Το παρασκήνιο της διαφυγής του πρώην ηγέτη των Σκοπίων και ο ρόλος του ούγγρου πρωθυπουργού

Ο πρώην πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ Νίκολα Γκρούεφσκι ήταν σε επαφή ούγγρους αξιωματούχους τις τελευταίες ημέρες πριν διαφύγει στην Ουγγαρία τον Νοέμβριο. Τα Σκόπια ερευνούν σήμερα αν ο Γκρούεφσκι μεταφέρθηκε εκτός των συνόρων της χώρας του μέσα σε όχημα με ουγγρικές διπλωματικές πινακίδες. Η κυβέρνηση του Βίκτορ Όρμπαν αρνείται κάθε ανάμειξη στα εσωτερικά της ΠΓΔΜ.

Οι New York Times μίλησαν με ανώτατους αξιωματούχους των Σκοπίων προσπαθώντας να καταλάβουν τις συνέβη τις ημέρες πριν την εξαφάνιση του Γκρούεφσκι και την επανεμφάνισή του στη Βουδαπέστη. Ο Όρμπαν αρνείται ότι επενέβη στις δικαστικές εξελίξεις της ΠΓΔΜ, υποστηρίζοντας ότι συμφώνησε να βοηθήσει τον Γκρούεφσκι μόνο αφότου αυτός εμφανίστηκε μόνος του στην ουγγρική πρεσβεία στην Αλβανία. Όμως η έρευνα της αμερικανικής εφημερίδας δείχνει ότι η πραγματικότητα είναι διαφορετική.

Τον Νοέμβριο, ο πρώην πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ περίμενε να βγει η απόφαση για την έφεσή του στη δίκη για διαφθορά και έμοιαζε συμφιλιωμένος με το ότι θα πήγαινε φυλακή: επικοινώνησε με τις σωφρονιστικές αρχές για να μάθει για τις συνθήκες στη φυλακή και ζήτησε από τους σωματοφύλακές του να του αγοράσουν ρούχα για να φοράει όσο θα εξέτιε την ποινή του. Αλλά την ημέρα που κλήθηκε να παρουσιαστεί στη φυλακή, ο Γκρούεφσκι είχε εξαφανιστεί. Επανεμφανίστηκε τέσσερις ημέρες αργότερα στην Ουγγαρία, όπου σύντομα του δόθηκε πολιτικό άσυλο.

Ο Γκρούεφσκι καταδικάστηκε σε δυο χρόνια φυλάκιση για το ότι έπαιρνε μίζες σε κρατικά συμβόλαια. Αν και αποχώρησε από την πρωθυπουργία το 2016 εν μέσω σκανδάλων, παραμένει κεντρική μορφή της σκοπιανής πολιτικής και κορυφαίος πολέμιος της συμφωνίας με την Ελλάδα για την ονομασία. Η καταφυγή του στην Ουγγαρία πρόσθεσε ένα ακόμη στοιχείο αστάθειας στην ήδη ασταθή χώρα του.

Αφότου εξελέγη πρωθυπουργός το 2010, ο Ορμπαν έχει εξελιχθεί σε ηγέτη των λαϊκιστών-εθνικιστών της Ευρώπης. Το 2015, στη διάρκεια της προσφυγικής κρίσης, όταν η ΠΓΔΜ ήταν ο πρώτος σταθμός στην λεγόμενη βαλκανική δίοδο των προσφύγων μετά την Ελλάδα, οι Όρμπαν και Γκρούεφσκι πλησίασαν ο ένας τον άλλο. Μοιράζονταν τις ίδιες απόψεις κατά των προσφύγων, υπέρ του ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν και κατά του Τζορτζ Σόρος. Ο Όρμπαν συνέχισε να υποστηρίζει το κόμμα του Γκρούεφκσι VMRO ακόμη και μετά την αποχώρηση αυτού από την πρωθυπουργία. Το περασμένο καλοκαίρι, ο Όρμπαν τοποθετήθηκε υπέρ της προσπάθειας του VMRO να εκτροχιάσει την συμφωνία με την Ελλάδα για την ονομασία.

Σύμφωνα με την έρευνα των New York Times, τις εβδομάδες πριν την φυγή του, ο Γκρούεφσκι επισκέφθηκε την ουγγρική πρεσβεία στα Σκόπια. Ασυνήθιστα υψηλός αριθμός ούγγρων διπλωματών ταξίδεψαν στην ΠΓΔΜ τις ημέρες πριν την εξαφάνιση του σκοπιανού πρώην πρωθυπουργού, πραγματοποιώντας συναντήσεις σε διάφορα ξενοδοχεία μεταξύ των οποίων ένα που ανήκει σε ξάδερφο του Γκρούεφσκι και πρώην αρχηγό των μυστικών υπηρεσιών της ΠΓΔΜ. Μάλιστα οι ούγγροι διπλωμάτες ρώτησαν διακριτικά σκοπιανούς ομολόγους τους αν ο Γκρούεφσκι θα έμπαινε όντως φυλακή.

Η κυβέρνηση των Σκοπίων δεν έχει ανακοινώσει επισήμως με ποιο τρόπο ο Γκρούεφσκι εγκατέλειψε την ΠΓΔΜ για την Αλβανία, εν μέρει για μην χαλάσει τις σχέσεις της με την Ουγγαρία. Αλλά στην πραγματικότητα ερευνά την πληροφορία ότι ο Γκρούεφσκι φυγαδεύτηκε με ουγγρικό διπλωματικό αυτοκίνητο.

Επιπλέον, τα Σκόπια έχουν λάβει διαβεβαιώσεις από μυστικές υπηρεσίες άλλων βαλκανικών κρατών ότι αφότου έφθασε στην Αλβανία, ο Γκρούεφσκι οδηγήθηκε από ούγγρους διπλωμάτες στο Μαυροβούνιο απ’ όπου άλλοι ούγγροι διπλωμάτες τον οδήγησαν στη Σερβία. Την επομένη, ο Γκρούεφσκι διέσχισε τα σύνορα προς την Ουγγαρία.

Ο Όρμπαν επιδεικνύει ενδιαφέρον για τα εσωτερικά της ΠΓΔΜ από το 2017, όταν δύο άτομα από το στενό του περιβάλλον αγόρασαν αρκετά μέσα ενημέρωσης στην ΠΓΔΜ τα οποία υποστηρίζουν τον Γκρούεφσκι και αντιτίθενται σθεναρά στη συμφωνία με την Ελλάδα.

Η θερμή υποδοχή του φυγόδικου Γκρούεφσκι στην Ουγγαρία αποτελεί, συνεπώς, «την συνέχεια μιας πολιτικής που ο κόσμος εκτός ΠΓΔΜ ίσως δεν γνώριζε _ ότι ο Όρμπαν δεν ήταν απλώς το πρότυπο του Γκρούεφσκι αλλά τον βοηθούσε ενεργά», είπε η Βέσελα Τσέρνεβα, υποδιευθύντρια του European Council on Foreign Relations, στους New York Times.

Την ίδια στιγμή, στα Σκόπια ο πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ κατηγορείται ότι άφησε σιωπηρά τον Γκρούεφσκι να διαφύγει με αντάλλαγμα να λάβει την υποστήριξη συμμάχων του για την συμφωνία με την Ελλάδα, πράγμα που η κυβέρνηση Ζάεφ αρνείται με το επιχείρημα ότι η φυγή του Γκρούεφσκι περιέπλεξε τις διαπραγματεύσεις αντί να τις διευκολύνει. Εκφράζεται όμως η άποψη ότι η σκοπιανή κυβέρνηση έπαιξε κάποιον ρόλο στη φυγή ή τουλάχιστον δεν ήταν ικανή να την αποτρέψει. Για παράδειγμα, τον Σεπτέμβριο έγινε γνωστό ότι ο Γκρούεφσκι είχε σηκώσει περισσότερα από 100.000 ευρώ σε μετρητά από τον λογαριασμό του, όμως αυτό δεν τον κατέστησε ύποπτο για διαφυγή.

Την Παρασκευή 9 Νοεμβρίου, οι άνδρες της προσωπικής φύλαξης που είχε ο Γκρούεφσκι ως πρώην πρωθυπουργός ανέφεραν στους ανωτέρους τους ότι δεν μπορούσαν να τον εντοπίσουν όταν έφθασαν το πρωί στο διαμέρισμά του ως συνήθως, όμως δεν πραγματοποιήθηκε καμία ενέργεια για τον εντοπισμό του _ ούτε καν όταν το δικαστήριο διέταξε την ίδια ημέρα να παρουσιαστεί ο Γκρούεφσκι στη φυλακή την Δευτέρα 12 Νοεμβρίου. Η αστυνομία περίμενε όλη την Παρασκευή έξω από την πολυκατοικία του πρώην πρωθυπουργού αλλά δεν παρακολουθούσε την είσοδο στο υπόγειο γκαράζ απ’ όπου αυτοκίνητα έμπαιναν και έβγαιναν ανεξέλεγκτα.

Πιστεύεται ότι ο Γκρούεφσκι δραπέτευσε μέσω του πάρκινγκ εκείνη την Παρασκευή για την Αλβανία. Eνταλμα για την σύλληψή του όμως εκδόθηκε τη Δευτέρα, μόνο αφού δεν παρουσιάστηκε στη φυλακή ενώ διεθνές ένταλμα εκδόθηκε την Τρίτη το βράδυ, αφού ο Γκρούεφσκι είχε ήδη ανακοινώσει ότι βρισκόταν στη Βουδαπέστη.

(πηγή: in.gr)