Το σχέδιο του Ομπάμα για έναν αραβικό περιφερειακό συνασπισμό κατά του ISIS

Ο αμερικανος πρόεδρος Μπάρακ Ομπάμα με την περιορισμένη στρατιωτική εμπλοκή των ΗΠΑ στον πόλεμο κατά του Ισλαμικού Κράτους σε Ιράκ και Συρία (ISIS) ενδέχεται να επιδιώκει να ωθήσει τους περιφερειακούς δρώντες της Μέσης Ανατολής στο να οικοδομήσουν ένα ισχυρό στρατιωτικό συνασπισμό κατά του ISIS.

O Μπάρακ  Ομπάμα από το τότε που διαδέχθηκε το νεοσυντηρητικό Τζορτζ Μπους το νεότερο, επανάφερε τη χώρα του στην παραδοσιακή διπλωματία από τη «διπλωματία των όπλων» που παγίδευσε τις ΗΠΑ στην αιματηρή περιπέτεια του Ιράκ και του Αφγανιστάν. Η πιο απτή απόδειξη της εξωτερικής πολιτικής του Ομπάμα είναι η διπλωματική προσέγγιση του Ιράν με στόχο την επίλυση του πυρηνικού του προγράμματος με τις εδώ και καιρό διαπραγματεύσεις.

O αμερικανός πρόεδρος γνωρίζει ότι μια ακόμη «πολεμική» περιπέτεια, κυρίως στη Συρία που υποστηρίζεται από Ιράν και Ρωσία δεν εξυπηρετεί τα αμερικάνικα συμφέροντα και για αυτό αποφεύγει να διατάξει τη διεξαγωγή αμερικάνικων χερσαίων επιχειρήσεων εναντίον του ISIS. Επιπλέον τα αντιαμερικανικά αισθήματα κυριαρχούν στο σύνολο του αραβικού κόσμου. Το δόγμα των προληπτικών πολέμων και της αλλαγής καθεστώτων, το σκάνδαλο με τα βασανιστήρια στην ιρακινη φυλακή Αμπού Γκραϊμπ, οι απάνθρωπες μέθοδοι της CIA σε φερόμενους ισλαμιστές τρομοκράτες και φυσικά η αμερικάνικη στρατιωτική παρουσία σε Ιράκ και Αφγανιστάν έκαναν τους αμερικανούς περισσότερο μισητούς από ποτέ.

ΟΙ ΗΠΑ έχουν υιοθετήσει την τακτική των επιλεγμένων αεροπορικών επιθέσεων κατά στόχων του ISIS σε περιοχές του Ιράκ και της Συρίας και η διστακτικότητα του Λευκού Οίκου να προχωρήσει σε χερσαίες επιχειρήσεις ερμηνεύεται από τους επικριτές του ως σημάδι αδυναμίας του Μπάρακ Ομπάμα.

Την ίδια στιγμή ο αποκεφαλισμός των Αιγύπτιων Κόπτων από το ISIS στη Λιβύη αλλάζει τα δεδομένα καθώς προκάλεσε την έντονη αντίδραση της κυβέρνησης της Αιγύπτου. Ο πρόεδρος της Αιγύπτου Αμπντέλ αλ Σίσι πρότεινε τη δημιουργία μιας παναραβικής στρατιωτική δύναμης για να πολεμήσει το ISIS και άλλες μορφές ισλαμικού εξτρεμισμού στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Η πρόταση του αλ- Σισι και οι επακόλουθες μετά τον αποκεφαλισμό των Κοπτών αιγυπτιακές αεροπορικές επιδρομές αποτελούν δύο κινήσεις που σύμφωνα με το αμερικάνικο «The Christian Science Monitor» εγείρουν ερωτήματα για τη στρατηγική της αμερικάνικης ηγεσία στη μάχη εναντίον του ISIS και για το αν ο πρόεδρος Ομπάμα επιλέγει να «κατευθύνει από το παρασκήνιο» μια τόσο κρίσιμη μάχη στη Μέση Ανατολή.

Ωστόσο οι επικριτές του, κυρίως τα «γεράκια» του Κογκρέσου, επισημαίνουν ότι η αναποφασιστικότητά του για μια αποτελεσματική εκστρατεία εναντίον του ISIS ίσως αναγκάσει τους εξοργισμένους περιφερειακούς συμμάχους να δράσουν μόνοι, κάποιες φορές εντός των ορίων των δυνατοτήτων τους. Όμως ορισμένοι αναλυτές διατυπώνουν την άποψη ότι οι ΗΠΑ κάνουν την παρούσα στιγμή αυτό που πρέπει σε έναν πόλεμο που φαίνεται ότι δεν μπορούν να εμπλακούν ή να το καθοδηγήσουν περισσότερο. Η μάχη με τον ISIS, εκτιμούν, είναι ένα είδος εμφυλίου πολέμου του Ισλάμ όπου οι κυβερνήσεις και οι μετριοπαθείς δυνάμεις που αντιπαρατάσσονται στο Ισλαμικό Κράτος δεν μπορούν να επιτρέψουν να τους κολλήσουν την ετικέτα ότι ακολουθούν τις «επιθυμίες» των ΗΠΑ . Ο πόλεμος πρέπει να είναι δικός τους.

Οι ΗΠΑ με βάση αυτή τη λογική θα πρέπει να μείνουν πίσω από τις γραμμές του μετώπου παρά το γεγονός ότι είναι η πιο ισχυρή στρατιωτική δύναμη σε παγκόσμιο επίπεδο. Στη καλύτερη περίπτωση οι αμερικανοί θα πρέπει να βοηθήσουν τους περιφερειακούς συμμάχους τους να διεξάγουν τον πόλεμο με το Ισλαμικό Κράτος σε Ιράκ και Συρία (ISIS) σε διάφορα μέτωπα – με εκπαίδευση νέων στρατιωτικών, με την καθοδήγηση της διεθνούς κοινότητας στο να εντοπίσει και σταματήσει τις πηγές χρηματοδότησης του ISIS, με διπλωματικές και πολιτικές πρωτοβουλίες για τον περιορισμό των σεκταριστικών συγκρούσεων που αποτελούν και την κύρια αιτία την ανάδειξη του ISIS.

Η μάχη εναντίον τους ISIS δεν είναι εύκολη υπόθεση και απαιτεί μια διεθνή και περιφερειακή στρατηγική που δεν θα πρέπει να βασίζεται μόνο σε στρατιωτικές επιχειρήσεις αλλά και σε πολιτικές που θα περιορίζουν τη διείσδυση των ισλαμιστών εξτρεμιστών στις καταπιεσμένες σουνίτικες μουσουλμανικές μάζες. Τα αραβικά καθεστώτα πρέπει να υιοθετήσουν πολιτικές που θα έχουν στόχο την πολιτική ενσωμάτωση και την οικονομική ανάπτυξη των σουνίτικων πληθυσμών.

Συγγραφέας: Γιώργος Ξ. Πρωτόπαπας

Γιώργος Ξ. Πρωτόπαπας

Δημοσιογράφος - Αναλυτής διεθνών θεμάτων και γεωπολιτικής στο μηναίο περιοδικό Άμυνα & Διπλωματία.