Ο ΤΑΡ παραμένει στρατηγική προτεραιότητα της Βουλγαρίας

Για το ενδεχόμενο πλήρους διακοπής παροχής φυσικού αερίου από τη Ρωσία προετοιμάζεται η Ευρώπη, , όσο η Μόσχα και το Κίεβο δεν καταλήγουν σε μια οριστική συμφωνία σχετικά με την τιμή του φυσικού αερίου που πωλεί η Gazprom, το οποίο εκτιμάται ότι θα κρατήσει περίπου έξι μήνες.

Εκτιμάται ότι θα υπάρξουν ελλείψεις εφοδιασμού που ξεπερνούν το 40% προς το τέλος της περιόδου των έξι μηνών για τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, τη Σερβία και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Προβλήματα θα έχουν και η Λιθουανία, η Εσθονία και η Φινλανδία. Σε λίγο καλύτερη θέση θα είναι η Ουγγαρία και η Πολωνία.

Αυτή η προοπτική έχει προκαλέσει εκ νέου έντονη συζήτηση μεταξύ των ειδικών της ενέργειας στη Βουλγαρία που καλούνται να επιλέξουν ανάμεσα στον ρωσικό αγωγό αερίου «Νότιο Ρεύμα» και τον αγωγό αερίου του «Νοτίου Διαδρόμου – ΤΑΡ»

Το κόμμα GERB που κέρδισε τις περισσότερες ψήφους στις έκτακτες κοινοβουλευτικές εκλογές στη Βουλγαρία στις 5 Οκτωβρίου μπορεί στην πράξη να τερματίσει το σχέδιο του ρωσικού αγωγού. Τα έργα είναι παγωμένα και στην εξουσία έρχεται κόμμα, που παρόλο που υποστηρίζει το σχέδιο, θέτει τον όρο το σχέδιο να είναι εναρμονισμένο με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς.

Στη φάση αυτή η ΕΕ και η Ρωσική Ομοσπονδία δεν υποχωρούν από τις θέσεις τους – η Μόσχα θεωρεί, ότι ο αγωγός είναι διεθνές σχέδιο και δεν πρέπει να καλύπτει τις ευρωπαϊκές απαιτήσεις. Οι Βρυξέλλες όμως αναμένουν από τη ρωσική πλευρά να υποβάλει αίτηση για εξαίρεση από τους κανόνες του Τρίτου Ενεργειακού Πακέτου. Ο στόχος είναι η εσωτερική ενεργειακή αγορά της Ευρώπης να προσφέρει στους καταναλωτές της επιλογή από διάφορους προμηθευτές φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας .

Το Αζερμπαϊτζάν και η Ευρώπη πέτυχαν το δικό τους – άρχισε η υλοποίηση του σχεδίου του Νότιο Διαδρόμου Αερίου. Αυτή η σύντομη παραλλαγή του φιλόδοξου σχεδίου NABUCCO θα οριστικοποιηθεί το 2019 και περιλαμβάνει το σύστημα αγωγών αερίου ΤΑΝΑΡ-ΤΑΡ που αρχίζουν από το κοίτασμα αερίου Σαχ Ντενίζ στο Αζερμπαϊτζάν. Το αέριο θα περνά από τα εδάφη της Γεωργίας και Τουρκίας για να φτάσει στην Ελλάδα, Αλβανία και Ιταλία. Πρόκειται αρχικά για προμήθειες ύψους των 16 δις. κυβ. μ. φυσικού αερίου ετησίως, από τα όποια 6 δις. κυβ. μ, προορίζονται για τη Ρωσία και 10 δις για την Ευρώπη.

Εκ πρώτης όψεως δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος για τη Ρωσία από το σχέδιο του Νότιου Διαδρόμου Αερίου, επειδή οι προμήθειες αερίου από το Αζερμπαϊτζάν θα αρχίσουν στα τέλη του 2019 και θα καλύψουν μόλις το 20% από τις ανάγκες αερίου της Ευρώπης. Αυτή όμως είναι μία επιφανειακή προσέγγιση στην εκτίμηση του κινδύνου που αντιμετωπίζει η Ρωσική Ομοσπονδία λόγω του γεγονότος ότι στους προμηθευτές μπορούν να ενταχθούν και το Τουρκμενιστάν και Ιράν, το λιγότερο. Ενώ το Ιράν ως προς τα αποθέματα αερίου είναι σε δεύτερη θέση στον κόσμο μετά τη Ρωσία.

Επίσης σε μία πιο απόμακρη προοπτική, εάν μπλοκαριστεί το σχέδιο του αγωγού “Νότιο Ρεύμα” για εξαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου για την Ευρώπη, η ιδέα του σχεδίου “Nabucco” με συνδέσεις για τη Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουγγαρία και Αυστρία είναι απολύτως ρεαλιστική.

Οι προοπτικές για τη Βουλγαρία είναι καλές – η χώρα θα διαθέτει αέριο και μετά το 2019 και ήδη δεν θα είναι σε πλήρη εξάρτηση από τις προμήθειες ρωσικού φυσικού αερίου.