Παρέμβαση του πρωθυπουργού Α. Τσίπρα στο 19ο Διεθνές Οικονομικό Φόρουμ της Αγίας Πετρούπολης (video)

Θέλω να ευχαριστήσω τους διοργανωτές για την άκρως τιμητική πρόσκληση να συμμετάσχω σε αυτό το σπουδαίο γεγονός στο Διεθνές Οικονομικό Forum της Αγίας Πετρούπολης.

Βέβαια, ξέρω ότι πολλοί θα αναρωτιούνται γιατί σήμερα βρίσκομαι εδώ και δεν είμαι στις Βρυξέλλες να διαπραγματεύομαι. Εν τούτοις, βρίσκομαι εδώ, ακριβώς, διότι θεωρώ πως ο ρόλος μιας χώρας που θέλει να δει, να διερευνήσει τις δυνατότητες να πετύχει, είναι να μπορεί να έχει μια πολυδιάστατη πολιτική και σε ό,τι αφορά τις σχέσεις της με χώρες που σήμερα παίζουν καθοριστικό ρόλο στις παγκόσμιες οικονομικές εξελίξεις.

Ο οικονομικός κόσμος που αναδύθηκε μέσα από την παγκόσμια κρίση που ξέσπασε το 2008 είναι ένας κόσμος πολύ διαφορετικός.

Εμείς στην Ευρώπη είχαμε για καιρό την ψευδαίσθηση ότι είμαστε το κέντρο του κόσμου, ο ομφαλός της γης και συνεχίζαμε να βλέπουμε και να υπολογίζουμε μόνο από τα όρια της γειτονιάς μας και ως την άλλη πλευρά του Ατλαντικού.

Το οικονομικό κέντρο βάρους του πλανήτη, όμως, έχει ήδη μετατοπισθεί.

Νέες αναδυόμενες δυνάμεις διαδραματίζουν ολοένα και σημαντικότερους ρόλους σε οικονομικό και γεωπολιτικό επίπεδο.

Γενικότερα, οι διεθνείς σχέσεις αποκτούν έναν ολοένα και πιο πολυπολικό χαρακτήρα.

Ο ρόλος των G20, η αναβάθμιση των διαδικασιών περιφερειακής συνεργασίας στην Ασία, στην Λατινική Αμερική, στην Αφρική καθώς και η ενίσχυση της συνεργασίας των χωρών BRICS αποτελούν έναν αδιάψευστο μάρτυρα του αναδυόμενου νέου οικονομικού κόσμου.

Παράλληλα, η Ευρασιατική Ένωση, αυτό το σχετικά νέο εγχείρημα περιφερειακής οικονομικής ολοκλήρωσης, αποτελεί δυνητικά ένα ακόμη παράδειγμα νέων δομών παραγωγής πλούτου και οικονομικής ισχύος.

Ωστόσο, αυτές οι αλλαγές δεν οδηγούν από μόνες τους ούτε σε έναν πιο ειρηνικό, ούτε σε έναν πιο σταθερό κόσμο.

Οι παλιές σημαντικές κοινωνικές προκλήσεις παραμένουν, η φτώχεια, η ανεργία και η κοινωνική περιθωριοποίηση, ενώ περιφερειακές συγκρούσεις, κρίσεις και εντάσεις επιτείνονται. Στην Μέση Ανατολή, στην Αφρική, στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας.

Και υπό αυτή την έννοια, το μεγάλο διακύβευμα της νέας εποχής είναι αν η μετατόπιση του οικονομικού κέντρου βάρους του πλανήτη θα γεννήσει νέες δυνατότητες για την αντιμετώπιση των διεθνών κοινωνικών προκλήσεων και ανισοτήτων ή θα επιταχύνει την ανεξέλεγκτη πορεία της παγκόσμιας οικονομίας, που ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζακ Ντελόρ είχε εύστοχα χαρακτηρίσει «οικονομία-καζίνο», και μάλιστα λίγο πριν τη παταγώδη κατάρρευση του 2008.

Ειδικότερα για το παλιό οικονομικό κέντρο, για την Ευρώπη, για το Δυτικό κόσμο, το διακύβευμα είναι αν θα καταφέρει να ανταποκριθεί θετικά στις νέες προκλήσεις οικοδομώντας γέφυρες συνεργασίας προς τον αναδυόμενο κόσμο ή θα μείνει προσηλωμένο σε παλιά δόγματα, υψώνοντας νέα τείχη γεωπολιτικών αντιπαραθέσεων.

Η κρίση, για παράδειγμα στην Ουκρανία, άνοιξε μια νέα πληγή αποσταθεροποίησης, στην καρδιά της Ευρώπης,  και υπό αυτή την έννοια είναι κακός οιωνός για τις διεθνείς εξελίξεις. Αντί της μεγαλύτερης οικονομικής και πολιτικής συνεργασίας στην περιοχή, άνοιξε ένας νέος κύκλος αναβίωσης ενός παρωχημένου Ψυχρού Πολέμου. Που μας οδηγεί σε έναν φαύλο κύκλο επιθετικής ρητορικής, στρατιωτικοποίησης και εμπορικών κυρώσεων.

Ο φαύλος κύκλος αυτός, πρέπει να σταματήσει το γρηγορότερο δυνατόν και οι διπλωματικές πρωτοβουλίες προς αυτήν την κατεύθυνση, προς την κατεύθυνση της εφαρμογής της Συμφωνίας του Μινσκ,  είναι πολύτιμες και πρέπει να υποστηριχθούν.

Η χώρα μου, η Ελλάδα βρίσκεται στο γεωγραφικό κέντρο πολλών εξ αυτών των κρίσεων και εντάσεων, διατηρώντας ωστόσο τον ρόλο της, ως πόλου σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή. Παράλληλα, ως χώρα ευρωπαϊκή, μεσογειακή και βαλκανική και ως χώρα της ευρύτερης παρευξείνιας γειτονιάς, επιδιώκει να αποτελέσει μια γέφυρα συνεργασίας για την περιοχή της. Να καταστεί ένας κόμβος επενδύσεων, εμπορίου, ενεργειακής συνεργασίας, μεταφορών, τουρισμού, πολιτιστικών και μορφωτικών ανταλλαγών στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων.

Στο πλαίσιο αυτό, σκοπεύουμε να αξιοποιήσουμε την συμμετοχή μας σε όλους τους διεθνείς οργανισμούς στους οποίους είμαστε μέλη, ως ευρωπαϊκή χώρα.

Αλλά, ταυτόχρονα, με εφαλτήριο αυτή μας τη θέση, και πάντα σεβόμενοι τις δεσμεύσεις μας, θα επιδιώξουμε ενεργά να καταστούμε γέφυρα συνεργασίας τόσο στην περιοχή μας όσο και πέρα από αυτήν, με παραδοσιακούς μας φίλους, όπως η Ρωσία, αλλά και με νέους παγκόσμιους και περιφερειακούς οργανισμούς.

Ασφαλώς, όλοι το γνωρίζετε, τώρα, αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στη μέση μιας μεγάλης φουρτούνας. Αλλά είμαστε ένας λαός της θάλασσας που ξέρει να βγαίνει από φουρτούνες και κυρίως δεν φοβάται να ανοιχτεί σε μεγάλα πελάγη, σε καινούργιες θάλασσες προκειμένου να φτάσει σε νέα και πιο ασφαλή λιμάνια.

Φίλες και φίλοι,

Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε εμείς και οι εταίροι μας στην Ε.Ε. βγαίνει βαθειά μέσα από τις εξελίξεις που σας περιέγραψα. Η Ε.Ε., της οποίας η Ελλάδα είναι μέλος, οφείλει να ξαναβρεί το δρόμο της γυρνώντας πάλι πίσω στις καταστατικές της αρχές και διακηρύξεις. Στην αλληλεγγύη, τη δημοκρατία, την κοινωνική δικαιοσύνη.

Με την εμμονή σε πολιτικές λιτότητας και διάρρηξης της κοινωνικής συνοχής που εντείνουν την ύφεση, αυτό δυστυχώς, είναι αδύνατον.

Ας μην γελιόμαστε: το λεγόμενο ελληνικό πρόβλημα, δεν είναι ελληνικό πρόβλημα. Είναι ευρωπαϊκό πρόβλημα. Το πρόβλημα δεν λέγεται Ελλάδα. Το πρόβλημα λέγεται Ευρωζώνη και αφορά την ίδια τη δομή της.

Και το ζήτημα είναι εάν η Ε.Ε. θα ξαναδώσει χώρο στην ανάπτυξη, στην κοινωνική συνοχή, στην ευημερία. Αν θα δώσει χώρο σε πολιτικές αλληλεγγύης αντί σε πολιτικές επιβολής αδιέξοδων και αποτυχημένων προγραμμάτων.

Αγαπητοί φίλοι,

Ο νέος αναδυόμενος πολυπολικός κόσμος θα είναι πραγματικά νέος αν κατορθώσει να απαλλαγεί από τα δεινά και τις αμαρτίες του κόσμου που υποχωρεί. Αλλά αυτό δεν γίνεται, ποτέ στην Ιστορία δεν έγινε, χωρίς γενναίες αποφάσεις. Δεν μπορούμε να προχωρήσουμε σ’ αυτόν τον νέο κόσμο, κουβαλώντας τα λάθη του παλιού στις αποσκευές μας. Αλλιώς, θα είμαστε καταδικασμένοι να τα επαναλάβουμε και να συνεχίζουμε να αποτυγχάνουμε, ενώ το ζήτημα για εμάς είναι πλέον να αλλάξουμε για να πετύχουμε. Να συναντήσουμε καινούργιες προκλήσεις και να τις κατακτήσουμε. Σας ευχαριστώ θερμά.