Συνθήκη Σεβρών – Συμφωνία με Σκόπια: Ιστορική σύγκριση και το απευκταίο σενάριο

Γράφει ο Στρατής Χαραλάμπους*

Η   Συνθήκη των Σεβρών

Πριν περίπου 98 χρόνια , στις 10 Αυγούστου 1920 σε μία μικρή κωμόπολη της Γαλλίας  τις Σέβρες ,  υπεγράφη η ομώνυμη Συνθήκη με την οποία  οι νικητές του Μεγάλου Πολέμου ,   εν μέσω αντικρουόμενων συμφερόντων και  πολεμικών στόχων  , υπέγραψαν την Συνθήκη διαμελισμού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σε συνεργασία με την κυβέρνηση της Κωνσταντινούπολης , αγνοώντας επιδεικτικά το εθνικιστικό κίνημα του Κεμάλ που βαθμιαία δυνάμωνε και με το οποίο  άλλοι  κρυφά και άλλοι  φανερά   είχαν αρχίσει επαφές  .

Ο  πρωτεργάτης της Συνθήκης αυτής ο  Ελευθέριος Βενιζέλος  «ο δημιουργός της Ελλάδας των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών»  γνώριζε  τις δυσκολίες επικύρωσης της Συνθήκης από τα συμβαλλόμενα μέρη    και  είχε επιπρόσθετα  δεσμευτεί στον Άγγλο πρωθυπουργό Λ. Τζώρτζ ( ο οποίος ανησυχούσε για την προάσπιση των συμφερόντων της χώρας του εξ αιτίας του Κεμάλ )   στις αρχές Ιουνίου 1920   ότι  , «Με τη δύναμη των  ελληνικών όπλων θα επέβαλε τη Συνθήκη στους εθνικιστές της Άγκυρας» .

Νομίζοντας ο Βενιζέλος ότι η ανεφάρμοστη Συνθήκη θα του εξασφάλιζε την εκλογική νίκη  , αγνοώντας  δε πλήρως της επικρατούσα κατάσταση στη χώρα και παρά τις προειδοποιήσεις των συνεργατών του κατήργησε τον στρατιωτικό νόμο και  προκήρυξε εκλογές για την 1^η Νοεμβρίου 1920  , στις οποίες υπέστη  τέτοια ήττα που ακόμη και ο ίδιος δεν εξελέγη βουλευτής . Τα  υπόλοιπα είναι γνωστά ,  η  αντιπολίτευση  ενώ άλλα έλεγε προεκλογικά μόλις ανέλαβε την εξουσία συνέχισε την πολιτική Βενιζέλου (αυτή που κατηγορούσε ) και φθάσαμε το 1922 στην καταστροφή .

Η Συμφωνία Τσίπρα-Ζάεφ

Ας έλθουμε στο σήμερα , η παρούσα κυβέρνηση με πρωτεργάτη τον πρωθυπουργό κύριο Τσίπρα   , σίγουρα πιεζόμενος από Ε.Ε. ( κυρίως από  τη Γερμανία ) και από το Ν. Α. Τ. Ο. ( κυρίως από τις Η. Π. Α. )  για την επίλυση του Σκοπιανού ζητήματος και για την εν συνεχεία  άρση των εμποδίων και την ένταξη των Σκοπιών στις δυτικές δομές  , συμφώνησε κατ’ αρχήν με τον Σκοπιανό ομόλογο του  σε ένα πλαίσιο συμφωνίας .

Δεν είναι γνωστές ακόμη  οι λεπτομέρειες αλλά αυτό έχει μικρή σημασία το βασικό είναι ότι  , η  επίλυση του ονοματολογικού   , βαφτίζοντας Μακεδόνες του Σλάβους που ήλθαν τον  6^ο αιώνα μ. Χ. στην περιοχή   και η πλήρη αποκατάσταση των σχέσεων του κράτους των Σκοπίων  με τη χώρα μας   ,  κυρίως εξυπηρετεί τα συμφέροντα των Ξένων ( δεν είναι τυχαίοι οι έπαινοι των διεθνών Μ.Μ.Ε. και των ξένων κυβερνήσεων με εξαίρεση τη Ρωσία που βλέπει να περιορίζεται η επιρροή της στη Βαλκανική )  και δίνει προσωρινή σταθερότητα στη εύθραυστη  Σκοπιανή κρατική οντότητα .

 Κοινά Χαρακτηριστικά

Σίγουρα μένει να δούμε αν θα έχει η σημερινή κυβέρνηση την τύχη της κυβέρνησης Βενιζέλου , οπωσδήποτε  οι δύο Συνθήκες είναι διαφορετικές και μη συγκρίσιμες αλλά έχουν  ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά :

   -Είναι αμφίβολο αν θα επικυρωθούν στην Αθήνα και στα Σκόπια .

  -Επιβάλλονται στη Χώρα μας από το εξωτερικό , όπως τότε η Αγγλία ζητούσε ένα πρόθυμο στρατό να προστατέψει τα κεκτημένα της από τον Μεγάλο Πόλεμο έτσι και σήμερα οι ξένοι ζητούν από τη χώρα μας να συμβάλλει στη σταθερότητα του κρατιδίου και να προστατέψει έμμεσα  τα συμφέροντα τους .

   –  Το 1920 μας έδιναν τη Δυτική Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη και παράλληλα  ενίσχυαν τον Κεμάλ για να μας νικήσει στο πεδίο της μάχης ,  ενώ τώρα μας υπόσχονται αόριστα μείωση του χρέους και πιθανή επανάκτηση της απολεσθείσης ευημερίας του Ελληνικού λαού και  σε αντιστάθμισμα μας «κλέβουν» την ιστορία μας και την πολιτιστική μας κληρονομιά .

   -Η  Συνθήκη των Σεβρών χρησιμοποιήθηκε από το Βενιζέλο για να επιτύχει εκλογική νίκη ενώ είχε τη δυνατότητα λόγω της εκστρατείας να αναβάλει τις εκλογές ( ορισμένοι αναφέρουν ότι βλέποντας το αδιέξοδο στην Μικρά Ασία επιχείρησε να διαφύγει και να αφήσει «το φλέγον θέμα» στην « Ηνωμένη Αντιπολίτευση» .

 –Μένει να δούμε σήμερα  ποιες θα είναι οι κινήσεις του κυρίου Πρωθυπουργού .

    Σημείωση : Δεν  υπάρχει βέβαια καμία ομοιότητα μεταξύ των δύο  πολιτικών  ανδρών , είναι διαφορετικές οι περιστάσεις και δεν είναι σίγουρο ότι ο σημερινός πρωθυπουργός θα έδειχνε τον αλτρουισμό του Εθνάρχη  , ο οποίος αρνήθηκε να διασπάσει την εκλογική περιοχή της Αττικοβοιωτίας   , παρά τις συστάσεις του υπουργού εσωτερικών Ρέπουλη  ,  ώστε να εκλεγεί βουλευτής .

   Απευκταίο  Σενάριο 

Πως θα εξελιχθεί πολιτικά το θέμα στο εσωτερικό δεν  είναι αντικείμενο του παρόντος άρθρου και προσωπικά δεν με αφορά ,  θα σκιαγραφήσω  όμως ένα σενάριο που πιθανόν να λάβει χώρα στο απώτερο μέλλον :

   – Επιλύεται το θέμα ,  ομαλοποιούνται οι σχέσεις των δύο χωρών  και σταδιακά επιστρέφουν και εγκαθίστανται στη γη των προγόνων τους οι απόγονοι  αυτών που εγκατέλειψαν την Μακεδονία εκούσια και ακούσια μετά από αιματηρά γεγονότα.

     – Στη συνέχεια αρχίζουν δικαστικά να ζητούν τις περιουσίες των προγόνων τους ( οι συγκυρίες τους βοηθούν )  και βρίσκουν δικαίωση .     

      -Σε  μία μελλοντική στιγμή ( πάντα με τη βοήθεια αυτών που απεργάζονται σχέδια σε βάρος των μικρών κρατών )  η αλβανική εθνότητα των Σκοπίων κάνει δημοψήφισμα και ζητά αυτοδιάθεση και ένωση με την Αλβανία ήτο Κόσοβο ή τη  Νότια Σερβία .

      — Τότε οι «Βορειομακεδόνες» τι θα κάνουν ; Το πιθανότερο θα ζητήσουν την ένωση με τη «Νότια Μακεδονία» ( θα έχει προετοιμαστεί το κλίμα από διαμορφωτές γνώμης και υποκινητές από το εξωτερικό  )  για να ανασυσταθεί η αρχαία Μακεδονία .

Εύχομαι το παραπάνω σενάριο να μην λάβει σάρκα και οστά και να είναι αποκύημα της φαντασίας μου , αλλά  περίπου την ίδια θεωρία για δήθεν  απελευθέρωση της Μακεδονίας  από τον Οθωμανικό ζυγό χρησιμοποίησαν  και οι  οργανώσεις των  « Εξαρχικών» υποκινούμενοι από τη Βουλγαρία και έκαναν στην περιοχή του Μοναστηρίου  στις 20 Ιουλίου 1903 την επανάσταση του Αγίου Ηλία (Ίλιντέν ) την οποία στήριξαν άθελά τους και  αρκετοί Έλληνες . Ευτυχώς  την επόμενη χρονιά άρχισε να φουντώνει ο Μακεδονικός αγώνας  και μέχρι το 1908 ( που ξέσπασε η επανάσταση των Νεότουρκων στη Θεσσαλονίκη)  μειώθηκε η βουλγαρική επιρροή  ώστε το 1912   να είναι  έτοιμες  οι Συνθήκες για την απελευθέρωση  της Μακεδονίας από τον Ελληνικό Στρατό .

*Ο κ. Στρατής Χαραλάμπους είναι Αντγος (ΠΒ) ε.α., Μέλος της Εταιρείας Λεσβιακών Μελετών