Οι συνέπειες της σύσφιξης των δεσμών Ρωσίας-Ουζμπεκιστάν

Με τη βελτίωση των σχέσεων με τη Τασκένδη, η Μόσχα μπορεί να ενισχύσει την επιρροή της πάνω από την Κεντρική Ασία ως σύνολο.

Στις 30 Μαρτίου 2016 το πρακτορείο ειδήσεων  TASS ανέφερε ότι η Ρωσία συμφώνησε να δώσει χάρη σε 95 τοις εκατό των εκκρεμών χρεών του Ουζμπεκιστάν στη Μόσχα. Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της Μόσχας και Τασκένδης το χρέος της Σοβιετικής εποχής είχε ανασταλεί για περίπου δύο δεκαετίες, λόγω της επιμονής του Ουζμπεκιστάν για διεκδίκηση μεριδίου του Ρωσικού Diamond Fund. Παρ ‘όλα αυτά, ένας διακανονισμός σε αυτή την ιστορική διαφοράς είναι μια σημαντική στροφή για τα εθνικιστικά αισθήματα τόσο συχνά εξέφρασε ο πρόεδρος του Ουζμπεκιστάν, Ισλάμ Καρίμοφ, ο οποίος με κάθε ευκαιρία εξέφρασε την περιφρόνησή του για τον “Ρωσικό Ιμπεριαλισμό”.

Παρά την μακροχρόνια ερωτηματικά γύρω από τους όρους της συμφωνίας του χρέους, η απόφαση της Ρωσίας να “αποψύξει” τις σχέσεις με τη Τασκένδη είναι μια πονηρή απόφαση εξωτερικής πολιτικής που θα συμβάλει σημαντικά στην ενίσχυση της ρωσικής επιρροής στην Κεντρική Ασία για δύο λόγους. Πρώτον, θα επιτρέψει στη Ρωσία να ενισχύσει την οικονομική θέση της σε σχέση με την Κίνα στην Κεντρική Ασία. Δεύτερον, τα κοινά συμφέροντα ασφάλειας μεταξύ Μόσχας και Τασκένδης παρέχουν τις βάσεις για μια εταιρική σχέση ασφαλείας που θα μπορούσε να είναι ζωτικής σημασίας για τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα στην Ευρασία.

Οικονομικές επιπτώσεις της σύσφιξης της σχέσης Ρωσίας-Ουζμπεκιστάν

Η αποδυναμωμένη οικονομική θέση του Ουζμπεκιστάν παρέχει στη Ρωσία την ευκαιρία να εδραιώσει μια διαρκή εμπορική συνεργασία με την Τασκένδη. Η άνοδος του πληθωρισμού, η μαύρη αγορά, και η δυσκολία να πληρώσουν τους κρατικούς υπαλλήλους όλα δείχνουν ότι το Ουζμπεκιστάν έχει ανάγκη από ξένους επενδυτές.

Μια πιο φιλελεύθερη ροή των επενδύσεων που προκύπτουν από την πρόσφατη συμφωνία χρέους θα πρέπει να κλιμακώσει αυτή τη βελτίωση. Το Ουζμπεκιστάν απέκλεισε την ένταξή του στην EEU, λόγω ανησυχιών του Καρίμοφ σχετικά με την πιθανή ρωσική παραβίαση της Εθνικής κυριαρχίας.

Επιπτώσεις της ασφάλειας μιας πιθανής αναθέρμανσης των σχέσεων Ρωσίας-Ουζμπεκιστάν

Στενότεροι οικονομικοί δεσμοί με το Ουζμπεκιστάν θα μπορούσαν επίσης να οδηγήσουν σε στενότερη διμερή συνεργασία για την ασφάλεια. Οι προσπάθειες του Πούτιν να περιορίσει την πρόσληψη ή η πίεση των οικονομικών μεταναστών του Ουζμπεκιστάν για έξοδο από τη Ρωσία θα μπορούσε να δώσει στο Ουζμπεκιστάν την ώθηση που χρειάζεται για να αλλάξει την πολιτική της έναντι του CSTO. Ο Πούτιν έχει επιβάλει τεστ ρωσικής γλώσσας στους νέους μετανάστες και απαγόρευσε την είσοδος σε 1,5 εκατομμύρια μετανάστες από το 2013 έως το 2015 λόγω παραβιάσεων του νόμου μετανάστευσης στο παρελθόν.

Ως αποτέλεσμα αυτών των περιορισμών, ο μεταναστευτικός πληθυσμός του Ουζμπεκιστάν μειώθηκε κατά 17 τοις εκατό το 2015. Η τάση αυτή είναι ιδιαίτερα προβληματική για τον Καρίμοφ, διότι ευκαιρίες απασχόλησης στο Ουζμπεκιστάν που παρέχουν  ποιότητα  ζωής στους εργαζόμενους, είναι λιγοστές. Αυτοί οι δυσαρεστημένοι εργαζόμενοι θα μπορούσαν να προσελκυσθούν σε φιλελεύθερες ή ισλαμικές εξτρεμιστικές οργανώσεις, υπονομεύοντας την ασφάλεια του καθεστώτος του Καρίμοφ. Αυτό είναι ένα αποτέλεσμα που τόσο η Μόσχα όσο και η Τασκένδη θα επιδιώξει να αποφύγει.

Η πολιτική αστάθεια στο Τατζικιστάν αποτελεί επίσης απειλή για την ασφάλεια του Ουζμπεκιστάν, λόγω των τεταμένων σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών. Η παρουσία των ρωσικών ειρηνευτικών δυνάμεων στο Τατζικιστάν είναι καθησυχαστική για το Ουζμπεκιστάν. Καθώς η οικονομική βιωσιμότητα της Ντουσάνμπε και της ασφάλειας του καθεστώτος του Rahmon εξαρτώνται τόσο πολύ από τη βοήθεια της Μόσχας, που η Ρωσία μπορεί να χρησιμοποιήσει το γεγονός της ενίσχυσης τη σχέση της με το Ουζμπεκιστάν για να αποτρέψει μια έξαρση των εντάσεων μεταξύ των δύο χωρών.

Παρά τις πολλές μακροχρόνιες διαφωνίες, η απόφαση της Ρωσίας να αναθερμάνει τις σχέσεις με το Ουζμπεκιστάν μέσω της άφεση του χρέους είναι ένα σημαντικό βήμα προς την επέκταση της επιρροής της στην Κεντρική Ασία.

πηγή: thediplomat.com