Κι όμως, γίνονται και θαύματα στη ΣΕΘΑ

Του Δρ. Γεωργίου Μούρτου

Διάβασα με κάποια καθυστέρηση το άρθρο του στρατηγού Παναγιώτη Μαυρόπουλου, «Ζητείται ένα θαύμα για την ΣΕΘΑ», που φιλοξενήσατε στον ιστότοπό σας την περασμένη εβδομάδα και, παρακαλώ, όπως αναρτήσετε το παρόν ως συνεισφορά στο γόνιμο δημόσιο διάλογο και σε απάντηση στο θέμα που με αφορά ως Συντονιστή του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ) της ΣΕΘΑ με το Βρετανικό Πανεπιστήμιο “Plymouth”.

Η απάντησή μου είναι ενημερωτική για τους αναγνώστες σας με τον δέοντα σεβασμό προς τον στρατηγό, τον οποίο γνωρίζω και εκτιμώ. Ωστόσο, νομίζω πως, παρά τις αγωνίες και τις αγαθές προθέσεις του για τη Σχολή, ο στρατηγός στοχεύει με το άρθρο του φίλιες δυνάμεις. Γι΄ αυτό, με το κείμενό μου προσπαθώ να προσαρμόσω το αζιμούθιο, για να αποφευχθούν μαζικές απώλειες αυτών των δυνάμεων.

Είναι αναντίρρητο γεγονός, θα τολμούσα να ισχυριστώ, χαρακτηριστικό δείγμα ελληνικής παθολογίας, ότι στους δημόσιους διαλόγους στον τόπο μας κατά κανόνα επικρατούν πολώσεις και ο κάθε «αντίπαλος» απορρίπτει μαζικά ό,τι προτείνει ο άλλος. ΄Ετσι, αδυνατούμε να αναχθούμε στην αλήθεια και στο πρακτέο. Με το σημείωμα αυτό θα προσπαθήσω να αντιταχθώ σε αυτή την παθολογία και θα βασιστώ αποκλειστικά και μόνο σε “facts”.

Εκ προοιμίου δηλώνω ότι με το ΠΜΣ του “Plymouth” έχω ταυτιστεί σε βαθμό που γίναμε, τρόπον τινά, «συνώνυμα», καθότι ήμουν ένας από τους «γεννήτορές» του. Από τη σύλληψή του έως σήμερα αφιέρωσα αμέτρητες ώρες τόσο οργανωτικά όσο και ακαδημαϊκά για τη λειτουργία του. Ιδού το ιστορικό της υπόθεσης.

Η προεργασία του ΠΜΣ ξεκίνησε προς δεκαετίας, όταν η πρώτη επιλογή της ΣΕΘΑ, που ήταν τα ελληνικά Πανεπιστήμια, δεν τελεσφόρησε, διότι όλα τα Πανεπιστήμια που προσεγγίστηκαν απέρριψαν τη συνεργασία, παρά τη θερμή υποστήριξη από μεμονωμένους πανεπιστημιακούς.

Η επιλογή του Πανεπιστημίου “Plymouth” έγινε στη βάση των ακόλουθων κριτηρίων:

Πρώτον, την εμπειρία του στην εκπαίδευση στελεχών των Ε.Δ., αφού έχει την αποκλειστικότητα της ακαδημαϊκής εκπαίδευσης της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων του Ηνωμένου Βασιλείου, της Αεροπορίας του Βασιλικού Π.Ν., των Ειδικών Δυνάμεων των Βρετανικών Ε.Δ., καθώς και την εκπαίδευση αξιωματικών αραβικών χωρών (Σαουδικής Αραβίας, Κατάρ, Η.Α.Ε.).

Δεύτερον, οι πανεπιστημιακοί συνεργάτες του ήταν ελληνικής καταγωγής ή/και πρώην στελέχη των Βρετανικών Ε.Δ., έχοντας ως κοινό χαρακτηριστικό τη διάθεση αφιλοκερδούς προσφοράς. Το όνομα «Ελλάδα» διατηρεί ακόμα ειδικό βάρος διεθνώς, όσο και αν πολλοί εξ ημών των γηγενών το απαξιώνουμε με πράξεις ή/και παραλήψεις.

Τρίτον, την αναγνώριση του προγράμματος σπουδών της ΣΕΘΑ, που εμπράκτως έγινε με τη χορήγηση “credits”. Έτσι, ο σπουδαστής δεν υποβάλλεται στην περιττή διαδικασία της επανάληψης μαθημάτων που διδάσκεται στη ΣΕΘΑ αλλά μόνο στη συγγραφή τριών εργασιών και της διατριβής. Η θέση αυτή του Πανεπιστημίου δεν ήταν προϊόν φιλανθρωπικής μεγαλοθυμίας και φιλελληνικής φιλευσπλαχνίας, ούτε απόκρυβε ιδιοτέλεια, για να καρπωθεί τα δίδακτρα συμμετοχής στο ΠΜΣ. Είχε ακαδημαϊκή λογική, γεγονός που συνεκτιμήθηκε από το ΔΟΑΤΑΠ (πρ. ΔΙΚΑΤΣΑ), το οποίο αναγνωρίζει το παρεχόμενο πτυχίο Master’s ως ισότιμο των ελληνικών. Μια ανέξοδη διεθνής αναγνώριση της ΣΕΘΑ, που ο στρατηγός θεωρεί «το καλύτερο σχολείο της πολιτείας».

Τέταρτον, στην παροχή όχι ενός επιπλέον «χαρτιού» στα στελέχη των Ε.Δ. αλλά ΤΕΧΝΟΓΝΩΣΙΑΣ. Ήτοι, τη μεταφορά κρίσιμης ακαδημαϊκής τεχνογνωσίας που θα μπόλιαζε την παρεχόμενη εκπαίδευση στη Σχολή με το διεθνές ακαδημαϊκό γίγνεσθαι, ώστε να την καταστήσει πιο καρποφόρα. Αυτή η τεχνογνωσία συνίσταται στην εισαγωγή πρωτοποριακών για την Ελλάδα μαθημάτων στη “Μεθοδολογία” και τη “Στρατηγική/Κριτική Σκέψη”. Η μετακένωση της τεχνογνωσίας γίνεται από ειδικούς του Πανεπιστημίου, μέσω διδασκαλίας, εγχειριδίων, συνεχούς επίβλεψης, και αποσκοπεί στην εξοικείωση των μεταπτυχιακών σπουδαστών σε ένα νέο τρόπο σκέψης, που θα βασίζεται στην ανάλυση με αυστηρά ακαδημαϊκά κριτήρια. Αναμφίβολα, το Πανεπιστήμιο πήρε στα σοβαρά την εφιαλτική αγωνία του Αγγλο-αμερικανού νομπελίστα και από τους σημαντικότερους ποιητές του 20ου αιώνα, Τόμας Στερνς Έλιοτ, που εκφράστηκε με τα εξής λόγια: «Χάσαμε τη σοφία για χάρη της γνώσης, χάσαμε τη γνώση για χάρη της πληροφορίας». Γι΄ αυτό, ως θεραπεία προσφέρει τεχνικές κριτικής σκέψης. Με άλλα λόγια, το Πανεπιστήμιο δε δίνει βαρύτητα στη «γνώση», υπό τη μορφή διδασκαλίας από καθέδρας, στη σώρευση όγκου πληροφοριών με τη συγγραφή απειράριθμων εργασιών, καθώς και στην πρακτική της αποστήθισης, αλλά στη «σκέψη» και δη στην «κριτική σκέψη». Γι΄ αυτό, η διδασκαλία περιορίζεται σε μια εβδομάδα και τα θέματα των τριών εργασιών και της διατριβής είναι της επιλογής του σπουδαστή. Ωστόσο, η συγγραφή απαιτεί τέτοια προσπάθεια, που η ολοκλήρωση των σπουδών διαρκεί ενάμιση χρόνο, στην πιο αισιόδοξη περίπτωση. Έτσι, συμπληρώνεται, τρόπον τινά, η βραχύβια διάρκεια της κανονικής φοίτησης στη Σχολή.

Πέμπτον, στην έμφαση που δίνεται στο τρίπτυχο: αμεσότητα-αντικειμενικότητα-γνησιότητα. Δηλαδή, η αμεσότητα εξασφαλίστηκε με το ορισμό δύο Συντονιστών –στη ΣΕΘΑ και στο Πανεπιστήμιο- αποκλειστικής απασχόλησης για τη συνεχή επίβλεψη των σπουδαστών σε βαθμό εξαντλητικής επεξεργασίας των σχεδίων πριν λάβουν την τελική μορφή ως εργασίες και διατριβή. Η αντικειμενικότητα, με τη βαθμολόγηση των εργασιών από τρεις εξεταστές: οι δύο Συντονιστές και ένας εξωτερικός από άλλο Πανεπιστήμιο, υψηλού ακαδημαϊκού κύρους που εγκρίνεται από την Πρυτανεία και η διάρκεια της θητείας του είναι τριετής. Η γνησιότητα, με τον ηλεκτρονικό έλεγχο των εργασιών και της διατριβής για ενδεχόμενη υποκλοπή (plagiarism). Λόγω αυτών των κριτηρίων, η συμμετοχή στο ΠΜΣ δε συνεπάγεται αυτόματη αποφοίτηση και οι αποτυχίες δεν είναι σπάνιο φαινόμενο.

Έκτον, στην ανταγωνιστικότητα των διδάκτρων, τα οποία παραμένουν σταθερά από τη χρονιά που το ΠΜΣ πρωτοξεκίνησε, και ανέρχονται σε 3.000 λίρες Αγγλίας, που αντιστοιχούν στο ένα τρίτο των αντίστοιχων βρετανικών Πανεπιστημίων και στο ήμισυ περίπου των ελληνικών. Παρόλα αυτά, οι αριθμοί δεν αποδίδουν την πλήρη εικόνα. Τα κόστη λειτουργίας του ΠΜΣ είναι κατά πολύ υψηλότερα εάν συνυπολογιστούν τα ακόλουθα έξοδα, που το Πανεπιστήμιο επωμίζεται εξ ολοκλήρου και είναι τα εξής:

α. Μετακινήσεις του ακαδημαϊκού προσωπικού στην Ελλάδα –μόνο ο Συντονιστής πηγαινοέρχεται ανά σαράντα περίπου ημέρες. Σε πολλές περιπτώσεις οι εν λόγω πανεπιστημιακοί συμπεριλαμβάνουν στο πρόγραμμα των διαλέξεών τους για τη Μεθοδολογία και την Κριτική Σκέψη όλους τους σπουδαστές κανονικής φοίτησης.

β. Πρόσθετες και συναφείς με την καλλιέργεια στρατηγικής/κριτικής σκέψης, διαλέξεις για όλους τους σπουδαστές ΣΕΘΑ, υπό μορφή ολιγομελών σεμιναρίων, σε πρωτοποριακά γνωστικά αντικείμενα, όπως είναι οι «Πολιτισμικές Εθνικές Ιδιαιτερότητες» (Cultural Awareness) από τον Κοσμήτορα της ΣΝΔ του Η.Β. Η σπουδαιότητα αυτού του γνωστικού αντικειμένου μπορεί να εκτιμηθεί εάν αναλογιστεί κανείς ότι το Κολλέγιο του ΝΑΤΟ (NADEFCOL) αφιερώνει ολόκληρο Κύκλο Σπουδών, και μάλιστα τον 1ο στη σειρά, σε αυτό το θέμα.

γ. Ομιλίες στη ΣΕΘΑ από διακεκριμένους πανεπιστημιακούς ή προσωπικότητες από το Η.Β. και αλλαχού. Για παράδειγμα, τον περασμένο Ιανουάριο επισκέφθηκε και μίλησε στη ΣΕΘΑ ο πρ. Α/ΓΕΝ του Η.Β., Ελληνοβρετανός ναύαρχος Γεώργιος-Μιχαήλ Ζαμπέλλας, και τον ερχόμενο Μάρτιο είναι προγραμματισμένη παρόμοια εκδήλωση με προσκεκλημένο ομιλητή ΝΑΤΟϊκό ναύαρχο, ενώ στο πρόσφατο παρελθόν επισκέφθηκαν και μίλησαν ενώπιον όλων των σπουδαστών και στελεχών των Επιτελείων καθηγητές από την Βρετανία και τη Γερμανία.

δ. Διοργάνωση διεθνών συνεδρίων ανά διετία, όπως αυτό του Δεκεμβρίου 2015 με τη συμμετοχή ακαδημαϊκών από τη Βρετανία, τη Γερμανία και το Ισραήλ.

ε. Έκδοση διεθνούς αγγλόφωνου περιοδικού, τιτλοφορούμενου «Εφαρμοσμένη Στρατηγική», με συνεκδότρια τη ΣΕΘΑ, που θα φιλοξενεί άρθρα ή/και διακριθείσες εργασίες σπουδαστών ΣΕΘΑ.

στ. Χορήγηση υποτροφιών σε αριστεύσαντες μεταπτυχιακούς αποφοίτους για τη συγγραφή διδακτορικού.

ζ. Επιβράβευση της αριστείας σε ειδική τελετή αποφοίτησης, με έξοδα και πάλι του Πανεπιστημίου, ώστε να δίνονται πρόσθετα κίνητρα στους σπουδαστές.

η. Δωρεάν παροχή ακαδημαϊκής τεχνογνωσίας για τον εκσυγχρονισμό της εκπαίδευσης σε Σχολές και Σχολεία των Ελληνικών Ε.Δ., όπως η ΣΝΔ και η ΑΔΙΣΠΟ. Αναφορικά με την πρώτη, αντηλλάγησαν επισκέψεις και έγιναν συγκεκριμένες προτάσεις, ενώ η δεύτερη, με εντολή ΓΕΕΘΑ, συνεργάστηκε με το Πανεπιστήμιο για την ακαδημαϊκή αναβάθμισή της σε δύο επίπεδα. (α) για τις αναγκαίες διαθρωτικές αλλαγές του προγράμματός της και (β), για την εισαγωγή δύο ΠΜΣ: το πρώτο, στο ίδιο γνωστικό αντικείμενο με αυτό της ΣΕΘΑ και, το δεύτερο, στο πρωτοποριακό για τα ελληνικά δεδομένα, «Στρατηγική Ηγεσία». Οι όροι της συνεργασίας οι ίδιοι με αυτούς της ΣΕΘΑ και οι στόχοι εξίσου υψηλοί, ώστε τα δύο ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα των Ελληνικών Ε.Δ. να εξελιχθούν σε εργαστήρια Στρατηγικής/Κριτικής Σκέψης και εν καιρώ να καταστούν ακαδημαϊκά αυτόφωτα.

Έβδομον, το ΠΜΣ που χορηγεί η ΣΕΘΑ σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο “Plymouth”, ως ο τίτλος του δηλώνει, είναι στην «Εφαρμοσμένη Στρατηγική και Διεθνή Ασφάλεια» -και όχι στη θεωρία της Στρατηγικής-, κάτι που κατέστη αναγκαίο στο σημερινό απαιτητικό και απρόβλεπτο διεθνές περιβάλλον.

Όγδοο, το κανονικό πρόγραμμα της ΣΕΘΑ παραμένει ανεπηρέαστο, καθότι το ΠΜΣ ξεκινά, όταν οι σπουδαστές έχουν ολοκληρώσει τις υποχρεώσεις τους στη Σχολή με την υποχρεωτική εβδομάδα φοίτησης. Για παράδειγμα, στη φετινή Ε.Σ. των μεταπτυχιακών σπουδαστών, το ΠΜΣ ουσιαστικά αρχίζει την τελευταία εβδομάδα Μαρτίου και η αποφοίτηση της ΣΕΘΑ ακολουθεί μετά ένα δεκαπενθήμερο περίπου.

Ένατο, στο γεγονός ότι ο τρόπος φοίτησης στο “Plymouth” προσθέτει σημαντικό πλεονέκτημα στην Υπηρεσία για πέντε λόγους. (α) εξοικονομεί χρήματα, λόγω του χαμηλού κόστους των διδάκτρων και των ποικίλων ακαδημαϊκών δραστηριοτήτων που το Πανεπιστήμιο χρηματοδοτεί, (β) δε στερείται των υπηρεσιών των στελεχών της για το χρονικό διάστημα που διαρκούν οι μεταπτυχιακές σπουδές τους, (γ) καρπώνεται ακαδημαϊκής τεχνογνωσίας μέσω της στρατηγικής σύμπραξης, (δ) διευρύνεται θεαματικά ο αριθμός των στελεχών που συμμετέχουν στα ΠΜΣ χωρίς αύξηση δαπανών αν αναλογιστεί κανείς τα έξοδα που απαιτούνται για τη φοίτηση ενός μόνο σπουδαστή στο εξωτερικό και, (στ) η εκπαίδευση διεθνοποιείται, αφού γίνεται στην αγγλική και η Σχολή «ακούγεται» και εκτός συνόρων.

Δέκατο, αναδεικνύει στελέχη της ΣΕΘΑ. Παρεμπιπτόντως έτυχε να είναι ο συντάκτης του παρόντος κειμένου. Μετά διετή δοκιμασία, αυστηρότατη ακαδημαϊκή κρίση που συνεκτιμήθηκαν το συγγραφικό και διδακτικό έργο του, η πλούσια και πολυσχιδής υπηρεσιακή εμπειρία του, καθώς και οι συστατικές επιστολές από διακεκριμένες προσωπικότητες όπως ο ακαδημαϊκός και ετ. Α/ΓΕΕΘΑ, ο πρύτανης αθηναϊκού πανεπιστημίου και ο Διοικητής της ΣΕΘΑ, απόφοιτος στις Σπουδές Πολέμου του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, η Πρυτανεία του Πανεπιστημίου απένειμε τον τίτλο του Adjust Professor και, από τον Ιανουάριο 2015, την ανώτατη επί τιμή διάκριση του Honorary Professor. Ειρήσθω εν παρόδω, οι εν λόγω διακρίσεις δεν είναι ισόβιες και ούτε συνοδεύονται με οιοδήποτε οικονομικό όφελος.

Ενδέκατο, το ΠΜΣ δεν αποτελεί συνεργασία μονομερούς αλλά αμοιβαίου οφέλους και βασίζεται στην ακαδημαϊκή αριστεία. Για την εξασφάλιση αυτής της αριστείας, το ΠΜΣ υπόκειται σε αυστηρότατη και συνεχή αξιολόγηση από τέσσερις διαφορετικούς φορείς.

α. Τον ανεξάρτητο φορέα του υπουργείου Παιδείας της Βρετανίας, γνωστό ως Quality Assurance Agency-QAA, ο οποίος προβαίνει, ανά πενταετία, σε ενδελεχή αξιολόγηση του Μεταπτυχιακού. Στην παρούσα χρονική συγκυρία, το ΠΜΣ της ΣΕΘΑ υπόκειται στη δεύτερη αξιολόγηση από την QAA, που συνίσταται: στην υποβολή εμπεριστατωμένης έκθεσης από τους δύο Συντονιστές. Ακολουθεί δίωρη συζήτηση επί της υποβληθείσας έκθεσης μέσω “Skype” μεταξύ των δύο πλευρών και η αξιολόγηση ολοκληρώνεται με την επιτόπια επίσκεψη της QAA στη ΣΕΘΑ.

β. Την Ανεξάρτητη Αρχή του ίδιου του Πανεπιστημίου, που προβαίνει, ανά τριετία, σε εσωτερική αξιολόγηση.

γ. Την Πρυτανεία του Πανεπιστημίου, που αξιώνει έμπρακτα αποτελέσματα υψηλής ακαδημαϊκής παραγωγής και αριστείας. Προς το σκοπό αυτό, ο Συντονιστής ΣΕΘΑ συνέγραψε εγχειρίδιο Μεθοδολογίας και ολοκληρώνει αντίστοιχο Στρατηγικής/Κριτικής Σκέψης, τα οποία θα τυπωθούν από το Πανεπιστήμιο και θα διανέμονται στους σπουδαστές. Το πρώτο, αξιολογήθηκε ακαδημαϊκά, πριν εγκριθεί για διανομή και η ίδια διαδικασία θα ακολουθηθεί και για το δεύτερο.

δ. Την Επιτροπή Εξετάσεων (Exam Board), στην οποία συμμετέχουν οι τρεις εξεταστές, καθώς και υψηλόβαθμοι πανεπιστημιακοί του Πανεπιστημίου “Plymouth”.

Δωδέκατο, η συνεργασία έχει αναχθεί σε στρατηγική και όλα αυτά χωρίς επιβάρυνση από τη ΣΕΘΑ. Θα έλεγα, πως η συνεργασία ΣΕΘΑ-“Plymouth” αποτελεί υπόδειγμα Εφαρμοσμένης Στρατηγικής. Με άλλα λόγια, αποτελεί την πρακτική εφαρμογή της Στρατηγικής και όχι τη θεωρία της. Και το σημαντικότερο: η συνεργασία αυτή αποβλέπει στην εξοικείωση όλων των σπουδαστών ΣΕΘΑ με την διεθνώς ομιλούμενη γλώσσα της Στρατηγικής: ήτοι με όρους της καθημερινής διεθνούς διπλωματίας –περιλαμβανομένης της στρατιωτικής-, όπως: στρατηγικές συμμαχίες, στρατηγικές συμπράξεις, στρατηγικές σχέσεις, στρατηγική συνεργασία, στρατηγική κουλτούρα, στρατηγικό περιβάλλον, στρατηγική Ηγεσία. Η αδυναμία ομιλίας αυτής της γλώσσας συνεπάγεται «αναλφαβητισμό», και ας χορηγεί οιοδήποτε εκπαιδευτικό ίδρυμα της ημεδαπής ακόμα και δέκα διδακτορικά σε καθένα εκ των σπουδαστών του.

Συμπερασματικά:

Η οκταετούς διάρκειας συνεργασία ΣΕΘΑ – Πανεπιστημίου “Plymouth” είναι πρωτόγνωρη για τα ελληνικά δεδομένα. Γι΄ αυτό, έχει αγκαλιαστεί ομαδικά από τα στελέχη των Ε.Δ. σε βαθμό που ξαφνιάζει. Πολλοί εξ αυτών φοιτούν ιδίοις εξόδοις ακόμα και σήμερα εν μέσω της οικονομικής κρίσης. Αν αυτό δεν είναι δείγμα αναγνώρισης της σπουδαιότητας της συγκεκριμένης συνεργασίας τότε πώς θα μπορούσε να εξηγηθεί;

Η αναγωγή της συνεργασίας σε στρατηγική, δεν έγινε από μεγαθυμία του Πανεπιστημίου αλλά με την επίμοχθη, την επίμονη και τη μεθοδευμένη προσπάθεια συγκεκριμένων στελεχών και την επικύρωσή της από τις Ηγεσίες του ΓΕΕΘΑ και της ΣΕΘΑ.

Ωστόσο, η συνεργασία αυτή παραμένει εύθραυστη και ημιτελής. Παρόλα αυτά, αποτελεί μοναδική ευκαιρία, που υπό προϋποθέσεις μπορεί να δημιουργηθεί, με τη τεχνογνωσία που το Πανεπιστήμιο παρέχει και την αντικειμενικότητα της αξιολόγησης των αποφοίτων της, αυτό που ο στρατηγός εύχεται· μια νέα κατηγορία ακαδημαϊκών στρατηγιστών από τα ίδια τα στελέχη των Ελληνικών Ε.Δ. Κάτι αντίστοιχο, της ξεχωριστής κατηγορίας στις Βρετανικές Ε.Δ., γνωστή ως “ETS” (Educational & Training Services), αποτελούμενη από προσοντούχους “Academic Officer Tutors”, όπως ονομάζονται, δηλαδή από στελέχη των Ε.Δ. πλήρους και αποκλειστικής ακαδημαϊκής απασχόλησης, που στελεχώνουν Σχολές και Σχολεία των Ε.Δ., τα προσόντα των οποίων, πολλές φορές, υπερτερούν των πολιτών πανεπιστημιακών.

Η αρθογραφία του στρατηγού ανέδειξε ένα υπαρκτό πρόβλημα. Ότι, δηλαδή, η «πλεύση» του συγκεκριμένου ΠΜΣ δεν ευνοήθηκε με ούριο άνεμο. Πολλές ήταν οι στιγμές που βρέθηκε στα πρόθυρα ναυαγίου, διότι οι προκαταλήψεις ήταν και παραμένουν πολλές. Οι δυσκολίες στη γένεση και στην αποδοχή του καινούργιου αναρίθμητες. Οι αφορισμοί πολυάριθμοι και συχνά ακραίοι, διότι τυγχάνει να είναι πρωτόγνωρο εγχείρημα με πρωτοποριακή και υψηλή ακαδημαϊκή στόχευση. Η σωματική και ψυχική φθορά των Συντονιστών που επωμίστηκαν αφιλοκερδώς όλο το βάρος της λειτουργίας του δεν είναι ευκαταφρόνητη εάν συνυπολογιστούν οι οργανωτικές και ακαδημαϊκές υποχρεώσεις τους για δεκάδες ταυτόχρονα σπουδαστές και οι υψηλές απαιτήσεις για τη διατήρηση του επιπέδου ακαδημαϊκής αριστείας, που το Πανεπιστήμιο έχει θέσει, για να διατηρείται στην κορυφή της παγκόσμιας κατάταξης. Και για του λόγου το αληθές, παραθέτω αγγλιστί αυτούσια την εικόνα που το Πανεπιστήμιο προβάλει:

We belong to the top 1% of Universities in the world and one of only 35 UK Universities to be in the world top 300, based on the Times Higher Education World Ranking of Universities in 2014.

For our research on sustainability we are top 5th in the world and for our research in sustainability pedagogy we are top 1st in the world. Based on the Leiden World Ranking of Universities in 2014, Plymouth University is 16th in the UK, 32nd in Europe and 90th in the world.

Γράφοντας τις αράδες αυτές, με κατακλύζει η διαίσθηση ότι γράφω το Ρέκβιεμ μιας ακαδημαϊκής προσπάθειας που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως το θαύμα μιας στρατηγικής συνεργασίας. Τα φίλια πυρά ακατάπαυστα και ισοπεδωτικά. Το «Τετέλεσται» φαντάζει πολύ κοντά!

ΥΓ. Οι απόψεις που εκφράζονται στο κείμενο αυτό είναι προσωπικές και δεν αντιπροσωπεύουν, κατ΄ ανάγκη, κανένα φορέα.

Πηγή  : Militaire.gr