Παγιώνεται η πολιτική αστάθεια στην Βουλγαρία. Του Νικολάου Μέρτζου

Τα αποτελέσματα των προώρων εκλογών στη Βουλγαρία την Κυριακή 26 Μαρτίου 2017 παρατείνουν την εγγενή πολιτική αστάθεια της χώρας όπου σε διάστημα συντομότερο της τετραετίας από το 2013 ανήλθαν και έπεσαν επτά κυβερνήσεις. Ανέδειξαν επίσης πάλι την μόνιμη αντίφαση των σχέσεών της με την Τουρκία η οποία επιχειρεί να αναδειχθεί ρυθμιστής της πολιτικής σκηνής στη Σόφια με όργανο το κόμμα της ισχυρής τουρκικής μειονότητας, ενώ ταυτόχρονα ελέγχει τις ροές των μυριάδων προσφύγων/μεταναστών και τους υπό μελέτη αγωγούς φυσικού αερίου προς τη χώρα. Όσοι Βούλγαροι ζουν μόνιμα στο εξωτερικό, ψήφισαν σε 371 εκλογικά τμήματα που λειτούργησαν συνολικά σε ξένες χώρες. Στους εκλογικούς καταλόγους του εξωτερικού είχαν εγγραφεί 45.000 πολίτες. Οι 19.000 στην Τουρκία. Οι επόμενοι είναι 5.300 στο Ηνωμένο Βασίλειο, 3.000 στην Ισπανία, 2.800 στις ΗΠΑ, 2.750 στη Γερμανία και 1.418 στην Ελλάδα.

Το μεσημέρι της 27ης Μαρτίου η Κεντρική Εκλογική Επιτροπή ανακοίνωσε στο 99,98% των εγκύρων ψηφοδελτίων ότι έλαβαν: GERB 32,66%, Σοσιαλιστές BSP 27,19%, τουρκικό κόμμα DPS 9,07%, Ενωμένοι Πατριώτες 8,99% και Volya 4,15%. Άλλα τέσσερα κόμματα βρέθηκαν κάτω από το 4% και δεν μετέχουν στη Βουλή. Πρώτο κόμμα αναδείχθηκε το GERB σε 21 περιφέρειες, δεύτερο το BSP σε έξι και το DPS στις υπόλοιπες τρεις όπου οι περισσότεροι κάτοικοι είναι Τούρκοι. Δεν ανακοινώθηκε επίσημα ο ακριβής αριθμός των βουλευτών, που εκλέγει κάθε κόμμα αλλά υπολογίζεται ότι σε σύνολο 240 το κεντροδεξιό GERB υπό τον προηγούμενο Πρωθυπουργό Μπόρις Μπορίσοφ εκλέγει 99, το Σοσιαλιστικό 88-87, το DPS της τουρκικής μειονότητος 27 και ο συνασπισμός των εθνικιστών Ενωμένοι Πατριώτες 27-26. Οι Σοσιαλιστές απορρίπτουν σύμπραξη με το GERB το οποίο, για να κυβερνήσει, είναι υποχρεωμένο να στηριχθεί είτε στους Ενωμένους Πατριώτες είτε στο τουρκικό DPS. Και οι δύο επιλογές ενεργοποιούν μια ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια της χώρας. Σημειωτέον ότι, πριν λίγους μόλις μήνες, το Δημοψήφισμα εξέλεξε Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον υποψήφιο των Σοσιαλιστών αντιπτέραρχο Ρούμεν Ράντεφ οπότε ο Πρωθυπουργός Μπόρις Μπορίσοφ και προκηρύχθηκαν οι πρόωρες εκλογές.

Η μόνιμη πια πολιτική αστάθεια στη Βουλγαρία και το εκρηκτικό αδιέξοδο στα Σκόπια κατά μήκος των βορείων ελληνικών συνόρων, δημιουργούν επικίνδυνο κενό ισχύος το οποίο απειλεί εν δυνάμει τα θεμελειώδη συμφέροντα και την γεωπολιτική ασφάλεια της Ελλάδος σε μια κρίσιμη περίοδο που η Ευρωπαϊκή Ένωση παραπαίει και οι Ηνωμένες Πολιτείες τελούν σε πλήρη ασάφεια στρατηγικής υπό τον απρόβλεπτο Πρόεδρό τους Ντόναλντ Τραμπ. Το τοπίο στην ομίχλη συμπληρώνει ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν, εξίσου απρόβλεπτος αλλά ορατά επιθετικός, επιδεικτικά υπεροπτικός και επικίνδυνα μεγαλομανής. Δεν έκρυψε ποτέ, άλλωστε, ότι θεωρεί «οθωμανικό στρατηγικό διάδρομο» τα Βαλκάνια όπου ήδη η Τουρκία κατέχει θέσεις υψηλής στρατηγικής σημασίας υπό την σημαία του Ισλάμ.

Μουσουλμάνοι είναι το 88% του πληθυσμού στο Κόσοβο, το 75% στην Αλβανία, το 48% στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, το 34% στα Σκόπια, το 17,7% στο Μαυροβούνιο, το 15,5% στη Βουλγαρία και το 4,5% στη Σερβία. «Μεγάλος Αδελφός» του ο Ερντογάν. Με όχημα την θρησκεία βαίνει στα Βαλκάνια η τουρκική οικονομία. Κατά την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα, σύμφωνα με το τουρκικό υπουργείο Οικονομικών, οι τουρκικές εξαγωγές στα Βαλκάνια αυξήθηκαν γεωμετρικά ως εξής: Βοσνία 875%, Κόσοβο 390%, Σκόπια 232%.

Στην Αλβανία η Τουρκία διαθέτει επενδύσεις 2,7 δισεκατομμύρια δολάρια, 296 επιχειρήσεις και πολεμικό ναύσταθμο στον Αυλώνα. Στα Σκόπια κυριαρχεί. Η κολοσσιαία τουρκική TAV Airports Holding διαχειρίζεται τα δύο μοναδικά αεροδρόμια «Μέγας Αλέξανδρος» της πρωτεύουσας και «Απόστολος Παύλος» της Αχρίδας και τον μοναδικό Εμπορευματικό Αερολιμένα στο Στιπ που διακινεί τις τουρκικές εξαγωγές στην ευρύτερη περιοχή. Η τουρκική Τράπεζα Χάλκ εξαγόρασε την Εξαγωγική-Πιστωτική Τράπεζα των Σκοπίων. Με το Μορφωτικό Ίδρυμά της διδάσκει στα σχολεία την τουρκική γλώσσα και το Κοράνι. Αναστηλώνει τα παλαιά οθωμανικά τεμένη και κτίζει δεκάδες νέα. Μέσα σε δέκα χρόνια έχουν ανεγερθεί περισσότερα από 300 νέα τζαμιά -τα 12 νέα στην πρωτεύουσα Σκόπια όπου λειτουργούν 27 τζαμιά και μόνον 15 εκκλησίες.

Στη Βουλγαρία η Άγκυρα επηρεάζει την εύθραυστη πολιτική σταθερότητα με το κόμμα της τουρκικής μειονότητας. Αλλά δεν περιορίζεται στην απλή επιρροή. Στις 21/2/2013 ο Πρωθυπουργός της Βουλγαρίας Μπορίσοφ κατήγγειλε στη Βουλή: «Η Κρατική Ασφάλεια και η κυβέρνηση γνωρίζαμε ότι το οργανωμένο έγκλημα σχεδίαζε την δολοφονία μου και ηθικός αυτουργός του σχεδίου είναι ο Αχμέτ Ντογκάν». Ο Ντογκάν ήταν τότε ο ηγέτης του τουρκικού κόμματος. Προηγήθηκαν τρομοκρατικές ενέργειες ισλαμιστών. Τον Οκτώβριο 2010 ο Βούλγαρος υπουργός Εσωτερικών ανακοίνωσε: «Στη Νότια Βουλγαρία βρέθηκαν πολλές αποδείξεις για την ύπαρξη πυρήνων εξτρεμιστικού Ισλάμ στην οργάνωση Al Waqf al Islami. Τα βιβλία, τις μπροσούρες και τα κεφάλαια έστειλαν μουσουλμανικές οργανώσεις του εξωτερικού». Το βουλγαρικό σκέλος της οργάνωσης εδρεύει στην Κωνσταντινούπολη. Τον Ιούλιο 2012, βόμβα ανατίναξε λεωφορείο Ισραηλινών τουριστών στο Μπουργκάς με πολλά θύματα. Διαπιστώθηκε μετά ότι την επίθεση η ισλαμική οργάνωση Χεζμπολάχ.

Το κόμμα της τουρκικής μειονότητας αποτελεί ισχυρό μοχλό της Άγκυρας που επεμβαίνει ανοικτά στην πολιτική ισορροπία της Βουλγαρίας. Αλλεπάλληλα σχετικά επεισόδια δημοσιεύθηκαν φέτος παραμονές των εκλογών.

17.3.2017 Δύο Τούρκοι πολίτες απελαύνονται διότι θεωρούνται απειλή για την ασφάλεια της χώρας. Ο υπηρεσιακός Πρωθυπουργός δηλώνει: «Έχουν ληφθεί μέτρα για να αποτραπούν πιθανές παρεμβολές της Τουρκίας στις εκλογές». Την επομένη ο Πρόεδρος Ρούμεν Ράντεφ δήλωσε: « Η Ε.Ε. πρέπει να λάβει σαφή θέση για την παρέμβαση της Τουρκίας στη Βουλγαρία. Η Βουλγαρία θέλει να αναπτύξει σχέσεις ισχυρής γειτονίας με την Τουρκία, αλλά οι παρεμβάσεις της στις εκλογές μας είναι απολύτως απαράδεκτες».

20.3.2017 Ο Πρόεδρος Ρούμεν Ράντεφ κάλεσε σε έκτακτη συνεδρίαση τις Ειδικές Υπηρεσίες με θέμα την επιδείνωση των σχέσεων με την Τουρκίας.

22.3.2017 Η Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας (DANS) συνέλαβε δύο Τούρκους με την κατηγορία ότι «δημιουργούν αντιβουλγαρικό κλίμα σε περιοχές με μικτό πληθυσμό». Μια εβδομάδα ενωρίτερα είχε απελάσει άλλους τρεις. Την ίδια μέρα ο Αντιπρόεδρος της υπηρεσιακής κυβέρνησης Στέφαν Γιάνεφ ανακοίνωσε πως λεωφορεία μεταφέρουν οργανωμένα ψηφοφόρους από την Τουρκία. Την επομένη ο Διευθυντής των Υπηρεσιών Ασφαλείας και Πληροφοριών Μιχαήλ Κωνσταντίνοφ δήλωσε ότι «ξένοι προσπαθούν να αναμιχθούν στα εσωτερικά της χώρας». Αυθημερόν Βούλγαροι διαδηλωτές αποκλείουν τους συνοριακούς σταθμούς με την Τουρκία από όπου έρχονται καραβάνια με ψηφοφόρους της τουρκικής μειονότητας. Δημιουργείται τόσο έκρυθμη κατάσταση ώστε την επομένη ο υπηρεσιακός Πρωθυπουργός Ογκνιάν Γκερντζίκοφ συγκαλεί μια επείγουσα σύσκεψη με τον υπουργό Εσωτερικών, τον Διευθυντή της Υπηρεσίας Εθνικής Ασφαλείας και τον Γενικό Εισαγγελέα. Επακολουθούν εκκλήσεις ηρεμίας.

23/3/17 Ο Πρόεδρος Ερντογάν εξαπέλυσε σφοδρή επίθεση στη Βουλγαρία, την οποία κατηγόρησε ότι καταπιέζει την τουρκική μειονότητα εν όψει των εκλογών και καταπατά το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Ο Βούλγαρος Πρόεδρος του απάντησε: «Η Βουλγαρία δεν δίνει ούτε δέχεται μαθήματα Δημοκρατίας, ιδιαίτερα από χώρες που δεν σέβονται το Κράτος Δικαίου».

Ωστόσο, το τουρκικό DPS εξελέγη τρίτο κόμμα και την Κυριακή των εκλογών ο ηγέτης του Μουσταφά Καρανταή δήλωσε αλαζονικά: «Το κόμμα μου ελπίζει ότι το GERB έχει πάρει το μάθημά του από τις προηγούμενες κυβερνητικές θητείες του».

Οι εξελίξεις στη γειτονική μας χώρα ενδιαφέρουν εξαιρετικά την Ελλάδα διότι, εκτός από το απειλητικό κενό ισχύος κατά μήκος όλων των βορείων ελληνικών συνόρων, οι σχέσεις Ελλάδος-Βουλγαρίας ανήλθαν προοδευτικά στο υψηλό επίπεδο μιας στρατηγικής συμμαχίας τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια.