Κωνσταντινούπολη – Κίεβο – Βαλκάνια, ένας εμφύλιος της Ορθοδοξίας ξεκίνησε

Κατα την διάρκεια της Σοβιετικής Ένωσης η Εκκλησία ήταν περιθωριοποιημένη και δεν είχε καθόλου πολιτική επιρροή. Το ίδιο συνέβαινε και με την Εκκλησία της Γιουγκοσλαβίας, Βουλγαρίας και Ρουμανίας.

Με την πτώση του Κομμουνισμού, οι Ορθόδοξες Εκκλησίες των χωρών αυτών και ειδικά της Ρωσίας και Γιουγκοσλαβίας, η σχέση με την πολιτική έγινε τόσο ισχυρή ώστε οι ηγέτες των Εκκλησιών να προχωρούν ακόμα και σε ουσιαστική εξωτερική πολιτική.

Η Ρωσική εκκλησία με αυτό τον τρόπο, και ενώ δεν μπορούσε να έχει μερίδιο στις αποφάσεις του Πατριαρχείου, χρησιμοποιήθηκε από τον Πούτιν κυρίως για να ενισχύσει την επιρροή του στα Βαλκάνια και ειδικά στην Σερβία και Βουλγαρία.

Η κρίση με την αναγνώριση της Αυτοκέφαλης Ορθόδοξης Ουκρανικής Εκκλησίας φτάνει στα Βαλκάνια

Η εκκλησιαστική αυτοκεφαλία είναι ο τρόπος με τον οποίο μεταφράζεται η εθνική ανεξαρτησία στο θρησκευτικό επίπεδο. Η εκκλησιαστική αυτοκεφαλία βέβαια δεν σημαίνει εκκλησιαστική απομόνωση όπως και η εθνική ανεξαρτησία δεν σημαίνει εθνική απομόνωση.

Για να μην είναι απομονωμένη η εθνική εκκλησία πρέπει η αυτοκεφαλία της, δηλαδή το εκκλησιαστικό της αυτοδιοίκητο να συνοδεύεται από την εκκλησιαστική αναγνώριση της από μια σειρά άλλες ομόθρησκες εκκλησίες.

Αυτό είναι και ουσιαστικό ζήτημα για την Ρωσία και την Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία, η Αυτοκεφαλία της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας εκτός ότι την κάνει αυτόνομη όσο αφορά τις αποφάσεις, αποκόπτει επίσης την Ρωσία από τα Βαλκάνια.

Ποιο ποσοστό των κληρικών, των ενοριών και πιστών στην Ουκρανία θα ακολουθήσει την ανεξάρτητη εκκλησία παραμένει ένα ζήτημα, αν και είναι σίγουρο ότι οι ρωσόφωνες κοινότητες θα αντισταθούν στον αναγκαστικό διαχωρισμό από τη Μόσχα.

Πλέον οι Εκκλησίες των Βαλκανίων, θα πρέπει τώρα να ευθυγραμμιστούν ξεκάθαρα πίσω από την Κωνσταντινούπολη ή τη Μόσχα και να μην κρατάνε λεπτές ισορροπίες όπως συνέβαινε μέχρι σήμερα.

Εκτός από τη διάσπαση των Βαλκανικών Ορθοδόξων Εκκλησιών σε στρατόπεδα υπέρ και κατά της Μόσχας, η ανεξαρτησία της Ουκρανικής Εκκλησίας θα έχει ένα άλλο σημαντικό αποτέλεσμα που αγγίζει τις σχέσεις Σερβίας – Ρωσίας αλλά και Σερβίας – Δύσης.

Τα Βαλκάνια φιλοξενούν τουλάχιστον τρεις εκκλησίες με τις δικές τους φιλοδοξίες στην αυτοκεφαλία, της πΓΔΜ, του Μαυροβούνιο και της Μολδαβία – όπου είναι βέβαιο, και ειδικά για FYROM και Μολδαβία να προχωρήσουν και να αποκτήσουν το ίδιο δικαίωμα με την Ουκρανία.

Η Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία σε πραγματικό αδιέξοδο

Η στάση που θα κρατήσει η Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία θα καθορίσει τις εξελίξεις στα Βαλκάνια. Σε περίπτωση που επιλέξει την σύγκρουση με το Πατριαρχείο και συνταχθεί πίσω από την Μόσχα, είναι πέρα από βέβαιο ότι ο Βαρθολομαίος και συνυπολογίζοντας τις πολιτικές προεκτάσεις, θα προχωρήσει διαδικασίες για τις τρεις Εκκλησίες (πΓΔΜ,Μαυροβούνιο,Μολδαβία)

Σε μια επιστολή διαμαρτυρίας που απεστάλη στον Βαρθολομαίο τον Σεπτέμβριο, ο πατριάρχης Σερβίας Ιριναί ανέφερε πως η αυτοκεφαλία της Ουκρανικής Εκκλησίας θα είναι «καταστροφική», προσθέτοντας ότι τα περισσότερα κράτη που διεκδικούν τώρα τις εκκλησίες τους «δημιουργήθηκαν από κομμουνιστές και οδηγούνται τώρα από αθεϊστές».

Η κυβέρνηση του Κιέβου έχει κατηγορήσει κληρικούς στη Μόσχα ότι βοήθησαν στην κατάληψη της Κριμαίας από την Ρωσία

Εκτός από τη παραδοσιακή πίστη στη Μόσχα, η Σερβική Εκκλησία δεν θέλει να δοθεί κάποια ενθάρρυνση στην Ορθόδοξη Εκκλησία της πΓΔΜ, η οποία αποσχίστηκε από τη Σερβική Εκκλησία τη δεκαετία του 1960 ή στην πολύ μικρότερη Ορθόδοξη Εκκλησία του Μαυροβουνίου

Η αποσχισθείσα Ορθόδοξη Εκκλησία του Μαυροβουνίου θεωρητικά είναι μικρότερο πρόβλημα, καθώς οι περισσότεροι Ορθόδοξοι πιστοί στη χώρα εξακολουθούν να παραμένουν πιστοί στη Σερβική Εκκλησία

Το ενδεχόμενο αυτοκέφαλης Εκκλησίας στην πΓΔΜ είναι πολύ πιο σοβαρή. Με την ισχυρή υποστήριξη των κρατικών αρχών της πΓΔΜ και το ονοματολογικό να είναι στον προσκήνιο, οι Σέρβοι αλλά και οι Ρώσοι, θεωρούν ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο θα πιεστεί ώστε να προχωρήσει στην αυτοκεφαλία και τα Σκόπια να αποκτήσουν ακόμα μια δομή που θα ενισχύσει την επιβίωση της πΓΔΜ

Η Βουλγαρία θα ακολουθήσει την πορεία της χώρας προς την Δύση

Η Βουλγαρική Ορθόδοξη Εκκλησία μπορεί να εμφανίζεται διαιρεμένη με ορισμένους επισκόπους να ευθυγραμμίζονται με τη Ρωσία και τη Σερβία,  κατηγορούν τον Οικουμενικό Πατριάρχη ότι ενεργεί μονομερώς. Όμως η πορεία που επέλεξε η χώρα να είναι κοντά στην Ευρώπη και το ΝΑΤΟ, δεν αφήνει πολλά περιθώρια για αντιδράσεις.

Να μην ξεχνάμε πως ότι ίσχυε για την Σερβία και την Ρωσία με την πτώση του Κομμουνισμού και την παράλληλη πορεία Πολιτικής-Εκκλησίας , ισχύει και στην περίπτωση της Βουλγαρίας. Η ανακοίνωση που εξέδωσαν τρεις επίσκοποι κατά του Οικουμενικού Πατριαρχείου στις 3 Οκτωβρίου ενώ η Ιερά Σύνοδος είχε αποφασίσει να μην συζητήσει το θέμα της Ουκρανίας, εντάσσεται στην προσπάθεια διατήρησης των ισορροπιών

Εξάλλου η Βουλγαρική Ορθόδοξη Εκκλησία έδειξε και την στάση που θα κρατήσει σε σχέση με το Πατριαρχείο όταν η Ρωσία προσπάθησε να δημιουργήσει σοβαρό πρόβλημα στην περιοχή.  Τον Νοέμβριο του 2107 οι Σχισματικές Εκκλησίες υποβάλλουν αίτημα για να αναγνωρισθεί η Βουλγαρική Εκκλησία ως «Μητέρα Εκκλησία» αφού προηγουμένως αναγνωρίσει το Αυτοκέφαλο τους. Η Βουλγαρία αρνείται!

Η περίπτωση της Ρουμανίας

Η Ρουμανική Ορθόδοξη Εκκλησία είναι ανεξάρτητη και Αυτοκέφαλη Εκκλησία και Πατριαρχείο από το 1872. Στην κυριότητα της ανήκει και η Μολδαβία η οποία είναι μια από τις χώρες στην ουσία θα συμπαρασυρθεί από τις εξελίξεις και θα ζητήσει την Αυτοκεφαλία της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Μολδαβίας.

Στην Μολδαβία όμως υπάρχει μια ιδιαιτερότητα, υπάρχουν δύο αντίπαλες εκκλησίες. Η κύρια Ορθόδοξη Εκκλησία της Μολδαβίας υπάγεται στην Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία. Η αντίπαλός της  είναι η νεότερη Ορθόδοξη Εκκλησία της Βεσσαραβίας, (το ιστορικό ρουμανικό όνομα για τη Μολδαβία), που υπάγεται στην ρουμανική Ορθόδοξη Εκκλησία.

Στην Μολδαβία τα Ρωσικά συμφέροντα δεν εξαντλούνται στις θρησκευτικές διενέξεις. Τον Ιούνιο στον ΟΗΕ,  εγκρίθηκε ένα ψήφισμα το οποίο ζητά την «πλήρη και άνευ όρων απόσυρση ξένων στρατιωτικών δυνάμεων» από τη Μολδαβία με 63 ψήφους υπέρ, 15 κατά και 82 αποχές. Το ψήφισμα ουσιαστικά στοχεύει σε μια μικρή δύναμη Ρωσικών δυνάμεων οι οποίες έχουν τοποθετηθεί στην αποσχισθείσα περιοχή της Υπερδνειστερίας για πάνω από δύο δεκαετίες.

Η Υπερδνειστερία είναι περιοχή της Μολδαβίας στην Ανατολική Ευρώπη. Το μη αναγνωρισμένο αυτό κράτος είναι εκ των πραγμάτων ανεξάρτητο από τη Μολδαβία από τις 2 Σεπτεμβρίου του 1990, οπότε και διακήρυξε την ανεξαρτησία του και υποβοηθούμενο από Ρώσους, Κοζάκους και Ουκρανούς εθελοντές, καθώς και τη 14η Ρωσική (πρώην Σοβιετική) Στρατιά, νίκησε τις Μολδαβικές δυνάμεις στον Πόλεμο της Υπερδνειστερίας.

Ενώ υπάρχει κατάπαυση του πυρός από το 1992, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναγνωρίζει την Υπερδνειστερία ως περιοχή «παγωμένης διαμάχης». Η αυτοδιάθεση της είναι διαφιλονικούμενη.

Η δημιουργία ενός νέου μετώπου στα δυτικά της Ουκρανίας θα μπορούσε να αποτελέσει ένα ακόμη μοχλό πίεσης του Πούτιν προς το Κίεβο και το ΝΑΤΟ κλιμακώνοντας την πολιτική πιέσεων της Ρωσίας προς τη Δύση για την ικανοποίηση των αιτημάτων της Μόσχας αναφορικά με το καθεστώς ασφαλείας μιας σειράς χωρών που βρίσκονται στην περιφέρεια της Ρωσίας.

Πως θα αντιδράσει η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία

Η υπόθεση της Ουκρανικής Εκκλησίας συνέπεσε με την πιο σοβαρή ανάμεσα στην  Εκκλησία της Ελλάδος και το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Η διεκδίκηση του Ι.Ν του Αγίου Γεωργίου στο κτήμα Προμπονά μπορεί να φαίνεται ότι είναι η πέτρα του σκανδάλου αλλά τα αίτια της ρήξης φαίνεται να είναι πιο βαθιά.

Ο Αρχιεπίσκοπος εκτιμά ότι η επιμονή του Οικουμενικού Πατριάρχη υποκρύπτει άλλους σκοπούς, όπως να «πατήσει πόδι» σε μια περιοχή που ανήκει στην Ελλαδική Εκκλησία, κάτι που είναι αντικανονικό. Στον αντίποδα το Φανάρι θεωρεί πως πρέπει να υπάρχει ένας ναός στην Αττική που να ανήκει αποκλειστικά στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, όπως συμβαίνει με τις υπόλοιπες εκκλησίες. Σε αυτό το σημείο βρίσκεται η αντιπαράθεση Ιερώνυμου – Βαρθολομαίου και πρόκειται ουσιαστικά για ένα «παιχνίδι εξουσίας» μεταξύ των δύο προκαθημένων.

Το «παιχνίδι εξουσίας» όμως πάνω από έναν ναό στην Αττική, είναι πρόβα σύγκρουσης στην περίπτωση που το Πατριαρχείο προχωρήσει στην Αυτοκεφαλία της Εκκλησίας των Σκοπίων. Η αναγνώριση “Μακεδονικού Έθνούς” και “Μακεδονικής Γλώσσας” από την “Πίστη” μαζί με τον πολιτισμό αποτελούν τα συστατικά ενός Έθνους.

Η δημιουργία μιας Εκκλησίας στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Μακεδονία, όπου θα υποστηρίζεται και θα ανήκει στην Εκκλησία των Σκοπίων, δεν είναι σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Συμβαίνει ήδη στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Θράκη όπου υπάρχει μια Παράλληλη Δομή του Ελληνικού Κράτους, τους Ψευτομουφτήδες.

Ποιος θα εμποδίσει κάποιον να δημιουργήσει μια Εκκλησία