Κοινές δηλώσεις Ν. Κοτζιά, και Υπουργού Εξωτερικών της Αλβανίας, D. Bushati

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Καλημέρα σας. Σήμερα που για το Υπουργείο μας, από την άποψη της εσωτερικής μας λειτουργίας, είναι μια δύσκολη μέρα, πρέπει να πω ότι είναι μεγάλη μου χαρά να έχω τον φίλο μου τον Ditmir στην Αθήνα.

Χαιρετίζω την επίσκεψή του στην Αθήνα ως συνέχεια της δικής μου στην Αλβανία. Ο Ditmir είναι ένας φίλος της Αθήνας, και από την άποψη των σχέσεών μας, και λόγω του ότι έζησε εδώ, με πολλούς φίλους, σπούδασε Ευρωπαϊκό Δίκαιο και είναι καλός γνώστης της πόλης μας.

Από την τελευταία μας συνάντηση –που συμφωνήσαμε ότι πρέπει να γίνεται πιο συχνά– έχουμε εντατικοποιήσει τις σχέσεις των δυο Υπουργείων μας. Πρόσφατα έγινε και η συνάντηση των Γενικών μας Γραμματέων.

Θέλουμε να λύσουμε τα προβλήματα που έρχονται από το παρελθόν με τρόπο δημιουργικό, προς όφελος και των δυο πλευρών και σε συνεργασία με τις κοινωνίες μας, προκειμένου να ασχοληθούμε περισσότερο με το τι μπορούμε να κάνουμε για το μέλλον και πώς μπορούμε να αναβαθμίσουμε την περιοχή των Βαλκανίων συνολικά.

Όπως ξέρετε, έχουμε από την δεκαετία του ΄90 ένα σύμφωνο φιλίας, το οποίο θέλουμε να το ανανεώσουμε, να το αναβαθμίσουμε και να βάλουμε σειρά θεμάτων σε αυτό.

Κουβέντιασα επί μακρόν με τον συνάδελφό μου για τα ζητήματα που απασχολούν τη διπλωματία μας και νομίζω ότι βρισκόμαστε σε έναν καλό δρόμο για αναζήτηση λύσεων σε αυτά που είναι κοινά μας συμφέροντα, αλλά και για προώθηση λύσεων στα θέματα που αποτελούν αντικείμενο διαφωνίας ή απόκλισης μέχρι σήμερα.

Συζητήσαμε επίσης για την πορεία ένταξης της Αλβανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, για την εφαρμογή των πέντε σημείων που έχει θέσει η Επιτροπή και το Συμβούλιο.

Μιλήσαμε για τη σημασία και τα δικαιώματα της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία, όπως κουβεντιάσαμε και για τη σημασία των Αλβανών συμπολιτών μας εδώ στην Ελλάδα, που αποτελούν γέφυρες φιλίας και κατανόησης ανάμεσα στις δυο χώρες.

Κουβεντιάσαμε για τις οικονομικές σχέσεις των δυο πλευρών και θα συνεχίσουμε και το απόγευμα τη συζήτησή μας. Θα τη συνεχίσουμε και στο άμεσο μέλλον. Έχουμε βρει κοινούς κώδικες συζήτησης, κριτήρια για τη λύση των προβλημάτων μας. Τα κριτήριά μας είναι το διεθνές δίκαιο, ο ευρωπαϊκός πολιτισμός και οι ανάγκες των λαών μας, αλλά και των κρατών μας.

Για άλλη μια φορά, Ditmir, θέλω να σου ευχηθώ «καλώς ήλθες». Είσαι πάντα ευπρόσδεκτος εδώ στην Ελλάδα και χαιρόμαστε που μπορούμε να έχουμε δημιουργικές συζητήσεις, γιατί δουλειά και καθήκον των Υπουργών Εξωτερικών δεν είναι να καταγράφουν προβλήματα, είναι να τα λύνουν. Ευχαριστώ και πάλι που ήρθες σήμερα, σε μια όμορφη μέρα, και που μας ήρθες και με τη σύζυγό σου, η οποία, από ό,τι γνωρίζω, ξέρει καλά την Ελλάδα, γιατί σπούδασε στη Θεσσαλονίκη.

D. BUSHATI: Σας ευχαριστώ. Σας ευχαριστώ για την υποδοχή. Θα ήθελα, ξεκινώντας, να σας συλλυπηθώ για το θάνατο ενός από τους πιο εξέχοντες διπλωμάτες σας, τον τέως Πρέσβη σας στην Ισπανία, ο οποίος παλαιότερα ήταν και Πρέσβης στην Αλβανία. Εκφράζω τα συλλυπητήριά μου στην οικογένεια και στους συναδέλφους του.

Όπως είπε και ο ομόλογός μου, ο Νίκος, είχαμε τη δυνατότητα σήμερα εκτός από τα θέματα που αφορούν στην περιοχή μας, τα θέματα ασφαλείας, τα θέματα των προσφύγων, τα θέματα της ενισχυμένης συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας, είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε και για διμερή θέματα. Πιστεύω πως υπάρχει αμοιβαία κατανόηση αναφορικά με τη διαφορετική φύση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε στο πλαίσιο των ελληνοαλβανικών σχέσεων. Είναι θέματα, βαρύνουσας σημασίας, που έχει κληροδοτήσει το παρελθόν αλλά και θέματα που αφορούν στο κοινό μας μέλλον.

Τα προβλήματα αυτά εμείς έχουμε πασχίσει να τα ιεραρχήσουμε και να συζητήσουμε πρωτίστως για τη φιλοσοφία του τρόπου επίλυσής τους, των παραμέτρων αυτής της λύσης και της βάσης πάνω στην οποία εμείς θα στηριχθούμε, διότι οι χώρες μας είναι χώρες γειτονικές, είναι στρατηγικοί εταίροι, είναι χώρες μέλη του ΝΑΤΟ, είναι χώρες που μοιράζονται κοινά συμφέροντα στη Μεσόγειο και στα Βαλκάνια. Και φυσικά, δε θα ήταν παράξενο να πούμε ότι οι λύσεις που αναζητούμε εδράζονται στο διεθνές δίκαιο και στο ευρωπαϊκό πνεύμα.

Επίσης, πιστεύω οδεύουμε προς την οριστικοποίηση και του μηχανισμού με τον οποίο θα προσπαθήσουμε να επιλύσουμε αυτά τα ζητήματα, όχι απλώς μέσω των συχνών επαφών σε επίπεδο Υπουργών, Γενικών Γραμματέων και υφιστάμενων Επιτροπών, αλλά και μέσω της ανανέωσης ενός θεσμοθετημένου κοινού σχήματος.

Δεσμευόμαστε να φτιάξουμε αυτόν το μηχανισμό, το συντομότερο δυνατό, ώστε τα όποια εμπόδια στην κοινή μας πορεία είτε είναι του παρελθόντος, είτε του παρόντος, να τα αντιμετωπίσουμε με το βλέμμα στο μέλλον και να τα επιλύσουμε ένα-ένα, ώστε να καταλήξουμε σε μια συμφωνία-πακέτο.

Θα ενθαρρύνουμε έτσι την ανάπτυξη των ελληνοαλβανικών σχέσεων, όπως είπε ο Νίκος. Το καθήκον των Υπουργών Εξωτερικών δεν είναι απλώς να εντοπίσουν το πρόβλημα. Μπορώ να πω ότι δεν υπάρχει κανένα ταμπού στις μεταξύ μας σχέσεις. Οι σχέσεις μας σε θεσμικό επίπεδο και σε προσωπικό επίπεδο είναι πολύ καλές.

Ακόμα και όταν εξετάζουμε τα θέματα από διαφορετική οπτική γωνία αντιλαμβανόμαστε ότι όλα τα ζητήματα πρέπει να διευθετηθούν, όχι μόνο αυτά που είναι βαρύνουσας ιστορικής σημασίας, αλλά και τα θέματα της επικαιρότητας. Πρέπει να διευθετηθούν έτσι ώστε να απελευθερώσουμε θετική ενέργεια ανάμεσα στην Ελλάδα και την Αλβανία.

Πιστεύω ότι είμαστε και οι δυο σαφείς, μια πιο εδραιωμένη σχέση ανάμεσα στην Ελλάδα και την Αλβανία θα είχε και μια θετική επίδραση στην παρούσα κατάσταση που επικρατεί στην περιοχή.

Μιλήσαμε και για την ευρωπαϊκή προοπτική της Αλβανίας. Το έχω πει επανειλημμένως, το επισημαίνω και τώρα αυτό που έχω πει στη Βουλή της Αλβανίας στη συνάντηση με τον Πρόεδρο της Ελλάδος. Εμείς ευχαριστούμε την Ελλάδα για τη βοήθεια που μας παρείχε στην ευρωπαϊκή μας πορεία. Δε θα ξεχάσουμε ποτέ το γεγονός ότι στην Αλβανία χορηγήθηκε το καθεστώς υποψήφιας χώρας κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Προεδρίας στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μολονότι μετά τη Συνθήκη της Λισσαβόνας είναι περιορισμένος ο ρόλος της Προεδρίας των χωρών. Αλλά εμείς είμαστε ευγνώμονες που μας αναγνωρίστηκε το εν λόγω καθεστώς κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Προεδρίας και υπό αυτή την άποψη θα κάνουμε πιο θετική δουλειά και θα επιλύσουμε τα προβλήματα ένα προς ένα. Σας ευχαριστώ.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ («ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ»): Κύριε Υπουργέ, ακούσαμε γενικές διακηρύξεις, αλλά δεν ακούσαμε κάτι πολύ συγκεκριμένο. Υπάρχουν και συγκεκριμένες διαφορές αυτή τη στιγμή για τις οποίες επεξεργάζεστε λύσεις, όπως για παράδειγμα το θέμα της ΑΟΖ. Έχετε κάτι συγκεκριμένο να μας πείτε πάνω σε αυτό; Υπάρχει κάποια πρόοδος; Ευχαριστώ πολύ.

D. BUSHATI: Πιστεύω ότι δεν χωράει αμφιβολία για το εξής: όπως υφίστανται θέματα για τα οποία υπάρχει πλήρης ταύτιση, υφίστανται και θέματα για τα οποία εμείς είμαστε στη φάση της σκιαγράφησης μιας λύσης. Μιας λύσης που βασίζεται στο διεθνές δίκαιο και στο αμοιβαίο όφελος. Συχνά στην κοινή γνώμη γίνεται λόγος για εκείνα τα ζητήματα για τα οποία εμείς δεν έχουμε κατορθώσει να βρούμε λύσεις, δεν γίνεται όμως τόσος λόγος και για τα θέματα που μας ενώνουν.

Όσον αφορά το ζήτημα που εσείς αναφέρατε, είναι αλήθεια ότι το θέμα αυτό είναι μέρος μιας συζήτησης αρχών για το πώς μπορεί να δρομολογηθεί και ποιος είναι ο μηχανισμός που πρέπει να βρούμε, έτσι ώστε να επιλύσουμε αυτό το θέμα σύμφωνα με τους θεσμοθετημένους κανόνες του διεθνούς δικαίου.

Είναι προς το συμφέρον και το δικό μας και της Ελλάδος να δρομολογηθεί αυτό το θέμα. Είναι ένα θέμα που αφορά το μέλλον μας, ένα θέμα που εντάσσεται στο ευρύ φάσμα των σημαντικών σχεδίων που θα εφαρμοστούν από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην περιοχή Αδριατικής-Ιονίου, στον τομέα της οικονομικής ανάπτυξης, στον τομέα της ενέργειας.

Το θέμα της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας θα ήταν μια καλή δυνατότητα για να απελευθερώσουμε θετική ενέργεια ώστε να δώσουμε δυνατότητα εφαρμογής αυτών των σχεδίων των ευρωπαϊκών. Από αυτό το βήμα έχω μιλήσει για τη θάλασσα ως μια δυνατότητα, ως ένα σημείο επαφής και όχι ως μια ζώνη που μας χωρίζει.

Σε όλο το φάσμα των θεμάτων που συζητήσαμε σήμερα, εμείς συζητήσαμε σε αυτό το πνεύμα. Να βρούμε αυτόν τον μηχανισμό, χωρίς να επιβαλλόμαστε ο ένας στον άλλον, με πλήρη κατανόηση. Και πιστεύω ότι τη στιγμή που θα έχουμε βρει τη λύση, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτό θα το ανακοινώσουμε στην κοινή γνώμη.

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Οι Υπουργοί Εξωτερικών είναι για να λύνουνε προβλήματα και όχι να ανακοινώνουν τις σκέψεις τους. Μερικοί το παρανοούν αυτό, γιατί νομίζουν ότι οι Υπουργοί Εξωτερικών είναι για να κάνουν δηλώσεις από το πρωί μέχρι το βράδυ στα μέσα.

Αυτό που συμφωνήσαμε είναι ότι υπάρχει μηχανισμός, υπάρχει μέθοδος για να λυθούν με τρόπο που να εξυπηρετεί τα συμφέροντα όλων μας τα όποια προβλήματα έχουν προκύψει.

Αυτή η μέθοδος, αυτός ο μηχανισμός μας κάνουν αισιόδοξους.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ Εξωτερικών της Ελλάδας, ήθελα να ρωτήσω εάν η Ελλάδα, εάν εσείς θα πάτε και πότε θα πάτε στη Βουλή την κατάργηση της εμπόλεμης κατάστασης μεταξύ των δυο χωρών.

Κύριε Υπουργέ Εξωτερικών της Αλβανίας, ήθελα να ρωτήσω εάν η Αλβανία θα ανοίξει τα σύνορα και πώς θα μπορέσει να σταθεί αρωγός στο θέμα των προσφύγων, ώστε να μετριάσει όσο γίνεται την προσφυγική κρίση στην Ελλάδα.

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Η Ελλάδα δεν είναι σε πόλεμο με την Αλβανία. Αυτό το αποδεικνύει και η δήλωση του 1987 του Υπουργικού Συμβουλίου, το αποδεικνύει η ένταξη της Αλβανίας στο ΝΑΤΟ, το αποδεικνύει το Σύμφωνο Φιλίας του 1996.

Εάν υπάρχουν νομικά ζητήματα που κατά την πλευρά της Αλβανίας χρήζουν περαιτέρω αναδιατύπωσης, όπως είπα, για όλα τα ζητήματα υπάρχει μηχανισμός και μέθοδος να λυθούν.

Όσον αφορά το προσφυγικό, νομίζω ότι δεν πρέπει να το θεωρήσουμε ως ένα πρόβλημα στις μεταξύ μας σχέσεις. Μην ξεχνάτε ότι η Ελλάδα φιλοξενεί 650.000 Αλβανούς. Άρα έχει μεγάλη εμπειρία και η Αλβανία από τη μετακίνηση πληθυσμών. Και νομίζω ότι με το πνεύμα που εμείς αντιμετωπίσαμε τα τότε προβλήματα, έτσι και η Αλβανία αντιμετωπίζει τα σημερινά, τα οποία, με βάση τη λογική της συμφωνίας των Βρυξελλών, θα πρέπει να περιορίζονται και να μην μεγαλώνουν και, άρα, να μην προκαλούν φόβους ότι και η Αλβανία θα υποστεί τα ίδια προβλήματα.

Νομίζω ότι στις σκέψεις μας είναι να αναπτυχθεί η συνεργασία ανάμεσα στα Υπουργεία Εσωτερικών, ανάμεσα στις αστυνομικές μας διευθύνσεις. Είναι άλλος ένας τομέας που οι Υπουργοί Εξωτερικών θα συμβάλουν στην καλύτερη συνεργασία άλλων θεσμών του ελληνικού και του αλβανικού δημοσίου.

D. BUSHATI: Όσον αφορά το ερώτημα που ετέθη, μπορώ να σας πω ότι η Αλβανία θα τηρήσει όλες τις δεσμεύσεις που ανέλαβε ως χώρα υποψήφια για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση –αναφέρομαι στις δεσμεύσεις του προηγούμενου Οκτωβρίου– ώστε να συμβάλει με τις δυνατότητες που έχει, με τους περιορισμένους οικονομικούς πόρους που διαθέτει, για την επίλυση των προβλημάτων της προσφυγικής κρίσης μέσα στο πλαίσιο μιας κοινής ευρωπαϊκής λύσης.

Η Αλβανία έχει δείξει αποφασιστικότητα σε αυτή την κατεύθυνση και από την αρχή αυτού του έτους έχουμε ενισχύσει τη συνεργασία μας, ιδίως με την Ιταλία, ώστε να αποφύγουμε ή να αποτρέψουμε τις παρενέργειες που μπορεί να έχει η προσφυγική κρίση όσον αφορά θέματα λαθρομετανάστευσης, τα οποία τις προηγούμενες δεκαετίες υπήρξαν κοινωνική πληγή για τη Μεσόγειο και τις χώρες μας, την Αλβανία, την Ιταλία και την Ελλάδα.