Κίνα: H διπλωματία της μάσκας

Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δεν κρύβουν την αγανάκτησή τους απέναντι στην κινεζική υπερδύναμη που κατηγορείται ότι προωθεί τα γεωπολιτικά της πιόνια υπό την κάλυψη της γενναιοδωρίας και της υγειονομικής διπλωματίας κατά την διάρκεια της κρίσης Covid-19, επιδιώκοντας παράλληλα να ξαναγράψει την ιστορία μίας πανδημίας που ξεκίνησε από το έδαφός της.

Λίγες ημέρες μετά τον επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ, η γαλλίδα υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων κατηγόρησε την Κυριακή την Κίνα, αλλά και την Ρωσία, για «εργαλειοποίηση» και «σκηνοθέτηση» της διεθνούς βοήθειας που προσφέρουν.
Στις 24 Μαρτίου, ο Ζοζέπ Μπορέλ είχε οργισθεί με την «παγκόσμια μάχη των αφηγημάτων» και των «αγώνων επιρροής» που βρίσκονται σε εξέλιξη μέσω της «διαστρέβλωσης» των γεγονότων και της «πολιτικής της γενναιοδωρίας».

Υπενθύμιζε τότε ότι εάν υπάρχουν σήμερα «απόπειρες  για την απαξίωση» της Ευρώπης, τον Ιανουάριο η κρίση ήταν αποκλειστικά μία κινεζική κρίση, εντοπισμένη στην επαρχία Χουμπέι, «επιδεινούμενη εξαιτίας της απόκρυψης κρίσιμων πληροφοριών από τους αξιωματούχους του κινεζικού κομμουνιστικού κόμματος». Τότε η Ευρώπη προσέτρεξε προς βοήθεια, όπως η Κίνα κάνει σήμερα με την σειρά της.

Η Κίνα επιδιώκει επίσης να περάσει επιθετικά το μήνυμα ότι, σε αντίθεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, είναι ένας αξιόπιστος και υπεύθυνος εταίρος, έλεγε ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας.

Η ασιατική υπερδύναμη –που φαίνεται ότι έλεγξε την επιδημία στο έδαφός της– είναι ύποπτη για την εκμετάλλευση της «διπλωματίας της μάσκας» με στόχο την απενοχοποίηση του δικού της μοντέλου ισχύος.

Το Πεκίνο είχε ζητήσει διακριτικότητα όταν η Ευρωπαϊκή Ενωση έσπευσε προς βοήθεια της Κίνας εν μέσω της επιδημίας του κορονοϊού στο έδαφός της. Αντίθετα, σήμερα, υπερπροβάλλει τις πράξεις της στο πλαίσιο μίας άνευ προηγουμένου επικοινωνιακής εκστρατείας, τονίζει ο Antoine Bondaz  της Fondation pour la recherche stratégique (FRS), σε  άρθρο με τίτλο «Ο δρόμος του μεταξιού της υγείας».

Επενδύοντας σε μία σειρά πρωτοβουλιών, «την δωρεά 20 εκατομμυρίων δολαρίων στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, την αποστολή ιατρικών εμπειρογνωμόνων  στο Ιράν και στην Ιταλία, την κατασκευή εργαστηρίου στο Ιράκ, την αποστολή διαγνωστικών τεστ στις Φιλιππίνες, την αποστολή προστατευτικού εξοπλισμού στο Πακιστάν, την Γαλλία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες».

Ανταγωνισμός μεταξύ συστημάτων

Η πρεσβεία της Κίνας στην Γαλλία, για παράδειγμα, επιδίδεται σε μία θρασεία εκστρατεία προώθησης του κινεζικού πολιτικού συστήματος και της «επιτυχίας» του στην μάχη κατά του κορονοϊού.

«Ορισμένοι άνθρωποι κατά βάθος θαυμάζουν τις επιτυχίες του κινεζικού συστήματος διακυβέρνησης. Φθονούν την αποτελεσματικότητα του δικού μας πολιτικού συστήματος και απεχθάνονται την ανικανότητα της χώρας τους να έχει αντίστοιχες επιδόσεις», αναφέρεται στο site της κινεζικής πρεσβείας στο Παρίσι, η οποία τροφοδοτεί αφειδώς το Twitter με τις απόψεις της.
Για τον François Heisbourg, Γάλλο ειδικό σε θέματα Γεωπολιτικής, «όλα αυτά είναι απαράδεκτα σε διπλωματικό επίπεδο».  «Πλήττεται το κύρος της Λαϊκής Δημοκρατίας», ακόμη και αν τα μηνύματα αυτά δεν εκκινούν απευθείας από το Πεκίνο.

Η ιδεολογική μάχη γύρω από την επιδημία Covid-19 αποτελεί συνέχεια της μάχης για τον έλεγχο της ναυσιπλοΐας στην Σινική Θάλασσα ή για την πρόσβαση στην τεχνολογία 5G, το νέο στρατηγικό διακύβευμα των τηλεπικοινωνιών.

«Εδώ και επτά χρόνια, η Κίνα βρίσκεται σε σκληρό ανταγωνισμό μεταξύ πολιτικών συστημάτων και δεν χάνει ευκαιρία, σε εθνικό ή διεθνές επίπεδο, για να προβάλει την υποτιθέμενη “υπεροχή” του πολιτικού της συστήματος», εξηγεί στο AFP η Alice Ekman, αναλύτρια υπεύθυνη για την Ασία του Institut d’études de sécurité de l’Union européenne (EUISS).

Προπατορικό αμάρτημα

Σύμφωνα με τον François Heisbourg, το Πεκίνο θέλει επίσης πάση θυσία να ξεφορτωθεί, τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό, το «προπατορικό αμάρτημα», την εμφάνιση δηλαδή του νέου κορονοϊού στο έδαφος της Κίνας, για μία ακόμη φορά στην ιστορία των κορονοϊών.

Μένει να φανεί αν το αφήγημα του Πεκίνου για την κρίση θα πείσει, επισημαίνει ευρωπαϊκή διπλωματική πηγή. Αλλά, αν βγει σύντομα από την κρίση, ιδιαίτερα σε οικονομικό επίπεδο, αυτό θα γίνει με πολλαπλάσια ισχύ και αυτοπεποίθηση, προβλέπει η ίδια πηγή.

«Ακόμη και αν οι δηλώσεις για την προέλευση του ιού και η υπερπροβολή της κινεζικής βοήθειας αρχίζουν να μετατρέπονται σε επικρίσεις κατά της Κίνας, άλλες χώρες συνεχίζουν να εκφράζουν την εγγύτητά τους με το Πεκίνο στην σημερινή συγκυρία (Ρωσία, Ιράν, Πακιστάν, Αλγερία και άλλες) και δεν θα ήταν αρνητικές στην κήρυξη, εν μέσω της έκτακτης ανάγκης, μίας “νέας μεταδυτικής παγκόσμιας τάξης πραγμάτων” μετά την κρίση», σημειώνει η Alice Ekman.
Η Ρωσία, στο στόχαστρο μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 και τους βομβαρδισμούς των αμάχων στην Συρία, παίζει επίσης το χαρτί της «soft power» και κατηγορείται για παραπληροφόρηση.

Αν και χαιρετίσθηκε, η ανάπτυξη ρώσων στρατιωτικών στις πλέον πληγείσες περιοχές της βόρειας Ιταλίας προκαλεί ανησυχίες στους πολιτικοστρατιωτικούς κύκλους.

«Δεν αρνούμαστε την βοήθεια, αλλά πρέπει να παραμείνουμε πολύ προσεκτικοί. Η Μεσόγειος, τόσο η κεντρική όσο και η ανατολική, αποτελεί πεδίο ανταγωνισμού για την ηγεμονία, από την Συρία μέχρι την Λιβύη», προειδοποιεί ο Μάρκο Μπερτολίνι, πρώην επικεφαλής της  Ενιαίας  Επιχειρησιακής Διοίκησης των ιταλικών ενόπλων δυνάμεων.