Τι είναι η Πρωτοβουλία Three Seas

Η πρωτοβουλία Three Seas είναι μια πολιτική πλατφόρμα που συγκεντρώνει 12 κράτη μέλη της ΕΕ στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη μεταξύ της Βαλτικής , της Μαύρης και της Αδριατικής Θάλασσας. Στη φετινή σύνοδο κορυφής Three Seas στη ρουμανική πρωτεύουσα, Βουκουρέστι, η Ελλάδα θα γίνει το 13ο μέλος της πρωτοβουλίας μαζί με την Αυστρία, τη Βουλγαρία, την Κροατία, την Τσεχία, την Εσθονία, την Ουγγαρία, τη Λετονία, τη Λιθουανία, την Πολωνία, τη Ρουμανία, τη Σλοβακία και τη Σλοβενία.

Ως στρατηγικοί εταίροι που υποστηρίζουν την πρωτοβουλία Three Seas, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Γερμανία, οι Ηνωμένες Πολιτείες και εκπρόσωποι αρκετών σχετικών διεθνών οργανισμών θα παραστούν επίσης στη διήμερη σύνοδο κορυφής.

Ποιες είναι οι προτεραιότητες της πρωτοβουλίας;

Η Πρωτοβουλία Three Seas είναι πρωτίστως ένα πολιτικό έργο που επιδιώκει να ενισχύσει την οικονομική συνεργασία μεταξύ των μελών της και να τονώσει την οικονομική τους ανάπτυξη. Εκτός από την Αυστρία, όλα τα σημερινά μέλη της πρωτοβουλίας εντάχθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση μετά το 2004.

Η κύρια εστίαση της πρωτοβουλίας είναι η ανάπτυξη των ενεργειακών, μεταφορών και ψηφιακών υποδομών των μελών και η ενίσχυση του άξονα Βορρά-Νότου στην Ανατολική Ευρώπη.

Γιατί ιδρύθηκε η Πρωτοβουλία Three Seas;

Ένας από τους λόγους για την καθιέρωση αυτής της πρωτοβουλίας ήταν η αυξανόμενη απειλή από τη Ρωσία και η εξάρτηση των κρατών μελών από τις ρωσικές εισαγωγές ενέργειας. Επιπλέον, τα μέλη της πρωτοβουλίας ήθελαν να δώσουν μεγαλύτερη βαρύτητα στα πολιτικά τους συμφέροντα εντός της ΕΕ. Αν και οι χώρες της πρωτοβουλίας Three Seas αποτελούν περίπου το 25% τόσο της επιφάνειας όσο και του πληθυσμού της ΕΕ, αντιπροσωπεύουν μόνο λίγο περισσότερο από το 10% του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος της.

Ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει μετατοπίσει τις προτεραιότητες οικονομικής πολιτικής της πρωτοβουλίας, με κύριο επίκεντρο πλέον την ασφάλεια. Σε απάντηση στην επιθετικότητα της Ρωσίας, η Ουκρανία και η Δημοκρατία της Μολδαβίας — καμία από τις οποίες δεν είναι μέλη της ΕΕ — έχουν εκφράσει ενδιαφέρον να συμμετάσχουν στην πρωτοβουλία. Αναμένεται ότι και στις δύο χώρες θα προσφερθεί μια σταθερή συνεργασία στη σύνοδο κορυφής του Βουκουρεστίου.

Είναι αυτή η πρώτη πρωτοβουλία αυτού του είδους σε αυτήν την περιοχή;

Στη δεκαετία του 1930 έγινε προσπάθεια να δημιουργηθεί ένα παρόμοιο φόρουμ. Τότε, η Πολωνία επιδίωξε για δεύτερη φορά να δημιουργήσει μια συμμαχία πολλών χωρών μεταξύ της Βαλτικής, της Μαύρης και της Αδριατικής Θάλασσας. Το Intermarium – όπως ήταν γνωστό το έργο – προοριζόταν να είναι μια γεωστρατηγική πλατφόρμα που θα παρείχε προστασία τόσο από την Κομμουνιστική Σοβιετική Ένωση του Στάλιν όσο και από τη Ναζιστική Γερμανία του Χίτλερ. Το σχέδιο απέτυχε.

Τι έχει συμβεί τα τελευταία χρόνια;

Οκτώ δεκαετίες αργότερα, έγινε μια άλλη προσπάθεια και οδήγησε στην ίδρυση της Πρωτοβουλίας Three Seas — ένα νέο όνομα για ένα έργο με νέους στόχους. Το 2015, ο Πολωνός πρόεδρος Andrzej Duda και η τότε πρόεδρος της Κροατίας Kolinda Grabar-Kitarovic δημιούργησαν την πρωτοβουλία, η οποία αρχικά προοριζόταν να είναι ένα έργο υποδομής που θα ενίσχυε τη συνεργασία στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Η πρώτη σύνοδος κορυφής Three Seas πραγματοποιήθηκε στο Ντουμπρόβνικ της Κροατίας το 2016.

Ένα χρόνο αργότερα, στη σύνοδο κορυφής στη Βαρσοβία της Πολωνίας, οι Ηνωμένες Πολιτείες ανακοίνωσαν την επιθυμία τους να συνεργαστούν πιο στενά με την πρωτοβουλία. Η Γερμανία εξέφρασε επίσης ενδιαφέρον να συμμετάσχει περισσότερο στην πλατφόρμα στη σύνοδο κορυφής το επόμενο έτος στο Βουκουρέστι.

Έκτοτε έχει συσταθεί ένα επενδυτικό ταμείο για τη χρηματοδότηση των έργων της πρωτοβουλίας.

(πηγή: DW)