Ντέιμον Γουίλσον στην «Κ»: Μην παρεμποδίσετε τις Πρέσπες

Η Ελλάδα έχει την ευκαιρία να αποκαταστήσει την πολιτική και οικονομική επιρροή της στα Βαλκάνια, η οποία επλήγη από την οικονομική κρίση, τονίζει στην «Κ» ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος του ιδρύματος Atlantic Council της Ουάσιγκτον, Ντέιμον Γουίλσον.

Στο πλαίσιο αυτό καλεί τις κυβερνήσεις των δύο χωρών να προχωρήσουν στην υλοποίηση της συμφωνίας των Πρεσπών και τα κόμματα της αντιπολίτευσης να μην παρεμποδίσουν την επικύρωση και εφαρμογή της.
Ο κ. Γουίλσον, ο οποίος επισκέφθηκε πρόσφατα την Αθήνα και είχε επαφές με στελέχη της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης, μιλάει επίσης για την ανάγκη να συνεργασθεί η Ελλάδα με τις ΗΠΑ για να διατηρήσουν την Τουρκία συνδεδεμένη στη Δύση, σημειώνοντας πως αυτό εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Αθήνας και της Ουάσιγκτον.

– Πώς βλέπει η Ουάσιγκτον τη συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και ΠΓΔΜ;
– Η Ουάσιγκτον θεωρεί τη συμφωνία των Πρεσπών ιστορική εξέλιξη που όχι μόνο θα εξομαλύνει τις σχέσεις μεταξύ των Σκοπίων και της Αθήνας, αλλά και θα ενισχύσει σημαντικά τη σταθερότητα στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Η συμφωνία προσφέρει στην Ελλάδα την προοπτική αποκατάστασης της πολιτικής και οικονομικής της επιρροής στα Βαλκάνια, μιας ιστορικής πραγματικότητας που έχει εξασθενήσει την τελευταία δεκαετία.

Ειδικότερα, η Θεσσαλονίκη είναι σε θέση να επωφεληθεί εξελισσόμενη σε οικονομικό κόμβο και το σημείο από το οποίο θα περνούν αγαθά και άνθρωποι από τα Βαλκάνια προς το Αιγαίο και τον υπόλοιπο κόσμο.

Για τα Σκόπια, η συμφωνία αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την προώθηση της διαδικασίας ενσωμάτωσης στο ΝΑΤΟ όπως και για την έναρξη των ενταξιακών συνομιλιών με την Ε.Ε. Αυτή η σταθεροποιητική επιρροή θα επιτρέψει στον βόρειο γείτονα της Ελλάδας να προχωρήσει αποφασιστικά στις μεταρρυθμίσεις και να αναπτυχθεί ταχύτερα. Η επίλυση του ζητήματος της ονομασίας προσφέρει την προοπτική μεγαλύτερης περιφερειακής ολοκλήρωσης που θα οδηγήσει και σε περισσότερη ασφάλεια και ευημερία.

– Πώς αξιολογούν οι ΗΠΑ και η Ευρώπη τις αντιδράσεις που παρατηρούνται και στις δύο χώρες;
– Οι ηγέτες των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. αναγνωρίζουν την πολιτική ηγεσία και το θάρρος που απαιτείται για την υποστήριξη αυτής της συμφωνίας. Οποιαδήποτε συμφωνία θα είναι ισχυρότερη με ευρύτερη υποστήριξη από όλο το πολιτικό φάσμα και στις δύο χώρες. Τούτου λεχθέντος, για όσους δεν θα υποστηρίξουν τη συμφωνία, οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι θα περιμέναμε από τους υπεύθυνους πολιτικούς ηγέτες της αντιπολίτευσης στην κάθε χώρα να μην αντιταχθούν έντονα και να μην παρεμποδίσουν την κοινοβουλευτική επικύρωση.

Επιπλέον, οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι χαιρετίζουν τη δέσμευση όλων των μερών να συμμορφωθούν με την εφαρμογή της συμφωνίας εάν αυτή εγκριθεί.

– Πώς μπορεί να παίξει η Ελλάδα ηγετικό ρόλο στα Βαλκάνια;
– Η ελληνική επιρροή στα Βαλκάνια υποχώρησε την τελευταία δεκαετία, εν μέρει ως αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης αλλά και λόγω της αποτυχίας να επιλυθεί το ζήτημα της ονομασίας. Η συμφωνία των Πρεσπών, σε συνδυασμό με την αναπτυσσόμενη οικονομία, επιτρέπει στην Ελλάδα να διεκδικήσει μια θέση στο τραπέζι για όλες τις σημαντικές αποφάσεις που επηρεάζουν την περιοχή. Οι Ελληνες διπλωμάτες να επαναδραστηριοποιηθούν ενεργά στην περιοχή, ώστε να συνδιαμορφώνουν τις εξελίξεις, και οι ελληνικές επιχειρήσεις και οι επιχειρηματίες να αυξήσουν τις επενδύσεις τους.

Από πολλές απόψεις, η έγκριση της συμφωνίας των Πρεσπών θα επέτρεπε στην ελληνική κυβέρνηση να επανακτήσει τον ρόλο της επαναφέροντας στο προσκήνιο και προωθώντας περαιτέρω τη διακήρυξη της Θεσσαλονίκης ότι όλα τα κράτη της περιοχής θα ενταχθούν στην Ευρώπη. Εν ολίγοις, η συμφωνία επανατοποθετεί την Ελλάδα στον περιφερειακό χάρτη και από εμπόδιο μετεξελίσσεται σε χώρα καταλύτη για την περιφερειακή ανάπτυξη και ενσωμάτωση.

– Πώς πρέπει να αντιμετωπίσουν η Ελλάδα και η Δύση την Τουρκία υπό τη νέα ενισχυμένη προεδρία Ερντογάν;
– Οι ΗΠΑ και η Ελλάδα έχουν κοινό συμφέρον να διατηρήσουν την Τουρκία προσδεδεμένη στη Δύση. Για τον σκοπό αυτό, Αθήνα και Ουάσιγκτον μπορούν και πρέπει να συνεργαστούν ώστε να παραμείνει η Τουρκία ενεργή στα μεγάλα περιφερειακά ζητήματα. Τα συμφέροντα των ΗΠΑ και της Ελλάδας εξυπηρετούνται καλύτερα όταν η Τουρκία παραμένει ένας εποικοδομητικός σύμμαχος και εταίρος στην επίλυση περιφερειακών ζητημάτων.

– Ο Ερντογάν συνδέει και προτείνει την ανταλλαγή δύο Ελλήνων στρατιωτών που εισήλθαν τυχαία λίγα μέτρα στο τουρκικό έδαφος, με τους οκτώ Τούρκους στρατιωτικούς αξιωματούχους που ζήτησαν άσυλο στην Ελλάδα.
– Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς περιστάσεις στις οποίες ένας σύμμαχος του ΝΑΤΟ πρέπει να κρατά στρατιώτες από έναν άλλο σύμμαχο του ΝΑΤΟ.

– Η Exxon Mobil σχεδιάζει γεωτρήσεις στην ΑΟΖ της Κύπρου τον Οκτώβριο. Θα προχωρήσουν παρά την επιθετική συμπεριφορά της Τουρκίας;
– Ο στόχος μας πρέπει να είναι να διασφαλίσουμε ότι η ενέργεια θα εξελιχθεί σε πηγή συνεργασίας, όχι έντασης, στην Ανατολική Μεσόγειο. Η ανακάλυψη του φυσικού αερίου στην περιοχή θα πρέπει να αποφέρει οφέλη σε όλες τις παράκτιες χώρες, παρέχοντας μακροπρόθεσμα προβλέψιμες πηγές ενέργειας για την περιοχή.

Με την πάροδο του χρόνου, η ενεργειακή ανάπτυξη θα συμβάλει στη διασύνδεση των οικονομιών και των δύο κοινοτήτων στην Κύπρο, καθώς και της Ελλάδας, της Τουρκίας, του Λιβάνου, του Ισραήλ και της Αιγύπτου, που αποτελούν από τη φύση τους μια περιφερειακή αγορά ενέργειας.

– Πώς βλέπει η κυβέρνηση Τραμπ τις συμμαχίες της Ελλάδας και της Κύπρου με το Ισραήλ και την Αίγυπτο;
– Η Ελλάδα κατέχει στρατηγική θέση και κληρονομεί ιστορικό ρόλο ως παράγοντας-κλειδί σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο. Η προώθηση στενότερων δεσμών μεταξύ της Ελλάδας και της Κύπρου αφενός, και του Ισραήλ και της Αιγύπτου αφετέρου, μπορεί να οικοδομήσει ένα πολιτικό και οικονομικό δίκτυο που θα συμβάλλει στην καλύτερη διαχείριση περιφερειακών προβλημάτων και στην εξεύρεση αποτελεσματικότερων λύσεων.

Η ανάπτυξη τέτοιων δεσμών μπορεί να δημιουργήσει μια πιο σταθερή και προβλέψιμη περιοχή και να αποκαταστήσει ιστορικές, οικονομικές και πολιτικές διασυνδέσεις σε ολόκληρη τη Μεσόγειο.

– Η αντιμετώπιση από την Ελλάδα της προσφυγικής κρίσης;
– Ο ελληνικός λαός ανταποκρίθηκε με εξαιρετικό τρόπο σε μια ιστορικών διαστάσεων μεταναστευτική ροή στην επικράτειά του, επιδεικνύοντας αξιοσημείωτη αλληλεγγύη και φιλοξενία.

Ωστόσο, αρκετά χρόνια μετά την εμφάνιση της κρίσης, η Ελλάδα έχει ακόμη να κάνει βήματα για να εξασφαλίσει μια πιο τακτική διαχείριση των μεταναστευτικών θεμάτων. Μετά τη συμφωνία Τουρκίας – Ευρωπαϊκής Ενωσης, οι ελληνικές αρχές αντιμετωπίζουν τη διαχείριση της μακροπρόθεσμης προοπτικής των περίπου 70.000 παράτυπων μεταναστών που παραμένουν στη χώρα, σε συνθήκες που λίγοι Eλληνες θα αποδέχονταν.

Ενώ η μεταναστευτική πρόκληση έχει επιδεινώσει πολλά προβλήματα στην Ελλάδα, οι απλοί άνθρωποι και η κοινωνία των πολιτών ανταποκρίθηκαν με αξιοσημείωτη ευρηματικότητα και ανθεκτικότητα σε πολλές περιπτώσεις. Δεδομένης της θέσης της Ελλάδας στην πρώτη γραμμή του μετώπου, και της επιβάρυνσης που έχει επωμισθεί για την Ε.Ε., η Αθήνα έχει κερδίσει μια φωνή σε όλες τις σημαντικές αποφάσεις σχετικά με τη μετανάστευση που έλαβε η Ευρωπαϊκή Ενωση. Ως εκ τούτου, το Βερολίνο, η Βουδαπέστη και άλλες βασικές πρωτεύουσες πρέπει να διαβουλεύονται εντατικά με τους Eλληνες ομολόγους τους, καθώς αναζητούν βιώσιμες κοινές λύσεις.