Το Ανώτατο Δικαστήριο της Βρετανίας εξετάζει το αίτημα της Σκωτίας για νέο δημοψήφισμα

Το Ανώτατο Δικαστήριο της Βρετανίας εξετάζει από σήμερα το αίτημα της κυβέρνηση της Σκωτίας να διοργανώσει νέο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της περιοχής, με το Λονδίνο να εκτιμά ότι κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί μία φορά ανά γενιά.

Παρά τις επανειλημμένες αρνήσεις της βρετανικής κυβέρνησης, η πρωθυπουργός της Σκωτίας Νίκολα Στέρτζον, επικεφαλής του SNP που τάσσεται υπέρ της ανεξαρτησίας, ανακοίνωσε τον Ιούνιο ότι επιθυμεί να διοργανώσει το 2023 νέο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της περιοχής.

Αναμένοντας μια δικαστική αντιπαράθεση με τη βρετανική κυβέρνηση, η Στέρτζον απευθύνθηκε στο Ανώτατο Δικαστήριο ώστε να αποφανθεί αυτό αν το κοινοβούλιο της Σκωτίας έχει την εξουσία να νομοθετήσει για το θέμα χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του Λονδίνου.

«Αν το Ουέστμινστερ είχε τον ελάχιστο σεβασμό προς τη σκωτσέζικη δημοκρατία, η προσφυγή στο δικαστήριο δεν θα ήταν απαραίτητη», κατήγγειλε η Στέρτζον χθες Δευτέρα στη διάρκεια του συνεδρίου του κόμματός της.

«Το ζήτημα θα κατέληγε αργά ή γρήγορα στα δικαστήρια και καλύτερα νωρίτερα», πρόσθεσε, επαναλαμβάνοντας ότι αν το Ανώτατο Δικαστήριο δικαιώσει τη Σκωτία, το «συμβουλευτικό» δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία θα πραγματοποιηθεί στις 19 Οκτωβρίου 2023.

«Η Σκωτία θα πρέπει να είναι ανεξάρτητη χώρα», αυτό είναι το ερώτημα που επιθυμεί να θέσει η Στέρτζον στους Σκωτσέζους, οι οποίοι, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, είναι διχασμένοι.

Στο δημοψήφισμα του 2014 το 54% είχε ταχθεί υπέρ της παραμονής τους στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Αλλά οι υπέρμαχοι της ανεξαρτησίας της Σκωτίας εκτιμούν ότι το Brexit άλλαξε τα δεδομένα, καθώς το 62% των Σκωτσέζων επιθυμούσε η περιοχή τους να επανενταχθεί στην ΕΕ ως ανεξάρτητο κράτος.

Βασιζόμενος στο πρώτο δημοψήφισμα, ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον είχε απορρίψει το ενδεχόμενο διεξαγωγής δεύτερης ψηφοφορίας υποστηρίζοντας ότι αυτό μπορεί να γίνει «μία φορά ανά γενιά».

Η νέα πρωθυπουργός Λιζ Τρας έχει εμφανιστεί ιδιαίτερα αποφασισμένη, τονίζοντας ότι «δεν θα επιτρέψει» ένα δημοψήφισμα. «Είμαι απολύτως ξεκάθαρη για το γεγονός ότι δεν θα πρέπει να υπάρξει άλλο δημοψήφισμα πριν τη νέα γενιά», έχει δηλώσει.

«Αυτοδιάθεση»

Αν τελικά το Ανώτατο Δικαστήριο δικαιώσει τη Στέρτζον και επιτρέψει τη διεξαγωγή νέου δημοψηφίσματος, η Σκωτσέζα πρωθυπουργός θα έχει κερδίσει το στοίχημά της.

Και σε περίπτωση δικαστικής ήττας, η Στέρτζον έχει ήδη προειδοποιήσει ότι οι επόμενες βουλευτικές εκλογές, που είναι προγραμματισμένες για το 2024, θα αποτελέσουν «ντε φάκτο δημοψήφισμα» κάνοντας προεκλογική εκστρατεία μόνο για το θέμα της ανεξαρτησίας.

Το SNP κέρδισε τις εκλογές στη Σκωτία το 2021 με την υπόσχεση ότι θα διενεργηθεί νέο δημοψήφισμα μετά την πανδημία, υπογραμμίζοντας ότι «το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση είναι ένα θεμελιώδες και απαράβατο».

Το Εδιμβούργο θα μπορούσε να παρακάμψει την κεντρική κυβέρνηση και να δημιουργήσει το δικό του νομικό πλαίσιο για τη διεξαγωγή ενός δημοψηφίσματος, αλλά το Λονδίνο αντιτάσσεται σε αυτή την προοπτική, υποστηρίζοντας ότι η Σκωτία δεν μπορεί να αποφασίσει μονομερώς για ένα θέμα όπως η ενότητα του Ηνωμένου Βασιλείου.

«Δεν είναι πολύ πιθανό το δικαστήριο να δικαιώσει το SNP, αλλά όσοι τάσσονται υπέρ (της παραμονής της Σκωτίας στο Ηνωμένο Βασίλειο) δεν θα πρέπει να το θεωρήσουν ως τελική νίκη», εκτίμησε ο Ακάς Πον του Institute for Government.

Οι δικαστές του Ανώτατου Δικαστηρίου θα αρχίσουν να εξετάζουν το θέμα στις 10:30 (τοπική ώρα, 12:30 ώρα Ελλάδας) και η απόφασή τους αναμένεται μέσα σε έξι ή οκτώ εβδομάδες.

Αν όντως διεξαχθεί το δημοψήφισμα, αυτό θα είναι «συμβουλευτικό» και το Λονδίνο θα πρέπει να συμφωνήσει προτού η Σκωτία κερδίσει την ανεξαρτησία της.