Ισορροπίες τρόμου Ισραηλινών και Παλαιστίνιων: Άρση περιορισμών οπλοκατοχής και παρενέργειες

Η δολοφονική επίθεση στην εβραϊκή συναγωγή της Ιερουσαλήμ που προκάλεσε το θάνατο πέντε ατόμων δημιουργεί νέα δεδομένα από τη στιγμή που η κυβέρνηση του Τελ Αβίβ ανακοίνωσε ότι θα άρει ορισμένους περιορισμούς που αφορούν την οπλοκατοχή προκειμένου να ενισχυθεί η αυτοάμυνα των ισραηλινών πολιτών. Ο υπουργός Δημόσιας Ασφαλείας Γιτζάκ Αχαρόνοβιτς δεσμεύτηκε σύμφωνα με τους The Times of Israel να άρει ορισμένους περιορισμούς στην οπλοκατοχή αλλά δεν κατέστησε σαφές ποιοι θα είναι αυτοί.

Ο ισραηλινός πολίτης από τη στιγμή που θα αγοράζει όπλα θα τα χρησιμοποιεί για την ασφάλεια του. Οι τρομοκρατικές επιθέσεις ανάλογα με την ισχύ τους επηρεάζουν και το αίσθημα ασφάλειας των πολιτών. Το ζητούμενο είναι το πώς οι ισραηλινοί πολίτες θα είναι σίγουροι ότι απειλείται θανάσιμα η ζωή τους για να κάνουν χρήση όπλου. Σε μια σκέψη πανικού ένας ισραηλινός πολίτης μπορεί να θεωρήσει μια κίνηση ως ύποπτη και να πυροβολήσει αφαιρώντας μια ανθρώπινη ζωή χωρίς να υπάρχει λόγος σοβαρής απειλής. Τέτοια μεμονωμένα περιστατικά δεν μπορεί να αποκλειστούν και αν συμβούν θα κλιμακώνουν αυτόματα την ένταση και ενδέχεται να την οδηγήσουν και στα άκρα.

Η άρση ορισμένων περιορισμών στην οπλοκατοχή μπορεί να θεωρηθεί δίκοπο μαχαίρι. Ακόμα και αν οι ισραηλινοί πολίτες δικαιολογημένα βρεθούν σε θέση αυτοάμυνας και πυροβολήσουν, οι Παλαιστίνιοι θα θεωρήσουν ότι έχουν «άδεια να σκοτώνουν» και οι παλαιστινιακές εξτρεμιστικές οργανώσεις θα ανταπαντήσουν με το δικό τους τρόπο, δηλαδή με δολοφονικές επιθέσεις μεγάλης η μικρής ισχύος.

Το σκηνικό της βίας που πλήττει την Ιερουσαλήμ έδωσε την ευκαιρία στη ισραηλινή Δεξιά να κατηγορήσει τον Μαχμούτ Αμπάς για υποκίνηση.Το αιματηρό χτύπημα στην εβραϊκή συναγωγή εξομοιώνει τυπικά τον πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούτ Αμπας με τη σκληροπυρηνική παλαιστινιακή οργάνωση Χαμάς που ελέγχει τη Λωρίδα της Γάζας. Όμως η διπλωματική στάση του Μαχμούντ Αμπας δεν έχει επιδείξει την αδιαλλαξία της Χαμάς και είναι ο μόνος ο οποίος θεωρείται από τη διεθνή κοινότητα ως αξιόπιστος συνομιλητής.

Οι ισραηλινοί ιθύνοντες νόες της λήψης αποφάσεων  και οι αρχές ασφαλείας δεν μπορούν σύμφωνα με αναλυτές να επιλύσουν τον εφιάλτη στο θέμα της ασφάλειας που αντιμετωπίζει η Ιερουσαλήμ. Τα βασικά αίτια της κλιμάκωσης της ισραηλινό-παλαιστινιακής διαμάχης θεωρούνται η έλλειψη ενός διπλωματικού ορίζοντα και η Χαμάς. Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου και οι Δεξιοί ιδεολογίας υπουργοί του δεν επιθυμούν ένα νέο γύρο σύγκρουσης με τη Χαμάς αλλά ούτε και θέλουν να εφαρμόσουν μακροπρόθεσμες πολιτικές που ίσως επιλύσουν τη διαμάχη με τους Παλαιστίνιους. Το πιο εύκολο για αυτούς είναι να τους κατηγορούν από το υιοθετήσουν μια διπλωματική πρωτοβουλία θα μπορούσε να επιφέρει μια μακροχρόνια ηρεμία.

Ο Νετανιάχου δήλωσε πως το Ισραήλ θα δώσει «σκληρή απάντηση» και  κατηγόρησε εκτός από τη Χαμάς και τον Αμπάς ως «υποκινητή». Αν και ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής με δήλωση του καταδίκασε την επίθεση στη συναγωγή ο Νετανιάχου και οι σκληροπυρηνικοί υπουργοί του φαίνεται να είναι βέβαιοι για ένα πράγμα: ότι ο Αμπάς δεν μπορεί να ισχυρίζεται ότι επιδιώκει να αποτρέψει τις επιθέσεις από τη στιγμή που τα παλαιστινιακά ΜΜΕ είναι γεμάτα από περιεχόμενα υποκίνησης και μίσους εναντίον του Ισραήλ και των εβραίων.

Η κλιμάκωση της ισραηλινής– παλαιστινιακής διένεξης επισημαίνει στην εφημερίδα Liberation ο αναλυτής Οχάντ Χέμο, εγκυμονεί τον κίνδυνο «να ξεκινήσει ένας νέος κύκλος βίας ανάλογος μ’ εκείνον που σημειώθηκε στην περιοχή στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Άλλωστε, η κυβέρνηση Νετανιάχου βρίσκεται στα πρόθυρα της διάλυσης. Και τα κόμματα περιμένουν τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών μέσα στο 2015. Σ’ ένα τέτοιο κλίμα, κανείς δεν έχει την πολυτέλεια να δείξει αδύναμος απέναντι στους τρομοκράτες. Η κυβέρνηση θα δείξει σιδηρά πυγμή, καταστρέφοντας το σπίτι των τρομοκρατών, καταστέλλοντας τις διαδηλώσεις και πολλαπλασιάζοντας τις συλλήψεις».

Η ένταση ωφελεί σύμφωνα με αναλυτές μόνο τις ισλαμικές εξτρεμιστικές ομάδες και την οργάνωση της Χαμάς που κάνει ότι μπορεί για να πυροδοτήσει εντάσεις και να ενθαρρύνει περισσότερες επιθέσεις. Η Χαμάς αναμένεται να συνεχίσει να ενθαρρύνει τις επιθέσεις όσο γνωρίζει ότι η ισραηλινή κυβέρνηση θέλει να αποφύγει ένα νέο γύρο σύγκρουσης μαζί της. Παράλληλα η ανάληψη της ευθύνης της επίθεσης στη συναγωγή από το Λαϊκό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης έχει προκαλέσει ανησυχίες μήπως παρακινήσει και άλλες οργανώσεις να δράσουν με τον ίδιο τρόπο για να μη χάσουν το κύρος τους. Η κατάσταση παραμένει έκρυθμη και ένα νέο ξέσπασμα βίας θα εντείνει το φαύλο κύκλο της βίας «ρίχνοντας νερό στο μύλο» των σκληροπυρηνικών στοιχειών και των δυο πλευρών.

Συγγραφέας: Γιώργος Ξ. Πρωτόπαπας

Γιώργος Ξ. Πρωτόπαπας

Δημοσιογράφος - Αναλυτής διεθνών θεμάτων και γεωπολιτικής στο μηναίο περιοδικό Άμυνα & Διπλωματία.