Ο Πέτρος Καψάσκης ομιλεί στα ιταλικά με ελληνικές λέξεις

Η Ελληνική γλώσσα η οποία ομιλείται και γράφεται επί τρεις χιλιάδες συναπτά έτη είναι το αφετηριακό συγκριτικό πλεονέκτημα που έχει η Ελλάδα στην άσκηση πολιτιστικής διπλωματίας.

H σπουδαιότητά της δεν έγκειται μοναχά στους αμέτρητους διαφορετικούς ελληνικούς λεκτικούς τύπους τους οποίους συναντά κανείς σε κάποιο ξενόγλωσσο ακαδημαϊκό βιβλίο αλλά στο γεγονός πως λέξεις όπως «Δημοκρατία», «Ποίηση», «Λόγος» ή «Σύστημα», εξηγούν την αιτία για την οποία συμβαίνουν ορισμένα πράγματα. Αυτό καθιστά την ελληνική γλώσσα εννοιολογική και την ξεχωρίζει από τις σημειολογικές γλώσσες.

Όταν για παράδειγμα ομιλούμε για τους ολυμπιακούς αγώνες το αγγλικό game ή το γαλλικό jeu δεν έχουν ουδεμία σχέση με τον ελληνικό όρο αγών η ρίζα του οποίου είναι από το άγω και το ηγούμαι, συγγενής λέξη με την λέξη αγωγή – αγωγός – παιδαγωγός. Επομένως η κύρια διαφορά παιχνιδιού και αγώνα είναι ότι ο τελευταίος δεν περιορίζεται στον σωματικό ανταγωνισμό αλλά στην ηθική εκγύμναση. Για τον λόγο αυτό αντί για κάποιο χρηματικό έπαθλο ή κάποια υλική ανταμοιβή οι αθλητές που συμμετείχαν στους Ολυμπιακούς αγώνες λάμβαναν ένα στεφάνι ελιάς.

Ας μην λησμονείται το γεγονός ότι οι ιδιότητες της Ελληνικής γλώσσας ώθησαν το πανεπιστήμιο Ιρβάιν της Καλιφόρνιας να αναλάβει την αποθησαύριση του πλούτου της. Επικεφαλής του προγράμματος τοποθετήθηκαν η γλωσσολόγος Ελληνίστρια Μακ Ντόναλι και οι καθηγητές της ηλεκτρονικής Μπρούνερ και Πάκαρι. Μιλώντας για αυτό ο καθηγητής Μπρούνερ είπε χαρακτηριστικά: Σε όποιον απορεί γιατί τόσα εκατομμύρια δολάρια για την αποθησαύριση των λέξεων της Ελληνικής απαντούμε πως πρόκειται για τη γλώσσα των προγόνων μας. Και η επαφή μας με αυτούς θα βελτιώσει τον πολιτισμό μας.

Προς επίρρωση του ανωτέρω επισημαίνεται πως το CNN, μέσω του προγράμματος Hellenic quest ηλεκτρονικής εκμάθησης της ελληνικής, μαθαίνει ηλεκτρονικά την ελληνική γλώσσα σε αγγλόφωνους και ισπανόφωνους. Το πρόγραμμα αυτό δημιουργήθηκε από την μεγάλη εταιρεία υπολογιστών APPLE της οποίας ο πρόεδρος John Scali είπε σχετικώς: “Αποφασίσαμε να προωθήσουμε το πρόγραμμα εκμαθήσεως της ελληνικής επειδή η κοινωνία μας χρειάζεται ένα εργαλείο που θα της επιτρέψει να αναπτύξει τη δημιουργικότητα της, να εισαγάγει καινούργιες ιδέες και να προσφέρει μέσα από το πνεύμα και τη γλώσσα των Ελλήνων περισσότερες γνώσεις από όσες ο άνθρωπος θα μπορούσε να ανακαλύψει μέχρι σήμερα”. Η μέθοδος διδασκαλίας συνίσταται στην προβολή πληροφοριών στην οθόνη του Η/Υ με ταυτόχρονη μετάδοση ήχου και κινούμενης εικόνας.

Επιμένω πολύ στη χρήση και την σημασία της γλώσσας στην άσκηση εξωτερικής πολιτικής, γιατί έχω την βαθιά πεποίθηση πως η γλωσσική και η εκπαιδευτική διείσδυση αποτελούν αυτό που οι Γάλλοι αποκαλούν «le chaval de Bataille» της πολιτιστικής διπλωματίας.

Το γεγονός πως η Ελληνική γλώσσα είναι ιδιαίτερα δημοφιλής και η εκμάθηση της γίνεται από χιλιάδες νέους των Βαλκανίων σε σχολεία και ιδιωτικά εκπαιδευτήρια αποδεικνύει περίτρανα την δυναμική που έχει η Ελλάδα στην περιοχή αλλά και τις ευκαιρίες που αυτό μπορεί να προσφέρει στον οικονομικό τομέα. Στο Βελιγράδι και στη Σόφια τα κέντρα εκμάθησης ελληνικών είναι γεμάτα μαθητές. Στα Τίρανα, το Αρσάκειο πρωτοστατεί στην εκπαίδευση των νέων που μαθαίνουν Ελληνικά παράγοντας πολιτισμικό έργο τεράστιας αξίας. Το ίδιο και στη Μολδαβία, που είναι η πιο φτωχή χώρα της Ευρώπης και οι νέοι μαθαίνουν Ελληνικά με απώτερο σκοπό μια καλύτερη ζωή στην Ελλάδα ή σε μια από τις χιλιάδες Ελληνικές επιχειρήσεις στα Βαλκάνια. Είμαι πεπεισμένος πως για να επιτύχει ένα οποιοδήποτε σχέδιο για την Οικονομική Ανασυγκρότηση των Βαλκανίων πρέπει πρωτίστως να επιτύχει η Πολιτιστική Ανασυγκρότηση των Βαλκανίων και σε αυτό η Ελλάδα μπορεί, αν το επιθυμεί, να διαδραματίσει ρόλο πρωταγωνιστικό.

Ένα παράδειγμα της ισχύς αλλά και της επιρροής της Ελληνικής γλώσσας σε διεθνές επίπεδο είναι η ομιλία στη Ρώμη του κ. Πέτρου Καψάσκη υποψ. Διδάκτωρ Πολιτιστικής Διπλωματίας,  με αφορμή την ομιλία του στη Ρώμη με τίτλο ”Ρώμη και Αθήνα οι αιώνιες πόλεις”. Ο κύριος Καψάσκης μιλήσε στα ιταλικά χρησιμοποιώντας μόνο Ελληνικές λέξεις. Ας δούμε ένα μικρό απόσπασμα.

Παραθέτουμε εδώ το κείμενο της ομιλίας

Il Nemico del Popolo e la Crisi Etica e’ una retorica contro l’epidemia dell’ omogeneita’. Il trionfo dell’ etica sulla mania di far polemica e’ l’apoteosi dello scetticismo critico che si trova in antitesi con la cachessia di quello ipocrita.”Il Nemico del Popolo”, e’ il titolo della mia tesi, e’ una metafora inspirata dal dramma di Henrik Ibsen. Il protagonista Dr. Stockmann e’ un autentico paradigma del anti-idolo; una figura eroica che si trova agli antipodi del sistema politico del periodo storico in cui vive.
La mia priorita’ non e’ di sintetizzare e/o analizzare le miriadi d’ agonie del protagonista del drama di Ibsen, bensi’ quella di usare il suo paradigma come un antidoto alla genesi del dogma laico e alla necrosi psichica e spirituale del ”cosmos” in cui viviamo oggi.
In sintesi, l’emfasi verra’ data alla metamorphosi sociale che avvera’ solo attraverso la metamorfosi della monade. In questa plethora di simboli ritrovιamo non solo il sintomo della crisi economica che ha stigmatizzato la nostra epoca, ma anche l’ ellipsis del pensiero critico che ha generato il carcinoma della ”Crisi Etica”. La scuola ha perso il suo ruolo e la pedagogia e’ diventata anemica. Il poema epico sembra un sindromo emetico e gli eroi ormai si possono incontrare solo nei cimiteri. Il simmetrico ha dato il suo posto al antisimmetrico e l’estetica e’ di moda paragonarla ad un’ idea eretica. Siamo caustici con l’eterogeneita’ perche’ ci piace vivere in armonia con gli epigoni dell’ omogeneita’ e della tirannia. L’ armonia e’ persa dentro l’ agonia e il pathos e’ diventato anomalia che porta l’uomo alla pseudo-idolatria, simbolo caratteristico della demonecrazia. La mania per l’effimero e l’estremo egoismo ci ha portato sull’ orlo dell’ anathema e del paralogismo. L’esodo dalla crisi non lo si trovera’ nel idiotismo bensi’ in ideali come l’ethos, il pathos e l’ antropocentrismo.

Ο Εχθρός του Λαού και η ηθική κρίση είναι μια ρητορική κατά της επιδημίας που έφερε η ομοιογένεια. Ένας θρίαμβος της ηθικής επί της μανίας για πολεμική, η αποθέωση της κριτικής σκέψης κατά της καχεξίας της υποκριτικής σκέψης. ”Ο Εχθρός του Λαού”, που είναι ο τίτλος της ομιλίας μου, είναι μια μεταφορά εμπνευσμένη από το δράμα του Ερρίκου Ίψεν. Ο πρωταγωνιστής, δρ. Στόκμαν, είναι το αυθεντικό παράδειγμα του αντι-ιδόλου, μια ηρωική φιγούρα που στέκει στον αντίποδα του πολιτικού συστήματος της εποχής του. Η προτεραιότητα μου δεν είναι να συνοψίσω ή να αναλύσω τις μυριάδες αγωνίες του πρωταγωνιστή του ιψενικού δράματος, αλλά να χρησιμοποιήσω το παράδειγμα του σαν αντίδοτο στη γέννηση στερεοτύπων και λαϊκών δογμάτων που σκοπό έχουν την νέκρωση της ψυχής του κόσμου στον οποίον ζούμε σήμερα. Εν συνόψει, η έμφαση θα δοθεί στη μεταμόρφωση της κοινωνίας μας που θα επέλθει μόνο δια της μεταμορφώσεως της μονάδας. Μέσα σε αυτή την πληθώρα συμβόλων δεν βρίσκουμε μόνο το σύμπτωμα της οικονομικής κρίσης που στιγμάτισε την εποχή μας αλλά και την έλλειψη της κριτικής σκέψης, η οποία γέννησε το καρκίνωμα της ηθικής κρίσης. Το σχολείο έχασε πια τον ρόλο του και η παιδαγωγία έγινε ανεμική. Το επικό ποίημα μετουσιώθηκε σε εμετικό σύνδρομο και οι ήρωες τώρα πια βρίσκονται μόνο στα κοιμητήρια. Το συμμετρικό έδωσε την θέση του στο αντισυμμετρικό και η αισθητική έγινε της μόδας να την παρομοιάζουμε με μια ιδέα αιρετική. Είμαστε καυστικοί με την ετερογένεια, καθώς μας αρέσει να ζούμε σε αρμονία με τους τυράννους επίγονους της ομοιογένειας. Η αρμονία χάθηκε μεσ’ στην αγωνία και το πάθος έγινε ανωμαλία που ωθεί τον άνθρωπο στην ειδωλολατρία χαρακτηριστικό σύμβολο της δαιμονοκρατίας. Η μανία για το εφήμερο και τον άκρατο εγωισμό μας έφερε το ανάθεμα και τον παραλογισμό. Η έξοδος από την κρίση δεν βρίσκεται στον ”ιδιωτισμό”, αλλά σε ιδέα όπως το ήθος, το πάθος και ο ανθρωποκεντρισμός.

Ο Πέτρος Δ. Καψάσκης είναι υποψήφιος διδάκτωρ Πολιτιστικής Διπλωματίας