική με έκταση μόλις 23.200 τ.χλμ. και πληθυσμό 1.049.001 κατοίκους, σύμφωνα με επίσημες εκτιμήσεις του 2018. Είναι η πρώην Γαλλική Σομαλία, που ανακηρύχθηκε ανεξάρτητο κράτος στις 27 Ιουνίου του 1977.

Πουθενά στον κόσμο δεν υπάρχουν τόσες πολλές στρατιωτικές βάσεις από αντίπαλα έθνη σε μια τόσο στενή λωρίδα γης, όπου η ηλεκτρονική και “παραδοσιακή” κατασκοπία είναι καθημερινότητα. Το Τζιμπουτί μοιάζει με μικρό νησί της Καραϊβικής όπου οι περιορισμένοι πόροι το μετατρέπουν σε παράδεισο των offshore, μόνο που εδώ οι περιορισμένοι πόροι φέρνουν στρατιωτικές βάσεις.

Το Τζιμπουτί, η τρίτη μικρότερη χώρα στην αφρικανική ήπειρο με περιορισμένα έσοδα, και έτσι βρήκε τον τρόπο να τα αυξήσει, με τις βάσεις. Η μικρή αυτή χώρα, έχει αξιοποιήσει τη στρατηγική της θέση στην είσοδο της Ερυθράς Θάλασσας και από τις πιο πολυσύχναστα στενά θαλάσσια περάσματα του κόσμου

Στην χώρα υπάρχει μια δύναμη των Γάλλων, από τα αποικιακά χρόνια, βάσεις των Αμερικανών, Ιταλών, Ιαπώνων, ενώ η Γερμανία και Ισπανία διατηρούν στρατεύματα που φιλοξενούνται στην βάση των Γάλλων. Αυτοί που έλειπαν από τον ανταγωνισμό στην περιοχή ήταν οι Κινέζοι, οι οποίοι ήρθαν!

Όταν το Πεκίνο εγκαινίασε την πρώτη του υπερπόντια στρατιωτική βάση την 1η Αυγούστου 2017, το Τζιμπουτί μετατράπηκε πλήρως σε μια σύγχρονη Καζαμπλάνκα, όπου φαίνεται πως όλοι κατασκοπεύουν ο ένας τον άλλον. Μπορεί από το καφέ του Rick στην Καζαμπλάνκα και την ομώνυμη ταινία του 1942 με τους Humphrey Bogart και Ingrid Bergman, να έχουμε φτάσει στα πολυτελή ξενοδοχεία με θέα τις παραλία, όπου στρατιώτες με στολή μπορούν να δούνε στα λίγα μέτρα Κινέζους, τα κατασκοπευτικά θρίλερ όμως παραμένουν ίδια

Η κινεζική βάση, που διατηρείται από το Πολεμικό Ναυτικό του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού, βρίσκεται στο Doraleh δυτικά της πρωτεύουσας, ενώ όλες οι βάσεις των άλλων κρατών βρίσκονται κοντά στο διεθνές αεροδρόμιο προς νότο, λιγότερο από δέκα χιλιόμετρα απόσταση

Η γεωπολιτική είναι μια κερδοφόρα επιχείρηση για το Τζιμπουτί. Οι ΗΠΑ πληρώνουν 63 εκατομμύρια δολάρια ετησίως σε ενοίκια για τη βάση τους, οι Γάλλοι 36 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, η Κίνα τα 20 εκατομμύρια δολάρια και η Ιταλία τα 2,6 εκατομμύρια δολάρια .Το ποσό που πληρώνει η Ιαπωνία δεν δημοσιοποιείται.

Υπάρχουν περίπου 4.000 στρατιώτες και Φιλιππινέζοι εργαζόμενοι στην αμερικανική βάση, 180 στρατιώτες στο ιαπωνικό στρατόπεδο και 1.450 στις δύο βάσεις της Γαλλίας όπου βρίσκονται και οι Γερμανοί και οι Ισπανοί. Περίπου 80 Ιταλοί βρίσκονται σε βάση κοντά στο αμερικανικό στρατόπεδο.

Η βάση της Doraleh της Κίνας είναι κοντά σε ένα νέο λιμάνι και τον τελικό σταθμό ενός νέου κινέζικου σιδηροδρόμου 759 χιλιομέτρων που εκτείνεται από την ακτή του Τζιμπουτί στην πρωτεύουσα της Αιθιοπίας, Αντίς Αμπέμπα. Η σιδηροδρομική αυτή γραμμή άνοιξε για εμπορική χρήση την 1η Ιανουαρίου του 2018, αντικαθιστώντας ένα σιδηροδρομικό δίκτυο που κατασκευάστηκε κατά τη διάρκεια της γαλλικής αποικιοκρατίας και δεν χρησιμοποιείται πλέον.

Οι επιβάτες μπορούν να χρησιμοποιήσουν σταθμό κοντά στο αεροδρόμιο, ενώ οι εμπορευματικές αμαξοστοιχίες που μεταφέρουν εμπορευματοκιβώτια πηγαίνουν μέχρι την Κινεζική βάση. Σε κοντινή απόσταση βρίσκεται η μεγαλύτερη ζώνη ελεύθερου εμπορίου στην Αφρική, η οποία είναι γνωστή ως Διεθνής Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών του Τζιμπουτί (DIFTZ), όπου υπάρχουν εκατοντάδες φορτηγά που περιμένουν να παραλάβουν τα εμπορεύματα που προορίζονται για την Αιθιοπία και άλλες χώρες πέραν του Τζιμπουτί.

Το DIFTZ, το οποίο χρηματοδοτήθηκε από την κινεζική κυβέρνηση, καλύπτει έκταση 4.800 εκταρίων. Σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση, θα επικεντρωθεί στην εφοδιαστική, την επεξεργασία των εξαγωγών, τις υπηρεσίες οικονομικής στήριξης, την κατασκευή και το αφορολόγητο εμπόριο εμπορευμάτων.

Αυτή η μικρή και σε μεγάλο βαθμό ειρηνική δημοκρατία στο Κέρας της Αφρικής γίνεται γρήγορα η οικονομική πύλη της Κίνας προς την Αφρική. Σύμφωνα με Κινεζικά ΜΜΕ,  ο επίσημος λόγος για την ίδρυση της βάσης ήταν για ” να στηρίξει τις κινεζικές στρατιωτικές συνοδείες και ειρηνευτικές αποστολές στην Αφρική και τη Δυτική Ασία “. Αυτός βέβαια είναι και ο λόγος που επικαλούνται και οι δυτικές δυνάμεις που έχουν βάσεις εκεί στο Τζιμπουτί, για την καταπολέμηση των πειρατών που είναι γνωστό ότι δραστηριοποιούνται στα ανοικτά των ακτών της Σομαλίας.

Όμως η αλήθεια είναι ότι το Τζιμπουτί βρίσκεται στην Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική. κατά κάποιον τρόπο, βρίσκεται στο σταυροδρόμι του κόσμου. Και η Κίνα για τον λόγο αυτό βρίσκεται εκεί, για να προστατεύσει τα οικονομικά και στρατηγικά συμφέροντά της στην περιοχή – και, ως εκ τούτου, και καλύτερη θέση για πιθανές συγκρούσεις μεταξύ Κίνας και Δύσης, κυρίως των ΗΠΑ.

Το Τζιμπουτί δεν είναι η μόνη βάση των ΗΠΑ στην περιοχή. Έχει επίσης μια σημαντική εγκατάσταση στο Κατάρ, καθώς και την εξαιρετικά μυστική, πολλαπλών χρήσεων βάση στο Ντιέγκο Γκαρσία, έναν μισθωμένο χώρο σε στο βρετανικό έδαφος στον Ινδικό Ωκεανό που είναι η μόνη κατοχή που διατηρεί το Ηνωμένο Βασίλειο στην περιοχή από τότε που αποσύρθηκε από την περιοχή του Σουέζ στη δεκαετία του 1960.

Ο μικρός εξωτικός παράδεισος του Ινδικού Ωκεανού που λειτουργεί πλέον ως η μεγαλύτερη στρατιωτική βάση των Αμερικανών εκτός ΗΠΑ μπήκε μόλις στον δημόσιο λόγο, από τη θεωρία συνωμοσίας που θέλει την τραγική Πτήση MH370 των Μαλαισιανών Αερογραμμών να κατευθύνθηκε εκεί.

Με αυτή την έννοια, η νέα βάση της Κίνας στο Τζιμπουτί είναι η πρώτη σοβαρή πρόκληση για την αμερικανική στρατιωτική υπεροχή στην περιοχή του Ινδικού Ωκεανού. Και η Κίνα προχωράει προς αυτή την κατεύθυνση.

Τον Ιούλιο του 2017, λίγο πριν το επίσημο άνοιγμα της βάσης, τα κινεζικά πολεμικά πλοία CNS Jinggangshan και CNS Donghaidao έφεραν προσωπικό και υλικό στη βάση. Το CNS Jinggangshan μετέφερε πεζοναύτες, μηχανικούς και στρατιωτικά οχήματα στη βάση, ενώ το CNS Donghaidao μετέφερε κάποιο απροσδιόριστο βαρύ εξοπλισμό. Στη συνέχεια, το Σεπτέμβριο του περασμένου έτους, τα στρατεύματα που σταθμεύουν στη βάση πραγματοποίησαν τις πρώτες τους ασκήσεις.

Οι Δυτικοί φοβούνται ότι το Τζιμπουτί είναι μόνο η αρχή, και πως η Κίνα θα αναλάβει και άλλα σημαντικά λιμάνια της περιοχής θέλοντας να αποκτήσει τον πλήρη έλεγχο σε αυτή την θαλάσσια περιοχή.