Ρωσία – Tο κύριο εμπόδιο στις διαπραγματεύσεις μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν

Το φθινόπωρο του 2020, μόλις τελείωσαν οι στρατιωτικές ενέργειες μεταξύ της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν, η Ρωσία ανέπτυξε εκεί 2000 στρατεύματα, υποτίθεται για «ειρήνη».

Αυτό επέτρεψε στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν να αποδείξει ότι είχε επιρροή στον Νότιο Καύκασο και να χειραγωγήσει τους Αρμένιους αυτονομιστές σε μεγαλύτερο βαθμό για τους δικούς του σκοπούς.

Το Κρεμλίνο αυτοπροβάλλεται ως ο κύριος μεσολαβητής στη σύγκρουση Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν από το 1994, όταν τελείωσε ο πρώτος πόλεμος του Καραμπάχ.

Στην πραγματικότητα, η Ρωσία αρχικά είχε ενδιαφερθεί να παγώσει τη σύγκρουση – αυτός είναι ο μόνος τρόπος που θα μπορούσε να διατηρήσει την επιρροή της στον Νότιο Καύκασο και τις στρατιωτικές της βάσεις στην Αρμενία.

Επιπλέον, αποκαλώντας τον εαυτό της «ο μόνο εγγυητή της ασφάλειας στο Καραμπάχ», η Μόσχα ήταν ο μεγαλύτερος εξαγωγέας όπλων και στις δύο χώρες το 2011-2020.

Σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI), η Ρωσία αντιπροσώπευε το 94 τοις εκατό των όπλων που εισάγονταν στην Αρμενία και το 60 τοις εκατό στο Αζερμπαϊτζάν.

Είναι το πάγωμα της διαπραγματευτικής διαδικασίας για 30 χρόνια και οι μαζικές παραδόσεις όπλων της Ρωσίας στην περιοχή που δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για την επανέναρξη των εχθροπραξιών πλήρους κλίμακας το φθινόπωρο του 2020 .

Τα τελευταία τρία χρόνια, η Μόσχα συνεχίζει με την ίδια τακτική της καθυστέρησης της διαπραγματευτικής διαδικασίας.

Εκτός από τη διατήρηση της επιρροής και των στρατιωτικών βάσεων στον Νότιο Καύκασο, η μόχλευση στο Μπακού γίνεται πλέον ιδιαίτερα σημαντική για το Κρεμλίνο. Ο λόγος είναι ότι το 2021-2023 το Αζερμπαϊτζάν έγινε ένας από τους σημαντικότερους προμηθευτές ενεργειακών πόρων στην ΕΕ και θα μπορούσε να λειτουργήσει ως εναλλακτική λύση στη Ρωσία με αυτή την ιδιότητα . Μαζί με την Τεχεράνη, η Μόσχα επιδιώκει να αποτρέψει τον τελικό αναπροσανατολισμό του Ερεβάν προς τη Δύση, που συνέβη στη Γεωργία.

Ο Πούτιν εκμεταλλεύεται τους Αρμένιους αυτονομιστές ως μαριονέτες στο Καραμπάχ. Και το ίδιο έχει κάνει στο παρελθόν με τους Οσετίους και τους Αμπχάζιους στη Γεωργία καθώς και με τους υποστηρικτές του «Ρωσικού Κόσμου» στην Κριμαία και το Ντονμπάς . Αυτό επιτρέπει στη Μόσχα να διατηρήσει τη στρατιωτική παρουσία στον Νότιο Καύκασο με τον ίδιο τρόπο όπως στη γεωργιανή αυτονομιστική περιοχή της Νότιας Οσετίας ή στην ανατολική περιοχή της Μολδαβίας, δηλαδή στην Υπερδνειστερία. Πριν από την πλήρη επιθετικότητα του 2022 το ίδιο συνέβαινε στον φιλορωσικό θύλακα στα ανατολικά της Ουκρανίας.

Απομάκρυνση της Ρωσίας από τη διαδικασία διευθέτησης των σχέσεων

Δεδομένου του καταστροφικού ρόλου της Ρωσίας, η Δύση ενεπλάκη περισσότερο στη διαδικασία διαπραγμάτευσης μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας μετά τον πόλεμο του Καραμπάχ το 2020.

Τα τελευταία τρία χρόνια, η ΕΕ με τη μορφή του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ και οι ΗΠΑ εκπροσωπούμενες από τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Αντονι Μπλίνκεν ήταν οι εμπνευστές των περισσότερων συναντήσεων μεταξύ του Προέδρου του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ και του Αρμένιου πρωθυπουργού Νικόλ Πασινιάν. Η πιο πρόσφατη συνάντηση ήταν αυτή του Blinken με τους υπουργούς Εξωτερικών του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας στην Ουάσιγκτον την 1η Μαΐου.

Ενώ στο παρελθόν ο εκπρόσωπος της Ουάσιγκτον, Μπλίνκεν, συνήθιζε μόνο να ενθαρρύνει την άμεση επικοινωνία των μερών, τώρα παραδέχεται ότι χωρίς την ενεργό εμπλοκή των ΗΠΑ η ειρηνευτική διαδικασία θα υπονομευθεί με κάθε δυνατό τρόπο από τη Ρωσία, το Ιράν και την Αρμενία. Σύμφωνα με το αμερικανικό ειδησεογραφικό πρακτορείο The Wall Street Journal «οι φίλοι με επιρροή της Αρμενιοαμερικανικής κοινότητας, όπως ο γερουσιαστής Menendez και το μέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων, Schiff, είναι πρόθυμοι να τιμωρήσουν όλους τους Αμερικανούς αξιωματούχους που καλύπτουν τη συνεργασία μεταξύ Αρμενίας, Ρωσίας και Ιράν.”

Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με το EUreporter  και τις κύριες πηγές μέσων ενημέρωσης της Ουκρανίας , της Ρουμανίας , της Βουλγαρίας και Η Λιθουανία , η Αρμενία χρησιμεύει ως ουσιαστικά ο μεγαλύτερος κόμβος για τις προμήθειες αγαθών που υπόκεινται σε κυρώσεις, συμπεριλαμβανομένου στρατιωτικού εξοπλισμού για τη Ρωσία, και είναι επίσης ο μεγαλύτερος υλικοτεχνικός σύνδεσμος μεταξύ Ρωσίας και Ιράν. Αναφέρεται επίσης η χρήση της Αρμενίας για την παράδοση ιρανικών επιθετικών drones και πυραύλων για επιθέσεις σε ουκρανικές πόλεις. 

(πηγή: sofiabloge-Ιγκόρ Τσαλένκο)