Νίκος Δένδιας: Εφαρμόζουμε μια στρατηγική έξι κύκλων
Παρεμβάσεις Υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια στη Βουλή των Ελλήνων κατά τη συζήτηση του σχεδίου νόμου «Κύρωση του κρατικού προϋπολογισμού οικονομικού έτους 2023
Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, παρά την ευγένεια του Προέδρου, θα προσπαθήσω να είμαι όσο πιο συνεπής μπορώ στο χρόνο.
Ξέρουμε όλοι ότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ανέτρεψε τη διεθνή τάξη όπως την αντιλαμβανόμασταν. Όπως λέμε απλά, «άλλαξε ο κόσμος».
Οφείλω να πω, όμως, ότι αυτές οι εξελίξεις επιβεβαίωσαν την επιλογή της κυβέρνησης Μητσοτάκη να επαναπροσδιορίσουμε την εξωτερική μας πολιτική. Δηλαδή, να ανταποκριθούμε στις σύγχρονες προκλήσεις με δράσεις μετρήσιμες, με αποτελέσματα και όχι με κοινότοπες διαπιστώσεις.
Νομίζω ότι ξεπεράσαμε το σύνδρομο μιας Ελλάδας φοβικής, περίκλειστης, περιχαρακωμένης. Επίσης, η κυβέρνηση επεδίωξε από την πρώτη ημέρα να ενισχύσει το κεκτημένο της εθνικής συνεννόησης.
Ιδιαίτερα στις μεγάλες επιλογές της εξωτερικής μας πολιτικής. Και θα ήθελα να δηλώσω έντιμα, μπροστά σας, την υπερηφάνεια που νοιώθω γι’ αυτό. Και, επίσης, να ευχαριστήσω τα κόμματα για τη συμβολή τους.
Υλοποιήσαμε αυτά τα 3,5 χρόνια μια συγκεκριμένη, συγκροτημένη εθνική στρατηγική. Εξωστρεφή, σύγχρονη, νεωτερική. Νομίζω ότι έχουν τεθεί οι βάσεις για μια διαρκή γεωπολιτική αναβάθμιση της χώρας μας.
Το θεμέλιο είναι συμφωνημένο και είναι πάντοτε το Διεθνές Δίκαιο. Ο σεβασμός στην κυριαρχία και την ακεραιότητα όλων των κρατών. Η ανάδειξη της δυνατότητας ειρηνικής επίλυσης των διαφορών μέσα στο πλαίσιο το Διεθνούς Δικαίου και του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
Υπηρετήσαμε αυτήν την πολιτική. Έχω πραγματοποιήσει 223 επισκέψεις και εκατοντάδες συναντήσεις, έχω επισκεφτεί 68 χώρες, έχω συναντήσει άνω των 100 ομολόγων μου. Επίσης, 15 Υπουργοί συνάντησαν για πρώτη φορά Έλληνα Υπουργό Εξωτερικών.
Με ορισμένες χώρες δεν είχαμε επαφή για δεκαετίες. Αναπτύξαμε ένα πρωτοφανές πλέγμα σχέσεων, συνεργασιών, υπογράψαμε ιστορικές Συμφωνίες.
Έχουμε υπογράψει περίπου 300 Συμφωνίες. Δύο χρόνια πριν από την ψηφοφορία για την εκλογή μας στο Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, έχουμε συγκεντρώσει 111 γραπτές δεσμεύσεις. Επίσης, στο πλαίσιο της στρατηγικής συνεργασίας και της αμυντικής συνδρομής, έχουμε υπογράψει συμφωνίες με τις Ηνωμένες Πολιτείες, με τη Γαλλία, με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, με τη Σαουδική Αραβία.
Έχουμε υπογράψει συμφωνίες για τον τουρισμό, την εκπαίδευση, τον πολιτισμό, τον αθλητισμό, την οικονομία, το εμπόριο. Έχουμε υπογράψει τις συμφωνίες με την Ιταλία και την Αίγυπτο για την οριοθέτηση Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών.
Νομίζω ότι μπορούμε όλοι να συμφωνήσουμε πως το γεωπολιτικό αποτύπωμα της χώρας έχει διευρυνθεί σημαντικά. Η Τουρκία ενοχλείται από αυτό. Οφείλω να πω ότι δεν θα έπρεπε να συμβαίνει αυτό. Η Τουρκία θα έπρεπε να επιδιώξει να γίνει μέρος της νέας πραγματικότητας, κατ΄ αρχάς με αποκλιμάκωση και, εν συνεχεία, με διάλογο.
Διάλογο επί της διαφοράς μας, με μια συγκεκριμένη προφανή βάση: Το Διεθνές Δίκαιο και το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Και, κυρίως, χωρίς απειλές πολέμου, χωρίς απειλές πυραύλων, χωρίς απειλές νυχτερινών «αφίξεων».
Η Τουρκία, αντ΄ αυτού, κατασκευάζει εχθρούς, από το Αιγαίο μέχρι την άλλη άκρη του Ατλαντικού και επιδιώκει μία διαρκή όξυνση, προσπαθώντας να αιτιολογήσει με απολύτως έωλα επιχειρήματα τον πρόδηλο αναθεωρητισμό της και τον επεκτατισμό της. Παραβιάζει το Δίκαιο κάθε μέρα.
Θα ήθελα να μείνει καταγεγραμμένο στα πρακτικά το ιστορικό της διεύρυνσης των τουρκικών διεκδικήσεων έναντι της Ελλάδας, από το 1974 μέχρι σήμερα. Θα μου επιτρέψετε, λοιπόν, να καταθέσω στα πρακτικά τους χάρτες, που δείχνουν ανά χρονική περίοδο τη διεύρυνση του τουρκικού αναθεωρητισμού.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν πρόκειται να σταματήσουμε να απαντάμε σε αυτά. Δεν πρόκειται να σταματήσουμε να απαντάμε σε κάθε επιστολή, σε κάθε εις βάρος μας ρητορική, σε κάθε ανυπόστατη συμφωνία. Συντονισμένα, με τους εταίρους μας, με τους φίλους μας, με τους συμμάχους μας.
Και θα ήθελα να εκμεταλλευτώ την ευκαιρία και εδώ στο Ελληνικό Κοινοβούλιο, να εκφράσω τη μεγάλη ικανοποίηση της Ελλάδας για το πρόσφατο διάταγμα του Προέδρου Sisi για την οριοθέτηση των θαλασσίων συνόρων Αιγύπτου – Λιβύης. Νομίζω ότι δεν σας λέω κάτι καινούριο, αν σας πω ότι η στρατηγική σχέση που έχουμε αναπτύξει με την Αίγυπτο λειτουργεί προς όφελος της ασφάλειας και της σταθερότητας στην περιοχή.
Και αυτό ισχύει με τις σχέσεις μας και με άλλες χώρες που είναι συμβαλλόμενα μέρη της Συνθήκης της Λωζάννης, της Συνθήκης των Παρισίων, της Συνθήκης του Montreux. Χώρες που επιβεβαιώνουν το αυτονόητο, δηλαδή την κυριαρχία της Ελλάδας και την κυριαρχία της Ελλάδας στα νησιά της. Χώρες που απορρίπτουν τις τουρκικές φαντασιώσεις. Φαντασιώσεις που θα συνεχίσουμε να αποδομούμε με επιχειρήματα βασισμένα στο Διεθνές Δίκαιο, ψύχραιμα και νηφάλια.
Δεν θα διολισθήσουμε στο πεδίο του παραλογισμού και δεν θα διολισθήσουμε στο πεδίο της επιθετικότητας.
Πιστεύουμε ότι τα δόγματα του 19ου αιώνα έχουν παρέλθει ανεπιστρεπτί. Και είμαστε βέβαιοι ότι ο τουρκικός λαός, στη συντριπτική του πλειοψηφία, θέλει ειρήνη, θέλει σταθερότητα και θέλει συνεργασία με την Ελλάδα. Γιατί αυτά φέρνουν και ανάπτυξη και ευημερία.
Μια Τουρκία που θα σέβεται τον Χάρτη και τα Ψηφίσματα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και θα συνεργαστεί για την επίλυση των προβλημάτων στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου και του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.
Αυτό είναι το ζητούμενο. Αυτή την Τουρκία αναζητά η Ελλάδα. Όπως αναζητά και σχέσεις καλής γειτονίας και σταθερότητας με όλους στην ευρύτερη περιοχή μας.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εφαρμόζουμε, σας το έχω ξαναπεί, μια στρατηγική έξι κύκλων. Πρώτον, ενδυναμώνουμε τις σχέσεις μας με τους Ευρωπαίους εταίρους μας. Με χώρες όπως η Γαλλία έχουμε πλέον σχέσεις στρατηγικού χαρακτήρα.
Δεύτερον, έχουμε αναγάγει την ενίσχυση των σχέσεών μας με τις ΗΠΑ σε βασική προτεραιότητα, με τη βοήθεια, οφείλω να πω, και της σημαντικής ελληνικής ομογένειας. Έχω υπογράψει δυο τροποποιήσεις της Συμφωνίας Αμυντικής Συνεργασίας. Βλέπετε τους καρπούς, όσον αφορά τη στήριξη των θέσεών μας σε κεφαλαιώδη θέματα, αλλά και όχι μόνο από την εκτελεστική εξουσία των ΗΠΑ. Σας παρακαλώ, προσέξτε, τη νομοθετική εξουσία στις ΗΠΑ. Νομοθεσίες όπως η «EastMed Act» και «U.S. – Greece Defense and Interparliamentary Partnership Act» είναι δηλωτικές του επιπέδου των σχέσεων των χωρών μας.
Τρίτον, προωθούμε την εμπέδωση ασφάλειας και σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, του Κόλπου, της Βόρειας Αφρικής. Έχουμε αναπτύξει στενότατες σχέσεις με την Αίγυπτο, το Ισραήλ, τη Σαουδική Αραβία, το Μπαχρέιν, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Είδαμε έγκαιρα, πριν ακόμα δημοσιευθούν οι Συμφωνίες του Αβραάμ, τη νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας της περιοχής. Είδαμε την προσέγγιση των αραβικών χωρών με το Ισραήλ.
Τέταρτον, προωθούμε τη σταθερότητα και την ειρήνη στα Βαλκάνια, ειδικά στα Δυτικά Βαλκάνια. Συμφωνούμε, όλοι νομίζω στην αίθουσα, ή σχεδόν όλοι, είναι μονόδρομος για την ειρήνη και την σταθερότητα η ένταξή τους στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Την επόμενη εβδομάδα θα περιοδεύσω στα Δυτικά Βαλκάνια.
Πέμπτον, αναπτύσσουμε σχέσεις με δυνάμεις που ασπάζονται τις ίδιες απόψεις, αξίες και σκέψεις με εμάς για το Διεθνές Δίκαιο και για το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Την Ιαπωνία, την Ινδία, το Βιετνάμ, την Ινδονησία, την Αυστραλία με την οποία μας ενώνει η ομογένεια.
Δεν λησμονήσαμε την ήπειρο με τη μεγαλύτερη οικονομική και πληθυσμιακή ανάπτυξη, την Αφρική. Έχω επισκεφτεί 9 χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής. Ανοίξαμε μία νέα Πρεσβεία στη Σενεγάλη, την πρώτη στη γαλλόφωνη Δυτική Αφρική.
Επίσης, επιδιώκουμε τη συμμετοχή μας στους περιφερειακούς οργανισμούς: Λουζοφωνία, ASEAN, SICA, όπου γίναμε δεκτοί με την ιδιότητα του παρατηρητή στις 9 Δεκεμβρίου. Δεν μετείχαμε πριν.
Έκτον, ενισχύουμε την παρουσία μας στους Διεθνείς Οργανισμούς, σε όλα τα πολυμερή fora, διατηρούμε σχέσεις με όλα τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, πέρα από τις ΗΠΑ και τη Γαλλία.
Οι σχέσεις με το Ηνωμένο Βασίλειο, οι σχέσεις μας με την Κίνα είναι γνωστές. Και, επίσης, διεξάγουμε για πρώτη φορά στην ιστορία μας τρεις προεκλογικές εκστρατείες.
Την πρώτη για το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, την περίοδο 2025 – 2026, για το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων την περίοδο 2028 – 2030, όπου δεν έχουμε εκλεγεί ποτέ, και για την Προεδρία της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών το 2035, όπου, επίσης, δεν έχουμε εκλεγεί ποτέ.
Επίσης, δεν ξεχνάμε το περιβάλλον. Είναι η μεγάλη παγκόσμια πρόκληση των καιρών μας. Στο πλαίσιο αυτό, διοργανώνουμε μαζί με τις ΗΠΑ το «Our Ocean Conference» το 2024.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η εξωτερική πολιτική δεν είναι αποκομμένη από τους Έλληνες πολίτες. Αφορά την κάθε μία και τον κάθε έναν από εμάς.
Κατ’ αρχήν, όσον αφορά το αίσθημα ασφάλειας. Αλλά επίσης όσον αφορά στην ενίσχυση του τουρισμού, την αύξηση των αμέσων ξένων επενδύσεων. Την περίοδο 2020 – 2021 φτάσαμε στα 5,3 δις. Σε σχέση με τις εξαγωγές, περάσαμε τα 40 δις. Η ελληνική διπλωματία αντιλαμβάνεται την ανάγκη να συνεισφέρει στον οικονομικό τομέα. Έχει πια μπει στον 21ο αιώνα. Αλλά πρέπει και το Υπουργείο Εξωτερικών να μπει στον 21ο αιώνα. Και για αυτό κάνουμε δομικές αλλαγές στην εξωτερική υπηρεσία, εξορθολογίζουμε τις Αρχές Εξωτερικού, κάνουμε πρωτοπόρα ψηφιακά έργα. Για να μην πολυλογώ, σε δύο χρόνια θα υπάρχει ένα τελείως διαφορετικό Υπουργείο Εξωτερικών.
Αυξάνουμε τους ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους, εντάχθηκαν 150 νέοι υπάλληλοι στο Υπουργείο και, επίσης, σημειώθηκε αύξηση των δαπανών λειτουργίας στα 64 εκατομμύρια από 48 εκατομμύρια το έτος 2020, δηλαδή μία αύξηση 33%.
Αυτά αποδεικνύουν και αναδεικνύουν κάτι ακόμη, το οποίο το ξέρετε όλοι από τη στιγμή που μιλάμε για τον προϋπολογισμό: Ότι, επί κυβέρνησης Μητσοτάκη, η Ελλάδα έχει διπλάσιο ρυθμό ανάπτυξης από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, 5,6%.
Όμως, εκτός από την οικονομική μεγέθυνση, υπάρχει μια μεγάλη πρόκληση, η διατήρηση της κοινωνικής μας συνοχής και η στήριξη των οικονομικά αδύναμων, διότι δεν αγνοούμε ότι υπάρχει πληθωρισμός.
Και η Νέα Δημοκρατία, στο γενετικό της υλικό, είναι ένα λαϊκό κόμμα και ένα βαθύτατα ηθικό κόμμα. Διότι ξέρουμε όλοι σε αυτή την αίθουσα ότι η Νέα Δημοκρατία δεν υπήρξε η βασική πολιτική επιλογή των οικονομικών ελίτ αυτής της χώρας.
Συγκρουσθήκαμε πολλές φορές στην ιστορία της παράταξής μας και πρέπει να σας πω, ειλικρινά, ότι ηττηθήκαμε αρκετές φορές. Θυμηθείτε τον «Βασικό Μέτοχο». Όμως, είμαι πάρα πολύ υπερήφανος ακόμα και για τις ήττες μας. Γιατί οι ήττες αυτές είναι η ηθική παρακαταθήκη για την παράταξή μας. Είναι η ζώσα απόδειξη ότι στις μεγάλες συγκρούσεις, η Νέα Δημοκρατία «την αγαθήν μερίδαν εξελέξατο».
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η εθνική στρατηγική των τελευταίων χρόνων έχει αναγάγει την Ελλάδα σε έναν υπολογίσιμο και αξιόπιστο παράγοντα. Σε μία χώρα φιλόδοξη, με αυτοπεποίθηση. Μία χώρα που αυτά τα 3,5 χρόνια μεγάλωσε.
Μεγάλωσε μεταφορικά, αλλά μεγάλωσε και κυριολεκτικά. Είναι η πρώτη φορά μετά από το 1947 που διευρύναμε την εθνική μας επικράτεια. Και αυτές οι εθνικές επιτυχίες φέρουν τη σφραγίδα της πρώτης θητείας της κυβέρνησης Μητσοτάκη.
Αλλά, επίσης, δημιουργούν εθνικά κεκτημένα – και αυτά ανήκουν σε όλους. Και το Ελληνικό Κοινοβούλιο πρέπει να στηρίξει και να ενισχύει τα εθνικά κεκτημένα, μακριά από μικροκομματικούς υπολογισμούς.
Γιατί δεν παύω να θυμίζω ότι ο ελληνισμός διχάστηκε πάντα για θέματα εξωτερικής πολιτικής. Είτε κατά την επανάσταση του 1821, είτε το 1915 με τον εθνικό διχασμό, είτε το 1920-22 που έφερε τη μεγάλη καταστροφή, είτε το 1944 που έφερε τον Εμφύλιο. Πάντα το πληρώσαμε πολύ ακριβά.
Έχω, λοιπόν, την πεποίθηση ότι θα αποφύγουμε τις προκλήσεις του παρελθόντος, ότι θα επιδιώξουμε να έχουμε σύμπνοια στις μεγάλες εθνικές επιλογές. Και θα ήθελα να σας διαβεβαιώσω ότι η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, και στη δεύτερη θητεία της μετά τις εκλογές, θα συνεχίσει να προασπίζει με επιτυχία το εθνικό συμφέρον.