Πρέσβης Βουλγαρίας: Η ρωσική εισβολή θέτει υπό αμφισβήτηση ρόλο της Ρωσίας ως προμηθευτή φυσικού αερίου – Ο IGB και Αλεξανδρούπολη είναι η διαφοροποίηση μας

Το μήνυμα πως η Ελλάδα και η Βουλγαρία αποτελούν βασικό πυλώνα σταθερότητας σε όλη την περιοχή των Βαλκανίων, που λαμβάνει διαστάσεις και σε πανευρωπαϊκό πλαίσιο, στέλνει με συνέντευξή του στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων και στον Δημήτρη Μάνωλη, ο Βούλγαρος πρέσβης Βαλεντίν Ποριάζοβ (Valentin Poriazov). Μάλιστα, χαρακτηρίζει τις διμερείς σχέσεις υπόδειγμα καλής γειτονίας, που θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν όλοι οι γείτονές τους.

Όσον αφορά τις προοπτικές εμβάθυνσης της διμερούς συνεργασίας, ο Βαλεντίν Ποριάζοβ κάνει λόγο για αμέτρητες προϋποθέσεις σύνδεσης των δύο λαών και των δύο οικονομιών. Σε αυτό το πλαίσιο, διαπιστώνει ότι υπάρχει κοινή πολιτική βούληση των δύο κυβερνήσεων να επωφεληθούν στο μέγιστο βαθμό από αυτές προς όφελος των πολιτών των δύο χωρών. Εξάλλου, τονίζει πως η επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη Σόφια τον περασμένο Δεκέμβρη έδωσε ώθηση για ακόμη μεγαλύτερη δυναμική στις διμερείς σχέσεις.

Ειδική αναφορά κάνει στο μεταναστευτικό και στη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων, τονίζοντας πως οι δύο χώρες μοιράζονται κοινές θέσεις ως κράτη στην πρώτη γραμμή.

Σε ό,τι αφορά την πολιτική διεύρυνσης της ΕΕ προς τα Δυτικά Βαλκάνια, επισημαίνει πως η Ελλάδα και η Βουλγαρία τη στηρίζουν σθεναρά, ενώ παράλληλα σημειώνει «χωρίς να ξεχνάμε ότι οι υποψήφιες προς ένταξη χώρες πρέπει να πληρούν τα κριτήρια εισδοχής και πρωτίστως εκείνα που αφορούν τις σχέσεις καλής γειτονίας».

«Κάθετο μη αποδεκτό όταν η Τουρκία χρησιμοποιεί τη μεταναστευτική πίεση ή όταν αμφισβητεί την κυριαρχία της Ελλάδας»

Απαντώντας σε ερώτηση για τις τουρκικές προκλήσεις έναντι της Ελλάδας, ο πρέσβης της Βουλγαρίας διαμηνύει πως «όταν η Τουρκία χρησιμοποιεί μεταναστευτική πίεση για την επίτευξη πολιτικών σκοπών ή όταν αμφισβητεί την κυριαρχία της Ελλάδας, γειτονικής και φιλικής μας χώρα, αυτό για εμάς είναι κάθετα μη αποδεκτό». Ταυτόχρονα, τονίζει πως το γεγονός ότι η Βουλγαρία διατηρεί σχέσεις καλής γειτονίας με την Τουρκία τής δίνει και έναν επιπλέον λόγο να αναμένει από την Τουρκία να τηρήσει τις αρχές της καλής γειτονίας και του Διεθνούς Δικαίου και στις σχέσεις με άλλους γείτονες και να την καλεί να ακολουθήσει συνεπείς δράσεις για σταθερή αποκλιμάκωση της έντασης στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Εξάλλου, χαιρετίζει ιδιαίτερα τoν πολιτικό διάλογο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και εκφράζει την ελπίδα να «οδηγήσει στην εξεύρεση κοινών λύσεων βάσει του Διεθνούς Δικαίου, συμπεριλαμβανομένου και του Διεθνούς Ναυτικού Δικαίου». Και αν αυτό αποδειχθεί αδύνατο, εκτιμά επιπροσθέτως, θα επιτύχουν συμφωνία και θα μεταφέρουν «τα ανεπίλυτα θέματα σε διεθνή δικαιοδοσία».

«H Ρωσία πρέπει αμέσως να διακόψει την επίθεση και να αποσύρει όλες τις στρατιωτικές της δυνάμεις από την Ουκρανία»

Εν συνεχεία, ο Βούλγαρος πρέσβης προτάσσει την ανάγκη «η Ρωσία να διακόψει αμέσως την επίθεση και να αποσύρει όλες τις στρατιωτικές της δυνάμεις και τον εξοπλισμό της από όλο το ουκρανικό έδαφος». Χωρίς να γίνει αυτό, υπογραμμίζει, «δεν βλέπω πώς θα μπορούσαμε να επιστρέψουμε στον πολιτικό διάλογο ΝΑΤΟ – Ρωσίας». Σε άλλο σημείο του λόγου του, εκφράζει την πεποίθηση ότι η δύναμη της διπλωματίας «κατ’ επειγόντως θα επιστρέψει επί σκηνής, αφού αυτή η ανόητη και καταδικαστέα από κάθε άποψη στρατιωτική επίθεση διακοπεί το συντομότερο δυνατόν».

Η οικοδόμηση μιας ασφαλούς Ευρώπης πρέπει να βασίζεται στην υπερίσχυση του διεθνούς δικαίου, του σεβασμού της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας

Όσον αφορά την ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφαλείας, σημειώνει πως «δεν μπορεί να βασίζεται σε σφαίρες επιρροής, αλλά σε υπερίσχυση του διεθνούς δικαίου, το οποίο περιλαμβάνει σεβασμό της κυριαρχίας, της εδαφικής ακεραιότητας, της ανεξαρτησίας και του δικαιώματος ελεύθερης επιλογής για όλα τα κράτη».

Ερωτηθείς για τη δημιουργία ευρωπαϊκής άμυνας, αποφαίνεται ότι η οικοδόμηση πιο αυτόνομων ικανοτήτων και δυναμικού της ΕΕ να δρα αυτόνομα σε ορισμένους τομείς βρίσκει την υποστήριξη της Βουλγαρίας. Αυτός ο στόχος, συνεχίζει, «ενυπάρχει και στη Στρατηγική Πυξίδα, που θα δώσει το στρατηγικό πλαίσιο για την ενίσχυση του επιχειρησιακού δυναμικού κατά τα προσεχή δέκα χρόνια».  

Ο IGB και ο σταθμός υγροποιημένου αερίου στην Αλεξανδρούπολη μέρος της προσπάθειας της Βουλγαρίας για διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας

Σχετικά με το μεγάλο βαθμό εξάρτησης της Βουλγαρίας από το ρωσικό αέριο, εκφράζει την ανησυχία του για την εκτέλεση των υπογεγραμμένων μακροπρόθεσμων συμφωνιών με την Gazprom. «Η ρωσική επίθεση κατά της Ουκρανίας, η οποία μετεξελίχθηκε σε μεγάλων διαστάσεων πόλεμο, θέτει υπό αμφισβήτηση τον μελλοντικό ρόλο της Ρωσίας ως βασικής πηγής προμήθειας φυσικού αερίου για την Ευρώπη» εκτιμά. «Για το λόγο αυτό η Βουλγαρία επεξεργάζεται διάφορα σενάρια στην παρούσα κατάσταση για την κάλυψη των αναγκών της σε φυσικό αέριο, το οποίο δεν θα προέρχεται από τη Ρωσία. Μέρος αυτών σχετίζονται με τη χρήση του τερματικού σταθμού υγροποιημένου αερίου στη Ρεβυθούσα» υπογραμμίζει. Επ’ αυτού τονίζει πως ο διασυνδετήριος αγωγός Ελλάδας – Βουλγαρίας (IGB) και η βουλγαρική συμμετοχή στον τερματικό σταθμό υγροποιημένου αερίου στην Αλεξανδρούπολη αποτελούν μέρος της προσπάθειας της Βουλγαρίας για διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας.

Χαιρετίζει τη συμφωνία του ΑΠΕ-ΜΠΕ με το ΒΤΑ

Αναφερθείς στη συνεργασία του Αθηναϊκού – Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων με το αντίστοιχο βουλγαρικό BTA, τη χαρακτηρίζει πολύ θετική για τις διμερείς σχέσεις.

Ακολουθεί η συνέντευξη του πρέσβη της Βουλγαρίας στην Ελλάδα Βαλεντίν Ποριάζοβ στον Δημήτρη Μάνωλη για το Αθηναϊκό – Πρακτορείο Ειδήσεων

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν ο πρώτος ηγέτης κράτους-μέλους της ΕΕ που πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στη Βουλγαρία μετά τη συγκρότηση της νέας κυβέρνησης και συναντήθηκε με τον νέο πρωθυπουργό Κίριλ Πέτκοφ, στις 20 Δεκεμβρίου 2021. Διαπιστώνετε νέα δυναμική στις διμερείς σχέσεις;

Εκτιμούμε βαθιά το γεγονός το οποίο αναδείξατε στην ερώτησή σας. Θα πρόσθετα, επίσης, ότι αυτή ήταν η πρώτη επίσκεψη του πρωθυπουργού, κ. Μητσοτάκη, σε χώρα της περιοχής των Βαλκανίων. Αυτό καταδεικνύει και τη σημασία των σχέσεων μεταξύ Βουλγαρίας και Ελλάδας, οι οποίες αποτελούν βασικό πυλώνα της σταθερότητας σε όλη την περιοχή και η ιδιότητα αυτή θα έλεγα ότι αποκτά διαστάσεις και σε πανευρωπαϊκό πλαίσιο.

Η Βουλγαρία και η Ελλάδα είναι εταίροι και σύμμαχοι στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ, συνεργάζονται σε καθημερινή βάση πάνω σε πολλά θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος. Αυτό αποτελεί επίτευγμα των δύο χωρών μας, για το οποίο μπορούμε να υπερηφανευόμαστε, καθώς αποτελεί αναντικατάστατη συνεισφορά στην ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική για ειρήνη και ασφάλεια, καθώς και για την ειρήνη και την ευημερία όλης της περιοχής.

Ο δυναμικός διμερής διάλογος σε όλα τα επίπεδα, καθώς και η εταιρική μας σχέση στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ, αποτελούν αποδεδειγμένα παράγοντα-κλειδί για τη σταθερότητα στην περιοχή. Οι μεταξύ μας σχέσεις είναι υπόδειγμα καλής γειτονίας, το οποίο θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν όλοι οι γείτονές μας. Η αλληλεπίδραση μεταξύ Βουλγαρίας και Ελλάδας αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία στα συμφραζόμενα με φόντο τις άνευ προηγουμένου σύγχρονες προκλήσεις με τις οποίες βρισκόμαστε αντιμέτωποι.

Σε ποιους τομείς εκτιμάτε ότι υπάρχουν ευκαιρίες εμβάθυνσης της διμερούς συνεργασίας;

Πρακτικά σε όλους. Η άμεση γειτνίασή μας και το γεγονός ότι από κοινού ανήκουμε στην ίδια κοινότητα ολοκλήρωσης, την Ευρωπαϊκή Ένωση, δημιουργούν αμέτρητες προϋποθέσεις για αλληλοσύνδεση των δύο λαών και των δύο οικονομιών. Υπάρχει κοινή πολιτική βούληση των δύο κυβερνήσεων να επωφεληθούν στο μέγιστο βαθμό από αυτές προς όφελος των πολιτών των χωρών μας.

Όντως, η επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη Σόφια τον περασμένο Δεκέμβρη έδωσε ώθηση για ακόμη μεγαλύτερη δυναμική στις σχέσεις μας με βάση την αμοιβαία εμπιστοσύνη, πραγματισμό και ανεύρεση αποτελεσματικών λύσεων σε ζητήματα στρατηγικής σημασίας. Όπως γνωρίζετε, σε συνέχεια  της επίσκεψης του Έλληνα πρωθυπουργού στη Σόφια πραγματοποιήθηκε επίσκεψη στην Αθήνα βουλγαρικής υπουργικής αντιπροσωπείας, με επικεφαλής τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και υπουργού Οικονομικών, Assen Vassilev. Η σύνθεσή της περιελάμβανε και άλλους υπουργούς. Διεξήχθησαν γόνιμες συνομιλίες, προσανατολισμένες προς συγκεκριμένα αποτελέσματα. Εντοπίστηκαν νέες δυνατότητες συνεργασίας σε τομείς όπως η ψηφιακή διακυβέρνηση και η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο.

Ο κύριος σκοπός της επίσκεψης αυτής της βουλγαρικής αντιπροσωπείας ήταν η προετοιμασία της επόμενης, κατά σειρά, κοινής συνεδρίασης των δύο κυβερνήσεων, η οποία θα φιλοξενηθεί στη Βουλγαρία. Θέλουμε αυτή η συνεδρίαση να ανακεφαλαιώσει τα αποτελέσματα της κοινής μας εργασίας κατά την τελευταία περίοδο, ενώ οι κάτοικοι εκατέρωθεν των συνόρων να δουν πώς η συνεργασία επιφέρει συγκεκριμένα και αμοιβαία οφέλη, είτε για την ενεργειακή συνδεσιμότητα και της προμήθειες φυσικού αερίου, είτε για τις σιδηροδρομικές υποδομές και των αυτοκινητοδρόμων, είτε για τη διάνοιξη νέων δυνατοτήτων ελεύθερης διακίνησης ατόμων, αγαθών και υπηρεσιών μέσα από τα κοινά μας σύνορα. Θεωρούμε πως κατάλληλη περίοδος για την κοινή διακυβερνητική συνεδρίαση θα ήταν το προσεχές καλοκαίρι, ενώ τους επόμενους μήνες μας περιμένει πολλή δουλειά.

Φέτος για μας θα είναι μεγάλη τιμή να υποδεχθούμε την Πρόεδρο της φίλης Ελλάδας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, σε επίσκεψη στη Βουλγαρία.

Ποιες είναι οι δυνατότητες συνεργασίας μεταξύ της Ελλάδας και της Βουλγαρίας στο πλαίσιο της ΕΕ;

Η Βουλγαρία και η Ελλάδα έχουν στενή συνεργασία σε πολλά ζητήματα της ευρωπαϊκής ημερήσιας ατζέντας. Δεν θα μπορούσα να τα απαριθμήσω όλα, θα αναφέρω όμως τους τομείς της ενέργειας, το κλίματος, της μετανάστευσης, της διεύρυνσης της ΕΕ, του μέλλοντος της ΕΕ κ.ά.

Μοιραζόμαστε κοινές θέσεις με την Ελλάδα, όσον αφορά τη μετανάστευση και τη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων, ως κράτη στην πρώτη γραμμή. Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμφώνου Μετανάστευσης και Ασύλου και οι δύο χώρες υπεραμυνόμαστε της αρχής ισορρόπησης μεταξύ ευθύνης και αλληλεγγύης. Μοιραζόμαστε και τον κοινό στόχο για την κατάργηση των εσωτερικών ελέγχων στα κοινά μας σύνορα.

Στους τομείς κλίμα – ενέργεια είναι απαραίτητες επιπλέον προσπάθειες για διαφοροποίηση του χαρτοφυλακίου των πηγών ενέργειας.

Επειδή το φυσικό αέριο θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο τα επόμενα χρόνια, ουσιώδους σημασίας είναι να επισπευστούν οι διαπραγματεύσεις με βασικές χώρες-παραγωγούς/διαμετακομιστές, να επιταχυνθεί η κατασκευή τερματικών σταθμών υγροποιημένου φυσικού αερίου και να βελτιωθεί η πρόσβαση σε αυτούς, καθώς και να μεγιστοποιηθεί η αξιοποίηση των χώρων αποθήκευσης (ταμιευτήρων) φυσικού αερίου.

Η διασυνοριακή συνεργασία Βουλγαρίας και Ελλάδας ενθαρρύνει την προστασία του περιβάλλοντος. Ένα παράδειγμα είναι το Πρόγραμμα INTERREG «Ελλάδα – Βουλγαρία 2014-2020», το οποίο βοήθησε για την αναβάθμιση των περιοχών που είναι ενταγμένες στο ευρωπαϊκό οικολογικό δίκτυο NATURA 2000, την αποκατάσταση της βιοποικιλότητας, καθώς και για την επεξεργασία/ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών για την προστασία του περιβάλλοντος και την αποτελεσματική αξιοποίηση των φυσικών αποθεμάτων.

Στον τομέα του τουρισμού με την Ελλάδα πάντα μιλούσαμε την ίδια γλώσσα. Μπορούμε να επισημάνουμε και την πετυχημένη συνεργασία σε κοινά έργα κατά τη διάρκεια ήδη δύο πολυετών περιόδων χρηματοδότησης (2007-2014, 2014-2020), στο πλαίσιο του Προγράμματος Διασυνοριακής Συνεργασίας.

Σε ό,τι αφορά στη Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης, αναμένουμε σε αυτήν να επεξεργαστούν και να εγκριθούν συγκεκριμένες προτάσεις και κατευθυντήριες γραμμές, οι οποίες να αποτυπώνουν τις απόψεις των πολιτών. Αναμένουμε οι ίδιες να οδηγήσουν σε προσέγγιση και όχι σε διαχωριστικές γραμμές μεταξύ των κρατών-μελών.

Η Βουλγαρία, όπως και η Ελλάδα, στηρίζει σθεναρά την πολιτική διεύρυνσης της ΕΕ προς τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων. Και οι δύο χώρες πιστεύουμε πως η ενωμένη Ευρώπη δεν θα είχε πάρει την τελική της μορφή χωρίς την προσχώρηση των έξι χωρών-εταίρων στη μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια. Η πολιτική διεύρυνσης της ΕΕ καταξιώθηκε σε βάθος χρόνου ως λειτουργικό εργαλείο για τη διασφάλιση της ειρήνης, της ασφάλειας και της ευημερίας στην περιοχή. Δεν είναι τυχαίο πως η ίδια αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές πτυχές στην εργαλειοθήκη της λεγόμενης ήπιας δύναμης της ΕΕ. Υπάρχουν πολλές ομοιότητες στις στάσεις μας, συμπεριλαμβανομένης της ισχυρής μας στήριξης από θέση αρχής προς το ευρωπαϊκό μέλλον των Δυτικών Βαλκανίων, χωρίς να ξεχνάμε ότι οι υποψήφιες προς ένταξη χώρες πρέπει να πληρούν τα κριτήρια εισδοχής και πρωτίστως εκείνα που αφορούν τις σχέσεις καλής γειτονίας.

Ανησυχείτε για περαιτέρω ανάφλεξη στην ευρύτερη περιοχή;

Δεν πιστεύω να υπάρχει κάποιος που να μην ανησυχεί. Και επειδή η ανησυχία είναι μια ψυχολογική κατάσταση, και όχι όρος στις διεθνείς σχέσεις, προτιμώ να σας απαντήσω ως άνθρωπος και ως πολίτης και όχι με την επαγγελματική μου ιδιότητα. Όλοι ελπίζουμε πως ο πόλεμος που άρχισε ο Πρόεδρος Πούτιν θα σταματήσει το συντομότερο δυνατόν. Ξέρω πως χρειάζεται μεγάλο θάρρος για να γίνει αυτό, αλλά εκείνος πρέπει να το δείξει, επειδή οι συνέπειες θα είναι τραγικές όχι μόνο για τον ουκρανικό λαό, τον οποίο όλος ο ελεύθερος κόσμος στηρίζει σε στιγμές δραματικής δοκιμασίας του, αλλά και για τον ίδιο το ρωσικό λαό. Πάντα πίστευα στη δύναμη της διπλωματίας. Εξακολουθώ να πιστεύω ότι εκείνη κατ’ επειγόντως θα επιστρέψει επί σκηνής, αφού αυτή η ανόητη και καταδικαστέα από κάθε άποψη στρατιωτική επίθεση διακοπεί το συντομότερο δυνατόν.

Ποια είναι η πρόκληση της ρωσικής εισβολής για την αρχιτεκτονική ασφαλείας της ΕΕ; Μπορεί η ανάπτυξη της κοινής ευρωπαϊκής άμυνας να αποτελέσει απάντηση;

Η κάθε καταπάτηση, συμπεριλαμβανομένης εκείνης με στρατιωτικά μέσα, κατά της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας ενός ανεξάρτητου κράτους-μέλους του ΟΗΕ, αποτελεί παραβίαση του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ και της διεθνούς έννομης τάξης. Η παρούσα κρίση στην αρχιτεκτονική ασφάλειας στην Ευρώπη αποτελεί άμεση απειλή για τα θεμέλια και τις αρχές στις οποίες εδράζονται οι ευρωπαϊκές κοινωνίες μας. Αυτά τα θεμέλια και οι αρχές αποτελούν τις βάσεις της ειρήνης και τους όρους ανάπτυξης και ευημερίας, τις οποίες εμείς στην Ευρώπη απολαμβάνουμε ήδη 70 χρόνια. Ακριβώς γι’ αυτό η απειλή τους αποτελεί και απειλή για τον καθένα μας. Η αλληλεγγύη και η ισότητα είναι οι βασικές αρχές της ευρωπαϊκής μας συνεργασίας.

Η Ρωσία πρέπει αμέσως να διακόψει την επίθεση και να αποσύρει όλες τις στρατιωτικές της δυνάμεις και εξοπλισμό από όλο το ουκρανικό έδαφος. Χωρίς να γίνει αυτό δεν βλέπω πώς θα μπορούσαμε να επιστρέψουμε στον πολιτικό διάλογο ΝΑΤΟ – Ρωσίας. Επίσης, η Ρωσία θα πρέπει να δεχτεί πως η οικοδόμηση μιας πιο ενιαίας και ασφαλούς Ευρώπης, υπέρ της οποίας και η ίδια αγορεύει, δεν μπορεί να βασίζεται σε σφαίρες επιρροής, αλλά σε υπερίσχυση του διεθνούς δικαίου, το οποίο περιλαμβάνει σεβασμό της κυριαρχίας, της εδαφικής ακεραιότητας, της ανεξαρτησίας και του δικαιώματος ελεύθερης επιλογής για όλα τα κράτη.

Σε ό,τι αφορά στην εξέλιξη της κοινής ευρωπαϊκής άμυνας, ας πάρουμε ως παράδειγμα τη στρατηγική αυτονομία. Στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας, αυτή είναι η διαδικασία με την οποία οικοδομείται και συγκροτείται το κοινό στρατηγικό όραμα της ΕΕ να δρα αυτόνομα, όταν αυτό χρειάζεται και όταν η ενέργειά της μπορεί να εξασφαλίσει προστιθέμενη αξία, καθώς και συλλογικά πλεονεκτήματα. Στις περιστάσεις αυτές η οικοδόμηση πιο αυτόνομων ικανοτήτων και δυναμικού της ΕΕ να δρα αυτόνομα σε ορισμένους τομείς βρίσκει την υποστήριξή μας. Αυτός ο στόχος ενυπάρχει και στη Στρατηγική Πυξίδα, που θα δώσει το στρατηγικό πλαίσιο για την ενίσχυση του επιχειρησιακού δυναμικού κατά τα προσεχή δέκα χρόνια.

Διαπιστώνουμε πρόοδο και ως προς τη συγκρότηση της καθολικής ολοκληρωμένης προσέγγισης της ΕΕ για τα θέματα ασφάλειας με την υιοθέτηση εργαλείων, όπως ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας και ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός για την Ειρήνη, ο οποίος αποδείχθηκε εξαιρετικά χρήσιμος για την εξασφάλιση χρηματοοικονομικής στήριξης για έργα και στο πλαίσιο της ασφάλειας των χωρών της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης, συμπεριλαμβανομένης και της Ουκρανίας. Είναι σημαντικό να διατηρήσουμε τη γεωγραφική ισορροπία των μέτρων στήριξης, μέσω του μηχανισμού και να διατηρηθεί η εστίαση στην άμεση γειτνίασή μας.

Η Βουλγαρία είναι παράκτιο κράτος της Μαύρης Θάλασσας. Επίσης, η Ρωσία ζήτησε την αποχώρηση των δυνάμεων του ΝΑΤΟ από τη χώρα σας. Η επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία απειλεί την ασφάλεια της Βουλγαρίας;

Στην απαίτηση αυτή της Ρωσίας, η οποία αφορούσε όχι μόνο στο έδαφος της Βουλγαρίας, αλλά και των υπόλοιπων νέων χωρών-μελών του ΝΑΤΟ, δόθηκε από κοινού απάντηση εκ μέρους όλης της Συμμαχίας, όπως γνωρίζετε.

Θα ήθελα να υπενθυμίσω ότι το εθνικό έδαφος των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ είναι έδαφος της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας. Οι ένοπλες δυνάμεις των χωρών-μελών είναι και ένοπλες δυνάμεις του ΝΑΤΟ. Η Συνθήκη της Ουασινγκτόν δεν προβλέπει «δεύτερης κατηγορίας» χώρες-μέλη, για τις οποίες η συλλογική άμυνα να εφαρμόζεται επιλεκτικά ή με περιορισμούς.

Επανειλημμένα έχουμε απευθύνει εκκλήσεις προς τη Ρωσική Ομοσπονδία να σεβαστεί την εξωτερικοπολιτική επιλογή της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας να είναι μέλος του ΝΑΤΟ. Η Ρωσία πρέπει να κατανοήσει ξεκάθαρα ότι το ΝΑΤΟ θα εξακολουθήσει να λαμβάνει όλα τα απαραίτητα μέτρα, ώστε να εγγυηθεί την ασφάλεια και την άμυνα όλων των συμμάχων, όπως και την προφύλαξή τους από επίθεση.

Η Ρωσία προέβη στο να εξαπολύσει επίθεση με ωμή βία κατά μιας ανεξάρτητης χώρας, μέλος του ОΗΕ. Η Ρωσία, όμως, γνωρίζει καλά ποιες θα ήταν οι συνέπειες μιας παρόμοιας πράξης κατά χώρας-μέλους του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένης της Βουλγαρίας.

Πώς προετοιμάζεται η Βουλγαρία σχετικά με το κρίσιμο ζήτημα της παροχής φυσικού αερίου; Τι ρόλο παίζει η εξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο στις σχέσεις Βουλγαρίας-Ρωσίας;

Στο στάδιο αυτό η Βουλγαρία έχει μεγάλο βαθμό εξάρτησης από την εισαγωγή ρωσικού φυσικού αερίου. Οι τελευταίες ενέργειες της Ρωσίας δημιουργούν ανησυχίες ως προς την εκτέλεση των υπογεγραμμένων μακροπρόθεσμων συμφωνιών με τη Gazprom. Η ρωσική επίθεση κατά της Ουκρανίας, η οποία μετεξελίχθηκε σε μεγάλων διαστάσεων πόλεμο, θέτει υπό αμφισβήτηση τον μελλοντικό ρόλο της Ρωσίας ως βασικής πηγής προμήθειας φυσικού αερίου για την Ευρώπη.

Για το λόγο αυτό η Βουλγαρία επεξεργάζεται διάφορα σενάρια στην παρούσα κατάσταση για την κάλυψη των αναγκών της σε φυσικό αέριο, το οποίο δεν θα προέρχεται από τη Ρωσία. Μέρος αυτών σχετίζεται με τη χρήση του τερματικού σταθμού υγροποιημένου αερίου στη Ρεβυθούσα.

Η επίτευξη διαφοροποίησης των πηγών και των διαδρομών προμήθειας φυσικού αερίου αποτελεί για μας στρατηγικό στόχο. Έχουμε μακροχρόνια σχέδια για τη διασφάλιση της ασφάλειας και της βιωσιμότητας ολόκληρης της αγοράς ενέργειας. Η χώρα μας αναπτύσσει συνεχώς το δίκτυο φυσικού αερίου, καθώς και την οικοδόμηση διασυνδετήρων με τις γειτονικές χώρες για εμπορική προμήθεια.

Ο διασυνδετήρας Ελλάδας – Βουλγαρίας (IGB) και η βουλγαρική συμμετοχή στον τερματικό σταθμό υγροποιημένου αερίου στην Αλεξανδρούπολη αποτελούν μέρος της προσπάθειάς μας για διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας.

Πολύ σημαντικές είναι και οι επενδύσεις σε υποδομές αποθήκευσης φυσικού αερίου.

Ποια είναι η σημασία του τερματικού σταθμού υγροποιημένου αερίου στην Αλεξανδρούπολη και του αγωγού IBG για τη Βουλγαρία και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη;  Πότε εκτιμάτε ότι θα είναι έτοιμος ο αγωγός;

Όπως ήδη επισήμανα, στον τομέα του φυσικού αερίου η Βουλγαρία εργάζεται εντατικά ώστε να επιτύχει διαφοροποίηση των διαδρομών και των πηγών προμήθειας, μέσω στήριξης των έργων από τον Νότιο Διάδρομο Φυσικού Αερίου και της κατασκευής των αναστρέψιμων διασυνδέσεων με τις γειτονικές χώρες.

Η Βουλγαρία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ανάπτυξης του Νότιου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου μέσω του διασυνδετήριου φυσικού αερίου Ελλάδας – Βουλγαρίας (IGB), μέσω του οποίου διασφαλίζεται και η πρόσβαση σε νέες πηγές φυσικού αερίου, τόσο για τη χώρα μας όσο και για άλλες χώρες της περιοχής της Νοτιοανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης.

Η βουλγαρική κυβέρνηση εργάζεται εντατικά ώστε να ξεπεραστεί η καθυστέρηση στην κατασκευή του IGB. Ευχαριστούμε την ελληνική κυβέρνηση για τη στήριξη και τη συνδρομή για την επιτάχυνση των εργασιών κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου και για την τήρηση της προσυμφωνημένης προθεσμίας, την 1η Ιουλίου του 2022.

Η υλοποίηση του τερματικού σταθμού φυσικού αερίου κοντά στην Αλεξανδρούπολη είναι σε πλήρη συνέργεια με το IGB και με την αποτελεσματική αξιοποίηση του δυναμικού του διασυνδετήρα. Ο τερματικός σταθμός στην Αλεξανδρούπολη θα εξασφαλίσει στη Βουλγαρία και στην περιοχή πρόσβαση στην αγορά υγροποιημένου φυσικού αερίου και σε δυνατότητες διαφοροποίησης των προμηθειών. Ο τερματικός σταθμός της Αλεξανδρούπολης θα επέτρεπε η χώρα να λαμβάνει υγροποιημένο αέριο από διαφορετικά σημεία της Ανατολικής Μεσογείου, το Κατάρ, την Αλγερία, τις ΗΠΑ και αλλού. Με το που θα τεθεί σε λειτουργία, η Βουλγαρία και η περιοχή θα απαλλαγούν από το ρωσικό μονοπώλιο στις προμήθειες αυτής της πρώτης ύλης.

Υπάρχει ενδεχόμενο να υπάρξουν διακοπές στην προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα;

Στο στάδιο αυτό η Βουλγαρία δεν αντιμετωπίζει δυσκολίες στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία που παραθέτει ο φορέας εκμετάλλευσης του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας (ESO), από την αρχή του έτους έως και τις 20 Φεβρουαρίου η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα μας αυξήθηκε περισσότερο από 20%, σε σύγκριση με την ίδια χρονική περίοδο του 2021.

Είναι εμφανές ότι, εάν η Ρωσία παύσει την προσφορά αερίου προς τη Βουλγαρία, η χώρα μας θα αρχίσει να αντιμετωπίζει δυσκολίες στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και αντίστοιχα με την ικανοποίηση της εγχώριας κατανάλωσης. Η βουλγαρική κυβέρνηση αναλύει τις περιστάσεις και αναπτύσσει σχέδια κρίσης ώστε να αποτρέψει τη διακοπή των εξαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας στους γείτονές μας. Η χώρα μας αντιλαμβάνεται πολύ σοβαρά τις δεσμεύσεις της προς την Ελλάδα.

Η ενιαία ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, μέρος της οποίας είναι η Βουλγαρία και η Ελλάδα, λειτουργεί σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία εντός της ΕΕ, ενώ βασίζεται στην αποτελεσματική χρήση των υφιστάμενων πόρων παραγωγής και δικτύων. Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, θα ακολουθηθεί το εφαρμοστέο κανονιστικό πλαίσιο.

Όσον αφορά τις προκλήσεις της Τουρκίας έναντι της Ελλάδας και την αμφισβήτηση της κυριαρχίας των νησιών της, η ΕΕ, οι ΗΠΑ και η Βρετανία άμεσα διαμήνυσαν πως είναι αδιαμφισβήτητη. Πώς θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο η τουρκική επιθετικότητα έναντι της Ελλάδας;

Οι θέσεις των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων αναφέρονται επανειλημμένα και είναι εξαιρετικά σαφείς. Το τελευταίο διάστημα επιβεβαιώθηκαν εκ νέου και σχετικά με το ζήτημα της κυριαρχίας των ελληνικών νησιών. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επανειλημμένα και με συνέπεια έχει εκφράσει την αλληλεγγύη του προς την Ελλάδα. Η Βουλγαρία αποτελεί μέρος αυτής της κοινής θέσης.

Όταν η Τουρκία χρησιμοποιεί μεταναστευτική πίεση για την επίτευξη πολιτικών σκοπών ή όταν αμφισβητεί την κυριαρχία της Ελλάδας, γειτονικής και φιλικής μας χώρα, αυτό για εμάς είναι κάθετα μη αποδεκτό.

Ταυτόχρονα, η Βουλγαρία διατηρεί σχέσεις καλής γειτονίας με την Τουρκία και το τιμά αυτό. Ακριβώς αυτό το γεγονός μας δίνει και έναν επιπλέον λόγο να αναμένουμε από την Τουρκία να τηρήσει τις αρχές της καλής γειτονίας και του Διεθνούς Δικαίου και στις σχέσεις με άλλους γείτονες, να την καλέσουμε να ακολουθήσει συνεπείς δράσεις για σταθερή αποκλιμάκωση της έντασης στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.

Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι η Τουρκία είναι ο κοινός άμεσος γείτονάς μας και έτσι θα παραμείνει. Εξακολουθεί να είναι σύμμαχός μας στο ΝΑΤΟ και σημαντικός εταίρος στην αντιμετώπιση σημαντικών προκλήσεων, όπως η ασφάλεια, η μετανάστευση, η καταπολέμηση της τρομοκρατίας, η ενεργειακή προμήθεια και πολλών άλλων.

Για το λόγο αυτό η Βουλγαρία χαιρετίζει ιδιαίτερα τoν πολιτικό διάλογο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Ελπίζουμε πως ο διάλογος αυτός θα οδηγήσει στην ανεύρεση κοινών λύσεων βάσει του Διεθνούς Δικαίου, συμπεριλαμβανομένου και του Διεθνούς Ναυτικού Δικαίου. Και αν αυτό αποδειχθεί αδύνατο, θα επιτύχετε συμφωνία και θα μεταφέρετε τα ανεπίλυτα θέματα σε διεθνή δικαιοδοσία.

Η Βουλγαρία είναι η μόνη χώρα στην περιοχή, η οποία γειτονεύει ταυτόχρονα με την Ελλάδα και την Τουρκία. Δεν υπάρχει άλλη χώρα που να έχει χερσαία σύνορα ταυτόχρονα και με τις δύο. Για το λόγο αυτό η Βουλγαρία δεν είναι μόνο η πιο ενδιαφερόμενη, αλλά θα ήταν και η πιο ικανοποιημένη με την εύρεση λύσεων διαρκείας στις αντιθέσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Επανειλημμένα έχουμε δείξει ότι έχουμε ετοιμότητα να προσφέρουμε με τις δυνάμεις μας, ώστε να βοηθήσουμε αυτή τη διαδικασία.

Σε ποια φάση βρίσκεται ο διάλογος μεταξύ της Σόφιας και των Σκοπίων προκειμένου να λειανθούν τα σημεία τριβής για την ενταξιακή πορεία της Βόρειας Μακεδονίας στην ΕΕ; Η αναθέρμανση των διμερών σχέσεων φέρνει κοντά την άρση του βέτο;

Με πρωτοβουλία του νέου πρωθυπουργού της Βουλγαρίας Kiril Petkov σχηματίστηκαν δύο διυπουργικές ομάδες εργασίας, με σκοπό την ενεργοποίηση της συνεργασίας σε πολλούς τομείς, μεταξύ αυτών των υποδομών και μεταφορών, της οικονομίας, του εμπορίου και της καινοτομίας, του πολιτισμού και της παιδείας, του τουρισμού, της νεολαίας και του αθλητισμού. Η εργασία των ομάδων αυτών και τα αποτελέσματα αυτής πρέπει να εξετάζονται ως εργαλείο οικοδόμησης του πολιτικού διαλόγου που σχετίζεται με την αναζήτηση αποφάσεων για τα ανοιχτά θέματα, τα οποία απορρέουν από τη μη εφαρμογή του Συμφώνου καλής γειτονίας тου 2017 από πλευράς της Βόρειας Μακεδονίας. Στο πνεύμα της βουλγαρικής στάσης έναντι της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης των Σκοπίων, η επίτευξη συγκεκριμένων αποτελεσμάτων σχετικά με τη λεγόμενη δέσμη πολιτικών θεμάτων διατηρεί εν κατακλείδι τη σημασία της.

Οι συμφωνίες γίνονται για να τηρούνται. Η στασιμότητα στις σχέσεις μεταξύ Βουλγαρίας και Βόρειας Μακεδονίας δεν επήλθε με δική μας ευθύνη. Σε ό,τι αφορά στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης δεν υπάρχει τόπος να δεσμευτεί με συγκεκριμένες τελικές προθεσμίες. Είναι απαραίτητα χειροπιαστά και βιώσιμα αποτελέσματα για την ολική εφαρμογή του Συμφώνου καλής γειτονίας, συμπεριλαμβανομένου του πολιτικού σκέλους του, καθώς και η πρόοδο στις εργασίες της μικτής επιτροπής για τα ιστορικά και εκπαιδευτικά θέματα, συνεργασία στους επιμέρους τομείς.

Η ικανότητα των υποψήφιων χωρών να διατηρούν σχέσεις καλής γειτονίας αποτελεί πολιτική, θα έλεγα πολιτισμική επιλογή. Η Βουλγαρία εδώ και καιρό επιμένει τα Σκόπια να σταματήσουν τις ωμές αξιώσεις προς τη βουλγαρική πολιτιστική και ιστορική κληρονομιά και να μεταχειρίζεται τους Βούλγαρους στη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας ισότιμα με τις υπόλοιπες εθνότητες εκεί και σε τελευταία ανάλυση να μεταμορφωθούν σε έναν πραγματικά προβλέψιμο εταίρο. Πιστεύω θα συμφωνούσατε ότι αυτό θα ήταν προς όφελος όλων των χωρών στην περιοχή. Θα ωφελούσε και τη μελλοντική λειτουργία της ΕΕ μετά την προσχώρηση της Βόρειας Μακεδονίας, την οποία όλοι εμείς στηρίζουμε και επιθυμούμε.

Ποια είναι η σημασία της συνεργασίας μεταξύ του Αθηναϊκού-Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων και του βουλγαρικού πρακτορείου ειδήσεων BTA για τις διμερείς σχέσεις;

Πολύ θετική. Η σύμβαση, η οποία υπεγράφη στις 3 Δεκεμβρίου του 2021 μεταξύ των εθνικών πρακτορείων ειδήσεων της Ελλάδας και της Βουλγαρίας διασφαλίζει αμοιβαία την πλήρη πρόσβαση στα ειδησεογραφικά τους τηλεγραφήματα-δελτία. Επιπλέον, η σύμβαση αυτή εξασφαλίζει τη δυνατότητα καθημερινής ανταλλαγής μίας είδησης από την αντίστοιχη χώρα, την οποία το άλλο ειδησεογραφικό πρακτορείο δημοσιεύει αυτούσια στην ιστοσελίδα του χωρίς να παρεμβαίνει, με τη ρητή αναφορά και παράθεση του εταίρου ως πηγής της πληροφόρησης αυτής.

Αυτό παρέχει στους αναγνώστες των δελτίων των δύο πρακτορείων άμεση πρόσβαση σε πληροφόρηση για τις δύο γειτονικές μας χώρες.

Απ’ όσο γνωρίζω, το βουλγαρικό πρακτορείο ειδήσεων (ΒΤΑ) σχεδιάζει να στείλει δικό του ανταποκριτή στην Αθήνα, κάτι το οποίο θα εξασφαλίσει ακόμη περισσότερο αξιόπιστη ενημέρωση από την Ελλάδα προς τη Βουλγαρία και αντιστρόφως, με έμφαση στις άριστες διμερείς μας σχέσεις.

(πηγή: ΑΠΕ ΜΠΕ)