Ο Τζέφρι Πάιατ: Η Ευρώπη μπορεί να είναι μόνον τόσο ασφαλής όσο είναι η Ελλάδα

«Να αναδείξουμε με θετικό τρόπο τις ευκαιρίες που παρουσιάζει η Ελλάδα», προτείνει, μέσω της αποκλειστικής συνέντευξής του στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο πρεσβευτής των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής Τζέφρι Πάιατ, και, αποδεικνύοντας ότι για τη χώρα του η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης έχει συνέχεια, υπογραμμίζει την αμερικανική δέσμευση για υποστήριξη της Ελλάδας στη φάση αυτή οικονομικής ανάκαμψης, όπως επί λέξει αναφέρει. «Η κατάσταση είναι καλύτερη από ό,τι ήταν πριν από περίπου δύο χρόνια», επισημαίνει στη συνέντευξή του στο Πρακτορείο και επικαλείται τα ποσοστά ανεργίας, τα ποσοστά ανάπτυξης.

Όμως ο Τζ. Πάιατ ξεδιπλώνει, μέσω του ΑΠΕ-ΜΠΕ, τις ειδικότερες πτυχές του ελληνο-αμερικανικού Στρατηγικού Διαλόγου: ενεργειακά, επενδύσεις, εμπορικές σχέσεις, τουρισμός, τομέας της οικονομίας, με έμφαση στις εταιρείες που επενδύουν στην οικονομία της γνώσης. Και ακόμη, μετανάστευση, ασφάλεια, αμυντικός σχεδιασμός, αντιμετώπιση της τρομοκρατίας.

Ειδικότερα, ο Αμερικανός πρεσβευτής σημειώνει με έμφαση την υποστήριξη της χώρας του προς τις πολυμερείς συνομιλίες που διεξάγονται ανάμεσα στην Ελλάδα το Ισραήλ, την Κύπρο, και ανάμεσα στην Ελλάδα, την Κύπρο και την Αίγυπτο. Αναγνωρίζει την πρόοδο στη διμερή αμυντική συνεργασία και προσθέτει χαρακτηριστικά: «Βλέπουμε την Ελλάδα ως έναν ιδιαίτερα σημαντικό εταίρο κατά της τρομοκρατίας, επειδή είστε η εμπροσθοφυλακή της Ευρώπης. Η Ευρώπη μπορεί να είναι μόνον τόσο ασφαλής όσο είναι η Ελλάδα…»

Ερωτηθείς από το ΑΠΕ-ΜΠΕ για τη συνεργασία των δύο κυβερνήσεων απαντά: «Η σχέση μας με την Ελλάδα είναι ισχυρότερη από ό,τι υπήρξε εδώ και πολλά χρόνια, και αυτό χάρη στην πολύ σκληρή δουλειά της ελληνικής κυβέρνησης, των ελληνικών αρχών και της αμερικανικής κυβέρνησης».

Στο θέμα της Συμφωνίας των Πρεσπών τονίζει πως αυτή «επιτεύχθηκε από δύο κυρίαρχες, δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις και τα εύσημα για τη Συμφωνία αποδίδονται στον πρωθυπουργό Τσίπρα και στον πρωθυπουργό Ζάεφ, αμφότεροι επέδειξαν μεγάλο πολιτικό σθένος και όραμα» και εκφράζει την ελπίδα του ότι «οι πολιτικοί, αλλά και η κοινωνία, θα αναγνωρίσουν ότι είναι πολλά περισσότερα αυτά που κερδίζετε από αυτά που παραδίνετε στη Συμφωνία των Πρεσπών και οι ευκαιρίες που αυτή θα ανοίξει».

Παραλλήλως ο κ. Πάιατ αναφέρεται στο δικαίωμα της Κύπρου να εκμεταλλεύεται τους δικούς της πόρους.

Η συνέντευξη Πάιατ έχει όμως και μια ανθρώπινη στιγμή, όταν ο Αμερικανός πρεσβευτής δεν κρύβει τη συγκίνησή του από την κίνηση παιδιών από το Μάτι Αττικής να στείλουν μήνυμα αλληλεγγύης στα θύματα των πυρκαγιών στην Καλιφόρνια.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Τζέφρι Πάιατ στον Νίκο Παπαδημητρίου για το Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων:

Ερ.: Κύριε πρέσβη, η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης, στην οποία οι ΗΠΑ είχαν πολύ σημαντική παρουσία, τελείωσε. Ποια είναι η αποτίμηση που κάνετε;

Απ.: Χαίρομαι ιδιαίτερα που ξαναβρέθηκα στην Θεσσαλονίκη την περασμένη εβδομάδα και ήταν ενθαρρυντικό που είδα πόσο θετική απήχηση συνεχίζουν να έχουν η υπόστασή μας και η χώρα μας. Νομίζω ότι είδατε ένα πολύ σημαντικό δείγμα της αμερικανικής υποστήριξης στην οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας. Ήμουν προφανώς πολύ υπερήφανος για την ευρεία παρουσία μας εκεί: περισσότερες από πενήντα κορυφαίες αμερικανικές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένης μιας πολύ ισχυρής κυβερνητικής αντιπροσωπείας, βεβαίως, που αποτελείτο από τον υπουργό Εμπορίου Ουίλμπουρ Ρος, το γερουσιαστή Ρον Τζόνσον -πρόεδρο της υποεπιτροπής της αμερικανικής Γερουσίας για την Ευρώπη-, τον Μάικλ Κράτσιος -επικεφαλής του Γραφείου του Λευκού Οίκου για τις Επιστήμες και την Τεχνολογία-, και μια ολόκληρη σειρά ανώτερων αξιωματούχων του Υπουργείου Εξωτερικών, μαζί και ο υφυπουργός Ενέργειας. Επομένως είδατε μια πολύ ισχυρή αμερικανική δέσμευση με τη χρήση όλων των πτυχών της αμερικανικής δύναμης για να υποστηρίξουμε την Ελλάδα σε αυτήν την πολύ σημαντική περίοδο οικονομικής ανάκαμψης. Πολλές από τις συνομιλίες που έγιναν στο Thessaloniki Summit φέτος απηχούσαν θέματα γύρω από την Έκθεση Θεσσαλονίκης. Επομένως, για παράδειγμα, η ισχυρή εστίαση στην περιφέρεια, η εστίαση στον περιφερειακό ρόλο της Ελλάδας ως πυλώνα σταθερότητας, η παρουσία στη Θεσσαλονίκη της πρωθυπουργού της Σερβίας, της αντιπροέδρου της κυβέρνησης της Ρουμανίας, του Βούλγαρου πρωθυπουργού -όλα αυτά δείχνουν μια ελπιδοφόρα νέα περίοδο της ελληνικής διπλωματίας και είμαι πολύ υπερήφανος που οι ΗΠΑ διαδραματίζουν έναν υποστηρικτικό ρόλο σε αυτό.

Ερ.: Και μετά την ΔΕΘ, τι; Να αναμένουμε νέες αμερικανικές επενδύσεις κατά τη διάρκεια του ερχόμενου έτους;

Απ.: Δεν περιμένουμε στιγμή και θυμηθείτε βεβαίως ότι μόλις λίγες εβδομάδες μετά την Έκθεση Θεσσαλονίκης ο υπουργός Ρος συναντήθηκε ξανά με τον πρωθυπουργό Τσίπρα στην πόλη της Νέας Υόρκης, όπου υποδέχθηκε ορισμένα πολύ υψηλόβαθμα αμερικανικά διευθυντικά στελέχη για να συζητήσουν για τις ευκαιρίες στην Ελλάδα. Επιδιώκουμε να οικοδομήσουμε πάνω στα οικονομικά θεμέλια που μας παρείχε η ΔΕΘ. Έκανα ένα κομμάτι αυτού όταν ήμουν στην Θεσσαλονίκη στον τομέα των startup και νομίζω ότι μια από τις πολύ επιτυχημένες ιστορίες της ΔΕΘ ήταν το πόσο αλληλοσυμπληρώνονταν το Περίπτερο 13, το δικό μας περίπτερο, και το Περίπτερο 12, το περίπτερο του Υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής, με όλους τους Έλληνες startuppers. Είμαι πολύ χαρούμενος που αργότερα αυτήν την εβδομάδα θα έχω την ευκαιρία μαζί με τον Παππά και ορισμένες από τις ίδιες αυτές αμερικανικές εταιρείες -Microsoft, Google, IBM- πραγματικά την κορυφή των αμερικανικών τεχνολογικών εταιρειών, να μιλήσουμε για το πώς θα συνεχίσουμε να δημιουργούμε ευκαιρίες εδώ για να αξιοποιήσουμε το ανθρώπινο κεφάλαιο που έχει η Ελλάδα. Αυτό μου το υπενθύμισε κατά την επίσκεψή μου την περασμένη εβδομάδα στην Θεσσαλονίκη η Veltio, μια γρήγορα αναπτυσσόμενη αμερικανική τεχνολογική εταιρεία, της οποίας η κύρια επιχειρησιακή βάση βρίσκεται στην Θεσσαλονίκη. Επομένως ευελπιστώ ότι θα δούμε περισσότερες επενδύσεις αυτού του είδους. Επίσης εστιάζουμε πολύ βεβαίως στο Στρατηγικό Διάλογο ΗΠΑ-Ελλάδας, ο οποίος θα γίνει στις 13 Δεκεμβρίου στην Ουάσινγκτον, και η εμπορική/επενδυτική μας σχέση θα είναι ένας σημαντικός πυλώνας, ένας από τους πέντε βασικούς πυλώνες, αυτού του στρατηγικού διαλόγου.

Ερ.: Επιτρέψτε μου να σας ρωτήσω τότε για αυτόν το Στρατηγικό Διάλογο. Είναι μια νέα περίοδος μεταξύ των δύο χωρών; Ποιοι είναι οι τομείς αυτού του Στρατηγικού Διαλόγου;

Απ.: Βλέπουμε αυτόν το Στρατηγικό Διάλογο ως μια απτή εκδήλωση του πόσο επενδύουν οι ΗΠΑ στη συμμαχία με την Ελλάδα, της αναγνώρισης από την πλευρά μας μιας ιδιαίτερα ευνοϊκής στιγμής στις σχέσεις ΗΠΑ-Ελλάδας, αλλά και της σημαντικής γεωπολιτικής δυναμικής γύρω από την Ελλάδα αυτήν την στιγμή. Το γεγονός ότι έχουμε μια σειρά προκλήσεων από την ανατολική Μεσόγειο όσον αφορά τη μετανάστευση, όσον αφορά την τρομοκρατία, μια κατάσταση που ακόμη δεν έχει ρυθμιστεί στην Βόρεια Αφρική, επομένως οι πυλώνες του Στρατηγικού Διαλόγου έχουν σχεδιαστεί να αντανακλούν όλους τους τομείς πάνω στους οποίους εργαζόμαστε από κοινού. Επομένως έχουμε μια πολύ ισχυρή ατζέντα σε ενεργειακά ζητήματα, που αντανακλούν την υποστήριξή μας για τον αγωγό TAP, για τον IGB. Ένιωσα υπερήφανος που είδα τον πρωθυπουργό Μπορίσοφ να μιλάει με τόση θέρμη για τον IGB στα σχόλια που έκανε στην Θεσσαλονίκη την περασμένη Πέμπτη, τα οποία δεν καλύφθηκαν σωστά, αλλά ήταν πολύ σημαντικά. Έχουμε μια πολύ γεμάτη ατζέντα όσον αφορά την περιφερειακή μας συνεργασία, τον τρόπο που συνεργαζόμαστε στα δυτικά Βαλκάνια, τον τρόπο που συνεργαζόμαστε στην ανατολική Μεσόγειο, τον τρόπο που συνεργαζόμαστε στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας -όλα τα διαφορετικά πεδία για τη στρατηγική δέσμευση των ΗΠΑ. Θα έχουμε σημαντικές συνομιλίες για την αμυντική μας συνεργασία και αυτήν στην ασφάλεια, η οποία συνεχίζει να ακμάζει, και με την πρόσφατη ανάπτυξη ορισμένων δεκάδων ελικοπτέρων στην αεροπορική βάση στο Στεφανοβίκειο, και για την Ελλάδα για τον χειμώνα. Βεβαίως θα γίνουν συνομιλίες όσον αφορά τον επενδυτικό και εμπορικό μας πυλώνα, για τον τρόπο με τον οποίο συνεργαζόμαστε σε αυτόν τον τομέα, και έπειτα, όπως είναι πολύ σημαντικό, για την αντιτρομοκρατική μας ατζέντα και αυτήν για την επιβολή του νόμου. Έχουμε μια πολύ ισχυρή συνεργασία με τις ελληνικές αρχές σε αυτούς τους τομείς. Βλέπουμε την Ελλάδα ως έναν ιδιαίτερα σημαντικό εταίρο κατά της τρομοκρατίας, επειδή είστε η εμπροσθοφυλακή της Ευρώπης. Η Ευρώπη μπορεί να είναι μόνον τόσο ασφαλής όσο είναι η Ελλάδα, σε τομείς όπως η συνεργασία κατά της τρομοκρατίας, η ανταλλαγή πληροφοριών, οι ασκήσεις ασφάλειας, όπως αυτές που κάναμε πρόσφατα με την ελληνική ακτοφυλακή, με την ελληνική αστυνομία, αναπτύσσουμε ικανότητες ώστε η Ελλάδα να είναι ο ισχυρός εταίρος που θέλουμε να είναι.

Επιτρέψτε μου να μιλήσω ένα ακόμη λεπτό για την αμυντική σχέση, διότι πιστεύω ότι είναι πραγματικά σημαντικό να αναγνωρίσουμε την πρόοδο που έχει γίνει. Οπως είπα, η πρόσφατη άφιξη των δυνάμεων και των ελικοπτέρων μας στο Στεφανοβίκειο αποτελεί σημαντική ένδειξη. Πρώτα από όλα, είναι μία ένδειξη εμπιστοσύνης προς την Ελλάδα ως σύμμαχο στο ΝΑΤΟ. Μού λένε ότι έτυχαν θερμής υποδοχής από τους πολίτες του Βόλου, λόγω των οικονομικών ωφελειών που θα σημαίνει η προσωρινή παρουσία αμερικανικών δυνάμεων στην Ελλάδα. Βρίσκονται εδώ προσωρινά, για να μπορέσουν να συνεχίσουν την εκπαίδευση και τις πτήσεις, όταν ο καιρός δεν είναι τόσο ευνοϊκός στην βόρεια Ευρώπη. Αλλά το άλλο πράγμα που θέλω να τονίσω για όλες αυτές τις εναλλαγές είτε είναι στο Στεφανοβίκειο ή στην Λάρισα ή όταν θα φέρουμε πίσω στην Ανδραβίδα τα F-16 την ερχόμενη άνοιξη, είναι η ευκαιρία που δημιουργείται για να εργασθούμε με τους συναδέλφους μας των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Και πιστεύω ότι αυτό είναι ένα θέμα για την πρόοδο του οποίου είμαι πολύ υπερήφανος με τους όρους σύμπραξης, το μήνυμα που αυτή η σύμπραξη στέλνει στους γείτονες της Ελλάδας, αλλά επίσης για τις ικανότητες που μάς βοηθά να αναπτύξουμε από κοινού. Διότι, τελικά, αυτή είναι η ουσία της συμμαχίας μας, αυτή είναι η ουσία της σχέσης μας, και πιστεύω ότι στέλνει ένα πολύτιμο μήνυμα όταν έχουμε όλες αυτές τις ασκήσεις, όλα αυτά τα γεγονότα, σαν αυτό που κάναμε στο Ελληνικό πριν από δύο εβδομάδες, για παράδειγμα. Δείχνει πώς κερδίζουμε και οι δύο από αυτές τις συνεργασίες, πώς τα συμφέροντα και των δύο χωρών εξυπηρετούνται. Άρα θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε επ’ αυτού, και όπως είπα αυτό είναι ένα από τα θέματα που είμαι βέβαιος ότι θα είναι μέρος της συζήτησης στο πλαίσιο του Στρατηγικού Διαλόγου, διότι έχει μεγάλη σημασία για την Ουάσινγκτον. Βέβαια, κατά την θητεία μου εδώ, το προφίλ της συνεργασίας μας στην Σούδα έχει αναβαθμιστεί και αυτό είναι καλό για τις αντιλήψεις στην Ελλάδα και τις αντιλήψεις για την αξία της σχέσης ΗΠΑ-Ελλάδας.

Ερ.: Πώς αντιλαμβάνεστε τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας;

Απ.: Νομίζω ότι πολλά εξαρτώνται από τις πολιτικές και τις αποφάσεις που θα πάρει η κυβέρνηση τις επόμενες εβδομάδες και μήνες. Πιστεύω ότι όλοι συμφωνούν πως η κατάσταση είναι καλύτερη από ό,τι ήταν πριν από περίπου δύο χρόνια. Μπορεί κανείς να δει ότι όσον αφορά τα ποσοστά της ανεργίας, όσον αφορά τα ποσοστά της ανάπτυξης, αυτή είναι μια πολύ θετική εξέλιξη, και ακόμη και στην Θεσσαλονίκη, η οποία είναι μια πόλη που υπέφερε πάρα πολύ κατά την δεκαετία της οικονομικής κρίσης. Όταν μίλησα σε επιχειρηματίες όλοι είχαν την αίσθηση ότι τα πράγματα έχουν αρχίσει να επανέρχονται. Όμως το θέμα είναι πόσο γρήγορα θα έρθει η ανάπτυξη αυτή. Και ο ρυθμός αυτής της ανάπτυξης θα καθοριστεί σημαντικά από τις ενδείξεις που στέλνει η ελληνική κυβέρνηση στους ξένους επενδυτές. Αυτό αποτελεί μέρος αυτού που θέλουμε να κάνουμε με το Στρατηγικό Διάλογο: να αναδείξουμε με θετικό τρόπο τις ευκαιρίες που παρουσιάζει η Ελλάδα -και αυτό είναι που προσπαθούμε να κάνουμε με την Έκθεση Θεσσαλονίκης- αλλά και να έχουμε μια ειλικρινή και άμεση συζήτηση για τους τομείς στους οποίους οι Αμερικανοί και οι άλλοι διεθνείς επενδυτές εξακολουθούν να επιδιώκουν να υπάρξει σαφήνεια όσον αφορά την κυβερνητική πολιτική.

Ερ.: Κύριε πρέσβη, ποιοί είναι οι τομείς της ελληνικής οικονομίας με την μεγαλύτερη δυναμική, στους οποίους αναζητάτε στενότερη συνεργασία;

Απ.: Όσον αφορά τους Αμερικανούς επενδυτές, φυσικά ο ενεργειακός τομέας είναι εκείνος στον οποίο έχουμε επενδύσει την… ενέργειά μας, ο αγωγός TAP είναι η μεγαλύτερη ξένη επένδυση στην Ελλάδα αυτή την τελευταία δεκαετία, εξ’ όσον γνωρίζω, και αισιοδοξούμε ότι θα δούμε στο μέλλον εξελίξεις με ευκαιρίες όπως η πλωτή μονάδα αποθήκευσης και επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου -η FSRU στην Αλεξανδρούπολη- η ιδιωτικοποίηση της εταιρείας Ελληνικά Πετρέλαια. Υπάρχουν ήδη σημαντικές ξένες επενδύσεις για παράδειγμα ο ρόλος που η ιταλική Sinam πρόκειται να αναλάβει στο δίκτυό σας διανομής αερίου, και έχουμε και νέες επενδύσεις, όπως για παράδειγμα η ExxonMobil των ΗΠΑ έχει κοινοπραξία με την Total και την (εταιρεία) Ελληνικά Πετρέλαια στα ανοιχτά της Κρήτης, έχουμε παραδείγματα όπως η Energean, με σημαντικό μερίδιο αμερικανικής ιδιοκτησίας, η οποία πρόσφατα ανακοίνωσε την επέκταση των δραστηριοτήτων της τόσο στην Ελλάδα όσο και στα ανοιχτά του Ισραήλ, επομένως ο ενεργειακός τομέας είναι ιδιαιτέρως δυναμικός. Επιλογές όπως, αιολικά, ηλιακά, μη συμβατικά, όπου η Ελλάδα έχει τόσο μεγάλες δυνατότητες και όπου υπάρχει πολύ μεγάλη αμερικανική τεχνογνωσία και τεχνολογία που μπορεί να μεταφερθεί εκεί. Ο τομέας του τουρισμού φυσικά και διαθέτει μεγάλη δυναμική αυτή τη στιγμή: η Ελλάδα είναι ένας ασφαλής προορισμός για τους Αμερικανούς τουρίστες, είναι επίσης μια ευλογημένη χώρα με όμορφα τοπία, υπέροχο καιρό και ένα περιβάλλον το οποίο προσελκύει όλο και περισσότερους Αμερικανούς τουρίστες. Θέλουμε να το δούμε αυτό να συνεχίσει να αναπτύσσεται επομένως είναι εξαιρετικό να βλέπουμε την επέκταση αμερικανικών ξενοδοχειακών ονομάτων, αμερικανικών εταιρειών παροχής τουριστικών υπηρεσιών εδώ. Και έπειτα ένας τρίτος τομέας, που, όπως προείπα, δεν έχει την αρμόζουσα προσοχή, είναι όλος ο τομέας της οικονομίας, εταιρείες βασισμένες στην οικονομία της γνώσης, εταιρείες όπως εκείνη που ανέφερα ότι επισκέφθηκα πρόσφατα στη Θεσσαλονίκη. Αυτή ήταν για μένα η επικεφαλίδα του Thessaloniki Fair -ήταν ο δυναμισμός αυτού του συστήματος startup και των προφανών ευκαιριών για συνέργεια ανάμεσα σε μεγάλες αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας και σε τοπικές ελληνικές startups. Επομένως ελπίζω ότι θα δούμε περισσότερη ανάπτυξη τέτοιου τύπου μέσα στις επόμενες εβδομάδες και μήνες.

Ερ.: Και πώς θα περιγράφατε τη συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση;

Απ.: Η σχέση μας με την Ελλάδα είναι ισχυρότερη από ό,τι υπήρξε εδώ και πολλά χρόνια και αυτό χάρη στην πολύ σκληρή δουλειά της ελληνικής κυβέρνησης, των ελληνικών αρχών και της αμερικανικής κυβέρνησης. Ωστόσο αντανακλά και μια στρατηγική προσέγγιση, μια προσέγγιση των συμφερόντων μας και τελικά μια ενέργεια σύμφωνα με τα συμφέροντά μας. Έχουμε κάνει μια στρατηγική εκτίμηση ότι η Ελλάδα είναι ένας ιδανικός εταίρος για τις ΗΠΑ καθώς αναζητούμε να δομήσουμε σταθερότητα και ευημερία σε αυτή τη σύνθετη περιοχή. Μοιράζεται, για παράδειγμα, με τις ΗΠΑ βασικούς στόχους αναφορικά με τα δυτικά Βαλκάνια. Εμείς σαφώς και έχουμε υπάρξει μεγάλοι υποστηρικτές των σπουδαίων προσπαθειών χωρών των δυτικών Βαλκανίων για να κινηθούμε προς ευρωατλαντικούς θεσμούς -η Ελλάδα μοιράζεται αυτήν την άποψη. Η Ελλάδα έχει κοινό συμφέρον με τις ΗΠΑ να κρατήσει την Τουρκία προσδεδεμένη στη Δύση, προσδεδεμένη στους ευρωατλαντικούς θεσμούς, η Ελλάδα μοιράζεται την ανησυχία μας για θαλάσσια ασφάλεια και σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. Επομένως για αυτό βρισκόμαστε σε αυτή την πολύ θετική στιγμή και μέρος της δουλειάς μου ως πρεσβευτή και μέρος αυτού που προσπαθούμε να επιτύχουμε με το στρατηγικό διάλογο είναι τόσο να ενισχύσουμε την αρχιτεκτονική που μας έχει βοηθήσει να φθάσουμε σε αυτήν την θετική συγκυρία στις σχέσεις ΗΠΑ-Ελλάδας, όσο και να θέσουμε μια πολύ ξεκάθαρη πορεία για τους επόμενους μήνες, αντανακλώντας τις οδηγίες που μας έχει στείλει ο Λευκός Οίκος και το γραφείο του πρωθυπουργού και τις οποίες όλοι μας καλούμαστε να εφαρμόσουμε.

Ερ.: Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν την Συμφωνία των Πρεσπών…

Απ.: Ναι…

Ερ: …αλλά τι θα λέγατε στους επικριτές της και στις δύο χώρες, εννοώ τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ΠΓΔΜ;

Απ.: Έχω πολλές ευκαιρίες εδώ στην Ελλάδα να συζητήσω με επικριτές της Συμφωνίας των Πρεσπών. Η θέση των ΗΠΑ είναι σαφής. Κατ’ αρχάς, αυτή η συμφωνία επιτεύχθηκε από δύο κυρίαρχες, δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις και τα εύσημα για τη συμφωνία αποδίδονται στον πρωθυπουργό Τσίπρα και στον πρωθυπουργό Ζάεφ, αμφότεροι επέδειξαν μεγάλο πολιτικό σθένος και όραμα. Θεωρώ, όπως είπα στη Θεσσαλονίκη, ότι αυτό το όραμα πρόκειται να αιτιολογηθεί από την ιστορία. Ήταν ενδιαφέρον για μένα ότι στην τελευταία μου επίσκεψη στη Θεσσαλονίκη άκουσα πως ακόμη και στην εκεί επιχειρηματική κοινότητα υπάρχει μεγάλη αναγνώριση των ξεκάθαρων προνομίων που θα προκύψουν από την επίλυση αυτού του ζητήματος, το οποίο έχει παραμείνει άλυτο για πολύ καιρό. Αλλά επίσης και κατά κύριο λόγο, την όλη συζήτηση που είχαμε στη Thessaloniki Summit με τη Σερβία, τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία σχετικά με την περιφερειακή συνεργασία, σχετικά με τις υποδομές, με την ολοκλήρωση των δικτύων αυτοκινητοδρόμων, των πετρελαιαγωγών, που όλα αυτά έχουν λειτουργήσει ως καταλύτης από τη Συμφωνία των Πρεσπών, η οποία αφαίρεσε το ονοματολογικό ως το σημαντικό εμπόδιο για τη συνολικότερη θεώρηση της ελληνικής ηγεσίας στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και στο ρόλο που η Ελλάδα, και ειδικά το ρόλο που η Θεσσαλονίκη μπορεί να διαδραματίσει ως κοσμοπολίτικο σταυροδρόμι, μια πύλη για τον υπόλοιπο κόσμο για τις χώρες των δυτικών Βαλκανίων. Αλλά αντιλαμβάνομαι ότι πρόκειται για ένα σύνθετο ζήτημα, η Ελληνική Δημοκρατία λειτουργεί καλά και σέβομαι όσους έχουν διαφορετικές απόψεις. Θεωρώ ότι αυτά τα ζητήματα θα πρέπει να τύχουν επεξεργασίας μέσω της ελληνικής πολιτικής διαδικασίας. Αλλά ελπίζω ότι οι πολιτικοί, αλλά και η κοινωνία, θα αναγνωρίσουν ότι είναι πολλά περισσότερα αυτά που κερδίζετε από αυτά που παραδίνετε στη Συμφωνία των Πρεσπών και οι ευκαιρίες που αυτή θα ανοίξει. Θα ήθελα ακόμη να πω -και αυτό μου ενισχύθηκε όταν ήμουν στην Ουάσινγκτον τον περασμένο μήνα- ότι η Συμφωνία των Πρεσπών είχε έναν πολύ σημαντικό αντίκτυπο στην αντίληψη που υπάρχει για την Ελλάδα: η εικόνα για την Ελλάδα ως εταίρος ασφαλείας για τις ΗΠΑ, για το ΝΑΤΟ, η εικόνα του ρόλου που η Ελλάδα μπορεί να διαδραματίσει στο να βοηθήσει να χτιστεί μια πιο σταθερή και ευημερούσα ευρύτερη περιοχή. Για τις ΗΠΑ, το να βλέπουμε τα Σκόπια να κινούνται γρήγορα προς την ένταξη στο ΝΑΤΟ είναι μια σημαντική πτυχή της στρατηγικής μας για τη σταθεροποίηση της περιοχής ώστε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της κακής επιρροής από τη Ρωσία και να βοηθήσει ώστε να καταστεί σαφές πως η μοίρα όλων αυτών των χωρών είναι να βρίσκονται στη Δύση, στην Ευρώπη, στους ευρωατλαντικούς θεσμούς.

Ερ.: Εκτιμώ ότι για όλους αυτούς τους λόγους είπατε την περασμένη εβδομάδα ότι οι κύριοι Τσίπρας και Ζάεφ, ότι η ιστορία θα πρέπει να είναι πιο γενναιόδωρη. Είναι έτσι;

Απ.: Θεωρώ ότι έτσι είναι -πρόκειται για μια ενεργή πολιτική ηγεσία και σίγουρα η ηγετική ικανότητα την οποία επέδειξαν οι δύο πρωθυπουργοί υπήρξε καίρια. Θεωρώ ότι σημαντικά εύσημα θα πρέπει να αποδοθούν στους διαπραγματευτές: έχω μεγάλη εκτίμηση προς τον Μάθιου Νίμιτς, το διαπραγματευτή των Ηνωμένων Εθνών, ο οποίος υπήρξε τόσο υπομονετικός τόσα χρόνια σε αυτή τη διαδικασία. Ο (τέως) ΥΠΕΞ Κοτζιάς έπαιξε ένα πολύ σημαντικό ρόλο στο να οραματιστεί την μορφή της συμφωνίας και πώς αυτή θα επιτυγχανόταν. Και γεγονός είναι ότι κοιτάζοντας πίσω στην διπλωματική μου καριέρα μπορώ να θυμηθώ πολλά περιστατικά αποτυχημένων διαπραγματεύσεων. Όλοι μπορούμε να θυμηθούμε κάποια, περιλαμβανομένων και κάποιων εδώ, στη γειτονιά της Ελλάδας. Επομένως είναι σημαντικό και ιστορικά σημαντικό το να μπορούν χώρες να παίρνουν ένα ζήτημα που επί μακρόν βρίσκεται σε εκκρεμότητα, όπως το ονοματολογικό, και να βρίσκουν μια οδό συμβιβασμού, ενός συμβιβασμού στον οποίο, όπως προείπα, οι ΗΠΑ πιστεύουν σθεναρά και έχουν την πεποίθηση ότι, μακροπρόθεσμα, θα είναι προς το συμφέρον και των δύο χωρών και των πολιτών τους.

Ερ.: Μάς μιλήσατε πριν για τον ενεργειακό τομέα εδώ στην Ελλάδα, αλλά τώρα η προσοχή μας βρίσκεται πάλι στην Κύπρο, για την πετρελαϊκή εκμετάλλευση. Πόσο σημαντικό είναι το θέμα για τη χώρα σας;

Απ.: Το θέμα της ενέργειας στην ανατολική Μεσόγειο είναι πολύ σημαντικό. Υπάρχουν ασφαλώς μεγάλα επιβεβαιωμένα κοιτάσματα φυσικού αερίου τα οποία έχουν ήδη εντοπισθεί και μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο συμβάλλοντας στην ενίσχυση της διαφοροποίησης της τροφοδοσίας στην Ευρώπη, προφανώς πολύ σημαντικό για τους εταίρους μας στο Ισραήλ, την Αίγυπτο, άρα είμαστε πολύ υποστηρικτικοί προς τις πολυμερείς συνομιλίες που διεξάγονται ανάμεσα στην Ελλάδα το Ισραήλ, την Κύπρο, και ανάμεσα στην Ελλάδα, την Κύπρο και την Αίγυπτο. Ο ειδικός απεσταλμένος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για ενεργειακά θέματα, ο βοηθός υπουργός Εξωτερικών Φάνον, μόλις βρέθηκε στη Λευκωσία φυσικά, και μετά συνέχισε. Και, πάλι, θα συνεχίσει επικεντρώνοντας στο Ισραήλ και την Αίγυπτο. Την αντιμετωπίζουμε ως μοναδική περιοχή. Για το θέμα της Κύπρου, οι Ηνωμένες Πολιτείες υπήρξαν συνεπείς εδώ και κάποιο διάστημα στη έκφραση της υποστήριξής μας στο δικαίωμα της Κύπρου να εκμεταλλευθεί την δική της ΑΟΖ. Ελπίζουμε φυσικά ότι το πρόβλημα της Κύπρου θα συνεχίσει να προχωρεί προς μία λύση που θα βασίζεται σε μία ζώνη δικοινοτικής ομοσπονδίας, αλλά στο μεταξύ υποστηρίζουμε το δικαίωμα της Κύπρου να εκμεταλλεύεται τους δικούς της πόρους. Μίλησα όταν ήμουν στην Θεσσαλονίκη για τη σημασία διατήρησης μίας υπό έλεγχο ρητορικής και πιστεύω ως προς αυτό ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες εκτιμούν τις προσπάθειες που έχει καταβάλει η Ελλάδα για να διατηρήσει καθαρές διόδους επικοινωνίας με την Τουρκία, για να συνεχίσει να εργάζεται για την επίλυση των διαφορών. Ως πρεσβευτής, η κατάσταση κατά τη γνώμη μου φαίνεται ότι βελτιώνεται σε σχέση με αυτό που ήταν τον Μάρτιο και τον Απρίλιο, όταν όλοι μας φυσικά ήταν κατανοητό ότι ανησυχούσαμε με την κράτηση των δύο Ελλήνων στρατιωτών. Και πιστεύω ότι θα θέλαμε να δούμε τον διάλογο, τη διπλωματία να επιστρέφουν τώρα εκεί όπου βρίσκονταν αμέσως μετά την επίσκεψη του Προέδρου Ερντογάν εδώ στην Αθήνα, για την οποία πιστεύω ότι όλοι συμφώνησαν ότι ήταν μία ιστορική επίσκεψη και άνοιξε ορισμένες σημαντικές συζητήσεις για την περαιτέρω πρόοδο στη σταθεροποίηση της σχέσης ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία, ώστε να επιτραπεί ένας διάλογος ανάμεσα στην Άγκυρα και την Αθήνα που θα επικεντρωθεί στις περιοχές των προφανών κοινών συμφερόντων: εμπορική συνεργασία, ενεργειακή συνεργασία, διαχείριση του προβλήματος των προσφύγων. Αρα, εκεί ελπίζουμε ότι θα είναι το επίκεντρο του επόμενους μήνες. Αλλά στο μεταξύ, η πολιτική μας στην Κύπρο δεν έχει αλλάξει. Όπως έχω πει, είχαμε τον βοηθό υπουργό Εξωτερικών Φάνον στην Λευκωσία για να επαναλάβει αυτή τη θέση μόλις λίγες ημέρες πριν.

Ερ.: Και μια τελευταία ερώτηση, κ. πρέσβη. Είχατε μία μεγάλη τραγωδία τις τελευταίες ημέρες στην Καλιφόρνια, εμείς είχαμε το καλοκαίρι στο Μάτι. Ποιες είναι οι σκέψεις σας για τα γεγονότα αυτά;

Απ.: Ευχαριστώ για την ερώτηση. Κατά πρώτον, θέλω να πω πόσο πραγματικά συγκινήθηκα από την κίνηση των παιδιών από το Μάτι που έστειλαν το Σαββατοκύριακο μήνυμα αλληλεγγύης στα θύματα των πυρκαγιών στην Καλιφόρνια. Είχαμε τρεις μεγάλες πυρκαγιές τις τελευταίες εβδομάδες. Η χειρότερη φυσικά ήταν στην βόρεια Καλιφόρνια, αυτή που ονομάζουμε πυρκαγιά του Παραντάιζ και καθώς διάβαζα τα ρεπορτάζ μού ήρθε στο μυαλό το καλοκαίρι εδώ στην Αττική και η πυρκαγιά στο Μάτι, διότι υπάρχει μία παρόμοια δυναμική, όπου ήταν επίσης μία πυρκαγιά-κυκλώνας: οι φλόγες έφθασαν τόσο γρήγορα, άνθρωποι έχασαν την ζωή τους, αλλά ξέρω ότι ο συνολικός αριθμός των θυμάτων πλησιάζει τώρα τα εκατό και υπάρχουν περί τους χίλιους άνθρωποι, η τύχη των οποίων αγνοείται, εν μέρει διότι πολλοί από τους κατοίκους αυτής της περιοχής ήταν συνταξιούχοι. Ήταν μία κοινότητα συνταξιούχων, άρα υπάρχουν άνθρωποι που δεν μπαίνουν στο Facebook συνέχεια και ίσως να μην ξέρουν ότι θεωρούνται αγνοούμενοι. Είναι πολύ λυπηρό και είναι ένα από τα πράγματα που ενίσχυσαν τη δέσμευσή μου προς τη δουλειά που κάνουμε από κοινού με την Πυροσβεστική Υπηρεσία της Καλιφόρνιας και το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, για να προσπαθήσουμε να βρούμε πώς να ανταλλάξουμε εμπειρίες. Προφανώς τα πράγματα αλλάζουν στο κλίμα παγκοσμίως και αυτό έχει συνέπειες στους κινδύνους των πυρκαγιών. Το κλίμα στην Καλιφόρνια είναι παρόμοιο με το κλίμα στην Ελλάδα. Οι πυρκαγιές ήρθαν στη χειρότερη περίοδο του χρόνου στην Καλιφόρνια, διότι συνήθως αυτήν την εποχή, Νοέμβριο-Δεκέμβριο, οι βροχές έχουν ξεκινήσει, αλλά οι βροχές κάθε χρόνο αρχίζουν όλο και αργότερα, κατά συνέπεια έχουμε την συγκέντρωση των εύφλεκτων δασικών υλικών όλου του χρόνου, συνθήκες μεγάλης ξηρασίας και μετά τροφοδοτούνται από αυτούς τους ισχυρούς ανέμους, ακριβώς όπως στο Μάτι. Ευχαριστώ που το αναφέρατε, αλλά το σημαντικότερο είναι το «ευχαριστώ» στα παιδιά από το Μάτι που αν και βρίσκονται σε αυτήν την τρομακτική κατάσταση φέτος, είχαν την γενναιοδωρία να απευθυνθούν προς τους ανθρώπους στην Καλιφόρνια.