Η Τουρκία, η Ελλάδα και η σχέση με τη Δύση

Η κρίση στην οποία έχει πλέον μπει η Τουρκία δεν είναι μια απλή υπόθεση. Είναι κατ’ αρχάς πολύ δύσκολο να καταλάβει κανείς τι ακριβώς συνέβη και τι διακυβεύεται τώρα. Πάρα πολλά συμβαίνουν στο πιο σκοτεινό παρασκήνιο. Το ποιος, για παράδειγμα, οργάνωσε το πραξικόπημα, πώς το αντελήφθη ο πρόεδρος Ερντογάν και άλλα συναφή ερωτήματα θα χρειαστεί καιρός για να απαντηθούν. Ακόμη πιο σκοτεινό και δυσερμήνευτο είναι το παρασκήνιο μεταξύ Ερντογάν και Πούτιν. Οι δύο ισχυροί ηγέτες μοιάζει να έχουν βρει από καιρό ένα νέο modus vivendi και η εξομάλυνση των σχέσεων με τη Μόσχα φαίνεται να διαδραμάτισε ρόλο στην αντίδραση του στρατού. Οι φήμες οργιάζουν πως οι ρωσικές υπηρεσίες προειδοποίησαν τον κ. Ερντογάν για τις κινήσεις των στρατιωτικών.

Θα έχει, πάντως, τεράστιο ενδιαφέρον να δούμε αν αυτή η σχέση θα γίνει πιο στενή στο άμεσο μέλλον. Το ρήγμα με τους Αμερικανούς είναι μεγάλο και δεν θεραπεύεται εύκολα. Οι σχέσεις με την Ευρώπη θα περάσουν και αυτές δύσκολες ημέρες, με απρόβλεπτες συνέπειες για τη συμφωνία όσον αφορά τους πρόσφυγες. Ο Τούρκος πρόεδρος πιστεύει, δικαιολογημένα, ότι το Βερολίνο και οι υπόλοιποι δεν έχουν πολλά περιθώρια να το παίξουν σκληροί μαζί του.

Η Τουρκία θα αντιμετωπίσει, εξάλλου, άμεσα προβλήματα στον τομέα της ασφάλειας και στην οικονομία. Εμπειροι παρατηρητές εκτιμούν πως η ραχοκοκαλιά των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων και των μυστικών υπηρεσιών έχει σπάσει και θα χρειασθούν 3 – 4 χρόνια για να αποκατασταθεί η βλάβη. Εμπειροι, ξενοσπουδασμένοι αξιωματικοί έχουν απομακρυνθεί από τις θέσεις τους. Το περιβάλλον Ερντογάν δεν εμπιστεύεται κανέναν σε αυτούς τους τομείς και αυτό θα προκαλέσει παράλυση σε πολλά επίπεδα.

Και στην οικονομία, όμως, τα προβλήματα θα κλιμακωθούν λόγω τουρισμού και επενδυτικής αβεβαιότητας.

Η Ελλάδα έχει μία ευκαιρία να «παίξει μπάλα» στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. Οι Αμερικανοί, οι οποίοι σκέπτονται πρακτικά και γεωπολιτικά, δεν κρύβουν την πρόθεσή τους να στηρίξουν τη χώρα και να επεκτείνουν τη στρατηγική συνεργασία μαζί της. Οι Ευρωπαίοι καταλαβαίνουν την ανάγκη άμεσης στήριξης, αλλά δεν είναι τόσο πρακτικοί και άργησαν πολύ να συνειδητοποιήσουν τις γεωπολιτικές προεκτάσεις της ελληνικής υπόθεσης. Η σχέση με το Ισραήλ και την Αίγυπτο έχει παγιωθεί, και όλοι μιλούν πλέον γι’ αυτό το στρατηγικό τρίγωνο.

Ο κίνδυνος είναι να εκδηλωθεί κάποια σπασμωδική κίνηση από την πλευρά της Αγκυρας, είτε στο Αιγαίο είτε στη Θράκη. Καλό είναι να μη φωνάζουν οι αρμόδιοι και οι –παντός καιρού– ειδικοί «λύκος, λύκος» κάθε τόσο, γιατί όταν θα έλθει η κρίσιμη ώρα δεν θα το πάρουμε χαμπάρι. Χρειάζονται σύνεση και προσεκτικοί χειρισμοί. Ας ελπίσουμε, βέβαια, ότι αν, και το απευχόμαστε όλοι, εκδηλωθεί κάποια επιθετική κίνηση έναντι της Ελλάδος, Ευρωπαίοι και Αμερικανοί θα αντιδράσουν άμεσα, πρακτικά και αποτελεσματικά. Γιατί, καλά είναι τα λόγια και οι διαβεβαιώσεις, αλλά κάποτε έρχεται η στιγμή της αλήθειας. Ισως η στιγμή αυτή στη σχέση Ελλάδας – Δύσης να μην είναι πολύ μακριά.