Σήμερα η εκτόξευση του ελληνικού μικροδορυφόρου GR01-DUTHSat του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης

Η 28^η Μαρτίου 2017 πρόκειται να καταγραφεί στην ιστορία ως μια σημαντική ημέρα για την ελληνική ακαδημαϊκή κοινότητα και για την προσπάθεια της χώρας μας ενδυναμώσει την παρουσία της στο Διάστημα και να αναπτύξει νέες τεχνολογίες με διαστημικές εφαρμογές.

Πιο συγκεκριμένα σήμερα αναμένεται η εκτόξευση από το Ακρωτήριο Κένεντυ Cape Canaveral της Florida μέσα στο Cygnus Cargo Craft με τον πύραυλο Atlas 5 ο ελληνικός μικροδορυφόρος GR01-DUTHSat ο οποίος θα μεταφερθεί στον διεθνή διαστημικό σταθμό ISS από όπου θα τεθεί σε τροχιά.

Ο δορυφόρος GR01-DUTHSat κατασκευάστηκε στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (ΔΠΘ) και συγκεκριμένα στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών της Πολυτεχνικής του Σχολής.

Ο δορυφόρος κατασκευάστηκε στα πλαίσια της ευρωπαϊκής διαστημικής αποστολής «QB50», υπό την επίβλεψη του Επίκουρου Καθηγητή Θεόδωρου Σαρρή από μία ομάδα μηχανικών, μεταδιδακτορικών ερευνητών και μεταπτυχιακών φοιτητών και πέρασε όλες τις λειτουργικές δοκιμές και τις σκληρές δοκιμασίες πτήσης.

Η ελληνική ομάδα επιλέχτηκε το 2012 ανάμεσα σε δεκάδες προτάσεων από 38 χώρες για να συμμετάσχει στην πρωτοβουλία «QB50» για την κατασκευή και εκτόξευση ταυτόχρονα 50 νανο-δορυφόρων τύπου CubeSat.

Το σμήνος αυτών των δορυφόρων θα μελετήσει τη σύσταση και την ηλεκτροδυναμική του κοντινού διαστημικού χώρου μέσα στη θερμόσφαιρα της Γης, σε αποστάσεις από 200 έως 400 χιλιόμετρα από την επιφάνεια της Γης, και κυρίως να παρατηρήσουν αλλαγές στην περιοχή αυτή κατά τη διάρκεια ηλιακών διαταραχών και εκρήξεων. ο δορυφόρος DUTHSat είναι επιφορτισμένος να μετρά παραμέτρους του πλάσματος (δηλαδή της ηλεκτρικά φορτισμένης ύλης) της περιοχής αυτής.

Το πρόγραμμα «QB50» συντονίζει τις μετρήσεις που θα συνεισφέρει ο κάθε δορυφόρος, αλλά ο σχεδιασμός και η κατασκευή του κάθε δορυφόρου πραγματοποιήθηκε από την κάθε ομάδα χωριστά, με δική της χρηματοδότηση, σχεδιασμό και κατασκευή.

Τις προσπάθειες του ΔΠΘ ενίσχυσε η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας, μέσω του ανταγωνιστικού προγράμματος ΑΡΙΣΤΕΙΑ που κέρδισε η ομάδα του ΔΠΘ.

Μοναδικότητα και πρωτοπορία του ελληνικού δορυφόρου του ΔΠΘ αποτελεί το σύστημα περισυλλογής και επεξεργασίας μετρήσεων, το οποίο αποτελείται από μια σειρά ηλεκτρονικών και ολοκληρωμένων ελληνικής ανάπτυξης κυκλωμάτων ASICS που αναπτύχθηκαν μέσα στο εργαστήριο στην Ελλάδα και τα οποία είναι ειδικά κατασκευασμένα να αντέχουν στις πολύ σκληρές συνθήκες θερμοκρασίας και ακτινοβολίας που επικρατούν στο διάστημα.

Τα κυκλώματα αυτά είναι επιφορτισμένα με τη συλλογή και την ψηφιοποίηση των σημάτων από τους αισθητήρες του δορυφόρου και έχουν επιδόσεις και αντοχές που ξεπερνούν κατά πολύ τις επιδόσεις αντίστοιχων διαθέσιμων μονάδων για διαστημικές εφαρμογές όσον αφορά στην κατανάλωση ισχύος και αντοχή σε συνθήκες διαστήματος.

Ο σχεδιασμός του μικροδορυφόρου GR01-DUTHSat ξεκίνησε το 2013, η τελική συναρμολόγηση του δορυφόρου ολοκληρώθηκε το 2016, και στη συνέχεια ο δορυφόρος πέρασε μια σειρά από σκληρές δοκιμασίες για να γίνει αποδεκτός για πτήση.

Οι δοκιμές ταλαντώσεων και εκτόξευσης πραγματοποιήθηκαν στην Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία, οι δοκιμές ταχείας ψύξης και θέρμανσης υπό κενό έγιναν στο Ε.ΚΕ.Φ.Ε. «ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ», οι λειτουργικοί έλεγχοι, τα τεχνητά βραχυκυκλώματα των μπαταριών και οι δοκιμές επικοινωνίας έγιναν στο ΔΠΘ, και τελικά ο DUTHSat πήρε την τελική έγκριση για πτήση τον Νοέμβριο του 2016.

Συνολικά, από τα 50 πανεπιστήμια που ξεκίνησαν στο πρόγραμμα «QB50», μόλις 36 κατάφεραν να ολοκληρώσουν και να παραδώσουν πλήρως λειτουργικούς δορυφόρους. Ανάμεσά τους είναι ακόμα ένας Ελληνικός δορυφόρος, ο «GR02 – UPSat», του τμήματος Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών, δίνοντας μαζί με τον DUTHSat ένα δυνατό ελληνικό παρόν στο χώρο του διαστήματος.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το κόστος για να ενταχτεί ο ελληνικός μικροδορυφόρος DUTHsat στο φορτίο του Cygnus και να πετάξει με τον πύραυλο Atlas 5, καλύφτηκε με την ευγενική χορηγία της Ελληνικής Εταιρείας Raycap από τη Δράμα!