Τι προβλέπει η συμφωνία ΗΠΑ-Βρετανίας-Αυστραλίας στον Ειρηνικό απέναντι στην Κίνα

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες επιδιώκουν να ενισχύσουν σε όλα τα επίπεδα τις συμμαχίες τους έναντι της Κίνας, ανακοίνωσαν χθες, Τετάρτη, με την Αυστραλία και το Ηνωμένο Βασίλειο μία ευρεία σύμπραξη ασφαλείας που περιλαμβάνει κυρίως την παράδοση πυρηνικών υποβρυχίων στην Καμπέρα. Η Αυστραλία «σπάει» τη συμφωνία προμήθειας υποβρυχίων με τη Γαλλία

Άμεση συνέπεια αυτής της θεαματικής ανακοίνωσης: η Αυστραλία ακύρωσε ένα γιγαντιαίο συμβόλαιο με τη Γαλλία για την παράδοση συμβατικών υποβρυχίων, προκαλώντας το θυμό του Παρισιού.

«Η πρώτη μεγάλη πρωτοβουλία του ‘AUKUS’ (σ.σ.: η ονομασία αυτού του νέου συμφώνου) θα είναι να παραδοθεί ένας στόλος υποβρυχίων πυρηνικής πρόωσης στην Αυστραλία», δήλωσαν ο αυστραλός πρωθυπουργός Σκοτ Μόρισον, εμφανιζόμενος μέσω βίντεο, όπως και ο βρετανός ομόλογός του Μπόρις Τζόνσον, στη διάρκεια εκδήλωσης υπό την προεδρία του Τζο Μπάιντεν στο Λευκό Οίκο.

Η Γαλλία, η οποία βλέπει ένα συμβόλαιο 90 δισεκ. δολαρίων Αυστραλίας (56 δισεκ. ευρώ) να χάνεται για τη ναυπηγική βιομηχανία της, καταφέρθηκε αμέσως εναντίον μιας «λυπηρής απόφασης» η οποία είναι «αντίθετη στο γράμμα και το πνεύμα της συνεργασίας που επικρατούσε ανάμεσα στη Γαλλία και την Αυστραλία», σύμφωνα με κοινή ανακοίνωση των υπουργείων Άμυνας και Εξωτερικών.

Δεν είναι επίσης σίγουρο αν το Παρίσι θα παρηγορηθεί με τις συμφιλιωτικές δηλώσεις του Τζο Μπάιντεν, ο οποίος διαβεβαίωσε χθες, Τετάρτη, πως οι ΗΠΑ θέλουν «να εργαστούν στενά με τη Γαλλία» σ’ αυτή τη μεγάλης στρατηγικής σημασίας ζώνη. Το Παρίσι «είναι ένας εταίρος κλειδί» των Ηνωμένων Πολιτειών, δήλωσε ακόμη.

«Το Ηνωμένο Βασίλειο, η Αυστραλία και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συνδεθούν ακόμη πιο στενά, πράγμα που αντανακλά το βαθμό εμπιστοσύνης μεταξύ μας και το βάθος της φιλίας μας», δήλωσε ο Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος σημείωσε μια διπλωματική επιτυχία στη στρατηγική του να αποφύγει τη διεθνή απομόνωση μετά το Brexit.

Υποβρύχια

«Στη βάση της κοινής ιστορίας μας των ναυτικών δημοκρατιών, δεσμευόμαστε σε μια κοινή φιλοδοξία να στηρίξουμε την Αυστραλία στην απόκτηση υποβρυχίων με πυρηνική πρόωση», έκαναν γνωστό οι τρεις εταίροι με κοινή ανακοίνωση, στην οποία διευκρινίζεται πως πρόκειται για την πρόωση και όχι για τον εξοπλισμό.

«Η μόνη χώρα με την οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ποτέ μοιραστεί αυτό τον τύπο της τεχνολογίας πυρηνικής πρόωσης είναι η Μεγάλη Βρετανία» από το 1958, είχε δηλώσει νωρίτερα ένας υψηλόβαθμος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου. «Είναι μια απόφαση θεμελιώδης. Θα συνδέσει την Αυστραλία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Βρετανία για γενιές».

Σύμφωνα με αυτό τον υψηλόβαθμο αξιωματούχο, το σύμφωνο «AUKUS» προβλέπει επίσης μια συνεργασία των τριών χωρών σε ό,τι αφορά την κυβερνοάμυνα, την τεχνητή νοημοσύνη και τις κβαντικές τεχνολογίες.

Η Νέα Ζηλανδία, η οποία απαγορεύει από το 1985 την είσοδο στα ύδατά της κάθε σκάφους με πυρηνική πρόωση, ανακοίνωσε πως τα μελλοντικά υποβρύχια της γείτονος και συμμάχου Αυστραλίας, δεν θα είναι ευπρόσδεκτα στην επικράτειά της.

Η Κίνα δεν αναφέρεται στην κοινή ανακοίνωση των ηγετών της Αυστραλίας, των ΗΠΑ και της Βρετανίας, στην οποία γίνεται λόγος για «ειρήνη και σταθερότητα στην περιοχή του Ινδικού και Ειρηνικού». Όμως δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία πως η νέα συμμαχία έχει κατ’ αρχάς στόχο την αντιμετώπιση των περιφερειακών φιλοδοξιών του Πεκίνου.

Ο Τζο Μπάιντεν επαναλαμβάνει από τότε που εξελέγη πως σκοπεύει να αντιπαρατεθεί με την Κίνα, όπως ο προκάτοχός του Ντόναλντ Τραμπ, αλλά με πολύ διαφορετικό τρόπο, χωρίς να κλειστεί σε μια μετωπική σύγκρουση.

Χθες, Τετάρτη, είπε πως θέλει «να επενδύσει στη μεγαλύτερη πηγή ισχύος μας, στις συμμαχίες μας» και θέλει «να τις επικαιροποιήσει για την καλύτερη αντιμετώπιση των σημερινών και των αυριανών απειλών».

Το «συμβόλαιο του αιώνα» για τη Γαλλία τορπιλίστηκε

Ο αμερικανός πρόεδρος θα συναντηθεί εξάλλου στις 24 Σεπτεμβρίου στην Ουάσινγκτον με τους πρωθυπουργούς της Αυστραλίας, της Ινδίας και της Ιαπωνίας για να αναβιώσει ένα διπλωματικό σχήμα, το «Quad», που φυτοζωούσε εδώ και χρόνια.

Όσο για τον Μόρισον, δήλωσε σήμερα, μετά την ανακοίνωση του συμφώνου AUKUS, πως απευθύνει «ανοικτή πρόσκληση» για διάλογο στον κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ.

Όμως η χθεσινή ανακοίνωση, παρότι ο Τζο Μπάιντεν φάνηκε πολύ προσεκτικός στις δηλώσεις του, κινδυνεύει να ψυχράνει μια άλλη συμμαχία, αυτή με τη Γαλλία, αφού τορπίλισε αυτό που μερικές φορές χαρακτηριζόταν «συμβόλαιο του αιώνα» για τη γαλλική αμυντική βιομηχανία.

Η γαλλική Naval Group είχε επιλεγεί το 2016 από την Καμπέρα για την προμήθεια 12 υποβρυχίων συμβατικής πρόωσης. Ύψους 50 δισεκ. δολαρίων Αυστραλίας (31 δισεκ. ευρώ) όταν υπογράφηκε, η αξία αυτού του συμβολαίου υπολογίζεται αυτή τη στιγμή σε 90 δισεκ. δολάρια Αυστραλίας εξαιτίας υπέρβασης του κόστους και των συναλλαγματικών ισοτιμιών.

«Η απόφαση που πήραμε να μην συνεχίσουμε με τα υποβρύχια κλάσης Attack και να πάρουμε έναν άλλο δρόμο δεν είναι αλλαγή γνώμης, είναι αλλαγή ανάγκης», εξήγησε σήμερα ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας.