«Στην κόψη του ξυραφιού» το Αφγανιστάν – Η επόμενη μέρα μετά την αποχώρηση τoυ ΝΑΤΟ

Η αποχώρηση των Νατοϊκών δυνάμεων από το Αφγανιστάν σηματοδοτεί την έναρξη μια νέας εποχής στη ρημαγμένη από πολέμους χώρα που όμως δεν εκπέμπει αισιόδοξα μηνύματα. Το ΝΑΤΟ παρέδωσε στις αφγανικές ένοπλες δυνάμεις την ευθύνη για την ασφάλεια αλλά αυτές δεν θεωρούνται ότι είναι έτοιμες να επιβάλλουν τη σταθερότητα και την ειρήνη.

Η κεντρική κυβέρνηση της Καμπούλ δεν έχει καταφέρει να επεκτείνει την εξουσία της σε όλες τις επαρχίες της χώρας. Έχει να αντιμετωπίσει τη διαφθορά, τους τοπικούς πολέμαρχους που ενδιαφέροντα αποκλειστικά για την επιβίωση τους και την μεγάλη απειλή των Ταλιμπάν που έχουν στον έλεγχό τους κάποιες περιοχές. Οι επιθέσεις των Ταλιμπάν έχουν προκαλέσει σημαντικό αριθμό απώλειών σε αφγανούς στρατιώτες καθώς και σε άμαχο πληθυσμό.

Περισσότεροι από 5000 στρατιώτες και αστυνομικοί έχασαν τη ζωή τους στη διάρκεια συγκρούσεων μέσα στο 2014, αναφέρουν οι The New York Times επικαλούμενες με αφγανικά στατιστικά στοιχεία, αριθμός πολύ μεγαλύτερος από όλα τα προηγούμενα χρόνια. Παράλληλα τον περασμένο χρόνο αυξήθηκαν και οι θάνατοι των αμάχων από συγκρούσεις με τα Ηνωμένα Έθνη να εκτιμούν ότι αριθμός τους ενδέχεται να ξεπεράσει τα 10000 άτομα.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπάρακ Ομπάμα δήλωσε ότι οι τελευταίοι αμερικανοί στρατιώτες θα έχουν εγκαταλείψει το Αφγανιστάν μέχρι το τέλος του 2016. Στη χώρα θα παραμείνουν πλαίσιο της συμμαχικής αποστολής «Resolute Support» θα παραμείνουν περίπου 12.000 στρατιώτες  – συμπεριλαμβανομένων 9.000 αμερικάνων – που θα αναλάβουν να εκπαιδεύσουν τις αφγανικές ένοπλες δυνάμεις.

Όμως ο αφγανός πρόεδρος Ασράφ Γκάνι, ζήτησε από την Ουάσιγκτον να επανεξετάσει την επιμήκυνση του χρονοδιαγράμματος που αφορά την αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων μέχρι το τέλος του 2016. Η δήλωση του Γκάνι υποδηλώνει την έντονη ανησυχία του για το τι θα γίνει την επόμενη μέρα και ότι δεν είναι σίγουρος για την αποτελεσματικότητα του αφγανικού στρατού.

Στο συγκεκριμένο θέμα απαισιόδοξες είναι και οι εκτιμήσεις εμπειρογνώμων. Ο αμυντικός αναλυτής Anthony Cordesman επισήμανε στο npr.org ότι δεν υπάρχει καμία απόδειξη μέχρι τώρα ως προς το πόσο καλά είναι προετοιμασμένες οι αφγανικές δυνάμεις για να δράσουν μόνες το 2015. Επιπλέον τόνισε ότι οι Ταλιμπάν απομακρύνονται από περιοχές που προστατεύονταν από τις αμερικανικές δυνάμεις.

Η αποχώρηση των αμερικάνικων δυνάμεων έχει και ένα αντίχτυπο στην αμερικάνικη κοινή γνώμη. Ο σκεπτικισμός σχετικά με τον πόλεμο στο Αφγανιστάν φαίνεται να μετριάζεται από την ανάδειξη της απειλής του Ισλαμικού Κράτους σε Ιράκ και Συρία (ISIS) που έχει υπό τον έλεγχό του περιοχές του Ιράκ, κάτι που συνέβει μετά το 2011, την αποχώρηση των αμερικάνικων δυνάμεων. Η υποστήριξη των αμερικανών πολιτών για τον πόλεμο στο Αφγανιστάν, σύμφωνα με μια πρόσφατη δημοσκόπηση της Washington Post και του ABC, έχει αυξηθεί από το 2013. Το 56 % των ερωτηθέντων δηλώνει ότι δεν άξιζε να γίνει ο πόλεμος ενώ το 38% υποστήριξε ο πόλεμος άξιζε το κόστος, μια αύξηση 10% σε σύγκριση με το ποσοστό του Ιούλιο του 2013.

Το Αφγανιστάν εισέρχεται σε μια αβέβαιη περίοδο από τη στιγμή που θα αναλάβει να διαχειριστεί  το τεράστιο θέμα της ασφαλείας του. Το δόγμα των προληπτικών πολέμων και της αλλαγής καθεστώτων της νεοσυντηρητικής κυβέρνησης του Τζορτζ Μπους του νεότερου δεν επέφερε τα προσδοκόμενα αποτελέσματα.

Οι Ταλιμπάν έχουν πλέον επιστρέψει και το παράδειγμα του Ιράκ υποδηλώνει ότι είναι πολύ πιθανό να επαναληφθεί το ίδιο σενάριο και στο Αφγανισταν. Ο εθνικός στρατός του δεν έχει την ικανότητα και την εκπαίδευση να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις επιθέσεις των Ταλιμπάν και ενδέχεται η αδυναμία επιβολής της ασφάλειας να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις και για την εμφάνιση και άλλων ισλαμικών εξτρεμιστικών ομάδων,  επέκταση του ISIS.

Οι εξελίξεις στον τομέα της ασφάλειας αναμένεται να επηρεάσουν και την πολιτική του νέου προέδρου Γκάνι, που αν και αντιπροσωπεύει ένα νέο ξεκίνημα μετά από την αναξιόπιστη προεδρία Χαμίντ Καρζάι, δεν είναι ακόμη σαφές κατά πόσον αυτό θα είναι αρκετό για να εξαντλήσει τη θητεία του εάν η κατάσταση επιδεινωθεί .