Κοινή Διακήρυξη για την Ενίσχυση της Ενεργειακής Συνεργασίας

Σε μία κίνηση η οποία, εκ πρώτης απόψεως, θα μπορούσε να ερμηνευθεί ότι κινείται παράλληλα στα σημερινά κοινοτικά σχέδια για τον Νότιο Ενεργειακό Διάδρομο (Southern Energy Corridor) μεταφοράς φυσικού αερίου προς την ΕΕ, η Ουγγαρία, η Ελλάδα, η Σερβία, η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (πΓΔΜ) και η Τουρκία προχώρησαν τη Μεγάλη Τρίτη (7/4/2015) , στη Βουδαπέστη,  σε Κοινή Διακήρυξη για την Ενίσχυση της Ενεργειακής Συνεργασίας.

Η επιλογή των πέντε χωρών παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ουσιαστικά, η πενταμερής της Βουδαπέστης αποφάσισε να εξετάσει την πιθανότητα κατασκευής άλλου ενός αγωγού, ο οποίος θα είναι ανεξάρτητος από τον Διαδριατικό Αγωγό (ΤΑΡ) και θα μπορεί να μεταφέρει φυσικό αέριο που θα παραλαμβάνεται από τα ελληνοτουρκικά σύνορα και μέσω Σκοπίων και Σερβίας προς την Ουγγαρία.

Στην παρούσα φάση, η εν λόγω ιδέα (διότι τα πάντα βρίσκονται επί χάρτου) αφορά στη μεταφορά φυσικού αερίου από τη Ρωσία το οποίο, εφόσον κατασκευαστεί ο επονομαζόμενος Turkish Stream, θα φθάνει στην τουρκική Ανατολική Θράκη και από εκεί θα μπορούσε να φθάσει στην Κεντρική Ευρώπη μέσω των προαναφερθεισών χωρών. Διπλωματικές πηγές σημείωναν ότι ακόμη είναι πρόωρο να προβλέψει κανείς από πού θα προέλθει το αέριο που θα γεμίσει αυτόν τον αγωγό, διότι πχ σε περίπτωση που ολοκληρωθεί η συμφωνία Δύσης – Ιράν, το αέριο αυτό θα μπορούσε να είναι ιρανικό.

Τονίζεται πάντως ότι η Διακήρυξη αυτή εκφράζει προς το παρόν «πολιτική πρόθεση» και ότι «χρειάζεται περαιτέρω ανταλλαγή απόψεων και διάλογος». Σε αυτό το πλαίσιο, ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς πρότεινε, σύμφωνα με πληροφορίες, στους ομολόγους του τη διεύρυνση του σχήματος με σκοπό να μπορέσουν να συμμετάσχουν στο project και άλλα κράτη από τα Δυτικά Βαλκάνια, ώστε να μπορέσουν μελλοντικά να απολαύσουν τα οφέλη από το φυσικό αέριο του Νοτίου Ενεργειακού Διαδρόμου μέσω διασυνδετηρίων αγωγών.

Ο κ. Κοτζιάς πάντως, ορθώς σκεπτόμενος, πρότεινε επίσης τη σύγκληση ομάδων αποτελούμενων από τεχνικούς εμπειρογνώμονες από τα υπουργεία Εξωτερικών και Ενέργειας ώστε να εξεταστούν ζητήματα που άπτονται α) της κατασκευής του αγωγού, β) της οικονομικής βιωσιμότητας και χρηματοδότησης, γ) της εξεύρεσης πηγών τροφοδοσίας και δ) της αναζήτησης των κατάλληλων οικονομικών εταίρων που θα ενδιαφερθούν να στηρίξουν το σχέδιο.

Αυτή η κίνηση , εκ πρώτης απόψεως, θα μπορούσε να ερμηνευθεί ότι κινείται παράλληλα στα σημερινά κοινοτικά σχέδια για τον Νότιο Ενεργειακό Διάδρομο (Southern Energy Corridor) μεταφοράς φυσικού αερίου προς την ΕΕ αλλά και να συνδυαστεί με την επίσκεψη του Αλ. Τσίπρα στη Μόσχα αλλά και με το επικείμενο ταξίδι του στο Βελιγράδι.

Αυτό σημαίνει ότι στην πραγματικότητα η Ελλάδα επέλεξε ενεργειακό “στρατόπεδο” και στέλνει μήνυμα στην ΕΕ ότι δεν θα συμμετάσχει σε νέε κυρώσεις κατά της Ρωσίας, αλλά και δεν θα ξαναακολουθήσει εντολές που προάγουν τα συμφέροντα της Ουάσιγκτον και του Βερολίνου.

Στην ουσία ο νέος αγωγός μεταφέρει το ρωσικό φυσικό αέριο στη καρδιά της ΕΕ, στην Ουγγαρία και σε δεύτερη φάση ο αγωγός αυτός προβλέπεται να δώσει φυσικό αέριο σε Αυστρία, Σλοβενία, Κροατία, και Βοσνία, παρακάμπτοντας ουσιαστικά Ουκρανία και Βουλγαρία, όπου ο αμερικανικός παράγοντας έχει μεγάλη επιρροή.

Το EuObserver μεταδίδει πως η Ελλάδα και η Ουγγαρία ενέκριναν τα σχέδια για την κατασκευή ενός νέου ρωσικού αγωγού φυσικού αερίου.

Όπως αναφέρει το άρθρο, η συνάντηση της Βουδαπέστης αντιπροσωπεύει ένα νέο πλήγμα για την ενότητα της ΕΕ μετά την κρίση στην Ουκρανία. Η Ρωσία φλερτάρει με την Ελλάδα, την Κύπρο, την Ουγγαρία και την Ιταλία ως εν δυνάμει συμπαραστάτες σε ένα ενδεχόμενο βέτο κατά των ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Μόσχας.

Υπό αυτό το πρίσμα, η επίσκεψη Τσίπρα στη Μόσχα δεν θα πρέπει να θεωρείται άκαιρη και δίχως συγκεκριμένο αντικείμενο κατέληγε το άρθρο.

Παρατίθεται κατωτέρω το κείμενο της Κοινής Διακήρυξης για την Ενεργειακή Συνεργασία, η οποία υιοθετήθηκε, σήμερα Μεγάλη Τρίτη 7 Απριλίου 2015, στη Βουδαπέστη, από τους Υπουργούς Εξωτερικών της Ελλάδας, της Σερβίας, της πΓΔΜ και της Ουγγαρίας και τον Υπουργό Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Τουρκίας:

Κοινή Διακήρυξη για την Ενίσχυση της Ενεργειακής Συνεργασίας

Εμείς, οι εκπρόσωποι των Συμμετεχόντων Κρατών, Volkan Bozkır, Ivica Dačić, Νίκος Κοτζιάς, Nikola Poposki και Péter Szijjártó, συναντηθήκαμε στη Βουδαπέστη, την 7η Απριλίου 2015.

ΕΧΟΝΤΑΣ ΕΠΙΓΝΩΣΗ ότι η συνεργασία για τη διασφάλιση του ενεργειακού εφοδιασμού θα συμβάλλει στις σχέσεις καλής γειτονίας μεταξύ των χωρών μας και την ευημερία των πολιτών,

ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΟΝΤΑΣ τη σημασία της εξασφάλισης αξιόπιστων, απρόσκοπτων και οικονομικά προσιτών ενεργειακών πηγών – κυρίως φυσικού αερίου – για τους πολίτες και τις βιομηχανίες των χωρών μας, καθώς και της προσέλκυσης επενδύσεων στις χώρες μας προκειμένου να υποστηριχθεί η ανάπτυξη της οικονομίας και της απασχόλησης,

ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ το ρόλο των ευρωπαϊκών κονδυλίων για την ανάπτυξη έργων υποδομής στην Κεντρική και Νοτιοανατολική Ευρώπη, με στόχο την επίτευξη ενός επιπέδου διαφοροποίησης ανάλογο με αυτό της Δυτικής Ευρώπης, κάτι που με τη σειρά του θα συνέβαλε σημαντικά στη συνολική ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, η οποία πρέπει να αποτελέσει κοινή ευθύνη της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

ΣΗΜΕΙΩΝΟΝΤΑΣ ότι σήμερα υλοποιούνται ή σχεδιάζονται για το μέλλον πολλά έργα υποδομής φυσικού αερίου προκειμένου να βελτιωθεί ο εφοδιασμός φυσικού αερίου σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο,

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ με το στόχο μας για αύξηση των διασυνδέσεων μεταξύ των συστημάτων φυσικού αερίου των χωρών μας,

Εκφράσαμε τη στήριξή μας υπέρ της δημιουργίας μιας εμπορικά βιώσιμης επιλογής διαφοροποίησης των οδών και των πηγών για τη μεταφορά φυσικού αερίου από τη Δημοκρατία της Τουρκίας, μέσω των εδαφών των χωρών μας, στις χώρες της Κεντρικής και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης καθώς και σε άλλες χώρες, το οποίο θα επιτρέψει στα Συμμετέχοντα Κράτη :

•    Να στηρίξουν τις ενεργειακές αγορές της Τουρκίας, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Συμβαλλόμενων Μερών στη Συνθήκη της Ενεργειακής Κοινότητας μέσω του Νοτίου Διαδρόμου Μεταφοράς Φυσικού Αερίου

•    Να αναπτύξουν νέες δυνατότητες για την περιφερειακή οικονομική ανάπτυξη μέσω της διασύνδεσης των υποδομών φυσικού αερίου των χωρών μας με τη χρηματοδοτική συνδρομή της Ευρωπαϊκής Ένωσης

•    Να υποδεχτούν με συνεργατικό πνεύμα και άλλες χώρες της περιοχής που επιθυμούν να συμμετάσχουν σε αυτές τις προσπάθειες

•    Να βελτιώσουν τη λειτουργία των εγκαταστάσεων αποθήκευσης αερίου με στόχο τη διευκόλυνση των συναλλαγών, την επίτευξη εποχικής εξισορρόπησης και την αύξηση της ασφάλειας του εφοδιασμού σε περίπτωση διαταραχής της παροχής αερίου.

Συμφωνήθηκε ότι μέσω της εν λόγω Διακήρυξης εκφράζεται μόνο η πολιτική πρόθεση και ότι χρειάζεται περαιτέρω ανταλλαγή απόψεων και διάλογος επί συγκεκριμένων ζητημάτων μεταξύ των αντίστοιχων Συμμετεχόντων Κρατών καθώς και με τις ενδιαφερόμενες εταιρείες.