Ο νέος Ψυχρός Πόλεμος έρχεται – Αμερικανικοί πυρηνικοί πύραυλοι cruise στην Ευρώπη

Την εγκατάσταση εκ νέου πυραύλων cruise με πυρηνικές κεφαλές στην Ευρώπη εξετάζει ντο αμερικανικό υπουργείου Άμυνας σύμφωνα με υψηλόβαθμο αξιωματούχο. Η κίνηση αυτή των ΗΠΑ αποτελεί σύμφωνα με τον υφυπουργό Άμυνας Brian P. McKeon απάντηση στην ανάπτυξη του νέου ρωσικού από εκτοξευόμενου από το έδαφος πυραύλου cruise μεγάλης εμβέλειας R-500/Iskander-K που μπορεί να φέρει πυρηνική κεφαλή.

Ο νέος ρωσικός πύραυλος έχει εκτιμώμενη εμβέλεια 500-2000 χλμ και σύμφωνα με τις ΗΠΑ η ανάπτυξη του και ένταξη του στο ρωσικό οπλοστάσιο συνιστά παράβαση της διμερής συμφωνίας  Intermediate-Range Nuclear Forces Treaty του 1987 η οποία περιλαμβάνει την καταστροφή και απαγόρευσης της ανάπτυξης νέων πυραύλων τύπου cruise καθώς και βαλλιστικών πυραύλων μέσης και μικρής εμβέλειας που μπορούν να φέρουν πυρηνικές κεφαλές.

Σύμφωνα με τους Αμερικανούς πληροφορίες αναφέρουν ότι οι ρωσικές Ένοπλες Δυνάμεις πιθανόν ανέπτυξαν πυρηνικά όπλα πλησίον των συνόρων με την Ουκρανία γεγονός που οδήγησε το Κίεβο να ανακοινώσει το ενδεχόμενο επανέναρξης του εγχώριου προγράμματος ανάπτυξης πυρηνικών όπλων.

Η πολιτική της Ρωσίας στην Κριμαία και στην Ανατολική Ουκρανία σε συνδυασμό με την δοκιμή του νέου πυραύλου διαμόρφωσαν σύμφωνα με το αμερικανικό υπουργείο Άμυνας το νέο πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κινηθεί η αμερικανική αμυντική πολιτική στην Ευρώπη. Σύμφωνα με τον υφυπουργό η πολιτική αυτή μπορεί να βασίζεται είτε στην ενεργητική άμυνα, ή στην ανταπόδοση των ρωσικών προκλήσεων, είτε στην υιοθέτηση αμυντικών μέτρων με αντίτιμο στις κινήσεις της Μόσχας.

Όπως δήλωσε στην επιτροπή Άμυνας του Κογκρέσου οι ΗΠΑ δεν διαθέτουν πλέον στο έδαφος της Ευρώπης τους από εδάφους εκτοξευόμενους πυραύλους cruise BGM-109G Gryphon εξοπλισμένους με πυρηνικές κεφαλές, αφού στο σύνολο τους καταστράφηκαν με βάση αμερικανο-σοβιετική την συμφωνία του 1987. Όμως σύμφωνα με το  υφυπουργό η μελλοντική ανάπτυξη αυτών των συστημάτων στο ευρωπαϊκό έδαφος θα μπορούσε να αποτελέσει ένα ενδεχόμενο που θα άξιζε να εξεταστεί.

Οι συγκεκριμένοι πύραυλοι αναπτύχθηκαν στην Ευρώπη σε έξι αεροπορικές βάσεις και πιο ειδικά στη Βρετανία, την Ολλανδία, τη Γερμανία, το Βέλγιο και την Ιταλία την περίοδο 1983-1991 και μπορούσαν να πλήξουν στόχους σε απόσταση 2500 χλμ με ταχύτητα 880 χλμ/ώρα. Ο πύραυλος BGM-109G Gryphon έφερε μία πυρηνική κεφαλή τύπου W84 10-50Kt, ενώ μία πυροβολαρχία του συγκεκριμένου συστήματος περιελάμβανε τέσσερα οχήματα με ένα τετραπλό εκτοξευτή, δύο οχήματα ελέγχου εκτόξευσης, και 16 βοηθητικά οχήματα.

Από την άλλη πλευρά ο νέος ρωσικός πύραυλος cruise που προκάλεσε την αναστάτωση του αμερικανικού υπουργείου άμυνας δοκιμάστηκε για πρώτη φορά το 2007 και ακολούθησαν δοκιμές το 2008 και 2009.Πρόκειται για ένα πύραυλο μήκους 6 μέτρων με διάμετρο 0,5 μέτρα ο οποίος είναι εγκιβωτισμένος εντός σωλήνα εκτόξευσης που φέρεται σε ζεύγος επί οχήματος υψηλής κινητικότητας.

Ο νέος πύραυλος εκτοξεύεται κάθετα γεγονός που επιτρέπει την εξαπόλυση του σε τόξο 360 μοιρών. Σύμφωνα με αναλυτές ο πύραυλος R-500/Iskander-K μοιράζεται πολλά τεχνικά στοιχεία από αντίστοιχους πυραύλους με μικρότερη εμβέλεια όπως τον πύραυλο 3M14 Kalibr-M/Club-M ενώ η πρώτη μονάδα παρέλαβε το σύστημα το καλοκαίρι του 2013.

Ο νέος πύραυλος πιθανό να αποτελεί την ρωσική απάντηση στην αντιβαλλιστική ομπρέλα που οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ επιδιώκουν να αναπτύξουν στην Ευρώπη και στη Μεσόγειο. Αν και η αιτιολόγηση της αντιβαλλιστικής ομπρέλας είναι η ιρανική πυραυλική απειλή οι Ρώσοι εκτιμούν ότι αυτό το νέο αμυντικό σύστημα απευθύνεται στην αντιμετώπιση των ρωσικών βαλλιστικών πυραύλων. Για το λόγο αυτό οι Ρώσοι αξιοποιώντας υπάρχουσα τεχνολογία κατάφεραν μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα να αναπτύξουν ένα νέο όπλο που είναι δύσκολο να αναχαιτιστεί, διαθέτει σημαντική εμβέλεια και ακρίβεια ενώ μπορεί να φέρει πυρηνική κεφαλή.

Η εξέλιξη της ανάπτυξης και των δοκιμών του R-500/Iskander-K παρακολουθείτο από τις ΗΠΑ από το 2008 ενώ μόλις το 2011 ο Λευκός Οίκος κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο νέος πύραυλος συνιστά παραβίαση της συμφωνίας του 1987 και απειλή για την Ευρώπη. Αν και η ανάπτυξη του νέου ρωσικού πυραύλου αποτελεί σύμφωνα με τον Αμερικανό Α/ΓΕΕΘΑ Στρατηγό Martin Dempsey στρατιωτική εξέλιξη μεγίστης σημασίας οι ΗΠΑ δεν πρόκειται να αποκηρύξουν την συμφωνία του 1987 και επιμένουν προς το παρών στην άσκηση πιέσεων στο Ρώσο Πρόεδρο.

Σύμφωνα με πληροφορίες οι ΗΠΑ πρόκειται να αντιμετωπίσουν την νέα αυτή εξέλιξη με την υιοθέτηση αντιμέτρων όπως ενίσχυση της αντιπυραυλικής άμυνας, σε συνδυασμό με την αξιοποίηση της διπλωματίας, νέες οικονομικές κυρώσεις, και μελλοντικά την εφαρμογή στρατιωτικών αντιμέτρων. Σε γενικές γραμμές η καχυποψία που υπάρχει μεταξύ Ρωσίας και Δύσης η οποία ουσιαστικά ξεκίνησε με την ανάπτυξη της αντιβαλλιστικής ομπρέλας στην Ευρώπη και την υφαρπαγή της Ουκρανίας από τη ρωσική ζώνη επιρροής έχει οδηγήσει τις σχέσεις των δύο πλευρών στα άκρα.

Η ανάπτυξη του νέου πυραύλου R-500/Iskander-K μαζί με τη νέα γενιά των ρωσικών διηπειρωτικών πυραύλων, των νέων βαλλιστικών πυραύλων υποβρυχίων RSM-56 Bulava και των νέων αεροεκτοξευόμενων πυραύλων cruise και αέρος-άερος προκαλούν εκνευρισμό στο ΝΑΤΟ και τη Δύση αφού σηματοδοτούν την επαναφορά της Ρωσίας στη γεωπολιτική σκακιέρα ως μεγάλη πυρηνική δύναμη η οποία έχει εκσυγχρονίσει πλέον το πυρηνικό της οπλοστάσιο.  Το ζητούμενο από εδώ και πέρα είναι κατά πόσο οι δύο πλευρές επιθυμούν να φτάσουν στα ακρα αφού οι οικονομικές κυρώσεις της Δύσης στη Ρωσία μπορεί να στρέψουν τη Ρωσία προς την Κίνα μια τεράστια αγορά ρωσικών προϊόντων εξουδετερώνοντας το πλεονέκτημα των κυρώσεων.

Εαν αυτό συμβεί η Ευρώπη εισέρχεται σε μία νέα φάση, σε ένα νέο Ψυχρό Πόλεμο διαφορετικό όμως από αυτό που βίωσαν οι προηγούμενες γενεές αφού κύριο στοιχείο του δεν θα είναι η ιδεολογική πάλη δύο διαφορετικών συστημάτων, αλλά οι σφαίρες επιρροής και τα οικονομικά συμφέροντα της Γερμανίας, των ΗΠΑ και της Ρωσίας στην Ευρώπη και στην περιφέρεια της Ρωσίας.

Αν και η Ρωσία θέλει την ανάπτυξη στενών σχέσεων με την ΕΕ η αναθεωρητική πολιτική της Δύσης στην περιφέρεια της Ρωσίας όπως ο πόλεμος στην Οσετία και η εξουδετέρωση των φιλορωσικών δυνάμεων στην Ουκρανία και ο πόλεμος στη Συρία κατά του φιλορωσικού καθεστώτος του Άσαντ δεν αφήνει πολλά περιθώρια στον Ρώσο πρόεδρο ο οποίος γνωρίζει ότι αν υποχωρήσει σε αυτή την φάση τότε η χώρα του θα επιστρέψει στην κατάσταση που βρισκόταν επί της προεδρίας του  Γιέλτσιν δηλ. μια πυρηνική ναίμεν δύναμη με περιορισμένες όμως πολιτικές και στρατιωτικές ικανότητες αδύναμη να αντιδράσει στις πιέσεις της Δύσης.

Συγγραφέας: Γιώργος Τσιμπούκης

Στρατηγικός Αναλυτής με μεγάλη εμπειρία στην ανάλυση αμυντικών συστημάτων και θεμάτων ασφάλειας. Αναλυτής – Συντάκτης σε εξειδικευμένα περιοδικά Άμυνας και Ασφαλείας.