Το μεγάλο πρόβλημα της μικρής παραβατικότητας. Του Θάνου Τζήμερου

–       3 μετά τα μεσάνυχτα, κι ο απέναντι, που έχει πάρτυ, έχει ακόμα τα ηχεία στη διαπασών.

–       Πας να βγεις από το parking σου και διαπιστώνεις ότι ο γνωστός ζαμάν φου γείτονας σε έχει κλείσει ακόμα μία φορά.

–       Ο καμικάζι με το παπί που έχει βγάλει την εξάτμιση θεωρεί ότι θα τον θαυμάσεις μπορεί και να τον ερωτευτείς αν σε ξυπνήσει στις 2 το πρωί κάνοντας σούζα έξω από το παράθυρό σου.

–       Πας μια βόλτα με τον γιο σου και κάνετε σλάλομ για να αποφύγετε την «παραγωγή» των σκυλιών της γειτονιάς, που οι ευαίσθητοι κυνοκτήτες θεωρούν ότι πρέπει να αφήνουν στο πεζοδρόμιο κάτι σαν διακοσμητικό εξωτερικού χώρου.

–       Έβαψες για 3η φορά τον εξωτερικό τοίχο του σπιτιού σου, αλλά το πρωί διαπιστώνεις ότι είναι πάλι γεμάτος συνθήματα.

–       Ζεις σε ένα μονόδρομο που όμως εξυπηρετεί πολλούς έξυπνους οδηγούς οι οποίοι κόβουν δρόμο πηγαίνοντας ανάποδα και κινδυνεύεις να βρεθείς στις ρόδες τους αν κοιτάξεις προς τη… σωστή κατεύθυνση περνώντας πεζός τον δρόμο.

Εάν για κάτι από αυτά φωνάξεις την αστυνομία, απλώς θα καταγράψει το συμβάν. Το πολύ να κάνει συστάσεις. Και θα σου πει να υποβάλεις μήνυση. Πράγμα το οποίο δεν θα κάνεις διότι και κοστίζει και θα χρειαστείς καμμιά δεκαετία τουλάχιστον μέχρι η υπόθεση να τελεσιδικήσει. Πώς θα κοιμάσαι εν τω μεταξύ αν ο απέναντι έχει ροπή στα μεταμεσονύκτια πάρτυ, ή αν, ακόμα χειρότερα, το «ντάπα – ντούπα» είναι επί μονίμου βάσεως και προέρχεται από ένα μπαρ που άνοιξε στο ισόγειο με ανύπαρκτη ηχομόνωση;

Η μικρή παραβατικότητα σπάνια φτάνει στα δικαστήρια. Είναι όμως αυτή που ταλαιπωρεί όλους τους πολίτες και κυμαίνεται από απλή ενόχληση μέχρι καθημερινό εφιάλτη. Δεν μπορούμε να μιλάμε για κράτος δικαίου και να αναφερόμαστε μόνο σε τιμωρία ληστειών και ανθρωποκτονιών. Κι όμως, για την μικρή παραβατικότητα ελάχιστα έχουν γραφεί και ποτέ δεν συζητιέται στα ΜΜΕ. Εδώ ο κόσμος καίγεται, θα μου πεις, κι εσύ ασχολείσαι με το μπαρ που παίζει δυνατά μουσική τη νύχτα; Ναι, ασχολούμαι και μ’ αυτό και το θεωρώ ιδαίτερα σημαντικό για τους εξής λόγους:

–       Το συναίσθημα ότι ο πολίτης είναι απροστάτευτος απέναντι σε καθημερινές παράνομες ενέργειες παγιώνει μέσα του την απαξίωση για την συντεταγμένη πολιτεία με απρόβλεπτες συνέπεις ως προς τις πολιτικές του επιλογές. Η άνοδος κομμάτων που προτείνουν την αυτοδικία και τον «τσαμπουκά» ως πολιτική πράξη οφείλεται σ’ αυτό ακριβώς.

–       Μια συχνή, που μπορεί να είναι και καθημερινή, ενόχληση επιδρά αρνητικά στον ψυχισμό κάθε ανθρώπου. Αν μάλιστα η ψυχική ισορροπία κάποιου δεν είναι ιδιαίτερα ευσταθής, οι αντιδράσεις του μπορεί να καταλήξουν ακραίες. Τα συχνά εγκλήματα «δι’ ασήμαντον αφορμήν» είναι η κορυφή ενός παγόβουνου ψυχικής έντασης που δεν μπορεί να εκτονωθεί νόμιμα.

–       Από την πλευρά του παραβατικού, η διαπίστωση ότι μπορεί να παρανομεί χωρίς τιμωρία τον αποθρασύνει. Οδηγείται στο να υιοθετήσει αυτή την συμπεριφορά σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής του.

Τι κάνουμε λοιπόν; Αφήνουμε την μικρή παραβατικότητα να γίνει μεγάλη πριν ασχοληθούμε μαζί της; Όχι βέβαια. Μόνο που εδώ δεν μπορούμε να εφαρμόσουμε τη συνταγή που λειτουργεί στα σοβαρά κράτη, απλοποιώντας, ας πούμε, τις διαδικασίες υποβολής μήνυσης. Αν όλα αυτά έφταναν στο ακροατήριο, αντί οι υποθέσεις να τελεσιδικούν σε δέκα χρόνια θα τελεσιδικούσαν σε είκοσι. Χρειαζόμαστε κάτι άμεσο και αποτελεσματικό.

Αυτό που προτείνει η «Δημιουργία, ξανά!» είναι η θέσπιση του «δικαστή – αστυνομικού», ενός οργάνου με σοβαρές νομικές σπουδές, επικοινωνιακή ικανότητα, ευφυΐα και ειδική εκπαίδευση σε θέματα μικρής παραβατικότητας που θα κυκλοφορεί με πολιτικά και θα δρα είτε μετά από κλήση του πολίτη είτε αυτοβούλως. Ο ρόλος του θα είναι να επιλαμβάνεται των υποθέσεων επί τόπου και να αποφασίζει επίσης επί τόπου, βάζοντας χρηματικά ή διοικητικά πρόστιμα.

Είναι προφανής η σημασία της κατάλληλης επιλογής ανθρώπων γι’ αυτή τη θέση διότι κάποιος με ανεπαρκείς ικανότητες ή με χαλαρό ηθικό υπόβαθρο θα μπορούσε να επιτείνει αντί να επιλύσει το πρόβλημα. Βεβαίως και αυτός θα κρίνεται. Θα οφείλει να καταγράφει το συμβάν, να φωτογραφίζει ή να ηχογραφεί το θέμα (απορώ γιατί η αστυνομία δεν χρησιμοποιεί τις εξαιρετικές ευκολίες που προσφέρει η τεχνολογία στην τεκμηρίωση των υποθέσεων που χειρίζεται) και να αιτιολογεί την απόφασή του. Θα υφίσταται έλεγχο από τους προϊσταμένους ειδικά αυτής της υπηρεσίας, η οποία θα λειτουργεί στο πλαίσιο της Ελληνικής Αστυνομίας, αλλά θα έχει διοικητική αυτοτέλεια. Αν ο πολίτης νομίζει ότι αδικείται θα μπορεί να προσφύγει στην ίδια υπηρεσία σε ανώτερο κλιμάκιο. Αν όμως και αυτή η απόφαση βγει εναντίον του, το πρόστιμο θα διπλασιάζεται.

Αν αυτός ο θεσμός καθιερωθεί και στελεχωθεί με σοβαρούς λειτουργούς θα έχει οφέλη σε πολλά επίπεδα: και ο πολίτης θα νιώθει ότι μπορεί να βρει το δίκιο του εδώ και τώρα και η παραβατικότητα της καθημερινότητας θα μειωθεί και η Δικαιοσύνη θα αποσυμφορηθεί. Να μην ξεχνάμε πως η πολιτική δεν είναι μια αφηρημένη επιστήμη αλλά η βελτίωση της ζωής μας σε κάθε επίπεδο. Γι΄ αυτό χρειάζεται πρακτικές και εφαρμόσιμες λύσεις.