Η Μόσχα παρακάμπτει το εμπάργκο της ΕΕ και των ΗΠΑ μέσω της Αρμενίας;

Το αυταρχικό καθεστώς του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν παρακάμπτει τα εμπάργκο και τις εμπορικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν από την ΕΕ, τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο λόγω της επιθετικότητάς του κατά της Ουκρανίας περνώντας από γειτονικές χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης – ιδιαίτερα την Αρμενία.. σημειώνει σε άρθρο του το The Sofia Globe

Αυτό είναι σαφές από τα στατιστικά στοιχεία για το απότομο άλμα των εισαγωγών από τη Δύση το περασμένο έτος και, για τις εξαγωγές από τον Οργανισμό Ανεξάρτητων Κρατών (CIS) στη Ρωσική Ομοσπονδία.

Το 2022, η οικονομία της Αρμενίας, η οποία έχει πληθυσμό 2,8 εκατομμυρίων κατοίκων, έχει αυξηθεί έως και 14,2 τοις εκατό του ΑΕΠ – πρωτοφανής ανάπτυξη για την ΕΕ και τις δυτικές χώρες. Οι εξαγωγές του Ερεβάν έχουν σχεδόν διπλασιαστεί, κατά 1,8 φορές, στα 5,36 δισεκατομμύρια δολάρια και οι εισαγωγές κατά 1,5 φορές, στα 8,77 δισεκατομμύρια δολάρια, ανέφερε το Interfax .

Τον Ιανουάριο, ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν προέβλεψε ότι η αύξηση του ΑΕΠ για το προηγούμενο έτος θα ήταν τουλάχιστον 12,5 τοις εκατό έως 13 τοις εκατό: «Σχεδιάσαμε ανάπτυξη επτά τοις εκατό για το 2022».

Πού είναι η απάντηση στην αστραπιαία αύξηση του ΑΕΠ της Αρμενίας; Η απάντηση πρέπει να αναζητηθεί πολύ βορειότερα. «Η ανάπτυξη της οικονομίας μας επηρεάζεται από την εισροή Ρώσων πολιτών στην Αρμενία», είπε ο Πασινιάν, αναφερόμενος στους Ρώσους που φεύγουν λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Αλλά η εξήγηση του Πασινιάν είναι αρκετά πονηρή – πόσα χρήματα θα φέρουν στην οικονομία οι Ρώσοι που φεύγουν βιαστικά; Η αλήθεια είναι ότι το Ερεβάν έχει γίνει ένας από τους κόμβους επανεξαγωγών προς και από τη Ρωσική Ομοσπονδία, μαζί με τη Λευκορωσία, τη Γεωργία, το Καζακστάν και άλλες πρώην σοβιετικές χώρες.

Έτσι, όπως σημειώνει η ανάλυση Deutsches Zentrum für Südkaukasus ,ύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία της Δημοκρατίας της Αρμενίας, το 2022 οι εισαγωγές αγαθών από την ΕΕ στη χώρα του Καυκάσου έφτασαν τα 1,3 δισεκατομμύρια ευρώ, σχεδόν διπλάσια αύξηση σε σύγκριση με το 2021, όταν το ποσό ήταν μόλις 753 εκατομμύρια ευρώ. Την ίδια στιγμή, οι εξαγωγές της Αρμενίας στη Ρωσική Ομοσπονδία ανέφεραν τριπλό άλμα – από 840 εκατομμύρια δολάρια το 2021 σε 2,4 δισεκατομμύρια δολάρια το 2022.

Τα smartphone και τα λευκά είδη εξάγονται με ταχείς ρυθμούς στη Ρωσία.

Η εξήγηση για τα στατιστικά στοιχεία που δείχνουν αυξημένο εμπόριο είναι το αποτέλεσμα του ότι η Αρμενία έχει γίνει ο κύριος κόμβος για τη Μόσχα για την παράκαμψη των απαγορεύσεων στις εισαγωγές αγαθών από τις χώρες της G7.

«Τα αγαθά παρακάμπτουν τις κυρώσεις σε βάρος των εισαγωγών από τρίτες χώρες — για παράδειγμα, οι εξαγωγές από την Αρμενία στη Ρωσία αυξήθηκαν κατά 49% το πρώτο εξάμηνο του 2022», ανέφερε το αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο ABC News τον Μάρτιο του 2023. «Η Αρμενία εισήγαγε περισσότερα πλυντήρια ρούχων από ΕΕ τους πρώτους οκτώ μήνες του 2022 σε σχέση με τα δύο τελευταία χρόνια», ανέφερε το Bloomberg, αναλύοντας τα στοιχεία της Eurostat.

Σύμφωνα με τους Financial Times, οι κατασκευαστές έχουν γίνει «πολύ πιο επιφυλακτικοί με τις απότομα αυξημένες παραγγελίες μικροτσίπ από την Αρμενία», η οποία ασχολείται με επανεξαγωγές στη Ρωσία: «Η χώρα είναι πλέον ένα από τα κύρια κέντρα παράλληλων εισαγωγών αφορολόγητων ειδών». Καθώς ορισμένες αμερικανικές εταιρείες «ήδη σταμάτησαν τις παραδόσεις στην Αρμενία».

Σύμφωνα με έκθεση του αμερικανικού αναλυτικού κέντρου Silverado Policy Accelerator που κυκλοφόρησε στις 22 Ιανουαρίου 2023, ένας από τους κύριους προμηθευτές νέων αυτοκινήτων για τη ρωσική αγορά είναι η Αρμενία.

Επίσης, από το καλοκαίρι του 2022, η Ρωσία έχει αυξήσει κατακόρυφα τις εισαγωγές smartphone Apple και Samsung από την Αρμενία. «Ένα περίεργο πράγμα συνέβη με τα smartphones στην Αρμενία το καλοκαίρι», οι New York Times δήλωσαν στις 31 Ιανουαρίου 2023: «Οι αποστολές από άλλα μέρη του κόσμου αυξήθηκαν περισσότερο από 10 φορές σε σύγκριση με τον πρόσφατο όγκο εισαγωγών τηλεφώνων».

«Ταυτόχρονα, η Αρμενία κατέγραψε εκρηκτικά επίπεδα εξαγωγών smartphone προς τον σύμμαχό της υπό πολιορκία – τη Ρωσική Ομοσπονδία», ανέφερε η NYT.

Το Κίεβο υπαινίσσεται ότι η Αρμενία θα χάσει από τις συναλλαγές με τον επιτιθέμενο

Οι αρχές στο Κίεβο κάλεσαν τις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ να σταματήσουν τις εμπορικές συναλλαγές αγαθών που υπόκεινται σε κυρώσεις με τον επιτιθέμενο. Την 1η Μαρτίου 2023, η Κύρια Διεύθυνση Πληροφοριών του Υπουργείου Άμυνας της Ουκρανίας δήλωσε ότι η Μόσχα διεξάγει διαπραγματεύσεις με το Ερεβάν «για την επανεξαγωγή της ρωσικής παραγωγής στις διεθνείς αγορές»: «Η προμήθεια σχεδιάζεται να πραγματοποιηθεί υπό το πρόσχημα αρμενικής παραγωγής και εξάγονται σε τρίτους».

Ο Mykhailo Podolyak, σύμβουλος του Γραφείου του Προέδρου της Ουκρανίας, δήλωσε : «Συνιστούμε σε όλες τις χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Αρμενίας, να τηρούν τουλάχιστον σταθερή ουδετερότητα.

«Μεσοπρόθεσμα, δεν είναι καλό να δουλεύεις με τη Ρωσική Ομοσπονδία, είναι εξαιρετικά ασύμφορο», είπε ο Podolyak.

Σύμφωνα με τον Podolyak, εάν αρχικά η εμπορική συνεργασία με τη Μόσχα αποφέρει πρόσθετα έσοδα, τότε μεσοπρόθεσμα «αυτό θα οδηγήσει σε μεγάλης κλίμακας οικονομικές απώλειες και σοβαρή ζημιά στη φήμη».

«Είναι καλύτερο να συμμετάσχετε στον άτυπο συνασπισμό των πολιτισμένων χωρών, των οποίων η αγορά στο σύνολό της είναι μεγαλύτερη από αυτή της Ρωσικής Ομοσπονδίας, και γι’ αυτό σας συνιστούμε να τηρήσετε την πολιτική κυρώσεων», είπε.

Οι πρώην εταίροι του Κιέβου στην ΕΣΣΔ και την ΚΑΚ σαφώς δεν θεωρούν ταμπού τις συναλλαγές με τη Μόσχα.

Ενώ υποστηρίζει τον Πούτιν στην αντιπαράθεσή του με το Αζερμπαϊτζάν, ο Αρμένιος πρωθυπουργός Πασινιάν έχει δείξει πίστη στο Κρεμλίνο.

Τον Σεπτέμβριο του 2022, σε συνέντευξη Τύπου με τον Πούτιν, τέθηκε στον Πασινιάν το δυσάρεστο ερώτημα των δευτερογενών κυρώσεων κατά του Ερεβάν, λόγω της επανεξαγωγής αγαθών στη Ρωσική Ομοσπονδία.

Ο Πασινιάν απάντησε ότι ήταν απαραίτητο να «αναζητηθούν νέες ευκαιρίες» μπροστά στις «αναδυόμενες προκλήσεις»: «Χάρη στις αποφάσεις που ελήφθησαν από τον Πρόεδρο της Ρωσικής Ομοσπονδίας και την κυβέρνηση της Ρωσίας, καταφέραμε να αντιμετωπίσουμε αυτές τις απειλές από κοινού. ”

Ο Πασινιάν χρειάστηκε επίσης να τεθεί επί τόπου από τον γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς, ο οποίος, μετά τη συνάντησή του με τον Πασινιάν στις 2 Μαρτίου 2023, είπε ότι ήταν σημαντικό για το Βερολίνο εάν «μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι οι κυρώσεις μας στον οικονομικό τομέα δεν θα παρακαμφθούν»: «Αυτό ζητάμε».

Νωρίτερα τον Φεβρουάριο, ο πρωθυπουργός της Λετονίας Krišjānis Kariņš κατηγόρησε επίσης το Yerevan ότι δεν συμμορφώνεται με τις κυρώσεις κατά της Μόσχας.

Στην Αρμενία «ορισμένοι τύποι εμπορίου αναπτύσσονται πολύ απότομα, δυσανάλογα με αυτό που ήταν πριν» και τα αγαθά «ανακατευθύνονται στη Ρωσία», είπε ο Kariņš.

Αρμενικές εταιρείες υπό κυρώσεις στις ΗΠΑ λόγω της Ρωσίας

Στην πραγματικότητα, οι αμερικανικές κυρώσεις σε χώρες που παίζουν το ρόλο να βοηθήσουν τη Ρωσία του Πούτιν γίνονται ήδη γεγονός. Από το φθινόπωρο του 2022, σε ορισμένες αρμενικές εταιρείες έχουν επιβληθεί κυρώσεις επειδή εκπροσωπούν τα συμφέροντα των Ρώσων εταίρων τους στις παγκόσμιες αγορές.

Έτσι, στις 30 Σεπτεμβρίου 2022, το Γραφείο Ελέγχου Ξένων Περιουσιακών Στοιχείων (OFAC) του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ συμπεριέλαβε στον κατάλογο κυρώσεων της αρμενικής εταιρείας Taco LLC λόγω της αλληλεπίδρασής της με τη ρωσική Radioavtomatika, η οποία ειδικεύεται στην προμήθεια ξένων ειδών για την αμυντική βιομηχανία της Ρωσίας.

Η ρωσική εταιρεία αγόρασε ξένο εξοπλισμό για τη στρατιωτική βιομηχανία παρακάμπτοντας το εμπάργκο της Μόσχας πληρώνοντας την Taco για να προμηθεύει ανταλλακτικά και να κανονίσει τη διαδικασία προμήθειας μέσω της Αρμενίας, διαπίστωσε η OFAC.

Στις 14 Νοεμβρίου 2022, το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ έστρεψε την προσοχή του στη ρωσική εταιρεία AO PKK Milandr, η οποία ειδικεύεται στα μικροκυκλώματα. Η Milandr έχει εγγράψει μια θυγατρική στην Αρμενία, τη Milur Electronics, για να «δώσει παραγγελίες σε ξένα εργοστάσια, να κατασκευάζει ολοκληρωμένα κυκλώματα και να πραγματοποιεί πωλήσεις στο εξωτερικό». Προκειμένου να παρακάμψουν τις κυρώσεις, η Milur χρησιμοποιήθηκε από τους Ρώσους ως «πρώτη εταιρεία για συναλλαγές με ξένους εταίρους».

Οι σύμμαχοί της καλύπτουν τις ανάγκες της Ρωσίας για αγαθά της ΕΕ

Παρεμπιπτόντως, επωφελούνται από τις «συμφωνίες με τον διάβολο» όχι μόνο του Ερεβάν, το οποίο είναι ξεκάθαρα μεταξύ των ηγετών σε αυτόν τον κατάλογο των συμμάχων του Πούτιν. Δεν είναι μόνο η Αρμενία που βγάζει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ και δολάρια βοηθώντας τη Ρωσία, βυθισμένη στον πόλεμό της εναντίον της Ουκρανίας, να προμηθευτεί τα αγαθά και την τεχνολογία που χρειάζεται.

Οι Financial Times ανέφεραν τον Δεκέμβριο ότι οι Ρώσοι «ειδικοί εισαγωγές» αναζητούν κάθε είδους «παραθυράκια», χρησιμοποιώντας «συνδέσεις» και «δωροδοκίες» για να πείσουν χώρες όπως η Τουρκία, η Αρμενία και το Καζακστάν να προμηθεύουν τη Ρωσική Ομοσπονδία με αγαθά που ήδη απαγορεύεται η παράδοση από την Ε.Ε.

Σύμφωνα με τη Eurostat, κατά τους πρώτους εννέα μήνες της πλήρους εισβολής του Πούτιν στην Ουκρανία, οι προμήθειες αγαθών από την ΕΕ στη Ρωσία κατέρρευσαν σχεδόν κατά το ήμισυ, κατά 47%. Αλλά τους ίδιους μήνες, δεν είναι σαφές γιατί οι εισαγωγές από την ΕΕ σε χώρες της ΚΑΚ (που έχουν σήμερα τις καλύτερες σχέσεις με τη Μόσχα) όπως η Λευκορωσία, το Καζακστάν, η Γεωργία, το Ουζμπεκιστάν και η Κιργιζία αυξήθηκαν απότομα έως και 48%.

Γιατί οι χώρες της πρώην ΕΣΣΔ άρχισαν ξαφνικά να αγοράζουν περισσότερα αγαθά στην ΕΕ από όσα μπορούν να καταναλώσουν; «Οι χώρες της ΚΑΚ παίζουν το ρόλο των κέντρων διαμετακόμισης για την επανεξαγωγή αγαθών στη Ρωσία», ανέφερε πρόσφατα η Deutsche Welle .

Οι ΗΠΑ έπεισαν την Τουρκία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Ομάν να σταματήσουν τις επανεξαγωγές στη Ρωσία

Στην πραγματικότητα, δεν είναι μόνο οι χώρες της πρώην ΕΣΣΔ που διαπιστώθηκε ότι επωφελούνται από την επανεξαγωγή αγαθών στη Ρωσική Ομοσπονδία.

«Ο σημαντικός όγκος των εμπορευμάτων που έρχονται από την Τουρκία στη Ρωσία είναι επανεξαγωγές», ανέφερε η Le Monde, προσθέτοντας ότι «τα φορτία εκφορτώνονται στα λιμάνια της Μερσίνας, της Κωνσταντινούπολης, της Σμύρνης».

«Στη συνέχεια μεταφέρονται σε κοντέινερ τοπικών εταιρειών ή υπεργολάβων για να σταλούν δια θαλάσσης στο Νοβοροσίσκ ή να μεταφερθούν με φορτηγά μέσω Γεωργίας στη Ρωσία», ανέφερε η Le Monde.

Τον Ιανουάριο του 2023, το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ προειδοποίησε το μέλος του ΝΑΤΟ, την Τουρκία και τους εταίρους της Μέσης Ανατολής, όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) και το Ομάν, ότι κινδυνεύουν να χάσουν την πρόσβαση στην αγορά των ΗΠΑ εάν αγνοήσουν το καθεστώς κυρώσεων κατά της Ρωσίας.

Η Ουάσιγκτον άφησε να εννοηθεί στους Άραβες Τούρκους ότι «οι οικονομικοί δεσμοί τους με τη Μόσχα εμποδίζουν τις προσπάθειες να σταματήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία», ανέφερε το Bloomberg επικαλούμενο πηγές του Λευκού Οίκου.

Η Άγκυρα διέψευσε ότι προμήθευε τη Ρωσία με ηλεκτρονικά που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στη στρατιωτική βιομηχανία. Ωστόσο, από τις αρχές Μαρτίου 2023, η Τελωνειακή Υπηρεσία της Δημοκρατίας της Τουρκίας εμπόδισε τη διαμετακόμιση εμπορευμάτων που είχαν αποκλειστεί στη Ρωσία, δήλωσε ο Kommersant FM .

«Η κυβέρνηση μας διέταξε να σταματήσουμε τη διαμετακόμιση τέτοιων εμπορευμάτων από την 1η Μαρτίου 2023», επιβεβαίωσε στο Bloomberg μια υψηλόβαθμη πηγή στην Άγκυρα.

«Οι αρχές εξέδωσαν έναν κατάλογο ξένων αγαθών των οποίων η επανεξαγωγή στη Ρωσία απαγορεύεται», δήλωσε ο Cetin Tecdelioglu, επικεφαλής της ένωσης εξαγωγέων σιδηρούχων και μη σιδηρούχων μετάλλων της Κωνσταντινούπολης, σύμφωνα με το Reuters .

Πηγή στην ΕΕ επιβεβαίωσε στο Reuters ότι η Άγκυρα έχει «υποσχεθεί στη Ρωσική Ομοσπονδία να μην στείλει τα προϊόντα από τη λίστα κυρώσεων, τα οποία βρίσκονται υπό τον έλεγχο των εξαγωγών της ΕΕ, των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου».

Η ΕΕ, οι ΗΠΑ και οι χώρες της G7 ενίσχυσαν τον έλεγχο της συμμόρφωσης με το εμπάργκο κατά της Ρωσίας, αφαιρώντας τα «παραθυράκια» για την παράκαμψη των κυρώσεων με την παρακολούθηση των εμπορευμάτων και των εμπορικών ροών. Σύμφωνα με το Bloomberg, οι δυτικές χώρες έχουν επίσης μειώσει απότομα τις προμήθειες ημιαγωγών, ολοκληρωμένων κυκλωμάτων και τεχνολογικών αγαθών στη Ρωσία.

Όλα αυτά δείχνουν ότι τον τελευταίο χρόνο του πλήρους πολέμου του Κρεμλίνου στην Ουκρανία, η Αρμενία βοηθά ενεργά τη Μόσχα να παρακάμψει τις δυτικές κυρώσεις, όχι μόνο προμηθεύοντας αγαθά γενικής χρήσης, αλλά και εξοπλισμό για τη ρωσική στρατιωτική βιομηχανία.

Με αυτόν τον τρόπο, το Ερεβάν παίζει το ρόλο ενός από τους βασικούς στρατηγικούς εταίρους του καθεστώτος Πούτιν στην αντιπαράθεσή του με τη Δύση και παρέχει ένα «οικονομικό πίσω μέρος» για τη ρωσική επιθετικότητα κατά του ουκρανικού κράτους.

Ο πρωθυπουργός Πασινιάν επαναλαμβάνει τακτικά ότι «η Ρωσική Ομοσπονδία είναι ο πλησιέστερος και στρατηγικός σύμμαχος της Δημοκρατίας της Αρμενίας». Έτσι, οι αρχές στο Ερεβάν, που προσπαθούν να δημιουργήσουν την εντύπωση ενός αναπροσανατολισμού προς τη Δύση, βοηθούν στην πράξη το καθεστώς Πούτιν.