Ο Δούρειος Ίππος της Μόσχας και η αίσθηση «ψυχρού πολέμου» στη Βουλγαρία

Καμτσία, ή αλλιώς «το Ρώσικο συγκρότημα». Ο λόγος για ένα χωριό καλά κρυμμένο από τα τουριστικά θέρετρα στην ακτή της Μαύρης Θάλασσας της Βουλγαρίας, με τον Ρώσο διευθύνοντα σύμβουλο Nikolai Nedyalkov, να χαριτολογεί πάνω σε αυτό στη διάρκεια επίσκεψής του στην περιοχή αυτό το μήνα.

Η Καμτσία  μάλιστα, σημειώνεται πως πέρασε δύσκολες στιγμές, με τις δυτικές κυρώσεις που έπληξαν τα οικονομικά της Μόσχας, ωστόσο, υπάρχει κάποιος ο οποίος δε παίρνει το βλέμμα του από την περιοχή και δεν είναι άλλος από τον υπουργό εξωτερικών της Ρωσίας τον Σεργκέι Λαβρόφ.

Την ίδια ώρα που η ρωσική επιρροή παραμένει στη Βουλγαρία, το ενδιαφέρον του υπουργού στρέφεται εκεί κυρίως για την γεωπολιτική θέση του οικισμού, αφού πρόκειται για μια χώρα διχασμένη ανάμεσα στην πίστη προς τον ιστορικό σύμμαχό της και στο πιο πρόσφατο καθεστώς του ως μέλους του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Δεν πέρασε καιρός, από την πρόσφατη δήλωση του Λαβρόφ αναφορικά με την περιοχή της Καμτσίας, την οποία μάλιστα χαρακτήρισε “μοναδική” αλλά και την αποκάλεσε ως “ιδανικό μοντέλο μαλακής εξουσίας”, προτείνοντας μάλιστα να την πάρει υπό τον έλεγχο του Κρεμλίνου.

Από την κυβέρνηση Μπορίσοβ, υποστηρίζεται πως δεν υπήρξε ποτέ μέχρι στιγμής κάποιο επίσημο αίτημα για αλλαγή του καθεστώτος της, αλλά αυτό δεν εμπόδισε ορισμένους Βούλγαρους να μην σκεφτούν πως θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την κατάρτιση των εργολάβων.

Η Καμιτσία, σε αυτή τη κρίσιμη χρονική περίοδο, φαίνεται πως παραμένει ένα σημαντικής σημασίας φυλάκιο, σε μια εποχή αυξημένης έντασης κατά της κατασκοπείας, της ενεργειακής ασφάλειας και της διαφθοράς.

Αυτός ο ιστορικός ρόλος έχει γίνει πιο επισφαλής τους τελευταίους μήνες, καθώς ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Τούρκος ομόλογός του, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, προσπαθούν να συνεργαστούν στην πιο ασταθή περιοχή της Ευρώπης.

Το πρόβλημα για τις ΗΠΑ και τη Δυτική Ευρώπη είναι ότι η Βουλγαρία επιλέγει να παραμείνει η μεγαλύτερη  στην τροχιά του Πούτιν, επειδή εξυπηρετεί τα συμφέροντα των ανθρώπων που διαχειρίζονται τη χώρα, δήλωσε ο Ηλιάν Βασιλέφ, πρώην πρεσβευτής στη Ρωσία από το 2000 έως το 2006.

“Τα κυριότερα κανάλια της ρωσικής επιρροής είναι μια κληρονομιά μιας δομής εξουσίας του σοβιετικού τύπου και της διαφθοράς, η οποία είναι η κόλλα που συγκρατεί τη ρωσική κοινωνία μαζί και τη Βουλγαρία», δήλωσε ο 63χρονος Βασιλεύς, ο οποίος απαγορεύτηκε από τη Ρωσία ως απάντηση σε κυρώσεις συμμετοχή στην Ουκρανία και την προσάρτηση της Κριμαίας. “Η Βουλγαρία δεν είχε ποτέ μεγαλύτερη γεωπολιτική σημασία από σήμερα.”

Ο πρεσβευτής της Ρωσίας στην ΕΕ το 2006,  έτος πριν από την ένταξη της Βουλγαρίας στο μπλοκ, δήλωσε πως θα ήταν χρήσιμο να υπάρχει “δούρειος ίππος” εντός της συμμαχίας.

Είναι γεγονός πως η Ρωσία έχει απλώσει τα πλοκάμια της παντού.

Η Βουλγαρία εισάγει σχεδόν όλο το φυσικό της αέριο μέσω σύμβασης με τη Gazprom, η οποία διαρκεί μέχρι το 2022. Περίπου το ένα τρίτο της ακαθάριστης ζήτησης ισχύος της Βουλγαρίας καλύπτεται από πυρηνικό εργοστάσιο που τροφοδοτείται με ρωσικά καύσιμα και η χώρα επιθυμεί να κατασκευάσει ένα δεύτερο εργοστάσιο με ρωσικούς αντιδραστήρες ήδη κατέχει.

Ο Μπόικο Μπορίσοφ, αποτέλεσε ουσιαστικά συνδετικό κρίκο μεταξύ των Πούτιν και Ερντογάν στην τελετή της 8ης Ιανουαρίου με την έναρξη της λειτουργίας του TurkStream που φέρνει ρωσικό αέριο κάτω από τη Μαύρη Θάλασσα στην Τουρκία και στη συνέχεια συνδέεται με τη Βουλγαρία και τη Σερβία.

Την ίδια ώρα, η Υπηρεσία Εξωτερικών Πληροφοριών του Κρεμλίνου κατηγορεί τις ΗΠΑ ότι προσπαθούν ενεργά να δυσφημήσουν τα δημόσια πρόσωπα στην ανατολική Ευρώπη που επιθυμούν καλές σχέσεις με τη Ρωσία, όπως ανέφερε ο Σεργκέι Ιβάνοφ, επικεφαλής του γραφείου Τύπου, σε κρατικό πρακτορείο ειδήσεων TASS σε άρθρο που δημοσιεύθηκε την Παρασκευή.

«Η Βουλγαρία έγινε το επίκεντρο αυτής της εκστρατείας στα Βαλκάνια», είπε.

Ο Μπορίσοφ προσπάθησε να ζυγίσει τα συμφέροντα της Βουλγαρίας τόσο στην ενεργειακή ασφάλεια όσο και στην εξωτερική πολιτική. Η κυβέρνηση, τον περασμένο Μάιο, άρχισε να κατασκευάζει αγωγό για να συνδέσει το δίκτυο φυσικού αερίου με την Ελλάδα, με την ελπίδα να κερδίσει αμερικανικό υγροποιημένο αέριο και προμήθειες από το Αζερμπαϊτζάν. Ο Μπορίσοφ, ο οποίος εργαζόταν ως πρώην σωματοφύλακας του κομμουνιστή βασιλιά Ζίβκοφ τη δεκαετία του 1990, θέλησε να απεικονιστεί ως ο άνθρωπος που μπορεί να ενώσει τα Βαλκάνια πίσω από την ΕΕ.

Μάλιστα, κατέληξε σε συμφωνία για να αγοράσει αεροσκάφη μαχητικών αεροσκαφών των ΗΠΑ των 1,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ και συμφώνησε να φιλοξενήσει ένα ναυτικό κέντρο συντονισμού του ΝΑΤΟ στη Μαύρη Θάλασσα κοντά στη Βάρνα, σε απόσταση μικρότερη των 40 χιλιομέτρων από την Καμτσία. Η χώρα αρνήθηκε να απελάσει τους Ρώσους διπλωμάτες μετά τη δηλητηρίαση του Σεργκέι Σκριπάλ στη Βρετανία.

Στη συνέχεια και σε λιγότερο από δύο εβδομάδες από την τελετή του TurkStream, οι εισαγγελείς χρέωναν σε τρεις Ρώσους την απόπειρα δολοφονίας ενός εμπόρου όπλων που συνδέονται με την υπόθεση Skripal. Μια μέρα αργότερα, η Βουλγαρία απέλασε δύο Ρώσους απεσταλμένους κατηγορούμενους για κατασκοπεία.

Την Πέμπτη, ο Μπορίσοφ ρωτήθηκε από Βούλγαρους δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες εάν οι Ρώσοι έχτισαν στρατιωτική βάση στην Καμτσία. Απάντησε δε, πως ήταν στρατόπεδο για παιδιά και βετεράνους και δεν γνωρίζει τίποτα που να άλλαξε. Ωστόσο, η Βουλγαρία θα εξακολουθήσει να εξισορροπεί τα συμφέροντά της με τη Ρωσία και την Τουρκία και τη Δύση, ανέφερε.

“Κοιτάξτε, ένα πράγμα είναι η« ρεαλιστική πολιτική »και την εφαρμόζουμε», είπε. “Ένα άλλο πράγμα είναι ο Ευρω-Ατλαντισμός, προς τον οποίο προσανατολιζόμαστε, ορκιστήκαμε, υπογράψαμε συμφωνίες, συμβάσεις και όλα τα άλλα.”

“Ο Μπορίσοφ, έπαιξε με επιτυχία τον ρόλο του “καλού Ευρωπαίου”, δήλωσε ο Ρουσλάν Στεφάνοφ, διευθυντής του οικονομικού προγράμματος στο Κέντρο Μελέτης της Δημοκρατίας , ερευνητικό συγκρότημα στη Σόφια. Η ανησυχία είναι ότι οι ολιγάρχες ελέγχουν τα κρίσιμα περιουσιακά στοιχεία και αυτό αφήνει τη χώρα στην ιδιοτροπία μιας στενής ομάδας ανθρώπων – αυτό που ο ίδιος και οι συνάδελφοί του αποκαλούν “κατακτημένο κράτος”.

“Αν αλλάξουν την υπακοή τους, αλλάζει ολόκληρο τον προσανατολισμό της χώρας”, δήλωσε ο Στεφάνοφ, ο οποίος συνυπέγραψε μια μελέτη με τίτλο “Το βιβλίο του Κρεμλίνου στη Νοτιοανατολική Ευρώπη” που δημοσιεύτηκε φέτος. Αυτό, όπως πάντα, εξαρτάται από τα χρήματα. Η Γερμανία ξεπέρασε τη Ρωσία ως το μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της Βουλγαρίας στη δεκαετία του 1990, αλλά το ρωσικό πετρελαϊκό γιγαντιαίο εργοστάσιο Lukoil στο Μπουργκάς παραμένει η μεγαλύτερη εταιρεία στη Βουλγαρία.

“Θα ήταν ευκολότερο εάν η Ρωσία δεν ήταν εκεί, αλλά είναι η πραγματικότητα της ιστορίας και της γεωγραφίας”

Το πιο πιεστικό ζήτημα είναι ότι το σύστημα εξουσίας της Βουλγαρίας μπορεί εύκολα να χειραγωγηθεί, δήλωσε ο Kalin Slavov, επικεφαλής της Transparency International στη Βουλγαρία από το 2011. Αυτό ήταν το έτος που η χώρα ξεπέρασε την Ελλάδα ως πιο διεφθαρμένο μέλος της ΕΕ στον ετήσιο Δείκτη Αντίληψης της Διαφθοράς.

Εν ολίγοις, η Βουλγαρία διοικείται αποτελεσματικά από ανθρώπους που μπορούν να κάνουν ό, τι θέλουν, δήλωσε: Το νομικό πλαίσιο δεν είναι αρκετά ισχυρό για να διατηρήσει το κράτος δικαίου, ενώ η προσχώρηση στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ δεν έχει κάνει αρκετά για να φέρει τη χώρα πιο κοντά προς τα δυτικά πρότυπα.

Ο Μπορίσοφ λέει ότι η Βουλγαρία είναι πιστό μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, που έχει κερδίσει έπαινο για την ένταξή του ενώ καταπολεμά τη διαφθορά. Ο ισχυρός γενικός εισαγγελέας ελέγχει επί του παρόντος τον μεγιστάνα  Βάσιλ Μποζκόφ, ανάμεσα στους πλουσιότερους άνδρες της Βουλγαρίας, με κατηγορίες, μεταξύ των οποίων η απόπειρα δωροδοκίας και οργάνωση μιας εγκληματικής ομάδας που εμπλέκεται στη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.

Το Υπουργείο Εξωτερικών ανέφερε χαρακτηριστικά, ότι ο γεωπολιτικός προσανατολισμός της χώρας ήταν “σαφής και αποφασιστικός και έγινε πριν από χρόνια”. Ως μέλος του ΝΑΤΟ, η Βουλγαρία είναι ένας «ισχυρά δεσμευμένος και υπεύθυνος σύμμαχος» που υποστηρίζει επίσης την πολιτική του οργανισμού για διάλογο με τη Ρωσία, δήλωσε την Παρασκευή σε απάντηση στις ερωτήσεις του Bloomberg.

Επίκεντρο είναι η επιχειρηματική δραστηριότητα, ανέφερε το υπουργείο. «Οι προτεραιότητές μας στις σχέσεις μας με τη Ρωσική Ομοσπονδία επικεντρώνονται κυρίως στον εμπορικό και οικονομικό τομέα», δήλωσε με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο.

Η χώρα έχει λάβει περισσότερα από 20 δισ. Ευρώ σε κοινοτική βοήθεια από το 2007 και όλα τα μεγάλα πολιτικά κόμματα εκφράζουν την υποστήριξή τους για βαθύτερη ευθυγράμμιση, συμπεριλαμβανομένης της ένταξής τους στο ευρώ. Το τοπικό νόμισμα, το λεβ, έχει συνδεθεί με το deutschemark ή το ευρώ από το 1997, μετά από μια οικονομική κρίση που έχασε τις οικονομίες. Η λαϊκή υποστήριξη για την ΕΕ είναι μεταξύ των υψηλότερων από οποιοδήποτε κράτος μέλος, πάνω από το 60%.

Δεν μπορείτε να αλλάξετε το παρελθόν σας. Μια έκθεση που δημοσιεύθηκε από την Pew Research, η οποία παρακολουθεί τις παγκόσμιες τάσεις στις εθνικές συμπεριφορές, έδειξε ότι το 73% των Βουλγάρων βλέπει τη Ρωσία ευνοϊκά, περισσότερο από οποιαδήποτε από τις άλλες 32 χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα. Ο Πούτιν είχε την υποστήριξη του 62% των Βουλγάρων, και ήταν ο υψηλότερος.

Η συμφιλίωση συμφερόντων στην ανατολή και τη δύση είναι στις φλέβες της Βουλγαρίας, σύμφωνα με τον Μιχάιλ Γκρουέφ, καθηγητή ιστορίας και επικεφαλής του εθνικού αρχείου της Βουλγαρίας.

“Ο κίνδυνος είναι μια απώλεια του ισοζυγίου”, δήλωσε ο Γκρουέφ. «Η Βουλγαρία πρέπει να αποδεχτεί την πραγματικότητα». «Θα ήταν ευκολότερο εάν η Ρωσία δεν ήταν εκεί, αλλά είναι η πραγματικότητα της ιστορίας και της γεωγραφίας».

Πίσω στη Καμτσία, με τις βουλγαρικές και ρωσικές σημαίες, είναι αυτή η λεπτή ισορροπία που η διοίκηση προσπαθεί τώρα να χτυπήσει.

Ο Νεάιαλκοφ , διευθύνων σύμβουλος στη Καμτσία, έχει ως στόχο να το αλλάξει. Ένας πρώην επενδυτικός τραπεζίτης που έζησε στη Ρωσία για σχεδόν 20 χρόνια, προσλήφθηκε τον Ιούλιο του 2018 με στόχο να καταστήσει το συγκρότημα εμπορικά βιώσιμο μετά τη διακοπή της επιδοτήσεως από τη Μόσχα πριν από τέσσερα χρόνια. Η στρατηγική, είπε, είναι να το χρησιμοποιήσει ως “πλατφόρμα για την οικοδόμηση γεφυρών μεταξύ ανατολής και δύσης”. Έχει επεκταθεί πέρα ​​από τις ρωσόφωνες χώρες για να συμπεριλάβει την Τουρκία, την Ελλάδα και άλλα μέρη της Ευρώπης.

Το έργο του έγινε πιο δύσκολο από το σχόλιο του Λαβρόφ για την Καμτσία, πριν από τη ρωσική Γερουσία στις 23 Δεκεμβρίου. Ο Nedyalkov άρχισε να ενοχλείται από ταξιδιωτικούς πράκτορες που ρωτούσαν αν θα εξακολουθούσαν να είναι στην επιχείρηση. Θα μπορούσε να κοστίσει “εκατομμύρια ευρώ” σε ακυρώσεις, είπε. Το ρωσικό Υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε ότι δεν έχει σημειωθεί πρόοδος από τη στιγμή που ο Λαβρόφ μίλησε.

“Η ιστορία έχει δείξει ότι αυτός ο ρόλος δεν είναι ο ευκολότερος”, δήλωσε ο Νεάιαλκοφ πάνω από τον καφέ σε ένα γραφείο στο σχολείο με θέα το αθλητικό συγκρότημα.

Υπογραμμίζοντας ότι μιλούσε ανεπίσημα, πρόσθεσε: «Ο Βούλγαρος πρωθυπουργός χειρίζεται πολύ καλά τη δουλειά του για να αποδείξει ότι δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Βουλγαρία είναι μέρος της ΕΕ, αλλά δεν αποτελεί εμπόδιο για την επιχειρηματική δραστηριότητα και την αλληλεπίδραση με τις χώρες εκτός της ένωσης. “