Πόσο κοντά είμαστε στην απόσχιση των Σέρβων από το Κόσοβο;

Του Σταύρου Τζίμα

Με τη συμπλήρωση δέκα χρόνων (18/2/2008) από την επίσημη ανακήρυξη του Κοσόβου σε ανεξάρτητο κράτος και εν μέσω εορταστικών εκδηλώσεων, από τις οποίες, ωστόσο, απέχει η διεθνής κοινότητα, στην Πρίστινα και το Βελιγράδι βλέπουν το φως της δημοσιότητας σενάρια απόσχισης του σερβοκρατούμενου Βορρά και προσάρτησής του στη Σερβία.

Ηταν 18 Οκτωβρίου του 2008 όταν το Κοινοβούλιο των Αλβανών στην Πρίστινα κήρυξε πανηγυρικά την ανεξαρτησία της αποσχισθείσας επαρχίας της Σερβίας προσθέτοντας ένα ακόμη κράτος στον βαλκανικό και ευρωπαϊκό χάρτη. Ακολούθησε τσουνάμι αναγνωρίσεων από χώρες όλου του πλανήτη. Η Ελλάδα και άλλες πέντε χώρες-μέλη της Ε.Ε., και βεβαίως από τους ισχυρούς η Ρωσία λόγω Σερβίας, εξακολουθούν να μην αναγνωρίζουν το νεόκοπο κράτος, εξαιτίας της ύπαρξης ισχυρών μειονοτήτων με αποσχιστικές τάσεις στα όριά του (η Ελλάδα λόγω των Κατεχόμενων στην Κύπρο), παρότι οι περισσότερες αναπτύσσουν διμερείς σχέσεις. Μια δεκαετία μετά Αλβανοί και Σέρβοι παραμένουν εχθροί σ’ ένα κράτος βυθισμένο στη φτώχεια, τη διαφθορά και την εγκληματικότητα, δίχως ορατή την ελπίδα ένταξής του στις ευρωπαϊκές δομές και βελτίωσης της καθημερινότητας των ανθρώπων.

Σε μια τέτοια ατμόσφαιρα το Κόσοβο των δύο εκατομμυρίων ψυχών γιορτάζει την ιστορική επέτειο της ανεξαρτησίας, με στρατιωτικές παρελάσεις (σήμερα), κοντσέρτα, σημαιοστολισμούς και φωταγωγήσεις, αλλά και απόντων των Δυτικών που τους βοήθησαν στην «απελευθέρωση» από τον προαιώνιο εχθρό, τους Σέρβους, και στη συγκρότηση δικού τους κράτους.

Αν και επισήμως προβλήθηκε από τους συμμάχους ως δικαιολογία για την απουσία υψηλών εκπροσώπων η αργοπορημένη αποστολή προσκλήσεων, στην πραγματικότητα ήταν ένα μήνυμα προς την κοσοβαρική ηγεσία για την αδυναμία ή και την απροθυμία της να προωθήσει στην οικονομία και τον κρατικό μηχανισμό μεταρρυθμίσεις που θα βοηθήσουν στην πάταξη της διαφθοράς.

Η επικείμενη δίκη

Ταυτόχρονα, η άρνηση Ευρωπαίων και Αμερικανών να παραστούν στις επετειακές εκδηλώσεις δεν θεωρείται άσχετη από την επικείμενη δίκη των μελών του UCK, που σήμερα κυβερνούν το Κόσοβο, για εγκλήματα πολέμου. Η διεθνής κοινότητα αποφάσισε τη συγκρότηση «κοσοβαρικού» δικαστηρίου, με έδρα τη Χάγη και δικαστές από ξένα κράτη που επελέγησαν με κλήρωση, το οποίο θα δικάσει βαριά ονόματα του UCK, όπως ο σημερινός πρόεδρος Χακίμ Θάτσι, ο πρωθυπουργός Ραμούς Χαραντινάι κ.ά. στη βάση κατηγορητηρίου που συντάχθηκε από την έρευνα του Βέλγου ιατροδικαστή Ντικ Μαρτί. Διπλωματικοί και πολιτικοί αναλυτές στην Πρίστινα θεωρούν ότι με την έναρξη της δίκης αρχίζει και η αντίστροφη μέτρηση της παρουσίας των μελών του UCK στην εξουσία, η οποία κρατάει από το 2008 επισήμως.

Και ενώ οι Αλβανοί ηγέτες φωνάζουν προς τους Δυτικούς ότι τους έχουν εγκαταλείψει (η έγκυρη εφημερίδα «Κόχα Ντιτόρε» δημοσίευσε σκληρό άρθρο εναντίον της Ε.Ε. με αφορμή την επέτειο), σενάρια για τη διαίρεση του Κοσόβου και για ανταλλαγή εδαφών με τη Σερβία έρχονται στο προσκήνιο σε Πρίστινα, Τίρανα και Βελιγράδι, με άρωμα μάλιστα ελληνικό.

Ενήμερος ο κ. Κοτζιάς

Σύμφωνα με τα όσα είδαν το φως τις τελευταίες ημέρες, βρίσκονται σε εξέλιξη παρασκηνιακές συζητήσεις Σερβίας και Κοσόβου για αυτονόμηση, σε πρώτη φάση, και στη συνέχεια προσάρτηση του σερβοκρατούμενου βορείου Κοσόβου στη Σερβία με αντάλλαγμα την περιοχή του Μπουγιάνοβατς στη νότια Σερβία, όπου το αλβανικό στοιχείο εμφανίζεται ισχυρό. Η εφημερίδα «Γκαζέτα Εξπρές» του Κοσόβου, μάλιστα, αποκάλυψε μυστική συνάντηση στα Τίρανα του πρόεδρου Χακίμ Θάτσι, του ηγέτη των Αλβανών της ΠΓΔΜ Αλί Αχμέτι και του πρωθυπουργού Εντι Ράμα με θέμα πιθανής ανταλλαγής εδαφών.

Σε άρθρο του ο διευθυντής της εφημερίδας Μπεράτ Μπουζάλα υποστήριξε ότι ενήμερος για το όλο θέμα είναι και ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, τον οποίο φέρει να έχει ενημερώσει και τους Αμερικανούς κατά την επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, αλλά και να λειτουργεί ως δίαυλος μεταξύ του προέδρου Αλεξάνταρ Βούτσιτς και του πρωθυπουργού Εντι Ράμα.

Ο υπουργός Άμυνας της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούλιν, εξάλλου, αναφερόμενος σε σχετική εκδήλωση της κυβέρνησής του στο μέλλον του Κοσόβου, τάχθηκε υπέρ μιας συμφωνίας για τη διαίρεσή του. «Μία μόνιμη και ασφαλής οριοθέτηση μεταξύ Σέρβων και Αλβανών θα πρέπει να συμβεί μέσα στο Κόσοβο», είπε. Αλλά και ο ΥΠΕΞ της Σερβίας Ιβιτσα Ντάτσιτς έχει δηλώσει πως θεωρεί τη διαίρεση του Κοσόβου λύση.

Καθώς ο κίνδυνος ενεργοποίησης βαλκανικού ντόμινο σε περίπτωση απόσχισης του βορείου Κοσόβου εγκυμονεί, οι ίδιοι αναλυτές αλλά και Δυτικοί διπλωμάτες σπεύδουν να τονίσουν πως, εφόσον συμφωνήσουν Σέρβοι και Αλβανοί για την ανταλλαγή, δεν θα υπάρξει πρόβλημα. «Αν εμφανιστούν χέρι χέρι και πουν “παιδιά, τα συμφωνήσαμε”, τότε οι Βρυξέλλες δεν έχουν λόγο να μην επιταχύνουν τις διαδικασίες ένταξης πρώτα της Σερβίας και μετά του Κοσόβου στην Ε.Ε.», έλεγε χαρακτηριστικά στην «Κ» ένας εξ αυτών, που παρακολουθεί από κοντά και από υψηλή θέση το θέμα.

Πηγή: http://www.kathimerini.gr