Οι «27» συμφώνησαν για το προσχέδιο συμπερασμάτων που αφορά την στάση της ΕΕ έναντι της Τουρκίας.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές από τις Βρυξέλλες, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατόρθωσαν να έρθουν σε συμφωνία λίγο πριν τις 02:00 τα ξημερώματα για τη διαχείριση του ζητήματος με την Τουρκία, καθώς και για την επιβολή κυρώσεων στη Λευκορωσία για τη νοθεία στις προεδρικές εκλογές.
Οι «27» συμφώνησαν για το προσχέδιο συμπερασμάτων που αφορά την στάση της ΕΕ έναντι της Τουρκίας.
Οι ηγέτες θα συνεχίσουν το πρωί στις 10:30 (ώρα Ελλάδος) τη δεύτερα μέρα της Συνόδου Κορυφής.
Τι αναφέρει το νέο προσχέδιο Μισέλ
Ο Σαρλ Μισέλ παρέδωσε αργά το βράδυ της Πέμπτης (1/10) ένα νέο προσχέδιο συμπερασμάτων για την Τουρκία στις 27 αντιπροσωπείες. Το νέο κείμενο βασίζεται στα δύο προηγούμενα και προσθέτει την καταδίκη της ΕΕ για τις παράνομες τουρκικές γεωτρήσεις εντός της κυπριακής ΑΟΖ.
Αναφέρει πως η ΕΕ «είναι πλήρως δεσμευμένη στην επίλυση του Κυπριακού», διατηρεί τη φράση για «χρήση όλων των μέσων» σε περίπτωση μονομερών ενεργειών της Τουρκίας, δεσμεύει το Συμβούλιο για αποφάσεις ως το Δεκέμβρη και περιλαμβάνει την ελληνική φράση για «οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και των αποκλειστικών οικονομικών ζωνών».
Επίσης, στο νέο προτεινόμενο κείμενο τονίζεται πως η ΕΕ «καλεί την Τουρκία να ξεκινήσει διάλογο με στόχο την επίλυση όλων των θαλάσσιων διαφορών με την Κύπρο» και σημειώνει ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο «παραμένει πλήρως δεσμευμένο για μια συνολική διευθέτηση του Κυπριακού».
Εάν άλλο σημείο που έχει γίνει διόρθωση, είναι η διατύπωση που αναφέρει πως «σε περίπτωση ανανεωμένων μονομερών ενεργειών ή προκλήσεων κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, η ΕΕ θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα και τις επιλογές που έχει στη διάθεσή της, συμπεριλαμβανομένων σύμφωνα του άρθρου 29 της Συνθήκης της ΕΕ και του άρθρου 215 που αναφέρεται στη Συνθήκη Λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), προκειμένου για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και τα συμφέροντα των κρατών μελών της», αναφερόμενη σε τυχόν κυρώσεις, αν και δεν γίνεται αναφορά της λέξης.
Το νέο προσχέδιο καταργεί επίσης μια προηγούμενη αναφορά ότι πρέπει να αντιμετωπιστεί η κατανομή των πόρων υδρογονανθράκων στην Κύπρο, ενώ τονίζεται πως «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και θα επανέλθει αναλόγως και θα λάβει αποφάσεις, ανάλογα με την περίπτωση, το αργότερο κατά τη σύνοδό του του Δεκεμβρίου».
Επίσης συμφώνησαν να επιβληθούν κυρώσεις σε αυτούς που ευθύνονται για την καταστολή στη Λευκορωσία, δήλωσαν στο Γαλλικό Πρακτορείο διπλωματικές πηγές. Οι κυρώσεις αφορούν περίπου 40 Λευκορώσους αξιωματούχους.
Προηγήθηκε διαπραγματευτικό θρίλερ
Αρχικά η ελληνική πλευρά δήλωσε ότι θέλει ακόμα πολύ δουλειά το αρχικό προσχέδιο με αποτέλεσμα να κατατεθεί δεύτερο προσχέδιο. Ούτε και αυτό ήταν ικανοποιητικό, με αποτέλεσμα αργά το βράδυ της Πέμπτης να πέσει στο τραπέζι και τρίτο προσχέδιο. Έκτακτη συνάντηση πραγματοποίησαν νωρίτερα, Μητσοτάκης – Αναστασιάδης – Μέρκελ – Μακρόν, το βράδυ της Πέμπτης. O κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας μιλώντας στην ΕΡΤ χαρακτήρισε σημαντική τη Σύνοδο Κορυφής που είναι σε εξέλιξη. Ανέφερε ότι το βασικό κείμενο που προτάθηκε δεν είναι αποδεκτό από την Ελλάδα γιατί δεν είναι ισορροπημένο. Χρειάζεται να οικοδομηθεί ένα σχέδιο συμπερασμάτων το οποίο θα έχει τουλάχιστον τέσσερις πυλώνες, όπως είπε και αναφέρθηκε στις ήπιες αναφορές για την Τουρκία που είχε το προσχέδιο.
Όπως έγινε γνωστό στο δείπνο των 27 ηγετών των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης σύμφωνα με ανάρτηση που έκανε στο τουίτερ ο εκπρόσωπος του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η συζήτηση ξεκίνησε με τα ζητήματα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και την υπόθεση του Αλεξέι Ναβάλνι ανέφερε ο Μπάρεντ Λέιτς.
Με όλα τα βέλη στη διαπραγματευτική τους φαρέτρα, Ελλάδα και Κύπρος προσήλθαν στη διήμερη Σύνοδο Κορυφής και προσβλέπουν όχι μόνο στην ενίσχυση των ερεισμάτων τους έναντι της τουρκικής παραβατικότητας, αλλά και σε ευρωπαϊκή αλληλεγγύη στην πράξη.
Αποτυπώνοντας τη στρατηγική της Αθήνας, ο Έλληνας πρωθυπουργός τονίζει ότι η ενεργοποίηση των κυρώσεων δεν είναι κάτι που επιθυμεί η ελληνική πλευρά, εντούτοις τα πάντα εξαρτώνται από τη στάση της Τουρκίας.
Όπως τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης: «Δυο είναι, πλέον, οι δρόμοι ανοίγονται μπροστά μας απέναντι στην Τουρκία. Ο ένας του διαλόγου και της διπλωματίας. Ο άλλος είναι η κλιμακούμενη ένταση που αναπόφευκτα, αργά ή γρήγορα, θα οδηγήσει στη λήψη μέτρων από την Ευρώπη σε βάρος της Τουρκίας. Η Ελλάδα έχει αποδείξει ότι θέλει τον πρώτο δρόμο».
Το μήνυμα που εκπέμπει η ελληνική πλευρά είναι σαφές. «Συνεργασία και καλή γειτονία ή ο δρόμος των μέτρων και των κυρώσεων».
«Η Τουρκία είναι εκείνη που δυσκολεύει τον εαυτό της», ήταν η χαρακτηριστική φράση ανώτατου κυβερνητικού αξιωματούχου. Η ΕΕ είναι διατεθειμένη να χρησιμοποιήσει όλα τα εργαλεία προκειμένου να προασπίσει τα συμφέροντά της, σημειώνουν οι Eυρωπαίοι ηγέτες.
«Ή θα υπάρξει αύξηση των εντάσεων κάτι το οποίο δεν επιθυμούμε ή θα υπάρξει αποκλιμάκωση και κινούμαστε προς εποικοδομητική σχέση. Αυτό είναι που θέλουμε», τονίζει η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, πρόεδρος της ευρωπαϊκής επιτροπής.
«Είμαστε εταίροι στο ΝΑΤΟ, εξαρτόμαστε ο ένας από τον άλλον όταν πρόκειται για θέματα μετανάστευσης και υποστήριξης στην Τουρκία για την αντιμετώπιση των πολλών προσφύγων που δέχεται, και πρέπει φυσικά να μειώσουμε τις εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο», δήλωσε κατά την άφιξή της η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ.
«Η αλληλεγγύη προς την Ελλάδα και την Κύπρο, θέλω να είμαι πολύ ξεκάθαρος, αυτή η αλληλεγγύη είναι αδιαπραγμάτευτη. Όταν ένα κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης δέχεται επίθεση ή απειλείται, όταν δεν σέβονται τα εδάφη του, είναι χρέος των Ευρωπαίων να δείξουν αλληλεγγύη», σχολίασε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε συναντήσεις με τους προέδρους της Κομισιόν και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στη διάρκεια των οποίων επανέλαβε τις πάγιες θέσεις της ελληνικής πλευράς για «συνέπεια και συνέχεια» στην αποκλιμάκωση της επιθετικής συμπεριφοράς της Άγκυρας.
Νέο «χτύπημα» από τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν, ώρες πριν από τη Σύνοδο Κορυφής, που μίλησε με απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς για Ελλάδα και Κύπρο, λέγοντας: «Όσο για την ΕΕ ως όμηρος της κακομαθημένης συμπεριφοράς της Ελλάδας και των ΕΚ έχει μετασχηματιστεί σε μια ρηχή, αναποτελεσματική και χωρίς νόμο δομή. Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα που προκλήθηκε στην περιοχή που να έχει επιλυθεί με την πρωτοβουλία της ΕΕ. Το αντίθετο».
Η έναρξη της έκτακτης Συνόδου, την οποία προκάλεσαν Ελλάδα και Κύπρος, συμπίπτει με τα 60 χρόνια από την ανακήρυξη της Ανεξαρτησίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να υπογραμμίζει την «αυτονόητη» συμπαράσταση στη Μεγαλόνησο.
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, με επιστολή του στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, τους καλεί να στηρίξουν μια δυναμική πολιτική απέναντι στην Τουρκία.
«Χρειάζεται να αποφασιστεί μηχανισμός ισχυρών κυρώσεων για την Τουρκία σε περίπτωση που συνεχίσει τις παραβιάσεις των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας και Κύπρου, αλλά και η προοπτική μιας ουσιαστικής θετικής ατζέντας εάν σεβαστεί το διεθνές δίκαιο», δήλωσε ο Αλέξης Τσίπρας.
Μηχανισμό στρατιωτικής απεμπλοκής μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας ανακοίνωσε το ΝΑΤΟ. Ο μηχανισμός είναι σχεδιασμένος να μειώσει τον κίνδυνο συμβάντων στην Ανατολική Μεσόγειο και περιλαμβάνει τη δημιουργία γραμμής συνεννόησης για να διευκολύνει την αποκλιμάκωση σε θάλασσα και αέρα.