Tην Τετάρτη 28 Ιουνίου 2017 εκτοξεύεται ο τηλεπικοινωνιακός δορυφόρος Hellas Sat 3

Γράφει o Πέτρος Θεοχαρίδης

Σε 115 μέρες από σήμερα και συγκεκριμένα για την Τετάρτη 28 Ιουνίου έχει καθοριστεί η εκτόξευση του μεγαλύτερου ευρωπαϊκού τηλεπικοινωνιακού δορυφόρου που θα βρίσκεται σε τροχιά στο Διάστημα και θα έχει τα χρώματα της Κύπρου και της Ελλάδας, του Hellas Sat 3.

Ο υπερσύγχρονος δορυφόρος, με έντονο κυπριακό και ελλαδικό χρώμα από τον σχεδιασμό και την κατασκευή μέχρι και τους τελικούς ελέγχους, βρίσκεται στα τελευταία στάδια δοκιμών, στις εγκαταστάσεις της κατασκευάστριας Thales Alenia Space, στο ανατολικό άκρο της Γαλλικής Ριβιέρας στη Νίκαια.

Άλλο ένα πρωτοποριακό για τα διεθνή και ιδιαίτερα τα ευρωπαϊκά τηλεπικοινωνιακά δεδομένα είναι το γεγονός ότι ο Hellas Sat 3 κατασκευάζεται και θα λειτουργήσει σε συνεργασία με τον διεθνή δορυφορικό οργανισμό Inmarsat και θα είναι ο πρώτος και ο αποκλειστικός για το επόμενο διάστημα δορυφόρος που θα παρέχει δυνατότητες επικοινωνιών κινητής τηλεφωνίας και ταχύτατου ίντερνετ στα αεροπλάνα που πετούν στην Ευρώπη.

Ο «Φιλελεύθερος» είχε τη δυνατότητα να παρακολουθήσει από πολύ κοντά ένα σημαντικό μέρος των ελέγχων και των δοκιμών του δορυφόρου Hellas Sat 3, που έχει διπλάσια τηλεπικοινωνιακή ισχύ από τον Hellas Sat 2 που θα αντικαταστήσει σταδιακά μετά την εκτόξευσή του στην τροχιακή θέση των 39 μοιρών ανατολικά και σε απόσταση 36.000 χιλιομέτρων από τη Γη.

Το «ο μεγαλύτερος» γίνεται πραγματική εικόνα μέσα στις εγκαταστάσεις της Thales Alenia Space, αφού ο ελλαδο-κυπριακός δορυφόρος ξεχωρίζει, όχι μόνο σε μέγεθος, μεταξύ των άλλων τηλεπικοινωνιακών, ερευνητικών και στρατιωτικών δορυφόρων που κατασκευάζονται εκεί αυτή τη στιγμή.

Το επόμενο στάδιο θα είναι η συσκευασία του δορυφόρου που -να σημειωθεί- έχει μήκος 7,5 μέτρα και βάρος μερικά κιλά λιγότερο από έξι τόνους. Θα τοποθετηθεί σε ειδικά κοντέινερ μαζί με τον απαραίτητο πρόσθετο εξοπλισμό για τη μεταφορά του, όπως είναι τα συστήματα κλιματισμού, διατήρησης επιπέδων υγρασίας και αποκλεισμού εισδοχής σωματιδίων σκόνης κ.τ.λ. Θα μεταφερθεί στο αεροδρόμιο της Νίκαιας, όπου θα φορτωθεί στο μεγαλύτερο φορτηγό αεροσκάφος στον κόσμο, ένα Antonov, και θα μεταφερθεί στο διαστημικό κέντρο Κουρού στη Γαλλική Γουιάνα.

Θα τοποθετηθεί σε ειδικό κουβούκλιο και ακολούθως στην κορυφή ενός από τους ισχυρότερους πυραύλους εκτόξευσης, του ευρωπαϊκού πύραυλου Arianne 5.

Συνολικά η κατασκευή και εκτόξευση του Hellas Sat 3 αλλά και του Hellas Sat 4, που κατασκευάζεται στο Ντένβερ των ΗΠΑ, απαιτεί επένδυση πολύ μεγαλύτερη των €300 εκατ. που εξασφαλίστηκαν μέσω της εμπιστοσύνης που έδειξε στη θυγατρική της εταιρεία ο οργανισμός Arabsat.

Μερικά από τα βασικά τεχνικά χαρακτηριστικά του δορυφόρου παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον. Είναι κατασκευασμένος έτσι ώστε να αντέχει χωρίς καμία επιρροή τις θερμοκρασίες που επικρατούν στην τροχιά των 36.000 χιλιομέτρων, δηλαδή: Η πλευρά του δορυφόρου που βλέπει προς τον ήλιο, περιλαμβανομένων των φωτοβολταϊκών πλαισίων, αντέχει σε θερμοκρασίες της τάξης των 175 βαθμών Κελσίου, που αναπτύσσονται σε αυτή την πλευρά του δορυφόρου.

Στην αντίθετη πλευρά του δορυφόρου, περιλαμβανομένων των αναμεταδοτών και κεραιών, που είναι στην πλευρά της Γης, οι θερμοκρασίες είναι της τάξης των μείον 75 βαθμών Κελσίου. Το γεγονός αυτό από μόνο του μας δίνει την εικόνα της πολύ υψηλής τεχνολογίας και των υλικών που χρησιμοποιούνται. Ακόμα ένα ενδιαφέρον στοιχείο είναι το γεγονός ότι μέσα σε μερικά κυβικά μέτρα που αποτελούν το εσωτερικό του δορυφόρου, πέραν των υπερισχυρών υπολογιστών και ηλεκτρονικών συστημάτων, υπάρχουν καλώδια συνολικού μήκους 24 χιλιομέτρων και ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συνδέσεις που ξεπερνούν σε αριθμό τις 14.000.

Σε συνθήκες απολύμανσης και απομόνωσης από πιθανούς παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν, όπως σκόνη, στατικός ηλεκτρισμός, ηλεκτρομαγνητικά πεδία κ.τ.λ.π, παρακολουθήσαμε να γίνονται σχολαστικοί έλεγχοι μίας προς μίας των συνδέσεων αυτών αλλά και των καλωδίων, με μεθοδικότητα που δεν επιτρέπει κενά.

Ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα στοιχεία είναι το γεγονός ότι σε όλα τα στάδια, από τον πολύπλοκο σχεδιασμό μέχρι την υλοποίηση και τους ελέγχους του δορυφόρου, συμμετέχει μια ομάδα Κύπριων ειδικών της Hellas Sat από τη βάση του οργανισμού στην Κοφίνου, υπό τον Χάρη Ιορδάνου, και μία ομάδα ειδικών της Hellas Sat από την Ελλάδα με επικεφαλής τον Θωμά Καλαμάρη, από τη βάση του οργανισμού στο Κορωπί Αττικής.

Βασικά στοιχεία του σχεδιασμού, πέραν της αξιοποίησης των πιο σύγχρονων τεχνολογιών ελέγχου του δορυφόρου, είναι το γεγονός ότι έχει κεραίες και αναμεταδότες ικανούς να ανταποκριθούν στις πιο υψηλές σύγχρονες απαιτήσεις για τηλεόραση υψηλής ευκρίνειας και γρήγορο ιντερνέτ, πέραν των δυνατοτήτων για παροχή κινητής τηλεφωνίας και γρήγορου ιντερνέτ στα αεροπλάνα των 28 χωρών – μελών της Ε.Ε.

Συγκεκριμένα, διαθέτει 47 αναμεταδότες στις συχνότητες της ζώνης Ku, έναν αναμεταδότη στη ζώνη Ka και το σύστημα επικοινωνίας με επίγειους σταθμούς κινητής τηλεφωνίας και αεροπλάνων μέσω του συγκεκριμένου δορυφόρου στη ζώνη συχνοτήτων S/Ka.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι ο δορυφόρος διαθέτει και την απαραίτητο σχεδιασμό για να παρέχει στην Ευρωπαϊκή Ένωση εναλλακτικές υπηρεσίες τηλεπικοινωνιών, για περιπτώσεις ευρύτερων καταστροφών ή άλλων εκτάκτων καταστάσεων. Ωστόσο, για το θέμα αυτό, πέραν κάποιων αρχικών αναφορών, είναι αναμενόμενο πως τηρούνται ιδιαίτερα χαμηλοί τόνοι.

Στα σκαριά και ο Hellas Sat 4

Στο Ντένβερ των ΗΠΑ βρίσκεται επίσης στα τελικά στάδια κατασκευής ο επόμενος δορυφόρος της σειράς Hellas Sat, o «4». Πρόκειται για δορυφόρο που γίνεται επίσης σε συνεργασία με άλλον οργανισμό, αυτή τη φορά, εκτός από τις τηλεπικοινωνιακές δυνατότητες που θέλει ο ελλαδο-κυπριακός οργανισμός, θα διαθέτει και ένα μέρος εξοπλισμού που αφορά στο Κέντρο Τεχνολογικής Ανάπτυξης της Σαουδικής Αραβίας.

Γεωπολιτική ενίσχυση για την Κύπρο

Είναι κυπριακός και ελλαδικός ο δορυφόρος, εφόσον η Hellas Sat είναι 100% θυγατρική του δορυφορικού οργανισμού των αραβικών χωρών Arabsat, είναι ένα από τα ερωτήματα που τίθενται.

Η απάντηση είναι ότι και τυπικά και ουσιαστικά, ναι είναι ελλαδικός και κυπριακός.

>> Πρώτο γιατί η Hellas Sat εξακολουθεί να είναι δύο δίδυμες εταιρείες, η μία στην Ελλάδα και η δεύτερη στην Κύπρο. Δεύτερο ότι οι τεχνικές βάσεις των δορυφόρων του συστήματος είναι επίσης στην Κοφίνου και στο Κορωπί Αττικής – πρόκειται και στις δύο περιπτώσεις για υψηλής τεχνολογίας και επενδύσεων Κέντρα Ελέγχου Δορυφόρων.

>> Δεύτερο γιατί όλο το προσωπικό σε Κύπρο και Ελλάδα, με επικεφαλής τον Χριστόδουλο Πρωτοπαπά, είναι αντίστοιχα Κύπριοι και Ελλαδίτες που απόκτησαν και αποκτούν μοναδικές εμπειρίες και γνώσεις στη διαχείριση δορυφόρων.

>> Τρίτο, οι φόροι πληρώνονται σε Ελλάδα και Κύπρο αντίστοιχα.

>> Τέταρτο, και πιο σημαντικό, είναι ότι από τα δύο κέντρα ελέγχου, παρέχονται υπηρεσίες, όπως οι τηλεοπτικές μεταδόσεις και ιντερνέτ αλλά και άλλες που αφορούν θέματα ασφάλειας κ.τ.λ.π, που μετατρέπουν ολοένα και περισσότερο τα δύο δορυφορικά κέντρα σε γεωπολιτικής σημασίας εγκαταστάσεις. Η αύξηση ισχύος, αναμεταδοτών και περιεχομένου που περνά μέσω των δορυφόρων της Hellas Sat και των σταθμών ελέγχου, αυξάνει και τον γεωπολιτικό μας ρόλο, όπως αντίστοιχα θα αύξανε τον γεωπολιτικό ρόλο μιας χώρας, ένας αγωγός φυσικού αερίου που διέρχεται από αυτή.

Οπότε, το θέμα του μετόχου, είναι σημαντικό και ισχυρό ως προς τις αποφάσεις, ωστόσο σε καμία περίπτωση δεν αλλάζουν την ταυτότητα, ούτε και μέχρι τώρα αμφισβήτησαν τον κυπριακό και ελλαδικό χαρακτήρα των δορυφόρων της Hellas Sat.

Εξάλλου, το ίδιο συμβαίνει και σε άλλους εξαιρετικά κρίσιμους τομείς, όπως ο Τραπεζικός, όπου βέβαια δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως «ξένη» η μεγαλύτερη τράπεζα του τόπου επειδή τα κεφάλαιά της ανήκουν κυρίως σε αμερικανικά και ρωσικά συμφέροντα. Ηταν χαρακτηριστική η δήλωση του υπουργού Τηλεπικοινωνιών και βασικού στελέχους της κυβέρνησης της Ελλάδας Νίκου Παππά για το θέμα, που βρέθηκε επίσης στις εγκαταστάσεις κατασκευής του δορυφόρου στη Νίκαια της Γαλλίας: «Το ερώτημα πάντως είναι απλό.

Πρέπει να έχει η Ελλάδα διαστημική υπηρεσία, όπως η Τουρκία και σχεδόν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες ή, μήπως, προτιμά κανείς να πετάξουμε τα δικαιώματά μας στα σκουπίδια όπως κάναμε όταν πουλήσαμε μαζί με τον ΟΤΕ τον δορυφόρο Hellas SAT;».

Η διαδρομή του Hellas Sat

Ο Hellas Sat 2 είχε εκτοξευθεί το 2003 τοποθετώντας για πρώτη φορά την Κύπρο και την Ελλάδα στον χώρο του Διαστήματος. Η τροχιακή θέση των 39 μοιρών ανατολικά ανήκει εν μέρει στην Κύπρο και εν μέρει στην Ελλάδα και κατακυρώθηκε η χρήση της στις δύο χώρες –δηλαδή το δικαίωμα εκπομπών σε διάφορες ζώνες συχνοτήτων, μετά την πρώτη εκπομπή από τη θέση αυτή του ελλαδο-κυπριακού δορυφόρου.

Για σκοπούς ιστορίας, αξίζει να αναφέρουμε ότι την ονομασία Hellas Sat 1 είχε πάρει ένας «γερασμένος» γερμανικός δορυφόρος, ο οποίος σταμάτησε για λίγο στην τροχιακή θέση των 39 μοιρών ανατολικά στην πορεία του προς τον διαστημικό σκουπιδότοπο και έκανε δοκιμαστική εκπομπή σήματος, ώστε να κατοχυρώσει τις ελλαδο-κυπριακές συχνότητες πριν τη λήξη της περιόδου που είχαν δικαίωμα οι δύο χώρες για να ξεκινήσουν αξιοποίηση της τροχιακής θέσης. Αξίζει να θυμηθούμε ότι τόσο η Κύπρος όσο και ακόμα περισσότερο η Ελλάδα, την περίοδο πριν το 2000, είχαν καθυστερήσει στις πολιτικές αποφάσεις που θα επέτρεπαν την εκτόξευση του πρώτου κοινού δορυφόρου. Οπότε υπήρξε καθυστέρηση στην παραγγελία και διαμόρφωση του δορυφόρου.

Αξίζει επίσης να θυμηθούμε ότι αρχικά ο τότε υπουργός Συγκοινωνιών, Αβέρωφ Νεοφύτου, είχε πιέσει έντονα –αλλά χωρίς αποτέλεσμα– την ΑΤΗΚ να συμμετάσχει στο μετοχικό κεφάλαιο της Hellas Sat. Η ΑΤΗΚ έκρινε ότι δεν θα ήταν κερδοφόρα επένδυση για να αποφασίσει λίγο μετά άλλες επενδύσεις, όπως στην Ουγγαρία αρχικά και μετέπειτα στη Cyta Hellas, όπου είναι γνωστές οι καταγεγραμμένες απώλειες πολλών δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ.

Επίσης, λίγο αργότερα, ο τότε υπουργός Εμπορίου, Γιώργος Λιλλήκας, είχε συστήσει και πιέσει το Δ.Σ. ΑΗΚ να επενδύσει αυτό στον Hellas Sat, ως εναλλακτική επένδυση, ωστόσο και το Δ.Σ. της ΑΗΚ τότε έκρινε ότι δεν θα ήταν κερδοφόρα επένδυση.

Έτσι κύριος μέτοχος έμεινε ο ΟΤΕ, ο οποίος μετά την εξαγορά του από Deutsche Telekom αποφάσισε να πωλήσει τον ελλαδο-κυπριακό δορυφορικό οργανισμό. Στον έντονο ανταγωνισμό διεκδίκησης του νικητής εξήλθε ο Arabsat, ο οποίος αποφάσισε να διατηρήσει τη Διεύθυνση, τα στελέχη και τις βάσεις της Hellas Sat σε Ελλάδα και Κύπρο, αλλά και να επενδύσει σημαντικά ποσά για περαιτέρω ανάπτυξη με προοπτική τουλάχιστον 20ετίας.

Πηγή: philenews.com