Η Θράκη “πλατφόρμα” της ενεργειακής πολιτικής των ΗΠΑ στην Ευρώπη

Ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, ενεργειακοί δρόμοι, οικονομία μαζί με επενδύσεις. Το τρίπτυχο αυτό τα λέει όλα για το ταξίδι Τσίπρα στις ΗΠΑ και τη συνάντηση που θα έχει την Τρίτη με τον Ντόναλντ Τράμπ.

Αν η ασφάλεια στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου μετά και την επιδείνωση των αμερικανο-τουρκικών σχέσεων θα είναι η μια βασική πτυχή των επαφών του Αλέξη Τσίπρα, η άλλη είναι σίγουρα η ενέργεια.

Οι ΗΠΑ θέλουν να αξιοποιήσουν περισσότερο παρά ποτέ την Ελλάδα ως πλατφόρμα για την προώθηση των ενεργειακών τους συμφερόντων. Η εκλογή Τράμπ δεν διαφοροποίησε τις ενεργειακές ισορροπίες στην περιοχή, και τον στρατηγικό στόχο των ΗΠΑ για απεξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία, παρά την ρητορική που ο ίδιος είχε προεκλογικά καλλιεργήσει.

Στη πράξη, οι αμερικανοί βλέπουν την Ελλάδα σαν “πύλη” για την προώθηση των ενεργειακών τους επιδιώξεων στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης όπου θα επιχειρήσουν τα επόμενα χρόνια να σπάσουν την επικυριαρχία της Μόσχας και – γιατί όχι- να καλύψουν τις ανάγκες των γύρω χωρών με αμερικανικό σχιστολιθικό αέριο, σε περίπτωση οριστικής διακοπής της ρωσικής όδευσης από την Ουκρανία.

Τρία καταρχήν έργα που διέρχονται από την Ελλάδα ή εδράζονται σε αυτήν, εξυπηρετούν την αμερικανική στόχευση. Εκτός του αγωγού Trans Adriatic Pipeline (TAP) που προορίζεται να μεταφέρει το φυσικό αέριο του Αζερμπαϊτζάν μέσω Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το ενδιαφέρον εστιάζεται με εκθετικό ρυθμό στον κάθετο ελληνο-βουλγαρικό άξονα (IGB) και στον πλωτό τερματικό σταθμό φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη.

Στα τρία αυτά έργα αναφέρεται με κάθε ευκαιρία ο αμερικανός πρέσβης Τζεφρι Πάιατ, ενώ τυχαίο δεν ήταν το ενδιαφέρον που είχε επιδείξει τον Νοέμβριο του 2016 κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα, ο τότε πρόεδρος Ομπάμα.

Και τα τρία συμβάλουν στη διαφοροποίηση των πηγών και οδών εφοδιασμού της περιοχής, άρα σον περιορισμό της ρωσικής επικυριαρχίας. Συνοψίζοντας :

O TAP έχει κατασκευασθεί σε ποσοστό μεγαλύτερο του 50%, και το 2020 εκτιμάται ότι θα είναι σε θέση να παραδώσει στην Ευρώπη το πρώτο αέριο από το κοίτασμα Shah Deniz II στο Αζερμπαιτζάν, εισάγοντας μία νέα πηγή ενέργειας στο ευρωπαϊκό ενεργειακό δίκτυο.
Ο ελληνοβουλγαρικός αγωγός (IGB) προβλέπεται να ξεκινήσει να κατασκευάζεται το 2018 και να ολοκληρωθεί το 2020, με σκοπό να διασυνδεθεί με τον TAP, αλλά και να μεταφέρει καταρχήν στη Βουλγαρία, ακόμη και αμερικανικό σχιστολιθικό αέριο, μέσω της Αλεξανδρούπολης.

Το project του σταθμού υγροποιημένου αερίου LNG της Αλεξανδρούπολης έχει ενταχθεί στα έργα ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος της Ε.Ε. και προχωρά με την απόλυτη στήριξη των ΗΠΑ. Το βλέπουν ως ένα προνομιακό σημείο εισόδου του αμερικανικού σχιστολιθικού αερίου στην Ευρώπη για τη μεταφορά του μέσω του IGB στα ρωσοκρατούμενα Βαλκάνια.

Τυχαίο προφανώς δεν είναι ότι παραμονές του ταξιδιού Τσίπρα στις ΗΠΑ, η ΔΕΠΑ υπέγραψε συμφωνία με την εταιρεία Gastrade (όμιλος Κοπελούζου) που αναπτύσει το project της Αλεξανδρούπολης για την είσοδό της στο έργο. Μάλιστα η συμφωνία προβλέπει τα επόμενα βήματα για τη συμμετοχή της ΔΕΠΑ στο μετοχικό κεφάλαιο της Gastrade, καθώς και τις κοινές προσπάθειες των δύο πλευρών για την εμπορική ανάπτυξη του έργου.

Τα πάντα υποδηλώνουν ένα αυξανόμενο αμερικανικό ενδιαφέρον για την περιοχή. Σε αυτή την προσέγγιση, μπορεί τη μεγαλύτερη μέχρι σήμερα δημοσιότητα να έχει ο αγωγός TAP, το πιο στρατηγικό ωστόσο έργο είναι ο “κάθετος άξονας” Βουλγαρίας- Ρουμανίας-Σερβίας-Ουγγαρίας που σταδιακά ανοίγει.

Ενώ ο TAP κινείται στον άξονα Ανατολής-Δύσης, ο κάθετος διάδρομος έχει κατεύθυνση Νότου-Βορρά, κατευθύνεται δηλαδή στην “καρδιά” της ρωσικής ενεργειακής ισχύος, αφού απευθύνεται σε χώρες που εξαρτώνται έως και 90% από τη Μόσχα.

Κοινό μυστικό είναι ότι οι Αμερικανοί βλέπουν στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον –μετά το 2020- μια ενεργειακή “απόβαση” γιατί όχι και στην Ουκρανία, δηλαδή στην αυλή της Μόσχας, αποδυναμώνοντας έτι περαιτέρω τη ρωσική γεωοπολιτική ισχύ.

Το ζήτημα επομένως εδώ είναι τόσο αν οι Αμερικανοί μπορούν να “χτυπήσουν” τις τιμές της Gazprom προς τα κάτω, αλλά και κατά πόσο οι χώρες-δυνητικοί πελάτες τους, είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν ένα premium για την ενεργειακή τους ασφάλεια. Υπό την έννοια να μην ανησυχούν κάθε χειμώνα μη τυχόν οι Ουκρανοί κλείσουν τις βάνες των αγωγών. Σε αυτή τη τελευταία περίπτωση υπεισέρχεται ο πολιτικός παράγοντας και η συζήτηση ξεφεύγει από το αμιγώς εμπορικό – τιμολογιακό κομμάτι.

in.gr