Ραγδαία αύξηση του ποσοστού κάλυψης των αναγκών των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων από την εγχώρια βιομηχανία
Μετά από 30 χρόνια σκληρής και μεθοδικής προσπάθειας η Τουρκική αμυντική βιομηχανία κατάφερε να καλύψει με την παραγωγή της το 60% των εξοπλιστικών αναγκών των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων σύμφωνα με αναλυτή του IHS Janes.
Έχοντας αντλήσει πικρά συμπεράσματα από το τριετές εμπάργκο που επέβαλαν οι ΗΠΑ στα τέλη της δεκαετίας του 1970 μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, οι πολιτικές και στρατιωτικές ηγεσίες της Τουρκίας αποφάσισαν στις αρχές της δεκαετίας του 1980, να αναδιοργανώσουν την αμυντική βιομηχανία της χώρας, να εκπαιδεύσουν στο εξωτερικό νέους επιστήμονες, να επενδύσουν σε νέες εγκαταστάσεις και νέες εταιρείες κατασκευής στρατιωτικού υλικού και να δημιουργήσουν τα κατάλληλα θεσμικά όργανα όπως το Υφυπουργείο Αμυντικής Βιομηχανίας και το Ταμείο Εθνικής Άμυνας, το οποίο έχει κάθε χρόνο σταθερή ροή εσόδων από την φορολόγηση προϊόντων καπνού τσιγάρων και τυχερών παιγνίων.
Πρωτίστως όμως κατάφεραν να αλλάξουν την υπάρχουσα τότε νοοτροπία, ότι οι εξοπλισμοί των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, θα πρέπει να πραγματοποιούνται από το εξωτερικό και να εδραιώσουν την αντίληψη ότι η εγχώρια αμυντική βιομηχανία μπορεί να παράγει υψηλής ποιότητας στρατιωτικό υλικό.
Ακολουθώντας σταδιακά δειλά στην αρχή βήματα, η τουρκική αμυντική βιομηχανία ξεκίνησε με την συναρμολόγηση στρατιωτικού υλικού χαμηλού τεχνολογικού κινδύνου και απαιτήσεων για τις εγχώριες ανάγκες.
Το επόμενο βήμα ήταν η συμπαραγωγή και η κατασκευή κατόπιν άδειας, οπλικών συστημάτων επίσης για τις Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις.
Η επόμενη κίνηση περιελάμβανε την αγορά τεχνογνωσίας και την «τουρκοποίηση» υπαρχόντων οπλικών συστημάτων που αγοράζονταν από το εξωτερικό.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το επιθετικό ελικόπτερο Τ-129 το οποίο προέρχεται από το ελικόπτερο A-129CBT της ιταλο-βρετανικής εταιρείας Agusta/Westland.
Το τουρκο-ιταλικό ελικόπτερο διατηρεί την άτρακτο του Α-129, όμως ενσωματώνει αεροβοηθήματα τουρκικής κατασκευής τα οποία με τη σειρά τους παράγονται είτε κατόπιν άδειας από ξένες εταιρείες, είτε πρόκειται για “τουρκοποιημένα” συστήματα που προέρχονται από την αναβάθμιση των δυνατοτήτων υποσυστημάτων που επίσης κατασκευάζονταν στην Τουρκία κατόπιν άδειας από ξένες εταιρείες.
Όπως αναφέρει το IHS Janes, ο αμέσως επόμενος σημαντικός προμηθευτής των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων είναι οι ΗΠΑ, από τις οποίες η Τουρκία εισήγαγε το 15% των εξοπλιστικών της αναγκών και ακολούθως η Ισπανία με 9%.
Όσον αφορά για το οικονομικό μέγεθος των εισαγωγών οπλικών συστημάτων το 2014 η γειτονική χώρα εισήγαγε οπλικά συστήματα και λοιπό στρατιωτικό υλικό αξίας 1,5 δις δολάρια.
Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με το Υφυπουργείο Αμυντικής Βιομηχανίας, οι εξαγωγές στρατιωτικού υλικού τουρκικής κατασκευής συμπεριλαμβανομένων και προϊόντων που προέρχονται από παραγγελίες εκτέλεσης Αντισταθμιστικών Ωφελημάτων, καθώς και συμμετοχής σε διεθνή προγράμματα ως υποκατασκευαστής έφτασαν το 2014 τα 1,6 δις δολάρια.
Τα πλέον εξαγώγιμα αμυντικά προϊόντα της Τουρκίας είναι τα τεθωρακισμένα οχήματα 4×4, τροχοφόρα τεθωρακισμένα οχήματα 6×6, τεθωρακισμένα ερπυστριοφόρα οχήματα, πυρομαχικά, ρουκέτες πολλαπλοί εκτοξευτές ρουκετών, ασύρματοι και ηλεκτρο-οπτικό υλικό.
Τα τελευταία 10 χρόνια η τουρκική βιομηχανία έχει ξεκινήσει την ανάπτυξη οπλικών συστημάτων εγχώριας σχεδίασης όπως, οι τηλεχειριζόμενες ναυτικές πλατφόρμες πολυβόλων και πυροβόλων STAMP, STOP, SMASH, τηλεχειριζόμενες πλατφόρμες πολυβόλων και πυροβόλων για άρματα μάχης και τεθωρακισμένα οχήματα SARP και CLAW, το ραντάρ ναυτιλίας ALPER, το ατρακτίδιο σκόπευσης αεροσκαφών ASELPOD, το ραντάρ επιτήρησης εδάφους ARSLAN, τους αντιαρματικούς πυραύλους MIZRAK-U/O, την κατευθυνόμενη με δέσμη laser ρουκέτα Cirit, τον πύραυλο cruise SOM κλπ.
Αποκορύφωμα των προσπαθειών της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας είναι η ναυπήγηση και ο εξοπλισμός της κορβέτας κλάσης Ada, το νέο άρμα μάχης Altay το οποίο αναπτύχτηκε με κορεατική βοήθεια, το νέο υπό ανάπτυξη μαχητικό 5ης γενιάς του προγράμματος TF-X, και τα νέα ΤΟΜΑ Tulpar και Kaplan-20.
Τα παραπάνω συστήματα και πιο ειδικά η κορβέτα κλάσης Ada, τα δύο νέα ΤΟΜΑ και το πρόγραμμα του νέου μαχητικού, αποτελούν την νέα τάση της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας, η οποία περιλαμβάνει την εξολοκλήρου σχεδίαση και ανάπτυξη νέων οπλικών συστημάτων με βάση τις εγχώριες δυνατότητες αξιοποιώντας την 30ετή πλέον εμπειρία που έχει συσσωρευθεί.
Φυσικά σημαντικό ρόλο στην επιτυχή ολοκλήρωση αυτών των προσπαθειών έχει η διαχρονική και σταθερή πολιτική που οι τουρκικές κυβερνήσεις υιοθέτησαν διακομματικά, αφού ακόμη και ο πρώην πρωθυπουργός Ερντογάν που πάντοτε ανησυχούσε για την στάση των Ενόπλων Δυνάμεων απέναντι σε αυτόν και το ισλαμιστικό του κόμμα, ενίσχυσε με τεράστια ποσά την αμυντική βιομηχανία της χώρας του έχοντας άμεση ενημέρωση δύο φορές το χρόνο σε θεσμικό επίπεδο από τους επικεφαλείς των κρατικών αμυντικών βιομηχανιών και των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων που συμμετείχαν στην έρευνα και ανάπτυξη των νέων οπλικών συστημάτων.
Δεν ήταν λίγες οι φορές ο ίδιος ο πρώην πρωθυπουργός επισκεπτόταν εγκαταστάσεις της αμυντικής βιομηχανίας της χώρας του, δεν ήταν λίγες οι περιπτώσεις που ο ίδιος ο Ερντογάν δοκίμαζε τα τουρκικής κατασκευής οπλικά συστήματα.
Στόχος των Τούρκων η περεταίρω αύξηση της αυτονομίας τους στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας, διότι όπως επανελεγμένα έχουν δηλώσει όλοι στο σύνολό τους οι Τούρκοι πρωθυπουργοί διαχρονικά, εάν η χώρα τους δεν διαθέτει αυτονομία στον τομέα των εξοπλισμών δεν δύναται να εφαρμόσουν την εξωτερική της πολιτική και να υπερασπίσει τα συμφέροντα της.