Σύνοδος του Αρκτικού Συμβουλίου: Δέσμευση να διατηρήσουν την ειρήνη παρά τον έντονο γεωπολιτικό ανταγωνισμό Δύσης – Ρωσίας

Οι χώρες της Αρκτικής δεσμεύθηκαν σήμερα να αγωνιστούν κατά της κλιματικής αλλαγής, που εξελίσσεται τρεις φορές πιο γρήγορα στον Μεγάλο Βορρά, και να διατηρήσουν την ειρήνη παρά τον έντονο γεωπολιτικό ανταγωνισμό και τις αυξανόμενες στρατιωτικές εντάσεις ανάμεσα στη Μόσχα και στους Δυτικούς.

“Δεσμευόμαστε να προάγουμε μια ειρηνική αρκτική περιοχή όπου θα κυριαρχεί η συνεργασία στον τομέα του κλίματος, του περιβάλλοντος, της επιστήμης και της ασφάλειας”, δήλωσε ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Άντονι Μπλίνκεν στο Συμβούλιο της Αρκτικής, που περιλαμβάνει επίσης τη Ρωσία, τον Καναδά, την Ισλανδία, τη Δανία, τη Φινλανδία, τη Νορβηγία και τη Σουηδία.

“Ο στρατηγικός ανταγωνισμός που χαρακτηρίζει την Αρκτική τραβάει την προσοχή του κόσμου”, αλλά “το εμπορικό της σήμα πρέπει να παραμείνει η ειρηνική συνεργασία”, πρόσθεσε.

Μια ελάχιστα κεκαλυμμένη προειδοποίηση προς την Κίνα η οποία, αν και έχει μόνο καθεστώς παρατηρητή στο φόρουμ αυτό, δεν κρύβει το ενδιαφέρον της για αυτή την τεράστια περιοχή με τις ακραίες συνθήκες γύρω από τον Βόρειο Πόλο, πλούσια σε φυσικούς πόρους, η εκμετάλλευση των οποίων διευκολύνεται από την υποχώρηση των πάγων και την ανάπτυξη των θαλάσσιων μεταφορών. Αλλά και προς τη Ρωσία, τον άλλο μεγάλο αντίπαλο των Ηνωμένων Πολιτειών, έπειτα από τεταμένες ανταλλαγές που προηγήθηκαν της συνόδου στην ισλανδική πρωτεύουσα στο θέμα του κινδύνου “στρατιωτικοποίησης” της Αρκτικής.

Στρατιωτικοί ελιγμοί

Η Ρωσία δεν σταμάτησε να αυξάνει τον στρατιωτικό μηχανισμό της στην Αρκτική τα τελευταία χρόνια, ξανανοίγοντας και εκσυγχρονίζοντας πολλές βάσεις και αεροδρόμια που είχαν εγκαταλειφθεί μετά το τέλος της σοβιετικής εποχής.

Όμως ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας Σεργκέι Λαβρόφ κατηγόρησε επίσης από την πλευρά του τους Δυτικούς ότι “παίζουν με τις λέξεις”, τοποθετώντας μια αμερικανική στρατιωτική παρουσία στις πόρτες της Ρωσίας “εκ περιτροπής” μάλλον παρά “μόνιμη” προκειμένου να παρακάμψουν τα κείμενα που διέπουν τις σχέσεις ανάμεσα στη Μόσχα και το ΝΑΤΟ.

“Δεν βλέπουμε λόγο για μια σύγκρουση εδώ, και ακόμη λιγότερο για μια ανάπτυξη στρατιωτικών προγραμμάτων ενός μπλοκ ή ενός άλλου”, δήλωσε ο Λαβρόφ στους δημοσιογράφους.

Το Συμβούλιο της Αρκτικής, που είναι το κυριότερο περιφερειακό φόρουμ, δημιουργήθηκε πριν από 25 χρόνια προκειμένου να διαχειριστεί αρκετά συναινετικά θέματα, όπως η προστασία του περιβάλλοντος και η διεθνής συνεργασία και η εντολή του αποκλείει ρητά τη στρατιωτική ασφάλεια.

Ο Σεργκέι Λαβρόφ, η χώρα του οποίου αναλαμβάνει σήμερα από την Ισλανδία την εναλλασσόμενη προεδρία του περιφερειακού θεσμού, εγκωμίασε ωστόσο την επανέναρξη των τακτικών συναντήσεων ανάμεσα στους επικεφαλής των επιτελείων στρατού της ζώνης προκειμένου να “επεκτείνουμε τις θετικές σχέσεις μας στη στρατιωτική σφαίρα”. Οι συναντήσεις είχαν ανασταλεί το 2014 με την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Μόσχα.

Ο Ρώσος υπουργός υπεραμύνθηκε κυρίως του “πνεύματος συνεργασίας”, προτείνοντας τη διοργάνωση μιας συνόδου κορυφής αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων μέσα στα δύο επόμενα χρόνια.

Ο Άντονι Μπλίνκεν, ο οποίος συνάντησε χθες, Τετάρτη, τον Σεργκέι Λαβρόφ για πρώτη φορά πρόσωπο με πρόσωπο, συνάντηση που χαρακτηρίστηκε “εποικοδομητική” από τις δύο χώρες, έδωσε επίσης έμφαση στη “συνεργασία” με τη Μόσχα και τις άλλες χώρες μέλη παρά στις εντάσεις.

Με το τέλος της προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ στις Ηνωμένες Πολιτείες, που είχε προκαλέσει ανησυχία στην περιοχή προτείνοντας να αγοράσει την Γροιλανδία το 2019 και πολλαπλασιάζοντας τις δηλώσεις με στόχο της ρωσικές και κινεζικές φιλοδοξίες, η νέα γραμμή που έχει δοθεί από τον διάδοχό του Τζο Μπάιντεν ακολουθείται σταθερά.

Ο Αμερικανός υπουργός επέμεινε στη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής όπως και οι ομόλογοί του που χαίρονται τις τελευταίες αυτές ημέρες για την “επιστροφή” της Αμερικής στην πρώτη γραμμή για αυτή την πλανητική πρόκληση.

“Η κλιματική κρίση είναι η μεγαλύτερη απειλή για εμάς μακροπρόθεσμα, με την Αρκτική να αντιμετωπίζει τρεις φορές πιο γρήγορη υπερθέρμανση από το σύνολο του πλανήτη”, συνόψισε ο Καναδός υπουργός Εξωτερικών Μαρκ Καρό.

Αυτά τα ανησυχητικά στοιχεία περιέχονται σε έκθεση που δημοσιοποιήθηκε σήμερα από το Πρόγραμμα επιτήρησης και αξιολόγησης της Αρκτικής, το οποίο προειδοποίησε επίσης για τον αυξημένο κίνδυνο ολοκληρωτικής εξαφάνισης αυτό το καλοκαίρι του εμβληματικού επιπλέοντος πάγου της περιοχής προτού ξανασχηματιστεί τον χειμώνα.

Ο Μπλίνκεν στη Γροιλανδία

Κατά την προηγούμενη σύνοδο το 2019 στη Φινλανδία, ο κλιματο-σκεπτικισμός της κυβέρνησης Τραμπ είχε εμποδίσει για πρώτη φορά την έκδοση μιας κοινής δήλωσης του Συμβουλίου, με τις Ηνωμένες Πολιτείες να αρνούνται να δουν σε αυτήν μια αναφορά στην κλιματική αλλαγή.

Αυτή τη φορά η κοινή διακήρυξη υιοθετήθηκε χωρίς δυσκολία, καθώς και, για πρώτη φορά, “ένα στρατηγικό σχέδιο” για τα δέκα επόμενα χρόνια.

Ένδειξη του επιβεβαιωμένου ενδιαφέροντος της Ουάσινγκτον ακόμα κι αν το θέμα της αγοράς έχει πλέον υποβαθμιστεί, η επίσκεψη του Άντονι Μπλίνκεν αργότερα σήμερα στη Γροιλανδία προκειμένου να ολοκληρώσει μια περιοδεία που ξεκίνησε την Κυριακή στη Δανία.