Τζέιμς Σταυρίδης: Πώς θα επιχειρούν πλοία και ελικόπτερα

Θα χρειασθούν προσεκτικές κινήσεις από τους διοικητές του ΝΑΤΟ για να διασφαλισθεί ότι η επιχείρηση στο Αιγαίο για το προσφυγικό δεν θα πυροδοτήσει εντάσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, δηλώνει σε συνέντευξή του στην «Κ» ο πρώην ανώτατος στρατιωτικός διοικητής της Ατλαντικής Συμμαχίας, ναύαρχος Τζέιμς Σταυρίδης. Ο νυν πρύτανης της Σχολής Φλέτσερ του Πανεπιστημίου Ταφτς, μιλάει για την επιχειρησιακή πτυχή της αποστολής και όχι μόνο.

– Υπάρχει ρόλος για το ΝΑΤΟ στην αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης και ποιος μπορεί να είναι αυτός;

– Ναι, υπάρχει. Ο ρόλος του ΝΑΤΟ στη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης έχει τρεις παραμέτρους. Πρώτον, μπορεί να δράσει από θαλάσσης, συνεισφέροντας στους ναυτικούς ελέγχους. Η Συμμαχία διαθέτει 24.000 αεροσκάφη και περισσότερα από 800 σημαντικού μεγέθους και αποτελεσματικότητας πλοία που προσφέρονται για συμμετοχή σε τέτοιου είδους επιχειρήσεις. Τα πλοία διαθέτουν υπερσύγχρονα ραντάρ και ελικόπτερα που μπορούν να ελέγχουν τις ροές στο Αιγαίο μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, αλλά και να ενημερώνουν το ελληνικό Λιμενικό όπως και τα λεγόμενα hotspots.

Δεύτερον, μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση των ομάδων προσφύγων που βρίσκονται στις ακτές. Το ΝΑΤΟ έχει στο παρελθόν συμμετάσχει σε ανθρωπιστικές επιχειρήσεις σε περιοχές που υπέστησαν καταστροφές, με πιο πρόσφατη την περίπτωση του Πακιστάν. Ως απόρροια αυτής της εμπειρίας διαθέτει μεγάλες δυνατότητες αντλώντας από τα τρία εκατομμύρια άνδρες και γυναίκες που υπηρετούν.

Τρίτον, ο ρόλος του σε ό,τι αφορά την παρακολούθηση. Η χρήση νατοϊκών αεροσκαφών ραντάρ AWACS θα συμβάλλει στην καλύτερη παρακολούθηση των διατάξεων (patterns) των μετακινήσεων και ροών στη Μεσόγειο, με αποτέλεσμα να μπορούν να υπολογισθούν τα σημεία που θα βγουν οι πρόσφυγες στη στεριά.

– Πολλοί βουλιάζουν τις βάρκες για να τους περισυλλέξουν και να φθάσουν στα ελληνικά νησιά που είναι έδαφος της Ε.Ε.

– Τα πλοία του ΝΑΤΟ θα συμμετέχουν προφανώς και σε επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης. To πιθανότερο είναι πως το NATO θα επιστρέφει όσους πρόσφυγες βουλιάζουν τις βάρκες τους στη χώρα από την οποία προήλθαν, δηλαδή στην Τουρκία. Οταν αυτό γίνει γνωστό, θα μειωθούν και οι ροές, διότι οι πρόσφυγες θα διστάζουν πλέον να επιλέγουν αυτή τη μέθοδο.

– Πόσο γρήγορα δύναται να δράσει η Συμμαχία και πώς;

– Αυτό θα αποφασισθεί σε συνεδρίαση του Βορειοατλαντικού Συμβουλίου. Από τη στιγμή που η Συμμαχία αποφάσισε να δράσει, τα απαραίτητα σκάφη και συστήματα μπορούν να αποσταλούν στην περιοχή σε πολύ σύντομο διάστημα, εντός ημερών στην περίπτωση των αεροσκαφών, και μερικών εβδομάδων σε αυτή των πλοίων και των δυνάμεων. Πιστεύω ότι η Συμμαχία πρέπει να συμμετάσχει πολύ περισσότερο, τόσο στη θάλασσα όσο και στην ξηρά.

– Μπορεί να διασφαλισθεί ότι στο πλαίσιο της επιχείρησης δεν θα αμφισβητηθεί η κυριαρχία της Ελλάδας στο Αιγαίο;

– Αυτό είναι ένα θέμα που πρέπει να συζητηθεί ανάμεσα στην Ελλάδα και τη Συμμαχία. Μια δύσκολη πτυχή αυτής της νέας επιχείρησης θα είναι οι διαφορές μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας στο Αιγαίο, που αφορούν τόσο στη θάλασσα όσο και στον εναέριο χώρο. Θα χρειασθούν προσεκτικές κινήσεις από τους διοικητές του ΝΑΤΟ για να διασφαλίσουν ότι αυτή η αποστολή δεν θα πυροδοτήσει αυτές τις εντάσεις. Η επιχείρηση θα διοικείται πιθανότατα από τη Νάπολη, από τον Αμερικανό ναύαρχο 4 αστέρων, Μαρκ Φέργκιουσον.

– Η δράση των μεγάλων πλοίων του ΝΑΤΟ μπορεί να είναι στο Αιγαίο όσο αποτελεσματική είναι στην περιοχή μεταξύ Λιβύης και Ιταλίας;

– Αλλη μια σημαντική πτυχή μιας ναυτικής αποστολής του ΝΑΤΟ θα ήταν ο έλεγχος της περιοχής ανάμεσα στη διαλυμένη από τον πόλεμο Λιβύη και την Ιταλία. Σε αυτή τη μεγάλη περιοχή ανοιχτής θάλασσας όπου δοκιμάζονται τα όρια των ιταλικών αρχών που προσπαθούν να διαχειρισθούν τις ροές προσφύγων και μεταναστών, είναι πολύ λογική η χρήση όλων των συστημάτων που διαθέτει το ΝΑΤΟ, όπως αεροπλάνα, μη επανδρωμένα σκάφη και AWACS.

– Σας ευχαριστώ.

– Πριν ολοκληρώσουμε, θα ήθελα, και ως αξιωματικός του Ναυτικού, να εκφράσω τη λύπη μου για τον τραγικό θάνατο τριών μελών του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, την ώρα του καθήκοντος. Η σκέψη και οι προσευχές μου είναι με τις οικογένειες των Ελλήνων αξιωματικών που χάθηκαν την περασμένη Πέμπτη.