Κάθετος Άξονας Ξάνθη-Εχίνος-Ελληνοβουλγαρικά Σύνορα – Αναπτυξιακή και Πανευρωπαϊκή διέξοδος για τα Πομακοχώρια

Του Μιχάλη Αμοιρίδη

Διαβάζουμε από την επίσημη σελίδα της ‘’Εγνατία Οδός ΑΕ’’: «Ο Κάθετος ΄Αξονας “Ξάνθη-Εχίνος-Ελληνοβουλγαρικά Σύνορα” θα βοηθήσει στην ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας και θα επιφέρει σημαντικά οικονομικά οφέλη, λόγω των εμπορικών και γενικότερων δραστηριοτήτων που θα αναπτυχθούν, τόσο στην πόλη της Ξάνθης και σε ολόκληρη τη Θράκη όσο και στην ενδοχώρα της Βουλγαρίας (Σμόλιαν, Φιλιππούπολη, κλπ). Η βούληση υλοποίησης του ΄Αξονα αυτού, εκφράσθηκε μέσω της υπογραφής του Πρωτοκόλλου Διμερούς Συμφωνίας Ελλάδας και Βουλγαρίας, το 1998…

…Η ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε. ορίστηκε το 2006 φορέας υλοποίησης για τον άξονα “Ξάνθη-Εχίνος-Ελληνοβουλγαρικά Σύνορα”. Με την ΚΥΑ Δ1/ο/3145/01-09-2010 εκχωρήθηκε και μεταβιβάστηκε σε αυτή η αρμοδιότητα για την μελέτη και κατασκευή, μεταξύ άλλων, και του υπ’οψιν έργου καθώς και την προώθηση του συνόλου των διαδικασιών ένταξης σε χρηματοδότηση, τη δημοπράτηση και ανάθεση καθώς και τη διοίκηση της κατασκευής του».

 Στο μεσοδιάστημα των 23 ετών που έχουν μεσολαβήσει, ο κάθετος άξονας δεν έχει λειτουργήσει, λειτούργησε όμως η ‘’τουριστικού χαρακτήρα’’ συνοριακή διάβαση του Αγίου Κωνσταντίνου. Ένας δρόμος περιορισμένων χαρακτηριστικών που βοήθησε όμως τη Ξάνθη να μπει στο τουριστικό χάρτη των Βούλγαρων γειτόνων μας. Για περίπου 50 χρόνια η είσοδος στην Ελλάδα ήταν δυνατή μέσω Προμαχώνα Σερρών και Ορμενίου Έβρου. Η ‘’εκτός προγράμματος’’ δυνατότητα επικοινωνίας μέσω Αγίου Κωνσταντίνου Ξάνθης , βοήθησε να καταλάβουμε τα οφέλη της διασυνοριακής επικοινωνίας. Η Ξάνθη απέκτησε βαλκανική ενδοχώρα, ωφελήθηκε η τουριστική κίνηση και η αγορά ακινήτων. Αυτή η μικρή έξυπνη κίνηση, αν και ήταν περιορισμένου βεληνεκούς εξαιτίας των γεωμετρικών και γεωγραφικών οδικών χαρακτηριστικών, έδωσε μία νέα πνοή στο Νομό Ξάνθης αλλά και στα πομακοχώρια, τα οποία πλέον δεν ήταν το τέρμα μίας διαδρομής αλλά η μέση της. Εμπόριο και καταστήματα βοηθήθηκαν από τους διερχόμενους χρήστες τις οδικής διαδρομής. Παρόλα αυτά η διάβαση αυτή δεν μπορούσε να προσελκύσει επισκέπτες ευρύτερων περιοχών όπως πχ από Σόφια ή Βουκουρέστι. Είχε και έχει πεπερασμένο όριο στην επιρροή, αλλά ιδιαίτερα χρήσιμο και ωφέλιμο μέχρι και σήμερα.

Είναι δεδομένο στην Ελλάδα ότι οι ορεινές περιοχές δύσκολα βρίσκουν αναπτυξιακές διεξόδους. Η ορεινή περιοχή της Ξάνθης και ιδιαίτερα τα πομακοχώρια δεν αποτελούν εξαίρεση. Δεδομένο επίσης είναι ότι η διασυνοριακές περιοχές των Βαλκανίων είναι οι φτωχότερες περιοχές αυτών των χωρών σε αντίθεση με ότι συμβαίνει στην δυτική Ευρώπη όπου η διασυνοριακές δραστηριότητες τις καθιστούν από τις πλουσιότερες. Τα κλειστά σύνορα και η καχυποψία που επικράτησε στα Βαλκάνια οδήγησαν σε αυτό. Η ευκαιρία να αναστραφεί το κλίμα αυτό για την Ελληνοβουλγαρική μεθόριο δόθηκε από το 1998 με την διακρατική συμφωνία, μέσα στην οποία περιλαμβανόταν και ο κάθετος άξονας Ξάνθης Δημαρίου Ρουντοζέμ. Τουρισμός, εμπόριο, πολιτισμός ωφελούνται και ανοίγονται νέες ευκαιρίες για συνεργασία και ανάπτυξη.

 Ο κάθετος άξονας στη Ξάνθη συνεπώς, δεν είναι ακόμη ένας δίαυλος επικοινωνίας σε μία νέα σύγχρονη Ευρωβαλκανική ευκαιρία αλλά και το εργαλείο να ξεφύγει από την απομόνωση η περιοχή, να υπάρξουν αναπτυξιακές προοπτικές στις οποίες θα επενδύσουν οι ντόπιοι, θα μειωθεί η ανεργία και η μετανάστευση, θα αυξηθούν εισοδήματα. Δεν θα είναι πλέον ένα απομακρυσμένο τέρμα μίας διαδρομής που ελάχιστοι θα είχαν ενδιαφέρον να κάνουν αλλά ο τόπος που θα ξεκινά και θα καταλήγει ένας διεθνής πλέον οδικός άξονας που θα συνδέει την Ελλάδα όχι μόνο με τη Βουλγαρία αλλά και με τη Ρουμανία και ακόμη παραπέρα. Ένας οδικός άξονας που δεν θα συνδέει την περιοχή μας μόνο με κωμοπόλεις αλλά με αστικούς ιστούς με ευρύτερο μέγεθος όπως η Φιλιππούπολη και το Βουκουρέστι, θα συνδέει το Αιγαίο με το Δούναβη. Ένας άξονας που μπορεί και θα τονώσει τις εξαγωγές των τοπικών προϊόντων, δίνοντας τους άμεση πρόσβαση. Η προστιθέμενη αξία για την περιοχή και τους ανθρώπους της τεράστια.

 Η επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων και των λαών αποτέλεσαν διαχρονικά το κυρίαρχο παράγοντα ανάπτυξης όχι μόνο οικονομικής αλλά και πολιτιστικής. Ιστορικά αυτό αποδεικνύεται με πολλά παραδείγματα. Είναι λοιπόν η μεγάλη ευκαιρία για την περιοχή η λειτουργία ενός οδικού άξονα με βελτιωμένα γεωμετρικά χαρακτηριστικά και πολλά υποσχόμενες προοπτικές. Συγχρόνως είναι ίσως και η ευκαιρία των κατοίκων στα ορεινά της Ξάνθης να νιώσουν ότι ξεφεύγουν από την απομόνωση, ότι ανοίγονται νέες προοπτικές για αυτούς. Ένας δρόμος που θα ξεκινά από το Αιγαίο και μπορεί να φτάσει μέχρι τη Βαλτική τους δίνει πλέον αυτό που για αιώνες δεν είχαν, χώρο να κινηθούν, να εμπορευτούν αλλά και ευκαιρία για επισκέπτες πολλών χωρών και όχι μόνο Βαλκανικών.

Ο Κάθετος άξονας της Ξάνθης λοιπόν, πέρα από τα ωφέλει που γενικότερα προσφέρει η διευκόλυνση της επικοινωνίας, ειδικότερα για τους πομάκους της Ξάνθης θα τους δώσει τη δυνατότητα να επικοινωνήσουν άμεσα με όλη την Ευρώπη, θα τους δώσει τη δυνατότητα να αισθανθούν όχι το τέρμα αλλά ο κυρίαρχος παράγοντας σε μία πανευρωπαϊκή επικοινωνία, θα τους τονώσει την αυτοπεποίθηση, θα διευρύνει τους ορίζοντες του.

Είναι σημαντικό λοιπόν, για όλους εμάς σε αυτό το τόπο να φροντίσουμε ώστε το συντομότερο δυνατόν, να λειτουργήσει έστω και τμήμα του κάθετου άξονα. Από πλευράς Βουλγαρίας υπάρχει ετοιμότητα, από πλευράς Ελλάδας το πρώτο τμήμα αναμένεται να δοθεί προς χρήση το πρώτο εξάμηνο του 2022, ενώ ανακοινώθηκε από τη ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟ ΑΕ η δημοπράτηση του 2^ου τμήματος μετά τα σύνορα. Πρέπει να προχωρήσει και η μελέτη της ανατολικής παράκαμψης της Ξάνθης για την οποία υπάρχει χρηματοδότηση στο ΠΔΕ. Αν μας ενδιαφέρει το καλό αυτού του τόπου πρέπει να φροντίσουμε να επιταχυνθούν οι διαδικασίες, είναι χρέος μας, είναι σημαντικό για τους ανθρώπους μας.