Περί Αμερικανικής στρατιωτικής βάσης στην Αλεξανδρούπολη

Του Κώστα Καραΐσκου,

Η σημαντικότερη είδηση που αφορά τη Θράκη (και όχι μόνο αυτήν) πέρασε σχεδόν… ανεπαίσθητα από την επικαιρότητα και ουδείς ασχολήθηκε. Φαίνεται ότι για τα κυρίαρχα ΜΜΕ η δημιουργία μιας αμερικανικής βάσης στον τόπο μας δεν έχει και τόση βαρύτητα όσο οι κοκκορομαχίες του πολιτικού μας προσωπικού σχετικά με το ποιος είναι χειρότερος από τον άλλον.

Προ εβδομάδων λοιπόν έσκασε η είδηση πως στην Αλεξανδρούπολη αποσυναρμολογήθηκαν δέκα ελικόπτερα «UH-60 Blackhawk» της Αεροπορίας του Αμερικανικού Στρατού, προκειμένου να μεταφερθούν μέσω Ισπανίας στις ΗΠΑ.

Τα ελικόπτερα βρίσκονταν στη Ρουμανία για να συμμετάσχουν στη μεγάλη πολυεθνική άσκηση του ΝΑΤΟ με την επωνυμία «Carpathian Eagle ’17». Το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, το Λιμενικό και η Ελληνική Ακτοφυλακή έλαβαν τα θερμά συγχαρητήρια τόσο της Ευρωπαϊκής Διοίκησης των ΗΠΑ (EUCOM), όσο και του Αμερικανού Πρέσβη Τζέφρι Πάιατ («Πρώτο Θέμα», 6/11/2017). Ήταν η δεύτερη χρήση της περιοχής του αεροδρομίου της Αλεξανδρούπολης για ΝΑΤΟϊκούς σκοπούς, και μάλλον κρίθηκε πως αυτό θα είναι το μέλλον του.

Έτσι διαβάζουμε πως συμφωνήθηκε να δημιουργηθεί επί τόπου μια μόνιμη βάση συναρμολόγησης και αποσυναρμολόγησης ελικοπτέρων (υπάρχει στην Ευρώπη άλλη μία, στη Γερμανία), σχέδιο στο οποίο αναφέρθηκε και η εμπλοκή της κορυφαίας αμερικανικής εταιρείας TESLA.

Όλα γίνανε με ταχύτατες διαδικασίες που διευκολύνθηκαν από τις επιτόπιες επισκέψεις των στελεχών της Πρεσβείας των ΗΠΑ και μάλλον το θέμα πρέπει να έχει τελειώσει. Σχεδόν ταυτόχρονα ξεπήδησε και το θέμα για την δημιουργία στον χώρο του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης μιας μόνιμης βάσης των ΗΠΑ, όπως της Σούδας.

Η είδηση διέρρευσε από δημοσιογράφους που συνόδευσαν τον Αλέξη Τσίπρα στο ταξίδι του στην Αμερική και την επιβεβαιώνουν όσα είπε ο Πρέσβης Τζέφρυ Πάιατ, στο 1ο Ενεργειακό Φόρουμ στην πρωτεύουσα του Έβρου αλλά και στο 7o συνέδριο «Navigator 2017, The Shipping Decision Makers Forum» (Πειραιάς, 3/11), για την στρατηγική αξία της περιοχής.  Ο ίδιος ο Π. Καμμένος ερωτηθείς απάντησε πως γίνονται συζητήσεις για ένα «κέντρο εκπαίδευσης και συντήρησης ελικοπτέρων» για το οποίο ερευνώνται διάφορες θέσεις εγκατάστασης («Ριζοσπάστης», 3/11).

Κοντολογίς είμαστε προ της δημιουργίας μιας μόνιμης στρατιωτικής βάσης των ΗΠΑ στην Αλεξανδρούπολη, με άγνωστη ακόμη την ακριβή αποστολή της. Βεβαίως καθένας αντιλαμβάνεται ότι αυτή εντάσσεται στον ευρύτερο σχεδιασμό για έλεγχο της βαλκανικής ενδοχώρας και κατά της ρωσικής ενεργειακής (και άλλης) διείσδυσης.

Οι κάθετοι άξονες της Εγνατίας, η σιδηροδρομική γραμμή που ανακοίνωσαν Τσίπρας και Μπορίσωφ, οι αγωγοί ΤΑΡ – IGB δυτικών συμφερόντων, ο σταθμός LNG που ανακοινώθηκε ότι θα διεκπεραιώνει αμερικανικό σχιστολιθικό αέριο, η αναμενόμενη ιδιωτικοποίηση του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης, όλα εντάσσονται στον ανωτέρω σχεδιασμό. Πόσο μάλλον που μια ενδεχόμενη απώλεια της Τουρκίας θα καταστήσει έτι δυσχερέστερο τον έλεγχο των εξελίξεων στην περιοχή.

Για τις ΗΠΑ τα οφέλη είναι προφανή, το ερώτημα αναφύεται για μας: εξυπηρετεί τα ελληνικά συμφέροντα η εγκατάσταση μιας αμερικανικής βάσης στη Θράκη; Εκ πρώτης όψεως η απάντηση είναι θετική, αφού όλοι αντιλαμβάνονται ότι στη δυσχερή θέση που βρισκόμαστε ως χώρα χρειαζόμαστε συμμαχίες, ενδεχομένως και με την επιτόπια παρουσία τους. Η αμερικανοτουρκική κρίση φαίνεται να βαθαίνει και, λογικά, όσο παγιώνεται τόσο μας ευνοεί. Γιατί λοιπόν να έχουμε ενδοιασμούς προκειμένου να ταυτιστούμε με την υπερατλαντική σύμμαχο; Θα απαριθμήσουμε τρεις λόγους κατωτέρω.

Τα συμφέροντα των ΗΠΑ μεταβάλλονται και η σημερινή σχιζοφρενική κατάσταση στα κλιμάκια εξουσίας της υπερδύναμης δεν εγγυώνται καμμία σταθερότητα (βλ. και την εγκατάλειψη των Κούρδων).

Το δε καθεστώς στην Τουρκία είναι προσωποπαγές και μια έκλειψη από το προσκήνιο της προσωπικότητας του Ταγίπ Ερντογάν μπορεί εύκολα να αλλάξει όλο το πλαίσιο των τουρκοαμερικανικών σχέσεων. Αλλά κι αν ακόμη επίκειται μια σύγκρουση της Δύσης με την Τουρκία για λόγους που αφορούν εκείνους, μας συμφέρει να εκτεθούμε ακόμη περισσότερο, όντας στην πρώτη γραμμή;

Είναι φανερό πως η δυτική υστερία κατά της Ρωσίας συνεχίζεται, παρά την είσοδο του Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Η δε δημιουργία αμερικανικής βάσης στη Θράκη στοχεύει σαφώς στην υπονόμευση της ρωσικής επιρροής στην Βαλκανική, πόσο μάλλον σε έναν χώρο όπου διακυβεύεται και μια μετατόπιση της Τουρκίας.

Εμείς, ως Ελλάς, έχουμε συμφέρον να στραφούμε ολόπλευρα εναντίον της Μόσχας; Ακόμα και στα ψυχροπολεμικά χρόνια βάζαμε κάποια αυγά στο ρωσικό καλάθι (ιδίως …κυπραίικα), μπορούμε τώρα να το αφήσουμε άδειο; Κι αυτά που ήδη βάλαμε μέσω των σχέσεων του δήμου Αλεξανδρούπολης με τους Ρώσους;

Εν προκειμένω μιλάμε για μιαν εγκατάσταση όχι σε οποιανδήποτε περιοχή της χώρας αλλά στην πιο κρίσιμη: με το μεγαλύτερο μέρος του Στρατού μας μπροστά στα ελληνοτουρκικά σύνορα και με την παρουσία μιας μειονότητας που ο αλυτρωτισμός δεν της είναι άγνωστος.

Ο εύκολος αντίλογος είναι πως ούτως ή άλλως δεν έχουμε κάτι να χάσουμε και «τι θα πάθουμε από μια αμερικανική βάση», όταν οι δυνατότητες που έχουν οι σύμμαχοί μας είναι ήδη γνωστές. Είναι όμως σήμερα απεριόριστες; Δεν θα αποκτήσουν πρόσθετες δυνατότητες πληροφόρησης αλλά και παρέμβασης όντας επί τόπου; Θυμίζω μόνο τον ρόλο της βάσης του Ιντσιρλίκ στο πραξικόπημα του 2016 κατά του Ερντογάν, ακόμη κι εκεί, σε μια χώρα δηλαδή όπου κάποιος έλεγχος ήταν υποτίθεται εφικτός…

Εν κατακλείδι, συμμεριζόμαστε την πεποίθηση πως η αμερικανική παρουσία στην περιοχή δια των επενδύσεων είναι απολύτως ευπρόσδεκτη. Όταν όμως μιλάμε για μόνιμες  στρατιωτικές εγκαταστάσεις, εκεί αλλάζει το πράγμα και δεν μπορούμε έτσι απλά να τα αφήσουμε όλα στην διακριτική ευχέρεια κάποιου ξένου, όποιος κι αν είναι αυτός. Και η απόφαση που θα ληφθεί σήμερα δεν θα μπορεί να ανατραπεί εύκολα στο μέλλον, δεν μπορεί επομένως να ληφθεί επιπόλαια.

Με δεδομένη λοιπόν την ελλαδική αδυναμία ελέγχου ενός αυριανού παράγοντα τέτοιας ισχύος και δίχως να έχουμε ακόμη λάβει κανένα απτό – οικονομικό, έστω – αντάλλαγμα για την ταύτισή μας με την (εγκληματική) πολιτική των ΗΠΑ, η αισιοδοξία των κυβερνητικών κύκλων φαίνεται ακατανόητη. Και βέβαια δεν αναφερόμαστε διόλου στην «αριστερή» ιδεολογία τους, ας κρατήσουμε ένα επίπεδο σοβαρότητας στην ανάλυση…