Κατρούγκαλος: «Η επόμενη ημέρα των Πρεσπών είναι μια πιο φωτεινή ημέρα και για τη χώρα μας και για την περιοχή»

Η επόμενη ημέρα της Συμφωνίας των Πρεσπών βρίσκει την Ελλάδα με αναβαθμισμένο διεθνές κύρος, τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κατρούγκαλος ξεκινώντας την τοποθέτησή του σε συζήτηση με τους κοινοβουλευτικούς εκπροσώπους της ΝΔ Μάκη Βορίδη και της Δημοκρατικής Συμπαράταξης Ανδρέα Λοβέρδο, στο πλαίσιο της τέταρτης και τελευταίας ημέρας του 4ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών.

«Όσοι περπατήσατε στους διαδρόμους του Φόρουμ των Δελφών θα το έχετε αυτό αντιληφθεί», επισήμανε ο κ. Κατρούγκαλος και σημείωσε πως η Ελλάδα γίνεται αντιληπτή από όλους τους διεθνείς συνομιλητές της σαν μια χώρα που λύνει προβλήματα, που αποτέλεσε φράγμα στον επελαύνοντα στην Ευρώπη εθνικισμό και έλυσε με θάρρος μια διαφορά που θα μπορούσε αν ήθελε ο πρωθυπουργός να την άφηνε να διαιωνίζεται.

Αποκρυσταλλώνοντας το μήνυμά του, υπουργός Εξωτερικών είπε πως η επόμενη ημέρα των Πρεσπών είναι μια πιο φωτεινή ημέρα και για τη χώρα μας και για την περιοχή.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Κατρούγκαλος τόνισε πως αποτελεί μια διπλή πρόκληση για τη χώρα, να επιβεβαιώσει τον πολιτικό της ρόλο και κυρίως να επεκτείνει την οικονομική δυναμική που αναπτύσσει η οικονομία μας μετά το τέλος των μνημονίων ενοποιώντας κατά το δυνατόν τον οικονομικό χώρο των Βαλκανίων, ευνοώντας ταυτόχρονα την ευρωπαϊκή προοπτική όσων κρατών δεν είναι ακόμα μέλη της ΕΕ. Εστιάζοντας στον πολιτικό ρόλο της χώρας, είπε ότι η Συμφωνία έστειλε ένα διπλό σήμα: «ότι θέλει η χώρα μας να γίνει εξαγωγέας σταθερότητας, δεν της αρκεί να είναι μια νησίδα σταθερότητας σε αυτό το ιδιαίτερα ταραγμένο τρίγωνο με κορυφές την Ουκρανία, τη Λιβύη και τη Συρία και ότι εμείς ως πολιτική δύναμη δεν είμαστε δύναμη της αδράνειας και της φοβικότητας». Εξίσου, παρατήρησε πως στα Βαλκάνια η Συμφωνία των Πρεσπών έχει μια διπλή σημασία: αφενός σταθεροποιεί μια περιοχή που ήταν για πολλά χρόνια -και δυνάμει δεν έχει αποκλειστεί και στο μέλλον ότι μπορεί να γίνει- η πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης.

Σε ό,τι αφορά τον οικονομικό τομέα, είπε πως επιβεβαιώνει τη δυναμική της ελληνικής οικονομίας για να αποτελέσει πρωτοποριακή οικονομική δύναμη στον ενιαίο οικονομικό χώρο που θέλουμε να δημιουργήσουμε στα Βαλκάνια. Ειδικά με τη Βόρεια Μακεδονία, παρατήρησε, η Ελλάδα έχει προνομιακό πεδίο να αναπτύξει τις σχέσεις αυτές, δεδομένου ότι εκτός από την ονοματολογική διαφορά δεν είχαμε ποτέ συγκρουόμενα συμφέροντα.

Σχολιάζοντας παρατηρήσεις των συμμετεχόντων της αντιπολίτευσης στο πάνελ για τη φύση της Συμφωνίας των Πρεσπών, ο κ. Κατρούγκαλος είπε πως το όνομα δημιουργούσε προβλήματα ως όχημα αλυτρωτισμού και αυτό το μέγα ζήτημα αντιμετωπίστηκε επαρκώς από τη Συμφωνία. Ζήτημα εθνότητας επιβεβαιώθηκε πανηγυρικά με τη συνταγματική αναθεώρηση ότι δεν υπήρχε στη Συμφωνία των Πρεσπών, απάντησε και σημείωσε πως το ζήτημα της γλώσσας που τέθηκε εκ των υστέρων καλύπτεται επαρκέστατα από τη Συμφωνία, όχι κυρίως ούτε όχι μόνο από τον προσδιορισμό της ως νοτιοσλαβικής, αλλά από το ότι προσδιορίζεται στο άρθρο 7 πως δεν έχει καμία σχέση όχι απλώς με την αρχαία, αλλά και με τη σύγχρονη Μακεδονία. Επισήμανε ακόμα πως «επαναλαμβάνει αυτό που ο Αβέρωφ έλεγε το 1959 στη Βουλή, ότι υπάρχει μακεδονική γλώσσα με γραμματική και συντακτικό στα Σκόπια, αλλά δεν έχει καμία σχέση με τη δική μας Μακεδονία».

Παράλληλα, υπογράμμισε πως μια διεθνής συνθήκη μετά την κύρωσή της που δεσμεύει τη χώρα, πρέπει να ερμηνεύεται πάντα με τέτοιο τρόπο που να εξυπηρετεί τα εθνικά συμφέροντα και χαρακτήρισε «παράλογο να δημοσιεύεται ένα άρθρο γνώμης στο BBC και με αφορμή αυτό το άρθρο να αναπαράγονται επιχειρήματα ότι τάχα η Συμφωνία των Πρεσπών επιτρέπει τη συζήτηση για τη μακεδονική μειονότητα». Διαμήνυσε πως από τη στιγμή που υπάρχει μια Συμφωνία, η Συμφωνία πρέπει να ερμηνεύεται με τέτοιο τρόπο που να μην βλάπτει τα εθνικά συμφέροντα».

Απαντώντας στο ερώτημα του συντονιστή της συζήτησης Αντώνη Σρόιτερ τι θα κερδίσει η Ελλάδα από αυτήν τη Συμφωνία σε οικονομικό επίπεδο, ο υπουργός Εξωτερικών χαρακτήρισε απολύτως ανακριβές ότι θα προστατεύονται λιγότερο τα εμπορικά σήματα στο μέλλον. Η Συμφωνία των Πρεσπών έδωσε μια λύση συναινετική στο θέμα αυτό, συνέχισε ο κ. Κατρούγκαλος και τόνισε πως σε αυτή τη συζήτηση η χώρα μας έχει ένα σημαντικό προβάδισμα, έχει ήδη κατοχυρώσει μέσω των προστατευόμενων ονομασιών προέλευσης στην ΕΕ μια σειρά από προϊόντα και θα εξακολουθήσει να προστατεύει τα προϊόντα αυτά. Σημείωσε επίσης πως σε ό,τι αφορά την ΕΕ προστασία προέλευσης δεν μπορούν να έχουν ολόκληρα κράτη, αλλά περιοχές και ανέφερε ως παράδειγμα πως δεν μπορεί να κατοχυρωθεί το βόρειομακεδονίτικο κρασί.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Κατρούγκαλος επισήμανε πως σε τίποτα δεν έχει επιδεινωθεί η προστασία των ελληνικών προϊόντων σε σχέση με το παρελθόν.

Ερωτηθείς για το δημοσίευμα του BBC, ο υπουργός Εξωτερικών είπε πως ήταν άρθρο γνώμης που ανασκευάστηκε από το βρετανικό μέσο μετά την επιστολή του Έλληνα πρέσβη στο Λονδίνο ως προς τις πλευρές που είχε ανακρίβειες. Κατέστησε μάλιστα σαφές πως για τον αντικειμενικό κριτή δεν υπάρχει θέμα ότι η Συμφωνία των Πρεσπών μπορεί να δημιουργήσει παρόμοιο ισχυρισμό. Η ίδια η Συμφωνία των Πρεσπών αποκλείει οποιαδήποτε επίκληση παρόμοιου θέματος από τη γειτονική χώρα.

Τέλος, ο κ. Κατρούγκαλος υπογράμμισε πως η Συμφωνία των Πρεσπών εξαλείφει και κάθε υποψία αλυτρωτισμού και κάθε δυνατότητα υποστήριξης ύπαρξης μειονότητας.

Μ. Βορίδης: Οι έπαινοι έρχονται, το περιεχόμενο παραμένει ανοικτό

Όταν λύνεται ένα θέμα η διεθνής κοινότητα αντιδρά θετικά, τόνισε ο κ. Βορίδης, σχολιάζοντας τους διεθνείς επαίνους για τη Συμφωνία των Πρεσπών. Οι έπαινοι έρχονται, το περιεχόμενο παραμένει ανοικτό, επισήμανε.

Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΝΔ υποστήριξε ότι μπροστά μας με τη Συμφωνία των Πρεσπών η Ελλάδα θα βρει τρία ζήτημα. Το πρώτο, είπε, είναι τα εμπορικά σήματα, εκτιμώντας ότι αυτό θα είναι μια πάρα πολύ δύσκολη και περίπλοκη νομική συζήτηση που θα λυθεί δικαστικά. Το δεύτερο ζήτημα που έχει ανοίξει είναι το θέμα των σχολικών βιβλίων, ανέφερε, σημειώνοντας πως η κυβέρνηση το έθεσε στη Συμφωνία στην ίδια μοίρα, «ότι εξετάζουμε τα δικά μας σχολικά βιβλία και θα εξετάζουμε μετά και τα δικά τους σχολικά βιβλία για να δούμε αν υπάρχουν αλυτρωτικά χαρακτηριστικά». Αυτό θα ανοίξει μια πολύ δύσκολη και περίπλοκη συζήτηση, προσέθεσε. «Το τρίτο ζήτημα που θα ανοίξει υποχρεωτικά και είναι ανησυχητική η εξέλιξή του είναι το περίφημο θέμα της μειονότητας» υποστήριξε ο κ. Βορίδης, συμπληρώνοντας ότι τα μειονοτικά ποτέ δεν είναι ζητήματα διμερή και δεν έχουν σημασία οι δηλώσεις που κάνουν τα μέρη, αλλά είναι ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επικαλούμενος το σχετικό ρεπορτάζ του BBC, είπε ότι στην πραγματικότητα ανοίγει μια συζήτηση για τη μειονότητα, εκτιμώντας ότι θα αντιμετωπιστεί δικαστικά, αλλά είναι και πολύ πιθανό ότι αυτό θα καταλήξει σε μια διένεξη στο Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Ο κ. Βορίδης είπε πως τουλάχιστον σε οικονομικό επίπεδο οι καλές σχέσεις με τη βόρεια γείτονα ήταν ένα δεδομένο, σημειώνοντας ότι η Ελλάδα είναι η δεύτερη σε επενδύσεις στο συγκεκριμένο κράτος.

Παράλληλα, υποστήριξε πως η αυξημένη οικονομική παρέμβαση αν δεν συνδυάζεται ευρύτερα με μια παρουσία στο διεθνές επίπεδο που έχει ακόμα και πολιτικοστρατιωτικά χαρακτηριστικά, μπορεί να λειτουργεί αρνητικά.

Μιλώντας για την τουρκική διείσδυση στη βόρεια γειτονική χώρα, είπε ότι δεν είχε να κάνει με το ονοματολογικό, αλλά έχει να κάνει με την αξιοποίηση των μουσουλμανικών κοινοτήτων που υπάρχουν σε ένα τόξο. Είναι μια ευρύτερη πολιτική της Τουρκίας η οποία δεν πρόκειται να σταματήσει και δεν θα παίξει ρόλο η Συμφωνία των Πρεσπών, εκτίμησε.

Σε ό,τι αφορά τις οικονομικές πτυχές της Συμφωνίας των Πρεσπών, ο κ. Βορίδης είπε πως αυτή η Συμφωνία επιδεινώνει τα πράγματα, σημειώνοντας πως η άλλη πλευρά απέκτησε πρόσθετα επιχειρήματα. Τα προϊόντα ΠΟΠ είναι κάτι διαφορετικό από την προστασία των εμπορικών σημάτων, παρατήρησε. Μέχρι σήμερα δεν υπήρχε επιχείρημα πάνω στο οποίο να χτιστεί θέμα με τα εμπορικά σήματα που θα μπορούσε να δημιουργήσει σύγχυση, επιχειρηματολόγησε και συμπλήρωσε πως το επίδικο δημιουργείται για τα ελληνικά προϊόντα στο εσωτερικό δίκαιο.

Σε ερώτηση του συντονιστή της συζήτησης Αντώνη Σρόιτερ αν θα είναι επιδίωξη της ΝΔ αν είναι κυβέρνηση να αναθεωρηθούν κομμάτια της Συμφωνίας των Πρεσπών, ο κ. Βορίδης είπε πως η γραμμή της ΝΔ είναι αυτή που εξέφρασε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ότι «στην πορεία της χώρας αυτής για την Ευρωπαϊκή Ένωση θα χρησιμοποιήσουμε κάθε δυνατό μέσο, στο οποίο περιλαμβάνεται και η ανακοπή της πορείας αυτής, προκειμένου να υπερασπιστούμε τα εθνικά συμφέροντα κατά τον αποτελεσματικότερο δυνατό τρόπο, προφανώς σε ζητήματα που παραμένουν εκκρεμή ή θα ανακύψουν στην πορεία», όπως συμπλήρωσε.

Καταληκτικά, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΝΔ είπε πως το βασικό ερώτημα για τη Συμφωνία των Πρεσπών είναι αν εν τέλει η εθνική θέση έγινε καλύτερη ή χειρότερη, υποστηρίζοντας πως θα παραχθούν επιχειρήματα δυσμενή ως προς τη θέση που έχει υποστηρίξει μέχρι τώρα η Ελλάδα και σημείωσε: «Είναι οι δυσμενείς συνέπειες των κυβερνητικών επιλογών που οι επόμενες κυβερνήσεις θα κληθούν να διαχειριστούν και να αντιμετωπίσουν».

Ανδρέας Λοβέρδος: Στο μέλλον θα φανούν οι πραγματικές διαστάσεις της Συμφωνίας των Πρεσπών

Η κατάσταση που περιέγραψε σε ό,τι αφορά τη θέση της χώρας στην περιοχή και ειδικά στη γειτονική χώρα ο κ. Κατρούγκαλος είναι ακριβής, μόνο που αυτή η κατάσταση είναι εδώ και δεκαετίες έτσι, παρατήρησε ξεκινώντας την τοποθέτησή του, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Δημοκρατικής Συμπαράταξης Ανδρέας Λοβέρδος.

Σε ό,τι αφορά τις σχέσεις της Ελλάδας με τη γειτονική χώρα, ο κ. Λοβέρδος είπε πως δεν ήταν μόνον το ζήτημα του ονόματος. Ήταν ένα κεντρικό θέμα, συνδυασμένο με το ταυτοτικό ζήτημα, που αφορά θέματα εθνικότητας συνδεδεμένα με θέματα που σχετίζονταν με τη δήθεν μακεδονική μειονότητα, επισήμανε. Αυτό ήταν το μείζον πρόβλημα, συμπλήρωσε.

Αναφερόμενος στην επόμενη ημέρα της Συμφωνίας των Πρεσπών, διερωτήθηκε: είναι αυτή που καθορίζουν τα συγχαρητήρια των συμμάχων μας; «Είναι καλά τα συγχαρητήρια και ευπρόσδεκτα και συμφωνώ με την άποψη που εξέφρασε ο κ. Βορίδης, ότι όταν λύνεται ένα θέμα η διεθνής κοινότητα αντιδρά θετικά» συνέχισε ο κ. Λοβέρδος, τονίζοντας ωστόσο πως δεν είναι αυτό η επόμενη ημέρα, τα συγχαρητήρια έχουν ημερομηνία λήξης και πρέπει να δούμε τι συνθήκες θα διαμορφωθούν.

Στο σημείο αυτό κατέστησε σαφές πως ο ίδιος αποδέχεται την πραγματικότητα, «την ευρωπαϊκή και ατλαντική πορεία όλων των Βαλκανίων και της ενσωμάτωσης τους στη Δύση». Αλλά για τα υπόλοιπα θέματα πρέπει κανείς να δει τις εξελίξεις για να αποφανθεί, σημείωσε και εκτίμησε ότι οι εξελίξεις θα είναι μακροπρόθεσμες. Στο μέλλον θα φανούν οι πραγματικές του διαστάσεις, σημείωσε και ανέφερε πως το μέλλον θα καθορίσουν οι εξής παράγοντες: Η συμπεριφορά της χώρας αυτής, το πόσο η χώρα αυτή και άλλες χώρες θέτουν ψευδή θέματα που σχετίζονται με τη δήθεν ύπαρξη μακεδονικής μειονότητας, πώς μέσα στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ θα φερθούν άλλες δυνάμεις, όπως η Τουρκία και η Αλβανία, και τι ρόλο θα διαδραματίσουν οι μεγάλες δυνάμεις που παίζουν ρόλο στην περιοχή των Βαλκανίων.

Απαντώντας για τον αντίκτυπο της Συμφωνίας στο οικονομικό πεδίο, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΔΗΣΥ είπε πως οι σημαντικές οικονομικές σχέσεις με τη γείτονα χώρα διαμορφώθηκαν στις δεκαετίες της έντασης. Εκτίμησε ότι σε καμία περίπτωση η Συμφωνία αυτή δεν επηρεάζει τον όγκο των οικονομικών σχέσεων, είτε αρνητικά είτε θετικά.

Σε ό,τι αφορά τις επωνυμίες και τα σήματα, ανέφερε πως αντανακλώνται στο ταυτικό θέμα και αποκτούν σημασία εξ αυτού του λόγου και όχι αυτές καθαυτές.

Τέλος, εξέφρασε την πεποίθηση πως το εργαλείο πίεσης της ευρωπαϊκής πορείας της γείτονας χώρας δεν είναι και τόσο εργαλείο, αναφέροντας πως «είναι μια άλλη διαδικασία, δεν είναι άμεση και ότι κρατάει χρόνια».

Γ. Αμανατίδης: Η πλήρης και ακριβής υλοποίηση της Συμφωνίας θα διαλύσει τις επιφυλάξεις και τους φόβους

Ο πρώην υφυπουργός Εξωτερικών Γιάννης Αμανατίδης, σε σύντομη παρέμβασή του στο τέλος της συζήτησης, εκτίμησε πως η πλήρης και η ακριβής υλοποίηση της Συμφωνίας των Πρεσπών είναι αυτή που θα διαλύσει επιφυλάξεις, φοβίες οι οποίες καλλιεργούνται και συμπλήρωσε. «Η απάλειψη του συμβόλου της Βεργίνας από όλα τα σύμβολά τους, η απάλειψη μέσα από την επιτροπή όλων των αλυτρωτισμών, από τα βιβλία, από τους χάρτες τους. Τα διαβατήριά τους». Τόνισε μάλιστα την ανάγκη να γίνει μια συζήτηση στη χώρα για τα επόμενα 10 άρθρα που έχει το δεύτερο μέρος της Συμφωνίας που μιλάει για την εμβάθυνση των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών.

Κώστας Ζαχαριάδης: Η Συμφωνία των Πρεσπών δεν έδωσε κανένα ερμηνευτικό δικαίωμα

Κανένα ερμηνευτικό δικαίωμα δεν έδωσε η Συμφωνία των Πρεσπών, ανέφερε ο διευθυντής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ Κώστας Ζαχαριάδης σε σύντομη παρέμβασή του στο τέλος της συζήτησης. Χαρακτήρισε λάθος πολιτικό και θεσμικό «μια ατζέντα και μια ρητορική που είναι απέναντι στα εθνικά συμφέροντα να χρησιμοποιείται για λόγους αντιπολίτευσης».