Ντ. Μπουσάτι: Δεν υπάρχει σχεδιασμός για κλείσιμο των συνόρων

«Δεν μιλούμε για “μπότες στο έδαφος”, αλλά για στρατηγικές κατευθυντήριες γραμμές». Ετσι εξηγεί στην «Κ» ο υπουργός Εξωτερικών της Αλβανίας, Ντίτμιρ Μπουσάτι, την παρουσία Ιταλών στα σύνορα της Αλβανίας με την Ελλάδα. Αποκλείει πάντως το ενδεχόμενο να κλείσουν τα σύνορα, ενώ αναφέρεται και σε μια σειρά από άλλα θέματα που αφορούν τις δύο χώρες.

– Μπορείτε να μιλήσετε για την απόφαση της κυβέρνησής σας να συνεργαστεί με την Ιταλία στα σύνορα με την Ελλάδα;

– Εχουμε καλή συνεργασία με τις ιταλικές αρχές για τη λήψη προληπτικών μέτρων. Στο πλαίσιο αυτό έχουμε ενισχύσει τους μηχανισμούς επιτήρησης στα σύνορα της Αλβανίας με την Ελλάδα. Υπάρχει μια ομάδα Ιταλών, περίπου 18-20 άτομα, που δουλεύει μαζί μας προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά δεν μπορούμε να μιλήσουμε για «μπότες στο έδαφος». Μιλάμε περισσότερο για στρατηγικές κατευθυντήριες γραμμές, όχι για έλεγχο των αλβανικών δυνάμεων. Είναι πιο έμπειροι από τις αλβανικές ένοπλες δυνάμεις, έχουν έρθει αντιμέτωποι με το μέγεθος της προσφυγικής κρίσης στη χώρα τους και ξέρουν να λαμβάνουν προληπτικά μέτρα καλύτερα, πιστεύω, απ’ ό,τι κάποιες δικές μας δυνάμεις. Εκπαιδεύουν, κατευθύνουν και συνεργάζονται μαζί μας. Αλλά ο έλεγχος παραμένει στις δικές μας δυνάμεις, όχι στις ιταλικές, ελπίζω να είμαι σαφής.

– Υπάρχει σχεδιασμός για κλείσιμο των συνόρων από την Αλβανία;

– Οχι, δεν υπάρχει σχεδιασμός για κλείσιμο των συνόρων, έχουμε μια δέσμευση, θα παραμείνουμε σε αυτή. Τον Οκτώβριο δεσμευθήκαμε σε επίπεδο πρωθυπουργών ότι θα συνεισφέρουμε ανάλογα με τα μέσα που διαθέτουμε. Ενα από τα διδάγματα της κρίσης είναι ότι καμία χώρα δεν μπορεί να ανταποκριθεί μόνη της. Εμείς θα συνεισφέρουμε ανάλογα με τις δυνάμεις μας. Εχουμε περιορισμένα οικονομικά μέσα και ανθρώπινο δυναμικό.

– Βασική επιδίωξη της αλβανικής εξωτερικής πολιτικής στην Ελλάδα είναι να λήξει η κατάσταση πολέμου. Πώς μπορεί να συμβεί αυτό αν δεν υπάρχει συμφωνία για τα θαλάσσια σύνορα;

– Ποια είναι η σχέση ανάμεσα σε αυτά τα δύο; Δεν το καταλαβαίνω. Θέλω να μιλήσω για το πνεύμα καλής συνεργασίας με τον φίλο μου Νίκο Κοτζιά, την ελληνική κυβέρνηση και όλους τους πολιτικούς με τους οποίους συναντήθηκα, περιλαμβανομένου και του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, για την ανάγκη να κλείσουν κάποια θέματα του παρελθόντος. Αν αυτό δεν συμβεί, θα μείνουμε φυλακισμένοι του παρελθόντος, ενώ έχουμε ψηφιστεί για να διαμορφώσουμε το μέλλον. Γι’ αυτό πιστεύω ότι τα δύο θέματα που αναφέρατε δεν σχετίζονται μεταξύ τους. Πρέπει να κλείσουμε τα θέματα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και πρέπει επίσης να εργαστούμε για την οριοθέτηση των ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας. Αυτό θα φέρει οφέλη και στις δύο χώρες. Πρέπει να μιλήσουμε για έργα ενεργειακής ασφάλειας, για το πώς η περιοχή μας θα γίνει ζώνη κοινωνικής και οικονομικής προόδου. Δεν υπάρχει ζήτημα ανταλλαγμάτων, τα θέματα αυτά είναι εξίσου σημαντικά μεταξύ τους αλλά δεν σχετίζονται. Οι λύσεις πρέπει να βασιστούν στο διεθνές δίκαιο και στις ευρωπαϊκές αρχές.

– Σε τι συνίσταται η συμφωνία σας με το ελληνικό ΥΠΕΞ για ενισχυμένη συνεργασία;

– Σημαίνει ότι θα συναντιόμαστε πιο συχνά σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών και σε άλλα επίπεδα και θα ελέγχουμε την πρόοδο σε εκείνα τα θέματα που συμφωνήσαμε ότι απαιτούν απάντηση.

– Οπως;

– Η λίστα είναι γνωστή, αναφέρθηκα σε αυτήν στην ομιλία μου. (σ.σ. η λίστα που παρουσίασε ο κ. Μπουσάτι στην ομιλία του στην εκδήλωση του ΕΛΙΑΜΕΠ στις 22/3 απαριθμούσε τις προτεραιότητες της αλβανικής πλευράς, όχι τα σημεία που έχει συμφωνήσει να θέσει στο τραπέζι το υπουργείο Εξωτερικών). Είναι τα θέματα του παρελθόντος, αυτά που σχετίζονται με τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τα ζητήματα του παρόντος που έχουν πρακτική επίπτωση στην καθημερινότητα, και τα ζητήματα του μέλλοντος.

– Μιλήσατε για την ενέργεια και είναι γνωστό ότι υπάρχει κινητικότητα σχετικά με την κατασκευή του αγωγού ΤΑΡ. Θεωρείτε ότι παραμένει βιώσιμος παρά την πρόσφατη πτώση στις τιμές της ενέργειας;

– Ναι. Πρώτον γιατί η φάση εφαρμογής θα απαιτήσει χρόνο και δεύτερον γιατί αυτός είναι ο μόνος αξιόπιστος αγωγός που θα κατασκευαστεί στη Νότια Ευρώπη. Οι άλλοι αγωγοί που είχαν συζητηθεί είναι εικονικοί, άρα ο ΤΑΡ θα είναι ένας πολύ σημαντικός αγωγός και για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, αλλά και για τη διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών στην ευρωπαϊκή αγορά.

– Πέρυσι υπογράψατε έγγραφο στρατηγικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ, το οποίο περιλαμβάνει και κεφάλαιο για την ενέργεια. Τι αφορά αυτό;

– Να συγχρονίσουμε και να ευθυγραμμίσουμε τις πολιτικές μας στο θέμα της ενεργειακής ασφάλειας. Ας μην ξεχνάμε ότι στην περιοχή μας είναι παρόντες και άλλοι παίκτες με έργα στον τομέα της ενέργειας. Εχουμε κατανοήσει την ανάγκη για καλύτερη ευθυγράμμιση στον σχεδιασμό πολιτικής, στο νομοθετικό πλαίσιο, στις «κόκκινες» γραμμές. Ευθυγραμμίζουμε την πολιτική μας με την Ευρωπαϊκή Ενωση, φυσικά, αφού είμαστε υποψήφια χώρα, αλλά συγχρονίζουμε και τις ενέργειές μας με τις ΗΠΑ. Θα θέλαμε να δούμε μεγαλύτερη αμερικανική παρουσία σε ενεργειακά έργα σε αυτό το μέρος της Ευρώπης.

– Ας δούμε πώς έχει αλλάξει η κατάσταση τον τελευταίο χρόνο αναφορικά με την ελληνική μειονότητα στην Αλβανία. Μέχρι πέρυσι η Ομόνοια στήριζε τον κυβερνητικό συνασπισμό. Τώρα έχουμε φθάσει στο σημείο να δυσχεραίνεται η εκλογή δημάρχων από τη μειονότητα εξαιτίας της διοικητικής μεταρρύθμισης, να καταργείται η ψήφος των κατοίκων εξωτερικού, κάτι που θεωρείται ότι επίσης μειώνει την εκπροσώπηση της μειονότητας και αντί της Ομόνοιας, η κυβέρνηση να στηρίζεται από το κόμμα των Τσάμηδων. Πώς πιστεύετε ότι αυτό θα επηρεάσει τις σχέσεις με την Ελλάδα;

– Θα ήθελα να σεβαστείτε την πάγια θέση μου να μη σχολιάζω ζητήματα εσωτερικής πολιτικής όταν βρίσκομαι στο εξωτερικό. Δεν σχολιάζω ζητήματα εσωτερικής πολιτικής ούτε όταν βρίσκομαι στο υπουργείο Εξωτερικών, το μόνο μέρος στο οποίο συζητάω για τα θέματα αυτά είναι στο αλβανικό Κοινοβούλιο.

– Ισως όμως θα μπορούσατε να μιλήσετε για τα θέματα της ελληνικής μειονότητας εφόσον βρίσκεστε στην Ελλάδα.

– Αυτό είναι ξεχωριστό θέμα. Σχετίζεται με τα ευρωπαϊκά στάνταρντ, τα οποία έχουμε δεσμευθεί να εφαρμόσουμε. Η Αλβανία μετέχει στη σύμβαση-πλαίσιο για τις εθνικές μειονότητες του Συμβουλίου της Ευρώπης, υπάρχει ανοικτός διάλογος με όλες τις αρχές και τους θεσμούς που υπόκεινται στη σύμβαση. Εχει υπάρξει αξιοσημείωτη πρόοδος στην πορεία των ετών και φυσικά είμαστε πολύ πιο πρόθυμοι να βελτιώσουμε το θεσμικό πλαίσιο για τα δικαιώματα των μειονοτήτων.