Ιστορική συμφωνία των P5 με το Ιράν για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης

Σε ένα κοινό πλαίσιο συνεννόησης για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν κατέληξαν σήμερα το απόγευμα στην Λωζάνη οι πέντε χώρες (P5) που εκπροσωπούσαν την Διεθνή Κοινότητα δηλ. οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Βρετανία, η Γαλλία, η Γερμανία και η Κίνα, με την Τεχεράνη.

Αν και οι δύο πλευρές θα χρειαστούν αρκετή προσπάθεια για να συζητήσουν και να καταλήξουν στην υπογραφή της τελικής συμφωνίας στις 30 Ιουνίου, το βασικό πλαίσιο της αμοιβαίας συνεννόησης για το μέλλον του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν επιτεύχθηκε.

Πιο αναλυτικά, το Ιράν διατηρεί τις πυρηνικές του εγκαταστάσεις, οι οποίες όμως θα υποστούν απομείωση των δυνατοτήτων του ή θα αλλάξουν αντικείμενο.

Έτσι από τις 19.000 συσκευές φυγοκέντρισης για τον εμπλουτισμό Ουρανίου που διαθέτει σήμερα το Ιράν, θα διατηρήσει μετά την συμφωνία μόνο 6.104 συσκευές φυγοκέντρισης πρώτης γενιάς τυπου IR-1.

Από αυτές μόλις 5.060 θα χρησιμοποιηθούν για τον εμπλουτισμο Ουρανίου τα επόμενα 10 χρόνια στις εγκαταστάσεις του Natanz, ενώ οι υπόλοιπες 1044 θα παραμείνουν στις εγκαταστάσεις του Frodo. Θα επιτραπεί όμως στο Ιράν να συνεχίσει τις ερευνές του για την ανάπτυξη νέων συσκευών φυγοκέντρισης.

Από τους 10 τόνους χαμηλού εμπλουτισμένου Ουρανίου (LEU), που σήμερα διαθέτει η Τεχεράνη, το Ιράν θα διατηρήσει μόλις 300 κιλά για 15 χρόνια.

Οι εγκαταστάσεις στο Natanz οι οποίες φιλοξενούν τις περισσότερες από τις παραπάνω συσκευές φυγοκέντρισης θα παραμείνουν ως έχουν, ενώ οι εγκαταστάσεις στο Fordo θα μετατραπούν σε ερευνητικό κέντρο και σε εργοστάσιο παραγωγής ραδιενεργών ισοτόπων για ιατρική χρήση.

Οποιοδήποτε υλικό το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή πυρηνικής βόμβας θα απομακρυνθεί και στις παραπάνω εγκαταστάσεις θα φιλοξενούνται ξένοι επιστήμονες.

Οι πυρηνικές εγκαταστάσεις στο Arak θα συνεχίσουν να λειτουργούν, αλλά σε περιορισμένη κλίμακα, ώστε να μην μπορούν να παράγουν υλικό το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή πυρηνικής βόμβας.

Τέλος το Ιράν δε πρόκειται να κατασκευάσει νέες εγκαταστάσεις εμπλουτισμού Ουρανία μέχρι το 2030.

Σε αντάλλαγμα η Διεθνής Κοινότητα θα άρει σταδιακά τις οικονομικές κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στο Ιράν.

Η χρονική διάρκεια της συμφωνίας χωρίζεται σε δύο φάσεις.

Τα πρώτα 10 χρόνια της συμφωνίας το Ιράν δεν θα μπορεί να παράγει επαρκείς ποσότητες για την κατασκευή μιας ατομικής βόμβας σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Σύμφωνα με αναλυτές με βάση την παραγωγή που θα έχει το Ιράν οι ΗΠΑ θα μπορούν να γνωρίζουν ένα χρόνο νωρίτερα από την στιγμή που η Τεχεράνη θα μπορεί να παράγει επαρκή ποσότητα εμπλουτισμένου Ουρανίου για την κατασκευή μίας μόνο βόμβας.

Η δεύτερη φάση της συμφωνίας περιλαμβάνει την χαλάρωση των περιορισμών παραγωγής για την περίοδο 10-15 χρόνια από την ημέρα που θα υπογραφεί η συμφωνία.

Μετά από τη συμπλήρωση 15 ετών από την υπογραφή της συμφωνίας το Ιράν θα μπορεί να παράγει όσο υλικό χρειάζεται και επιθυμεί.

Όπως ανέφερε ο Αμερικανός πρόεδρος Ομπάμα το πλαίσιο της συμφωνίας είναι τόσο λεπτομερώς επεξεργασμένο και διατυπωμένο που ακόμη και οι δύο βασικοί πολέμιοι του Ιρανικού πυρηνικού προγράμματος στις διαπραγματεύσεις οι Gary Samore και Olli Heinonen ανέφεραν ότι έχουν εντυπωσιαστεί από τις λεπτομέρειες του πλαισίου της συμφωνίας.

Αυτό που απομένει για τον Πρόεδρο Ομπάμα είναι η συμφωνία όταν ολοκληρωθεί να περάσει από την ψηφοφορία στο Κογκρέσο και να κυρωθεί.

Πάντως τόσο ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών Τζών Κέρυ όσο και ο Πρόεδρος Ομπάμα ξεκαθάρισαν ότι εάν το Ιράν εξαπατήσει τα πέντε κράτη που συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις αυτό θα φανεί αμέσως και οι κυρώσεις θα επιβληθούν ξανά.