Τεντώνει το σκοινί ο Ερντογάν με ΝΑΤΟ και Ελλάδα

Εξαιρετικά σοβαρή εμπλοκή για τη ναυτική ΝΑΤΟϊκή δύναμη στο Αιγαίο για το μεταναστευτικό-προσφυγικό καταγράφεται σε εκθέσεις Ελλήνων αξιωματικών στις Βρυξέλλες, με την Τουρκία να ζητάει επιτακτικά την απομάκρυνσή της και να απειλεί ότι πλέον δεν θα δίνει στα ΝΑΤΟϊκά πλοία άδεια διέλευσης στα χωρικά της ύδατα.

Την ίδια στιγμή, η Αγκυρα, εκτός των «απαιτήσεών» της για την ταχεία έκδοση των οκτώ Τούρκων αξιωματικών που έχουν ζητήσει άσυλο στην Ελλάδα, επιδεικνύει μιαν ακατανόητη επιμονή για έξι ακόμα στρατιωτικούς της που υπηρετούσαν στην τουρκική πρεσβεία στην Αθήνα, καθώς και σε Λάρισα, Θεσσαλονίκη και Κρήτη και σήμερα είναι «φυγάδες». Μάλιστα, στην επιστολή που περιήλθε στο Γενικό Επιτελείο Εθνικής Αμυνας (ΓΕΕΘΑ), το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών κάνει λόγο για «έκδοση» των στρατιωτικών και των οικογενειών τους στην Τουρκία, παρότι αυτοί φέρονται να «έγιναν καπνός» και να βρίσκονται σε άλλες χώρες, εντός και εκτός Ε.Ε.

Ανένδοτος ο Ερντογάν

Οι σχέσεις που διαμορφώνονται ανάμεσα στην Αγκυρα και στις Βρυξέλλες (έδρα του ΝΑΤΟ) είναι ιδιαίτερα τεταμένες, εν όψει των αποφάσεων που θα ληφθούν τον Ιανουάριο ή τον Φεβρουάριο για την παράταση ή μη της αποστολής της ΝΑΤΟϊκής δύναμης στο Αιγαίο. Ωστόσο, ηλεκτρισμένες είναι και οι σχέσεις της Τουρκίας με την Αυστρία. Ως γνωστόν, η Βιέννη πρόσφατα εμφανίστηκε ιδιαίτερα επικριτική απέναντι στην Αγκυρα, ζητώντας όχι απλά το πάγωμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας, αλλά την οριστική διακοπή τους. Τώρα, την κόντρα της με τη Βιέννη, η Τουρκία τη μετέφερε και εντός του ΝΑΤΟ, με αποτέλεσμα, όπως αναφέρεται σε εκθέσεις Ελλήνων αξιωματικών, να απειλείται η «εταιρική σχέση της Συμμαχίας με την Αυστρία», αλλά και να είναι «πλέον ορατός ο κίνδυνος μη υλοποίησης 600 προγραμμάτων που έχουν προβλεφθεί για το σύνολο των εταίρων για το 2017». Ουσιαστικά, δηλαδή, η Αγκυρα απειλεί να μπλοκάρει τεράστια προγράμματα σε όλες τις χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ.

Παράλληλα, εδώ και τουλάχιστον δυο μήνες, όπως φαίνεται από τις επανειλημμένες επαφές και συνεδριάσεις στο ΝΑΤΟ, η τουρκική πλευρά επιμένει ότι πρέπει να σταματήσει η ναυτική αποστολή στο Αιγαίο. Αντίθετα, σύμφωνα με πληροφορίες, οι περισσότερες μεγάλες δυτικές δυνάμεις, μεταξύ των οποίων η Γερμανία, είναι υπέρ της διατήρησής της. Ωστόσο, όλα δείχνουν ότι η κατάσταση έχει φτάσει σε οριακό σημείο, παρά τις προσπάθειες των μεγάλων κρατών-μελών του ΝΑΤΟ να έλθουν σε συμβιβασμό με την Αγκυρα.

Προ εβδομάδων, λοιπόν, με ολλανδική πρωτοβουλία οργανώθηκε στο ΝΑΤΟ «άτυπη συζήτηση» με τη συμμετοχή Ελλάδας, ΗΠΑ, Γερμανίας, Ολλανδίας, Γερμανίας, Βρετανίας και Τουρκίας. Στόχος ήταν «η αναζήτηση πιθανών λύσεων, μετά τις συνεχείς ατυχείς προηγούμενες επίσημες συναντήσεις» για το συγκεκριμένο θέμα. Και αυτή, όμως, κατέληξε σε αδιέξοδο. Εκεί, ο εκπρόσωπος της Τουρκίας για μια ακόμη φορά επανέλαβε ότι «η γραμμή της Αγκυρας ουδόλως έχει αλλάξει» και ότι «εξακολουθεί να είναι υπέρ της διακοπής της δραστηριότητας του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο», ενώ ζητάει «την ολοκλήρωση των συζητήσεων εντός της OPC (Operations Policy Committee), με έκθεση του προεδρεύντός της (Chairman’s report)».

Πολύ περισσότερο, ο Τούρκος εκπρόσωπος επανέλαβε ότι «το θέμα της δραστηριότητας του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο συζητήθηκε και κατά τη συνάντηση του γενικού γραμματέα της Συμμαχίας με τον Τούρκο πρόεδρο, στην Αγκυρα». Σύμφωνα με τον Τούρκο εκπρόσωπο, ο Τ. Ερντογάν ζήτησε από τον Γ. Στόλτενμπεργκ τον τερματισμό της δραστηριότητας εντός των επομένων δυο μηνών το αργότερο, επισημαίνοντας ότι σε διαφορετική περίπτωση η Τουρκία δεν πρόκειται να ανανεώσει τη διπλωματική άδεια διέλευσης μονάδων του ΝΑΤΟ από τα χωρικά της ύδατα».

Σύμφωνα με εκθέσεις των Ελλήνων αξιωματικών, «οι προσπάθειες του εκπροσώπου της Ολλανδίας να βρεθούν συμβιβαστικά σημεία στο κείμενο που θα συντασσόταν κατά τη συνάντηση, δεν καρποφόρησαν. Μάλιστα, παρά την εξαρχής τοποθέτηση των υπολοίπων ότι θα πρέπει να εξαντληθούν τα περιθώρια συμφωνίας επί του κειμένου, κατέστη φανερό ότι, τουλάχιστον λόγω της κόπωσης που έχουν επιφέρει οι αλλεπάλληλες, άκαρπες συζητήσεις, εξαιτίας της αδιάλλακτης και επίμονης στάσης της Τουρκίας, οι Σύμμαχοι δεν πρόκειται να συνεχίσουν τις συζητήσεις».

Ζητούν έκδοση 6 Τούρκων που έφυγαν… από τη χώρα μας

 Στο μεταξύ, ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί επιστολή της Αγκυρας προς την Αθήνα, μέσω της πρεσβείας της χώρας στην Ελλάδα, στις 12 Δεκεμβρίου 2016, για έξι Τούρκους στρατιωτικούς που υπηρετούσαν εδώ, αλλά φέρονται να έχουν «αποδράσει» στο εξωτερικό. Ερωτηματικά γεννά το γεγονός ότι η επιστολή έρχεται πέντε μήνες μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα στη γείτονα και σχεδόν τέσσερις μήνες από τη στιγμή που αυτοί οι στρατιωτικοί φέρονται να «έγιναν καπνός» από τη χώρα μας.

Στην επιστολή ανακοινώνεται στις ελληνικές Αρχές ότι «έχουν ακυρωθεί τα διπλωματικά διαβατήρια των ιδίων και των οικογενειών τους», καθώς και ότι «απαλλάχθηκαν από τα καθήκοντά τους, ανακλήθηκαν στην Τουρκία και απολύθηκαν από τις ένοπλες δυνάμεις, μετά την άρνησή τους να επιστρέψουν στην Τουρκία». Πρόκειται για τρία στελέχη (με βαθμό συνταγματάρχη) της στρατιωτικής αποστολής στην τουρκική πρεσβεία στην Αθήνα, έναν συνταγματάρχη σε ΝΑΤΟϊκή υπηρεσία στην Κρήτη, έναν αξιωματικό σε ΝΑΤΟϊκή υπηρεσία στη Θεσσαλονίκη και έναν ταξίαρχο στη διοίκηση Νοτιοανατολικής Ευρώπης στη Λάρισα. Απορίας άξιον είναι ότι το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών ενημερώνει ότι αυτοί «οι πρώην στρατιωτικοί δεν έχουν καμία αρμοδιότητα και δεν εκπροσωπούν την Τουρκία», καθώς και ότι «κάθε συναλλαγή, κατά την οποία μπορεί να χρησιμοποιηθούν τα διαβατήριά τους, θα είναι παράνομη».

Ακόμα πιο ενδιαφέρον είναι το σημείο της επιστολής, όπου αναφέρεται ότι «για την έκδοση αυτού του πρώην στρατιωτικού προσωπικού και των μελών των οικογενειών του στην Τουρκία, το τουρκικό προξενείο στην Ελλάδα έχει εξουσιοδοτηθεί να εκδώσει προσωρινά διαβατήρια»! Να σημειωθεί ότι, κατά πληροφορίες, ήδη λίγο μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα, και αφού τους ζητήθηκε να επιστρέψουν στην Τουρκία, οι στρατιωτικοί αυτοί αρνήθηκαν και φέρονται να «απέδρασαν» προς την Ιταλία, την Ολλανδία ή προς άλλους προορισμούς. Ως γνωστόν, Τούρκοι αξιωματικοί στην έδρα του ΝΑΤΟ, σε χώρες της Ε.Ε., αλλά και στις ΗΠΑ έχουν ζητήσει «καταφύγιο» εκεί όπου υπηρετούσαν ή σε άλλες χώρες και δεν επέστρεψαν στην Τουρκία, φοβούμενοι τις διώξεις, το βασανισμό τους, ακόμα και τη δολοφονία τους.

Θανάσης Αργυράκης

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής