Κοτζιάς: Η εξωτερική πολιτική πρέπει να είναι σαν ένα σύγχρονο αερόστατο και να τραβάει προς τα πάνω τη χώρα

Το μήνυμα πως «μια χώρα έχει προοπτικές αν έχει ισχύ, συνεργασίες και συμμαχίες και όταν έχει σαφήνεια και σοβαρότητα με τους άλλους, όταν αυτό που λέει το εννοεί και μπορεί να διαμορφώσει σχέσεις εμπιστοσύνης», έστειλε από το 4ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς.

Η εξωτερική πολιτική αντί να είναι ένα βαρίδι που να τραβά στον πάτο τη χώρα, πρέπει να είναι σαν ένα σύγχρονο αερόστατο και να την τραβάει προς τα πάνω, υπογράμμισε και προσέθεσε ότι η εξωτερική πολιτική πρέπει να είναι τολμηρή και ενεργητική.

Αναφερόμενος στο ονοματολογικό θέμα με τη βόρεια γείτονα χώρα, ο κ. Κοτζιάς εξήγησε τους λόγους για τους οποίους ήταν προς το συμφέρον της Ελλάδας να λυθεί το ζήτημα: «Πρώτον, ήταν ένα εθνικό πρόβλημα που εκκρεμούσε, που σπαταλούσε δυνάμεις της διπλωματίας. Δεύτερον, τώρα που βγαίνουμε από την κρίση πρέπει να συμπαρασύρουμε όλα τα Βαλκάνια στην έξοδο από την κρίση και να μπούνε στις δομές που εκείνοι θέλανε. Τρίτον, η χώρα μας είναι στην παγκόσμια πολιτική σκηνή πάρα πολύ μικρή, αλλά στα Βαλκάνια είμαστε μια πάρα πολύ ισχυρή χώρα».

Επίσης, τόνισε πως από τη Συμφωνία των Πρεσπών δεν εθίγη η ταυτότητα των Ελλήνων αλλά ότι ξεκαθάρισε, ενώ έκανε παράλληλα λόγο για παιχνίδια πίσω από την «ταυτότητα».

Σε ό,τι αφορά τις σχέσεις της Ελλάδας με τις ΗΠΑ, ο κ. Κοτζιάς μίλησε για σύγκλιση συμφερόντων. Ειδικότερα, σημείωσε πως «οι Αμερικάνοι θέλουν τη σταθερότητα στην περιοχή, δεν θέλουν την αστάθεια» και συμπλήρωσε: «Έχουμε μια κοινή συναντίληψη για τη μάχη ενάντια στην τρομοκρατία, δεν θέλουν στην Ανατολική Μεσόγειο να βγουν δυνάμεις που θα την αναστατώσουν, θέλουν να προασπίσουν το δικαίωμα της Αιγύπτου, του Ισραήλ, της Κύπρου και της Ελλάδας να λειτουργήσουν οι αγωγοί που θα κατασκευαστούν για το φυσικό αέριο».

Συνεχίζοντας στο ίδιο μήκος κύματος, είπε πως «βρεθήκαμε σε ένα υπουργείο σε μια εποχή που τα αμερικάνικα συμφέροντα ήταν πλησιέστερα στα δικά μας απ’ ό,τι παλαιότερα», ότι οι Αμερικάνοι θέλανε μια σταθερότητα στην περιοχή και παρατήρησε ότι τα προβλήματα της Τουρκίας επέδρασαν πάρα πολύ στη στάση σημαντικών κύκλων που ασχολούνται με τις ΗΠΑ.

Εκμυστηρεύτηκε πως την πρώτη φορά που πήγε ως υπουργός Εξωτερικών στις Βρυξέλλες και στην Ουάσιγκτον δεν πήγε να τους διηγηθεί τα προβλήματα της χώρας γιατί αυτά τα ξέρανε, όπως είπε, αλλά πήγε να τους διηγηθεί τα προβλήματα στην περιοχή, ποιος είναι ο δυνατός ρόλος της χώρας και γιατί ορισμένα πράγματα μπορούν να τα κάνει μόνο η Ελλάδα, γιατί η χώρα μας είναι ένας σταθμός σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή.

«Διατύπωσα τότε το θεωρητικό τρίγωνο ότι η Ελλάδα ήταν μέσα σε ένα τρίγωνο αστάθειας, πάνω είχε την Ουκρανία, αριστερά κάτω τη Λιβυή, δεξιά είχε τη Συρία και το Ιράκ και το μεγάλο της πρόβλημα ήταν, αν μέσα στην κρίση, θα κατακλειστεί από τα κύματα της αστάθειας ή, μέσα στην κρίση, θα μπορέσει να φτιάξει συνεργασίες και συμμαχίες έτσι ώστε να παράγει κύματα σταθερότητας προς τις πλευρές του τριγώνου που ήταν ασταθείς», ανέφερε και υπογράμμισε πως για να παράγει σταθερότητα η χώρα θα έπρεπε να κάνει συμμαχίες, συνεργασίες και να συμβάλλει με τη δική της πρωτοβουλία στη λύση των προβλημάτων της περιοχής.

Ερωτηθείς «πώς ξαφνικά η αριστερά του αντιαμερικανισμού έγινε ο κύριος φίλος μιας συντηρητικής κυβέρνησης των ΗΠΑ», ο κ. Κοτζιάς είπε πως έγινε υπουργός με μια πολύ κριτική αντίληψη για τις ΗΠΑ και έφυγε από υπουργός έχοντας την αίσθηση ότι είναι μια χώρα που μας φέρθηκε φιλικά και κατάλαβε τα προβλήματά μας. «Η πείρα μου με την Αμερική ήταν πάρα πολύ θετική», επισήμανε.

Ο κ. Κοτζιάς εστίασε στον ρόλο του υπουργού Εξωτερικών, καταθέτοντας την εμπειρία του. «Ένας υπουργός Εξωτερικών πρέπει να καταγράψει ρεαλιστικά την κατάσταση της χώρας, τις δυνατότητες της και τι μπορεί να κάνει. Δεύτερον, πρέπει να ξεφύγει από αυτό που έχουμε στην Ελλάδα σταθερά πάρα πολλά χρόνια, μια τάση στην αδράνεια και μη λύσης προβλημάτων. Τρίτον, είναι να καταλήξεις ότι για να βγει η χώρα από τη δύσκολη περίοδο πρέπει να πάρεις πρωτοβουλία». Δίνοντας το στίγμα της δικής του θητείας, δήλωσε πως ο ίδιος είναι οπαδός της ενεργητικής εξωτερικής πολιτικής, και όχι της αδράνειας και της αστάθειας.

Ερωτηθείς αν «η Τουρκία είναι το Πακιστάν της περιοχής», ο κ. Κοτζιάς είπε πως η ανατολική γειτονική είναι μια χώρα με πολλές αντιθέσεις και αντιφάσεις. «Το πραξικόπημα οδήγησε την πολιτική ελίτ της Τουρκίας σε μια ιδιόμορφη ψυχολογία. Η ψυχολογία τους είναι από τη μια μεριά φόβος, ανασφάλεια, δυσπιστία και από την άλλη αλαζονεία», εξήγησε. Αυτές οι αντιφάσεις κάνουν την Τουρκία ανασφαλή, μια νευρική δύναμη, συν αναθεωρητική», επισήμανε. Σημείωσε, επίσης, πως η Τουρκία βρίσκεται σε μια ταλάντευση, αν θα είναι δυτική ή θέλει να είναι μια περιφερειακή ηγετική δύναμη γι’ αυτό και η Δύση είναι μπερδεμένη.

Απέναντι σε αυτή την Τουρκία, η ελληνική εξωτερική πολιτική πρέπει να μην παίξει στο γήπεδό τους, να είναι σταθερή στις αρχές της και να φέρει τους Τούρκους στη δική μας αντίληψη.

Ο ίδιος κατέστησε σαφές πως είναι υπέρ μιας ευρωπαϊκής Τουρκίας και προσέθεσε πως δεν υπάρχει άλλη χώρα που θα είναι πιο κερδισμένη από μια ευρωπαϊκά δημοκρατική Τουρκία από την Ελλάδα.

Σε ό,τι αφορά τα ενεργειακά, ο πρώην υπουργός Εξωτερικών τόνισε την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι οι ενεργειακοί πόροι θα εξαχθούν και θα μεταφερθούν γιατί είναι κέρδος για όλη τη Δύση και την Ευρώπη ότι θα υπάρχει τρίτος δρόμος που να οδηγεί ενέργεια προς εμάς. Παράλληλα, υπογράμμισε ότι πρέπει να διασφαλιστεί η ασφάλεια και επισήμανε ότι αυτό προσπάθησε να το κάνει με τις δύο τετραμερείς συναντήσεις – ΗΠΑ, Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και Ελλάδας, Γαλλίας, Αίγυπτου, Κύπρου.

Ειδική αναφορά έκανε ο κ. Κοτζιάς στις σχέσεις της Ελλάδας με την Κίνα, με έμφαση στον ρόλο του πολιτισμού και του Φόρουμ των Αρχαίων Πολιτισμών.