Ρωσικό ενδιαφέρον για Ελλάδα και Κυπριακό

Η ελληνορωσική συνεργασία στα πεδία της ενέργειας και των μεταφορών, οι δραματικές εξελίξεις στη Συρία, το προσφυγικό πρόβλημα και οι εν εξελίξει συνομιλίες για το Κυπριακό θα βρεθούν στο κέντρο των διαβουλεύσεων που θα έχει με την ελληνική πολιτική και πολιτειακή ηγεσία, την ερχόμενη εβδομάδα στην Αθήνα, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ. Η ελληνική κυβέρνηση βλέπει την επίσκεψη Λαβρόφ, πέντε μήνες ύστερα από εκείνη του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν και δύο εβδομάδες πριν από την άφιξη του Αμερικανού ομολόγου του Μπαράκ Ομπάμα, ως επιβεβαίωση του πολυδιάστατου χαρακτήρα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, χωρίς να παραγνωρίζει τις δυσκολίες που προκύπτουν από την επιδείνωση της ατμόσφαιρας στις σχέσεις Ρωσίας – Δύσης.

Ο κ. Λαβρόφ αναμένεται στην Αθήνα το βράδυ της Τρίτης 1 Νοεμβρίου, συνοδευόμενος από τον υπουργό Μεταφορών Μαξίμ Σοκόλοφ και τον αναπληρωτή υπουργό Ενέργειας Ανατόλι Γιανκόφσκι. Η επίσκεψή του εντάσσεται στο Αφιερωματικό Ετος Ελλάδας – Ρωσίας, στο πλαίσιο της οποίας ο κ. Λαβρόφ και ο Ελληνας ομόλογός του Νίκος Κοτζιάς θα παραστούν στο 4ο Ελληνορωσικό Κοινωνικό Φόρουμ, το οποίο θα διεξαχθεί το διήμερο 1 και 2 Νοεμβρίου στο Ζάππειο και στον Πειραιά. Ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας θα συναντηθεί με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο και τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα. Στις 3 και 4 Νοεμβρίου θα συνεδριάσει η Μεικτή Διυπουργική Επιτροπή Ελλάδας – Ρωσίας υπό την προεδρία του υφυπουργού Εξωτερικών Δημήτρη Μάρδα και του κ. Μ. Σοκόλοφ.

Από ρωσικής πλευράς αναμένεται να τεθεί και πάλι επί τάπητος η πρόταση για επέκταση του αγωγού Turkish Stream στην Ελλάδα, ώστε να μεταφέρεται ρωσικό φυσικό αέριο στην Κεντρική Ευρώπη. Σε συνέχεια της επίσκεψης του Ρώσου υπουργού Ενέργειας Αλεξάντερ Νόβακ στη Θεσσαλονίκη, ο κ. Γιανκόφσκι θα έχει διαβουλεύσεις (ανασχηματισμού θέλοντος) με τον αρμόδιο υπουργό Πάνο Σκουρλέτη. Η ελληνική πλευρά φέρεται να προκρίνει την προώθηση του αγωγού μέσω ιδιωτικής κοινοπραξίας των εταιρειών Gazprom, Edison και ΔΕΠΑ –με την τελευταία να περιορίζεται στο 25% των μετοχών– ώστε να παρακαμφθούν οι γνωστές ενστάσεις της Κομισιόν. Πάντως, η Μόσχα δεν αναμένει θεαματικές εξελίξεις, γνωρίζοντας ότι, δύο εβδομάδες αργότερα, ο Μπαράκ Ομπάμα θα συνοδεύεται στην Αθήνα από τη βοηθό υπουργό Εξωτερικών Βικτόρια Νούλαντ και τον αρμόδιο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για ενεργειακά θέματα Eϊμος Χοκστάιν, υπερασπιστές της σκληρής γραμμής έναντι της Ρωσίας.

Από την πλευρά του, ο κ. Σοκόλοφ αναμένεται να συζητήσει με τον Ελληνα ομόλογό του Χρήστο Σπίρτζη προτάσεις για ρωσική συμμετοχή στα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών, που ενδιαφέρουν τη χώρα μας. Εχοντας ήδη αναλάβει τον εκσυγχρονισμό των σιδηροδρομικών δικτύων στη Σερβία, η Ρωσία ενδιαφέρεται να συμμετάσχει σε επενδύσεις για επιτάχυνση των μεταφορών εμπορευμάτων από την Ελλάδα προς την Κεντρική Ευρώπη, μέσω των αξόνων Πειραιάς – Βελιγράδι και Αλεξανδρούπολη – Μπουργκάς.

Υψηλή θέση στην ατζέντα των συζητήσεων του κ. Λαβρόφ με τον Ελληνα ομόλογό του Νίκο Κοτζιά κατέχει το Κυπριακό. Λίγες ώρες προτού αναχωρήσει για την Αθήνα, ο Ρώσος αξιωματούχος θα έχει συνάντηση στη Μόσχα με τον Κύπριο υπουργό Εξωτερικών Γιαννάκη Κασουλίδη. Το ρωσικό ενδιαφέρον για την Κύπρο θεωρείται δεδομένο και η Αθήνα ευελπιστεί ότι η Μόσχα θα στηρίξει τη θέση της για λύση του Κυπριακού με απομάκρυνση των στρατευμάτων κατοχής και του αναχρονιστικού θεσμού των εγγυήσεων.

Ερντογάν και κυρώσεις

Χωρίς να παραγνωρίζει τη σημασία που έχει για τη Ρωσία η πρόσφατη εξομάλυνση των σχέσεών της με την Τουρκία, η ελληνική πλευρά αναμένεται να εκφράσει στον κ. Λαβρόφ τις ανησυχίες της για τις «αναθεωρητικές» δηλώσεις του Ταγίπ Ερντογάν περί Λωζάννης, Αιγαίου και Θράκης. Από την πλευρά της, η Μόσχα παρακολουθεί με αυτονόητη προσοχή τις προτάσεις του Πάνου Καμμένου περί δημιουργίας νατοϊκής βάσης στην Κάρπαθο, στο ενδεχόμενο κατάργησης της βάσης του Ιντσιρλίκ, αν και δεν είναι βέβαιη κατά πόσον πρόκειται για επιλογή του κ. Τσίπρα.

Αναφορικά με τις εκατέρωθεν κυρώσεις Ε.Ε. – Ρωσίας, που δρουν αρνητικά και στις διμερείς εμπορικές σχέσεις, ο κ. Λαβρόφ θα επαναλάβει ότι πρόκειται «για μια ράβδο με δύο άκρες» και ότι η Ρωσία δεν μπορεί να τις άρει για μία και μόνο χώρα. Η Ρωσία ευελπιστεί ότι η Ελλάδα θα συμβάλει, στο μέτρο των δυνατοτήτων της, σε μια θετική επανεξέταση του προβλήματος από την Ε.Ε. τον Δεκέμβριο ή τουλάχιστον στη μη επιδείνωσή του με νέες κυρώσεις, κάτι που επιδιώκουν οι ΗΠΑ. Τέλος, ο κ. Λαβρόφ αναμένεται να εκφράσει την έντονη ανησυχία της Ρωσίας για την προγραμματισμένη ενίσχυση της στρατιωτικής παρουσίας του ΝΑΤΟ στα σύνορά της (Πολωνία, βαλτικές χώρες, Ρουμανία, Γεωργία).