Προσπαθεί η Ρωσία να αποσταθεροποιήσει το Κόσοβο μέσω της Σερβίας;

Ανώτατοι αξιωματούχοι του Κοσόβου προειδοποιούν ότι η Σερβία προετοιμάζεται για πιθανή επίθεση ή πρόκληση κατά του Κοσόβου. Πόσο πραγματικός είναι όμως ο κίνδυνος;

Σύμφωνα με ειδικούς για τα γεγονότα στα Βαλκάνια, η σύμμαχος του Βελιγραδίου, η Μόσχα, στοχεύει να αποσπάσει την προσοχή της Δύσης από τον πόλεμό της στην Ουκρανία και οι μεγάλες δυνάμεις πρέπει να στείλουν ένα σαφές μήνυμα στη Σερβία ότι εάν δράσει στο βόρειο Κοσόβου, το ΝΑΤΟ θα αντιδράσει .

Οι αρχές στο Κόσοβο προειδοποιούν συχνά για τον πιθανό κίνδυνο που μπορεί να αντιμετωπίσει η χώρα από τη τη Σερβία. Αλλά όποτε μιλούν για μια τέτοια απειλή, αναφέρουν τη σύμμαχο του Βελιγραδίου, τη Ρωσία, η οποία όπως λένε ενδιαφέρεται να αποσταθεροποιήσει το βόρειο τμήμα του Κοσόβου και την περιοχή.

Σύμφωνα με τον Πρωθυπουργό του Κοσσυφοπεδίου, Aljbin Kurti, το Βελιγράδι και η Μόσχα έχουν κάτι κοινό: θέλουν επέκταση.

Για την Πρόεδρο Vjosa Osmani, η Σερβία είναι «ένα εκτεταμένο χέρι της Ρωσίας», η οποία προσπαθεί «να παίξει τα παιχνίδια του (του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ) Πούτιν, ανοίγοντας ένα νέο μέτωπο προς τη Δύση».

Και, σύμφωνα με τον Πρόεδρο της Συνέλευσης του Κοσόβου, Gljauk Konjufca, το Βελιγράδι προετοιμάζεται για μια πιθανή επίθεση ή πρόκληση στο Κόσοβο, όπως αυτή που έγινε εναντίον της αστυνομίας στη Banjska τον Σεπτέμβριο.

Ωστόσο, ο Πρωθυπουργός της Σερβίας Μίλος Βούτσεβιτς χαρακτήρισε «δράμα των μέσων ενημέρωσης» τις προειδοποιήσεις ότι απειλείται το Κόσοβο, λέγοντας ότι κάτι τέτοιο δεν είναι «τίποτε άλλο παρά μια ομίχλη για τους δυτικούς χορηγούς».

Αποσπά την προσοχή από τον πόλεμο στην Ουκρανία

Η απειλή μιας πιθανής κλιμάκωσης στο βόρειο τμήμα του Κοσόβου είναι «μεγάλη και πραγματική», λέει η Ιβάνα Στράντνερ, ανώτερη ερευνήτρια στο Ίδρυμα για την υπεράσπιση των δημοκρατιών, που εδρεύει στην Ουάσιγκτον.

Σημειώνει στο Radio Free Europe (RSE) ότι αυτό συμβαίνει επειδή η Ρωσία -η οποία δεν αναγνωρίζει την ανεξαρτησία του κοσόβου- προσπαθεί να αποσπάσει την προσοχή από τον πόλεμο στην Ουκρανία, όπου, σύμφωνα με αυτήν, δεν τα πάει καλά.

Γι’ αυτό, όπως λέει ο Stradner, η Ρωσία αναζητά «ευάλωτα σημεία στη Δύση και αυτή τη στιγμή το πιο ευάλωτο σημείο στην Ευρώπη είναι τα Βαλκάνια: η Βοσνία-Ερζεγοβίνη (Β-Ε) και το Κόσοβο».

Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν προσδιορίσει το βόρειο τμήμα του Κοσόβου και τις απειλές για απόσχιση τμήματος της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης ως τους κύριους κινδύνους για την ασφάλεια στην περιοχή, ενώ η πιθανότητα χρήσης βίας για την επίλυση του προβλήματος θα πρέπει να αποκλειστεί.

Ακόμη και ο Adrian Shtuni, ειδικός σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας με έδρα την Ουάσιγκτον και συνεργάτης του Διεθνούς Κέντρου για την Καταπολέμηση της Τρομοκρατίας στη Χάγη, δεν αποκλείει το ενδεχόμενο βίαιων επεισοδίων στο Κοσόβο, επειδή, όπως λέει, υπάρχουν κύκλοι στη Σερβία. που στοχεύουν στην αποσταθεροποίηση.

Σε δήλωσή του στο RSE, ο Shtuni είπε ότι, σύμφωνα με τους δείκτες επί τόπου, η πιθανότητα κλιμάκωσης δεν έχει αυξηθεί σε σύγκριση με τρεις ή έξι μήνες πριν.

Μια άλλη πτυχή σε αυτό το θέμα, σύμφωνα με τον Shtuni, είναι ότι ο Πρόεδρος της Σερβίας Aleksandar Vučić έλαβε ένα σαφές μήνυμα από την Ουάσιγκτον ότι “οποιαδήποτε βίαιη επίθεση εναντίον του Κοσόβου και των ειρηνευτικών δυνάμεων της KFOR θα είναι απαράδεκτη”.

Ο Shtuni συμμερίζεται την ίδια άποψη με τον Stradner ότι οποιοδήποτε νέο hot spot κρίσης, δηλαδή η αναζωπύρωση παλαιών hot spots στα Δυτικά Βαλκάνια, «θα ταίριαζε στα συμφέροντα της Ρωσίας, γιατί θα αποσπούσε την προσοχή των χωρών του ΝΑΤΟ και άλλων εταίρων που τάχθηκαν με το μέρος της Ουκρανίας».

Ο Στράντνερ, από την άλλη, δεν πιστεύει ότι θα υπάρξει σύγκρουση μεγάλης κλίμακας στα Δυτικά Βαλκάνια όπως αυτή της Ουκρανίας. Ωστόσο, η ίδια υποστηρίζει ότι υπάρχουν δραστηριότητες στα Βαλκάνια που μπορούν να θεωρηθούν «υβριδικός πόλεμος».

«Η χρήση βίας μπορεί επίσης να εμπλέκεται, επειδή, σύμφωνα με τη στρατιωτική στρατηγική της Ρωσίας, ο υβριδικός πόλεμος δεν αφορά μόνο την παραπληροφόρηση, την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, το σαμποτάζ και άλλα, αλλά περιλαμβάνει και πράγματα όπως η χρήση βίας», προειδοποιεί.

Ο Stradner εκφράζει την ανησυχία του για το αφήγημα που προωθείται από τη Ρωσία ότι η Δύση φέρεται να προσπαθεί να ανοίξει ένα νέο μέτωπο και ότι ο Πρόεδρος Πούτιν θέλει να πει στη Δύση ότι, «αν δεν θέλετε να κλιμακωθούν τα Βαλκάνια, τότε πρέπει να διαπραγματευτείτε με εμένα.”

Ο ρόλος της KFOR και οι κυρώσεις

Ωστόσο, ο πρωθυπουργός του Κοσσυφοπεδίου είπε σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στους The New York Times ότι το άνοιγμα ενός νέου μετώπου στα Βαλκάνια θα εξυπηρετούσε τη Ρωσία και τη Σερβία, «αφού η Σερβία μπορεί να προσπαθήσει να κερδίσει έδαφος μέσω επιθετικότητας και η Ρωσία μπορεί να ενισχύσει τον έλεγχό της. Η Σερβία ως δορυφόρος της και αποσπά την προσοχή του κόσμου από τον πόλεμο στην Ουκρανία».

Οι Stradner και Shtuni συμφωνούν ότι η Σερβία θα μπορούσε να έχει εδαφικές διεκδικήσεις έναντι του Κοσσυφοπεδίου. Ο Στούνι συμβουλεύει τον συντονισμό με την KFOR και τους στρατηγικούς εταίρους του Κοσσυφοπεδίου για να αποτραπεί οποιαδήποτε κλιμάκωση, ενώ ο Στράντνερ λέει ότι η Δύση θα πρέπει να στείλει ένα σαφές μήνυμα στο Βελιγράδι ότι η KFOR θα δράσει.

Η δυτική στρατιωτική συμμαχία είπε στον RSE ότι η ανάπτυξη επιπλέον 1.000 στρατιωτών στο Κόσοβο πέρυσι ήταν ένα από τα βήματα που έγιναν για να διασφαλιστεί ότι “η KFOR έχει τη δύναμη και την ικανότητα να εκπληρώσει την εντολή της”.

Πέρυσι, το βόρειο τμήμα του Κοσόβου διαποτίστηκε από υψηλές εντάσεις: Διαδηλώσεις Σέρβων κατά των Αλβανών ηγετών, οι οποίες κορυφώθηκαν σε συγκρούσεις με μέλη της KFOR, ακολουθήθηκαν μήνες αργότερα από ένοπλη επίθεση στην αστυνομία του Κοσσυφοπεδίου από μια ομάδα Σέρβων.

Μετά την επίθεση στη Μπανίσκα κοντά στο Ζβετσάνι, για την οποία η Πρίστινα κατηγορεί το Βελιγράδι, οι αρχές στο Κοσόβο ανακοίνωσαν επίσης ότι ερευνούν πιθανές ρωσικές διασυνδέσεις με αυτήν την επίθεση.

Αξιωματούχοι στο Κόσοβο ζήτησαν την επιβολή κυρώσεων στη Σερβία για την επίθεση στην Μπάνισκα, προειδοποιώντας ότι διαφορετικά μια τέτοια επίθεση θα μπορούσε να επαναληφθεί.

Ο Stradner συμφωνεί ότι οι κυρώσεις εναντίον ορισμένων ατόμων θα ήταν ένας καλός τρόπος για να αποτραπούν πιθανές απειλές στο μέλλον.