Συνέντευξη Υπουργού Εξωτερικών σε ινδικό κανάλι: Προσβλέπουμε σε τριμερή διάλογο Ελλάδας – Ινδίας – ΗΑΕ

Τη σημασία της πρώτης επίσκεψης υπουργού Εξωτερικών της Ινδίας στην Ελλάδα έπειτα από 18 χρόνια, ανέδειξε σε συνέντευξή του στο ινδικό τηλεοπτικό κανάλι WION ο Νίκος Δένδιας. «Στόχος μας είναι να αναπτύξουμε μια στρατηγική εταιρική σχέση που θα αντικατοπτρίζει το επίπεδο των διμερών μας σχέσεων» προσδιόρισε.

Ο υπουργός Εξωτερικών προέταξε πως οι δύο χώρες συμμερίζονται τις ίδιες αρχές, τον σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου, συμπεριλαμβανομένης της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, την ειρηνική επίλυση διαφορών, καθώς και τη μη παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις άλλων κρατών.

Αναφερόμενος στην πρόσφατη συνάντησή του με τον Ινδό ομόλογό του στην Αθήνα, είπε ότι κατά τη διάρκεια των συζητήσεων τους εξέτασαν την ανάγκη ενίσχυσης των διμερών δεσμών, μέσω ενός τακτικού πολιτικού διαλόγου, καθώς και μέσω των επαφών των δύο λαών, συμπεριλαμβανομένων των τομέων του εμπορίου και του πολιτισμού. Προσέθεσε πως θα συνεργαστούν τους επόμενους μήνες, προκειμένου να οριστικοποιήσουν μια σειρά συμφωνιών που εκκρεμούν εδώ και χρόνια.

Ως μια άλλη σημαντική διάσταση των σχέσεων τους, ανέφερε ότι η Ελλάδα ως κράτος-μέλος της ΕΕ μπορεί να είναι γέφυρα μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ινδίας. Σε αυτό το πλαίσιο, εξέφρασε την πλήρη υποστήριξή του στην περαιτέρω ενίσχυση των σχέσεων ΕΕ-Ινδίας.

Επιπλέον, ανέδειξε ότι εμφανίζονται ευκαιρίες για νέα σχήματα συνεργασίας και εξέφρασε τη βούληση της Ελλάδας η Ινδία να συμμετέχει ενεργά σε αυτά. «Έχουμε αναπτύξει μια στρατηγική συνεργασία με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και προσβλέπουμε σε τριμερή διάλογο στο εγγύς μέλλον» ανέφερε ενδεικτικά.

Επίσης, ο Νίκος Δένδιας είπε πως ενημέρωσε τον Ινδό ομόλογό του για τις εξελίξεις στην περιοχή όπου γειτνιάζει η Ελλάδα, τονίζοντας ότι η επιδίωξη επιθετικών και ρεβιζιονιστικών πολιτικών από ένα συγκεκριμένο κράτος αποσταθεροποιεί όχι μόνο την άμεση γειτονιά, αλλά και την ευρύτερη περιοχή. Υπογράμμισε, επίσης, ότι το εν λόγω κράτος χρησιμοποιεί θρησκευτικούς συσχετισμούς στην προσπάθειά του να αναβιώσει τα αυτοκρατορικά της όνειρα ή μάλλον, φαντάσματα του παρελθόντος.

Ερωτηθείς σχετικά με την Τουρκία, ο υπουργός Εξωτερικών επισήμανε ότι θα μπορούσε να είναι ένας αποσταθεροποιητικός παράγοντας η προσπάθειά της να δημιουργήσει μόνιμη στρατιωτική παρουσία σε πολλές χώρες. Επιπροσθέτως, σημείωσε πως η Τουρκία παίζει όλο και περισσότερο τη θρησκευτική κάρτα για να προωθήσει τη γεωπολιτική της ατζέντα. «Έχουμε δει τέτοια παραδείγματα στην άμεση γειτονιά μας, στα Βαλκάνια και στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά όλο και περισσότερο και σε άλλα μέρη του κόσμου. Ειδικά στην Αφρική, ιδίως στην Ανατολική Αφρική. Αυτή είναι μια ανησυχητική τάση» είπε.

Αναφερόμενος στη μεγαλύτερη πρόκληση που θέτει η Τουρκία όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά για ολόκληρη την περιοχή, καυτηρίασε πως «δεν σέβεται τις βασικές αρχές του Διεθνούς Δικαίου, συμπεριλαμβανομένων των θεμελιωδών διατάξεων του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Απειλεί την Ελλάδα με πόλεμο, εάν η Ελλάδα ασκήσει τα εγγενή κυριαρχικά της δικαιώματα. Επιπλέον, η Τουρκία αρνείται να αντιμετωπίσει το μοναδικό διμερές ζήτημα που έχει με την Ελλάδα βάσει του Διεθνούς Δικαίου. Η πρόκληση δεν είναι η Τουρκία ως χώρα. Είναι το γεγονός ότι η Τουρκία αρνείται να τηρήσει τους κανόνες που ορίζονται και γίνονται αποδεκτοί από τη Διεθνή Κοινότητα». Σε αυτό το πλαίσιο, ο υπουργός Εξωτερικών ανέφερε πως η Ινδία, μια χώρα που τηρεί αυτούς τους κανόνες, μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο διεθνώς.

Ακόμα, χαιρέτισε τη συμβολή της Ινδίας στην ειρηνευτική δύναμη των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο, καθώς και στις προσπάθειες της στην επίτευξη δίκαιης και βιώσιμης λύσης στο Κυπριακό, σύμφωνα με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, για μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία.

Δεν παρέλειψε, επίσης, να συγχαρεί την Ινδία για τη συμμετοχή της στο Συμβούλιο Ασφαλείας στο ΟΗΕ από τον Ιανουάριο, στο οποίο θα προεδρεύει σε λίγες εβδομάδες. Επισήμανε ότι η Ελλάδα έχει επίσης παρουσιάσει την υποψηφιότητά της για μια μη μόνιμη έδρα στο Συμβούλιο Ασφάλειας για την περίοδο 2025-26 και τόνισε πως η υποστήριξη της Ινδίας θα είναι υψίστης σημασίας.

Περαιτέρω, ανέδειξε τη σημασία ένταξης της Ελλάδα στη Διεθνή Ηλιακή Συμμαχία, τη συμφωνία πλαίσιο της οποίας υπέγραψε ο Νίκος Δένδιας μετά τη συνάντησή του με τον Ινδό ομόλογό του. «Πρόκειται για μια πολύ σημαντική πρωτοβουλία που ανέλαβε ο πρωθυπουργός της Ινδίας Μόντι, μαζί με τον Γάλλο τότε πρόεδρο Ολάντ, που θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση της μεγαλύτερης παγκόσμιας πρόκλησης του πλανήτη μας, δηλαδή της κλιματικής αλλαγής» ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών. Κατέστησε σαφές πως η κυβέρνηση, υπό την ηγεσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, αναλαμβάνει σειρά πρωτοβουλιών προκειμένου να μειώσει την εξάρτησή μας από τα ορυκτά καύσιμα, καθώς και να αυξήσει τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. «Η Ελλάδα, ως χώρα που είναι ευλογημένη από τον ήλιο, έχει τη δυνατότητα να αξιοποιήσει την ηλιακή ενέργεια. Από αυτή την άποψη, η συμμετοχή μας στην Ηλιακή Συμμαχία θα μας βοηθήσει στην επίτευξη των στόχων μας» σημείωσε.

Τέλος, ο Νίκος Δένδιας σημείωσε ότι η επίσκεψη του ομόλογου του Δρ. Σουμπραχμανιάμ Τζαϊσχανάκαρ ήταν μια ευκαιρία να γίνουν τα αποκαλυπτήρια του αγάλματος του Μαχάτμα Γκάντι στην Αθήνα και εξέφρασε την προσμονή του να επισκεφτεί το Νέο Δελχί στο εγγύς μέλλον.

Αναλυτικά η συνέντευξη:

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ:  Σε ποια θέματα εστιάσατε κατά τη συνάντησή σας με τον Υπουργό Εξωτερικών της Ινδίας; Μετά από 18 χρόνια ένας Ινδός υπουργός Εξωτερικών επισκέφτηκε την Ελλάδα. Ποιο ήταν το βασικό αποτέλεσμα όσον αφορά την προώθηση των δεσμών Ινδίας-Ελλάδας;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Ακριβώς όπως αναφέρατε, αυτή ήταν η πρώτη επίσκεψη ενός Ινδού Υπουργού Εξωτερικών στην Αθήνα εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες. Αυτή η επίσκεψη είχε καθυστερήσει πολύ. Και ανυπομονώ να επισκεφθώ το Νέο Δελχί στο εγγύς μέλλον.

Με μια πρώτη ματιά, η Ελλάδα και η Ινδία μπορεί να φαίνεται ότι έχουν ελάχιστα κοινά στοιχεία. Η Ινδία είναι μια αναδυόμενη παγκόσμια δύναμη, με σχεδόν 1,4 δισεκατομμύρια πληθυσμό. Η Ελλάδα έχει περίπου 11 εκατομμύρια κατοίκους. Γεωγραφικά απέχουμε πολύ.

Ωστόσο, μια τέτοια προσέγγιση είναι επιφανειακή και δεν λαμβάνει υπόψη τα πολλά πράγματα που μας ενώνουν.

Η Ελλάδα είναι η γενέτειρα της δημοκρατίας. Η Ινδία είναι η μεγαλύτερη δημοκρατία στον κόσμο. Και οι δύο χώρες συμμερίζονται τις ίδιες αρχές: τον σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου, συμπεριλαμβανομένης της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, την ειρηνική επίλυση των διαφορών, καθώς και τη μη παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις άλλων κρατών.

Κατά τη διάρκεια των συζητήσεών μας, ασχοληθήκαμε με τις σημαντικές διεθνείς εξελίξεις. Συζητήσαμε επίσης την ανάγκη ενίσχυσης των διμερών δεσμών μας, μέσω ενός τακτικού πολιτικού διαλόγου, καθώς και επαφών μεταξύ των λαών μας, ιδίως στους τομείς του εμπορίου και του πολιτισμού. Στόχος μας είναι να αναπτύξουμε μια στρατηγική εταιρική σχέση που θα αντικατοπτρίζει το επίπεδο των διμερών μας σχέσεων.

Τους επόμενους μήνες, θα εργαστούμε από κοινού προκειμένου να οριστικοποιήσουμε μια σειρά συμφωνιών που, δυστυχώς, εκκρεμούν εδώ και χρόνια.

Επιτρέψτε μου επίσης να προσθέσω μια ακόμη σημαντική διάσταση: η Ελλάδα ως κράτος μέλος της ΕΕ έχει την ικανότητα να ενεργεί ως γέφυρα μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ινδίας. Από αυτήν την άποψη, υποστηρίζουμε πλήρως την περαιτέρω ενίσχυση των σχέσεων ΕΕ-Ινδίας.

Τέλος είναι εξίσου σημαντικό ότι η επίσκεψη του ομόλογου μου Δρ. Jaishankar ήταν μια ευκαιρία να τελέσουμε τα αποκαλυπτήρια του αδριάντα στην Αθήνα μιας εξέχουσας προσωπικότητας του 20ου αιώνα, του Mahatma Gandhi.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Γίνατε μέλος της Διεθνούς Ηλιακής Συμμαχίας (ISA). Ποια είναι η άποψή σας για αυτή τη συμμαχία σε μια εποχή που η κλιματική αλλαγή συνιστά τη μεγαλύτερη ανησυχία;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Πρόκειται για μια πολύ σημαντική πρωτοβουλία που ανέλαβε ο πρωθυπουργός της Ινδίας Modi, μαζί με τον τότε Γάλλο πρόεδρο Hollande, που θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση της μεγαλύτερης παγκόσμιας πρόκλησης στον πλανήτη μας, δηλαδή της κλιματικής αλλαγής. Επιδοκιμάζουμε αυτήν την πρωτοβουλία και είμαστε πολύ χαρούμενοι που συμμετέχουμε σε αυτήν.

Η κυβέρνηση, υπό την ηγεσία του Πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη, αναλαμβάνει μια σειρά πρωτοβουλιών προκειμένου να μειώσει την εξάρτησή μας από τα ορυκτά καύσιμα, καθώς και να αυξήσει τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η Ελλάδα, ως χώρα που είναι ευλογημένη με άπλετο ήλιο, έχει τη δυνατότητα να εκμεταλλευτεί την ηλιακή ενέργεια. Από αυτή την άποψη, η συμμετοχή μας στην Ηλιακή Συμμαχία  θα μας βοηθήσει στην επίτευξη των στόχων μας.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και οι δύο κάνατε λόγο για μεταρρυθμίσεις του ΟΗΕ. Πιστεύετε ότι υπάρχουν πιθανότητες, δεδομένης της αντίστασης που προβάλλουν ορισμένες χώρες όπως η Κίνα; Επίσης, η γείτονά σας Τουρκία, μέλος της επονομαζόμενης Ομάδας του Καφέ (Coffee Group)(μαζί με το Πακιστάν) αντιτίθεται στην υποψηφιότητα της Ινδίας.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Η Ελλάδα τάσσεται υπέρ της μεταρρύθμισης του ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένης της διεύρυνσης του Συμβουλίου Ασφαλείας, καθώς και άλλων πολυμερών θεσμικών οργάνων, προκειμένου να καταστούν πιο συμμετοχικά, διαφανή, υπεύθυνα και να αντικατοπτρίζουν τις σημερινές γεωπολιτικές πραγματικότητες.

Επιτρέψτε μου να εκμεταλλευτώ αυτήν την ευκαιρία και να εξάρω τη συμμετοχή της Ινδίας στο Συμβούλιο Ασφαλείας, από τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους, του οποίου θα αναλάβει την προεδρία σε λίγες εβδομάδες. Επιτρέψτε μου επίσης να τονίσω ότι η Ελλάδα κατέθεσε επίσης υποψηφιότητα για μια μη μόνιμη έδρα κατά την περίοδο 2025-26. Η υποστήριξη της Ινδίας στην υποψηφιότητά μας θα είναι υψίστης σημασίας.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Συζητήσατε  για την Ανατολική Μεσόγειο, την Κύπρο και τη Λιβύη. Θα μπορούσατε να μας μιλήσετε αναλυτικότερα για αυτές τις συζητήσεις;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Επωφελήθηκα της ευκαιρίας για να ενημερώσω τον ομόλογό μου σχετικά με τις εξελίξεις στην περιοχή που γειτνιάζει με την Ελλάδα. Γεωγραφικά, αυτή η περιοχή μπορεί να απέχει πολύ από την Ινδία. Ωστόσο, σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο, στον οποίο η Ινδία διαδραματίζει όλο και σημαντικότερο ρόλο, οι αποστάσεις εκμηδενίζονται. Ως εκ τούτου, υπογράμμισα ότι αυτά που συμβαίνουν σε αυτή την περιοχή έχουν επιπτώσεις και σε άλλα μέρη του κόσμου.

Τόνισα ότι η επιβολή επιθετικών και ρεβιζιονιστικών πολιτικών από ένα συγκεκριμένο κράτος αποσταθεροποιεί όχι μόνο την άμεση γειτονιά, αλλά και την ευρύτερη περιοχή. Υπογράμμισα επίσης, ότι το εν λόγω κράτος χρησιμοποιεί θρησκευτικές συγγένειες στην προσπάθειά του να αναβιώσει το όνειρο της αυτοκρατορίας. Ή μάλλον, φαντάσματα του παρελθόντος.

Εξήρα επίσης τη συμβολή της Ινδίας στην ειρηνευτική δύναμη των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο, καθώς και τις προσπάθειες της Ινδίας, ως ηγέτη του μη ευθυγραμμισμένου Κινήματος στην επίτευξη δίκαιης και διαρκούς λύσης στο Κυπριακό, σύμφωνα με τα σχετικά Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, που είναι μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία.

Επιπλέον, εμφανίζονται ευκαιρίες για νέα σχήματα. Επιθυμία μας είναι η Ινδία να συμμετέχει ενεργά σε αυτές. Έχουμε αναπτύξει μια στρατηγική συνεργασία με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Και ανυπομονούμε να ξεκινήσουμε τριμερή διάλογο στο εγγύς μέλλον.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πόσο συζητήσατε για την Τουρκία με την Ινδία. Ποια ήταν η απάντηση της Ινδίας;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω με τη δεύτερη ερώτησή σας. Δεν μπορώ να μιλήσω εξ ονόματος της Ινδίας.

Ωστόσο, από την πλευρά μου, πέραν της σκιαγράφησης των φιλοδοξιών της Τουρκίας στην περιοχή, καθώς και της συμπεριφοράς της εναντίον σχεδόν όλων των γειτόνων της, είναι αναγκαίο να επισημανθούν δύο σημεία, τα οποία πρέπει να απασχολήσουν και την Ινδία.

Πρώτον, η Τουρκία προσπαθεί να δημιουργήσει μόνιμη στρατιωτική παρουσία σε πολλές χώρες. Αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει αποσταθεροποιητικό παράγοντα.
Δεύτερον, η Τουρκία παίζει όλο και πιο συχνά το χαρτί της θρησκείας για να προωθήσει τη γεωπολιτική της ατζέντα. Έχουμε δει τέτοια παραδείγματα στην άμεση γειτονιά μας, στα Βαλκάνια και στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά εξίσου εντεινόμενα και σε άλλα μέρη του κόσμου. Ειδικά στην Αφρική, ιδίως στην Ανατολική Αφρική. Πρόκειται για μια ανησυχητική τάση.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σε ποιο βαθμό πιστεύετε ότι η Τουρκία αποτελεί πηγή ανησυχίας για σας στην περιοχή. Και σε ποιο βαθμό πιστεύετε ότι η Ινδία μπορεί να αποτελέσει σύμμαχο στο πλαίσιο της προσέγγισης Νέου Δελχί και Αθήνας;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Η μεγαλύτερη πρόκληση που θέτει η Τουρκία, όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά για ολόκληρη την περιοχή, είναι ότι δεν σέβεται τις βασικές αρχές του Διεθνούς Δικαίου, συμπεριλαμβανομένων των θεμελιωδών διατάξεων του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Απειλεί την Ελλάδα με πόλεμο, εάν η Ελλάδα ασκήσει τα εγγενή κυριαρχικά της δικαιώματα. Επιπλέον, η Τουρκία αρνείται να αντιμετωπίσει το μοναδικό διμερές ζήτημα που έχει με την Ελλάδα βάσει του Διεθνούς Δικαίου. Η πρόκληση δεν είναι η Τουρκία ως χώρα. Είναι το γεγονός ότι η Τουρκία αρνείται να τηρήσει τους κανόνες που ορίζονται και γίνονται αποδεκτοί από τη Διεθνή Κοινότητα.

Από αυτή την άποψη, η Ινδία, μια χώρα που υποστηρίζει αυτούς τους κανόνες, μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο διεθνώς.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ποια είναι η άποψή σας για το όραμα του Ινδο-Ειρηνικού; Η κοινή ανακοίνωση έκανε αναφορά σε αυτό τον όρο.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Η Ελλάδα είναι ναυτικό έθνος. Και υποστηρίζουμε βασικές αρχές, όπως η ελευθερία πλοήγησης και ο σεβασμός του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.
Σε αυτό το πνεύμα, εκτιμούμε ιδιαιτέρως το γεγονός ότι η συνάντηση των ηγετών της Quad που πραγματοποιήθηκε πριν από λίγους μήνες, υπογράμμισε αυτές τις αρχές, οι οποίες με τη σειρά τους αναφέρθηκαν συγκεκριμένα στο ανακοινωθέν.
Επιτρέψτε μου να ολοκληρώσω, υπογραμμίζοντας ένα ακόμη σημείο: η Ινδία έχει συνάψει συμφωνίες με σχεδόν όλους τους γείτονές της σχετικά με την οριοθέτηση των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών βάσει του Διεθνούς Δικαίου. Σε μια περίπτωση, με το Μπαγκλαντές, η Ινδία παρέπεμψε το ζήτημα στο Διεθνές Δικαστήριο. Αυτό αντικατοπτρίζει ακριβώς τη θέση της Ελλάδας επί του θέματος.

Μόνο ένας από τους γείτονες της Ινδίας εξακολουθεί να αρνείται να τηρήσει αυτές τις αρχές. Η Ελλάδα αντιμετωπίζει παρόμοια κατάσταση κατά την οποία μόνο μία γείτονα χώρα αρνείται να σεβαστεί τους ίδιους κανόνες.