Στρατός στα σύνορα Ε.Ε. για έλεγχο μεταναστών

Να αναλάβει ο στρατός τη θωράκιση της Ε.Ε. απέναντι στους μετανάστες προτείνει η Αυστρία, όπου ο κυβερνητικός συνασπισμός Συντηρητικών – Ακροδεξιάς πρωτοστατεί στις προσπάθειες για πιο σκληρά μέτρα ελέγχου των θαλάσσιων και χερσαίων συνόρων της Ενωσης.

Μιλώντας σε άτυπη, κεκλεισμένων των θυρών σύνοδο των ομολόγων του στη Βιέννη, ο Αυστριακός υπουργός Αμυνας Μάριο Κούνασεκ παρουσίασε σχέδιο βάσει του οποίου Ευρωπαίοι στρατιώτες θα μπορούσαν να συνδράμουν τους συνοριοφύλακες, λειτουργώντας ως ενισχυτική δύναμη του Frontex. Ο Κούνασεκ επικαλέστηκε τη σχετική εμπειρία της χώρας του, όπου ο στρατός χρησιμοποιήθηκε για την αναχαίτιση μεταναστευτικών κυμάτων. Η Αυστρία ασκεί κατά το τρέχον εξάμηνο την εκ περιτροπής προεδρία της Ε.Ε. και είναι αποφασισμένη να μην επιτρέψει μια νέα κρίση τύπου 2015, όταν περισσότερο από ένα εκατομμύριο μετανάστες έφτασαν στην Ευρώπη από τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή.

Πιέσεις για σκληρότερα μέτρα ασκούν επίσης οι κυβερνήσεις της Ιταλίας και της Ουγγαρίας, κάτι που υπογραμμίστηκε και στη συνάντηση του ακροδεξιού υπουργού Εσωτερικών της Ιταλίας Ματέο Σαλβίνι με τον εθνικιστή πρωθυπουργό της Ουγγαρίας Βίκτορ Ορμπαν στο Μιλάνο, την περασμένη Τρίτη. Η ιταλική κυβέρνηση προκάλεσε σάλο με το κλείσιμο των λιμανιών σε αφίξεις μεταναστών και απειλεί να μην καταβάλει την εισφορά της στον κοινοτικό προϋπολογισμό, ενώ η Ουγγαρία απορρίπτει την κατανομή προσφύγων μεταξύ των χωρών-μελών και έχει υψώσει συνοριακό φράκτη.

Στη χθεσινή συνεδρίαση, πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας και της Εσθονίας, εξέφρασαν αντιρρήσεις για τη χρησιμοποίηση του στρατού στη διαχείριση του μεταναστευτικού. «Αν εξαιρέσουμε την περίπτωση στρατιωτικής σύγκρουσης, όλα τα άλλα προβλήματα μπορούν να αντιμετωπιστούν από την αστυνομία», δήλωσε ο Εσθονός υπουργός Αμυνας Γιούρι Λούικ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει να αυξηθεί σε 10.000 ο αριθμός των συνοριοφυλάκων, από μερικές εκατοντάδες που είναι σήμερα.

Οι αντιθέσεις ανάμεσα στις εθνικές κυβερνήσεις της Ε.Ε. για το μεταναστευτικό αρχίζουν να εκδηλώνονται με έντονο τρόπο. Χθες, ο Ούγγρος υπουργός Εξωτερικών Πέτερ Σιγιάρτο κάλεσε στο υπουργείο τον Σουηδό πρεσβευτή και διαμαρτυρήθηκε για επικριτικά σχόλια Σουηδών υπουργών σχετικά με τη χώρα του. Την οργή της Βουδαπέστης προκάλεσε, μεταξύ άλλων, ανάρτηση της Σουηδής υπουργού Εξωτερικών Μάργκοτ Βάλστρομ στο Twitter, όπου αναφερόταν ότι Ορμπαν και Σαλβίνι σχηματίζουν συμμαχία εναντίον των δημοκρατών. Στον ιδεολογικό αντίποδα της κυβέρνησης Ορμπαν, ο συνασπισμός Σοσιαλδημοκρατών – Πρασίνων που κυβερνά τη Σουηδία αντιμετωπίζει μια δύσκολη εκλογική αναμέτρηση στις 9 Σεπτεμβρίου, όπου τα προγνωστικά θέλουν το ξενοφοβικό, ακροδεξιό κόμμα των Σουηδών Δημοκρατών να αυξάνει σημαντικά τα ποσοστά του.

Στο μεταξύ, ενισχύονται οι φόβοι για το ενδεχόμενο νέων προσφυγικών κυμάτων στη Μεσόγειο. Στη Συρία, ο κυβερνητικός στρατός του προέδρου Ασαντ ετοιμάζεται για μεγάλης κλίμακας επιχείρηση με στόχο την ανακατάληψη της βορειοδυτικής περιοχής του Ιντλίμπ, προς τα σύνορα με την Τουρκία. Πρόκειται για τον τελευταίο μεγάλο θύλακο των αντικαθεστωτικών ανταρτών, με πληθυσμό της τάξης των τριών εκατομμυρίων. Τα Ηνωμένα Εθνη προειδοποιούν ότι αν δεν αποτραπεί η αιματοχυσία, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι ενδέχεται να προστεθούν στις τάξεις των προσφύγων.

Στη Λιβύη

Παράλληλα, επιδεινώνεται η κατάσταση των προσφύγων στη Λιβύη λόγω των νέων συγκρούσεων μεταξύ αντίπαλων παραστρατιωτικών ομάδων στην Τρίπολη. Τα Ηνωμένα Εθνη αναγκάστηκαν να μεταφέρουν σε ασφαλέστερα καταφύγια εκατοντάδες πρόσφυγες, κυρίως από την Ερυθραία, την Αιθιοπία και τη Σομαλία, οι οποίοι είχαν εγκλωβιστεί μεταξύ διασταυρούμενων πυρών στη συνοικία Αϊν Ζάρα, στο νοτιοδυτικό τμήμα της πρωτεύουσας, που μαστίζεται από την ένοπλη βία μεταξύ αντίπαλων φατριών. Από την πτώση του καθεστώτος Καντάφι υπό χαώδεις συνθήκες το 2011, η κατάσταση στην Τρίπολη παραμένει ανεξέλεγκτη, καθώς διάφορες παραστρατιωτικές οργανώσεις μάχονται για χρήμα και εξουσία.

Προς το τέλος Σεπτεμβρίου η μίνι σύνοδος

Η δυσκολία να συντονιστούν τα προγράμματα των ηγετών της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ισπανίας, της Ιταλίας και της Ελλάδας οδηγεί σε μετάθεση προς το τέλος του Σεπτεμβρίου της μίνι συνόδου για το μεταναστευτικό που πρότεινε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν. Ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε πραγματοποίηση της συνόδου το διήμερο 6 και 7 Σεπτεμβρίου, στη Μασσαλία. Η αδυναμία της Γερμανίδας καγκελαρίου Αγκελα Μέρκελ να συμμετάσχει σε εκείνες τις ημερομηνίες οδήγησε σε πρόταση να γίνει η σύνοδος το Σαββατοκύριακο 8 και 9 Σεπτεμβρίου, που όμως είναι το Σαββατοκύριακο παρουσίας του κ. Αλέξη Τσίπρα στη ΔΕΘ.

Ετσι, η σύνοδος μετατίθεται και συνεχίζονται οι συνεννοήσεις, προκειμένου να βρεθούν οι κατάλληλες ημερομηνίες. Η διαχείριση των μεταναστευτικών ροών για άλλη μία φορά αναδεικνύεται σε κομβικό πρόβλημα για την Ε.Ε., με αιχμή τους υψηλούς τόνους της ιταλικής ηγεσίας έναντι των χωρών που δεν βρίσκονται στην πρώτη γραμμή υποδοχής προσφύγων και μεταναστών. Η σύνοδος αποσκοπεί σε εκτόνωση της έντασης και σε μια νέα συνεννόηση, ίσως πιο αποτελεσματική από αντίστοιχες του παρελθόντος, οι οποίες εν πολλοίς παραμένουν στα χαρτιά λόγω άρνησης κρατών-μελών της Ε.Ε. να τηρήσουν τα συμφωνηθέντα, ιδιαίτερα στο σκέλος κατανομής των προσφύγων και μεταναστών. Βεβαίως, δεν είναι λίγοι εκείνοι που πίσω από την πρωτοβουλία Μακρόν διακρίνουν κινητικότητα του Γάλλου προέδρου προκειμένου να αποφύγει το ενδεχόμενο η Μασσαλία να καταστεί το επόμενο λιμάνι-προορισμός πλοίων που μεταφέρουν πρόσφυγες και μετανάστες.